Είμαι πολύ περήφανη για το 111ο τεύχος του Τaλκ. Περήφανη γιατί για άλλη μια φορά επιλέχθηκε να περιέχει το ουσιώδες και το επιτακτικό, το δυσκολοδιάβαστο αλλά αναγκαίο. Με απλά λόγια, όχι, δεν θα βρείτε στις σελίδες μας 5+1 τρόπους για να κάνετε τη μελέτη του παιδιού «παιχνιδάκι» ούτε και την απάντηση στην ερώτηση «Γιατί το παιδί μου δεν διαβάζει». Τα ζητήματα που θέτει η συγκυρία και καλείται να επιλύσει η εκπαίδευση είναι άλλα. Μπορεί να ακούγονται πιο απλά, αλλά είναι πιο μεγάλα. Ας πούμε, το βασικό για εμένα είναι να μάθει ένα παιδί να τοποθετεί εαυτόν στον κόσμο. Ποιος είμαι, πού βρίσκομαι, τι έχω; Γιατί έχω όσα έχω και πόσο αυτά έχουν πραγματική αξία; Πώς μπορώ να συνδεθώ πραγματικά με τους άλλους, ακόμα και αν εκείνοι δεν ανήκουν σε αυτόν τον μικρόκοσμο; Ποια είναι στ’ αλήθεια η σχέση μου με το περιβάλλον –αλλά στ’ αλήθεια, νισάφι πια με την ανακύκλωση, δεν είναι πλέον αυτή η αρχή και το τέλος μιας περιβαλλοντικής ενσυναίσθησης.Όλοι όσοι γράφουν για αυτό το τεύχος θέτουν τα δικά τους ερωτήματα στην εκπαίδευση. Η Άλκηστη Χαλικιά στη συνέντευξη της, λέει πολύ εύστοχα στην Πελιώ: «Η παπαγαλία, τα κακογραμμένα βιβλία, οι Πανελλήνιες εξακολουθούν να μας ταλανίζουν, ενώ είναι προβλήματα μιας άλλης εποχής. Είναι σαν να συζητάμε για το πώς θα φτιάξουμε το ιδανικό ατμόπλοιο, ενώ τα ατμόπλοια δεν εξυπηρετούν πια κανέναν». Τρομερά εύστοχη η παρομοίωση. Όντως η εκπαίδευση στη χώρα μοιάζει με ένα ατμόπλοιο, πλέει απελπιστικά αργά. Τείνει να μοιάσει με απολίθωμα, αδειάζει σιγά σιγά από κάθε στοιχείο οργανικής ύλης.

Το λέμε και το ξαναλέμε, αν δεν συμβούν ουσιαστικές τομές στην εκπαίδευση, αν το εκπαιδευτικό σύστημα δεν σταματήσει να εξυπηρετεί εθνικά αφηγήματα, αν δεν πάψει να αναπαύεται στα βολικά μαξιλαράκια ενός οικείου μεν αναχρονιστικού δε τοπίου επαγγελματικών επιλογών, θα τρέχουμε πάντα πίσω από γεγονότα και καταστάσεις ως λαός.

Στη φωτογραφία απεικονίζεται μια σχολική αίθουσα στη μακρινή Τανζανία. Τη μοιράστηκαν μαζί μας οι εθελοντές της SciCo, που ταξίδεψαν ως εκεί για να προσφέρουν εξοπλισμό και τεχνογνωσία (διαβάστε εδώ το ρεπορτάζ). Σήμερα –μετά τις πλημμύρες– κοιτώντας τη, θα μπορούσαμε να μαντέψουμε διαφορετικά και να στοιχηματίσουμε ότι βλέπουμε ένα σχολείο στην Καρδίτσα. Με τη διαφορά ότι στη μακρινή Τανζανία η αίθουσα αυτή γεμίζει παιδιά, ενώ τα σχολεία της Καρδίτσας δεν ξέρουμε πότε θα είναι πάλι λειτουργικά.

Τι σχέση έχουν οι πλημμύρες με την ποιότητα και τον προσανατολισμό της εκπαίδευσης; Αν το εκπαιδευτικό σύστημα δεν καταφέρει να δημιουργήσει ανθρώπους με υψηλή αίσθηση πολιτειότητας, ενήλικους που πιστεύουν στην κοινότητα και δουλεύουν για αυτή, ανθρώπους που συνομιλούν με τη φύση, πολίτες που σέβονται, τότε θα καιγόμαστε και θα πνιγόμαστε μέχρι πια να εξαϋλωθούμε.