Όταν ήμουν παιδί και πέρναγα σχεδόν τρεις μήνες στο εξοχικό, αρχικά με παππού και γιαγιά, στη συνέχεια με γονείς και έπειτα πάλι με παππού και γιαγιά, το πρόγραμμα είχε πάνω κάτω ως εξής: Πρωί μπάνιο στη θάλασσα, μεσημέρι ξεκούραση και απόγευμα ελεύθερο παιχνίδι στο δάσος.  Η μεσημεριανή ξεκούραση σήμαινε ύπνος για τους ενήλικους και για εμένα διάβασμα λογοτεχνίας και κόμικς. Οι διακοπές ταν η καλύτερή μου. Είχα για χρόνια στημένη μια “σκηνή” από πευκοβελόνες στον κήπο, είχα ρίξει μια κουρελού, είχα δυο μαξιλάρια, νερό και καρπούζι και άραζα κάτω από τη σκιά των πεύκων, παρέα με τους αγαπημένους μου ήρωες. Τότε που όλα ήταν πιο απλά, πιο όμορφα, πιο ήρεμα, όχι μόνο για τους μικρούς, μα και για τους μεγάλους. Ίσως πιο πολύ απ’ όλα αυτό νοσταλγώ· αυτήν τη ραστώνη (ο ορισμός της ραστώνης…) με μουσική συνοδεία το τερέτισμα των τζιτζικιών. Όχι ότι δεν μου λείπει και η παραλία χωρίς ξαπλώστρες, μα με τη σκιά των αρμυρικιών ή των φορητών ομπρελών ή το ατέλειωτο παιχνίδι και οι εξερευνήσεις. Αλλά αυτή η ώρα, η αμιγώς δική μου, όταν όλη η πλάση χαμήλωνε ρυθμούς για να βγάλει το μεσημέρι, κι εγώ βυθιζόμουν σε περιπέτειες άλλων, ήταν μαγική.

Δεν ξέρω πώς περνάτε το καλοκαίρι σας και τι πρόγραμμα έχετε με τα παιδιά σας (το δικό μας, ας πούμε, είναι διαφορετικό από αυτό της παιδικής μου ηλικίας, αν και στον ίδιο τόπο), αλλά θα σας πρότεινα να ορίσετε ένα δίωρο, την ώρα που σας βολεύει όλους, να τα αφήσετε ή να τα βοηθήσετε να δημιουργήσουν έναν προσωπικό τους “μαγικό” χώρο, να τα προμηθεύσετε με σειρές βιβλίων και να τους δίνετε τον χρόνο να χαθούν στις σελίδες τους, μακριά από οθόνες, ακόμα και μακριά από εσάς (αλλά υπό τον έλεγχό σας, προφανώς). Οι μεσημεριανές ή οι βραδυνές, πριν από τον ύπνο, ώρες είναι οι ιδανικές (και δίνουν και σε εσάς προσωπικό χρόνο ξεκούρασης), αλλά φυσικά ο καθένας τις προσαρμόζει ανάλογα με τις δυνατότητες και τις ανάγκες του. Επίσης, σας προτείνω έξι σειρές βιβλίων από τις Εκδόσεις Διόπτρα για τις διακοπές που θα γοητεύσουν τα πιτσιρίκια σας και θα τις συνδέσουν για πάντα με τα καλοκαίρια τους. Κι όταν μέσα στη σχολική χρονιά θα αισθάνονται πίεση, βαρεμάρα ή οποιοδήποτε άλλο δυσάρεστο συναίσθημα, θα τους αρκεί να επιστρέφουν στις σελίδες τους και να ταξιδεύουν νοητά πίσω στο καλοκαίρι τους.Η πριγκίπισσα με τη μαύρη μάσκα, των Shannon Hale και Dean Hale, για παιδιά από 5 ετών

Η πριγκίπισσα Μανόλια δεν είναι μια συνηθισμένη πριγκίπισσα. Μπορεί να απολαμβάνει την πριγκιπική ζωή και ξαφνικά “Ντριν, ντριν”, να να χτυπήσει ο τερατοσυναγερμός, να ακουστούν μουγκρίσματα, να εμφανιστούν άγρια λαγουδάκια και γίγαντες, να χρειαστεί να πάρει μέρος σε παράξενους διαγωνισμούς φυσικής ή να απλωθούν στην ατμόσφαιρα του βασιλείου άσχημες μυρωδιές. Όμως, τίποτα δεν τη σταματά: Όποτε εμφανίζεται κάποιος κίνδυνος, η Πριγκίπισσα Μανόλια αφήνει στην άκρη το ροζ φόρεμά της και τα γυάλινα γοβάκια της, φοράει τη μαύρη στολή της και τη μαύρη μάσκα της και μεταμορφώνεται. Γιατί στην πραγματικότητα είναι η… πριγκίπισσα με τη μαύρη μάσκα, που ζει απίθανες περιπέτειες και πάντοτε καταφέρνει αυτές να έχουν αίσιο τέλος!

Ολίβια – Μυστικό τετράδιο, της Meredith Costain, για παιδιά από 6 ετών

Άλλη μια πολύ αγαπημένη ηρωίδα μας κρατάει συντροφιά μέσα από τα 12 βιβλία-ημερολόγιά της. Η Ολίβια αγαπά τις εφευρέσεις, κρύβει τα πιο περίεργα πράγματα στην ντουλάπα πειραμάτων, λύνει παράξενα μυστήρια και περιγράφει τα πάντα στο μυστικό τετράδιό της! Με έξυπνο τρόπο, κάθε βιβλίο προάγει τις ανθρώπινες αξίες, όπως η φιλία, μέσα από το χιούμορ και οξύνει τη φαντασία των μικρών αναγνωστών. Όχι μόνο διαβάζονται σαν νεράκι, αλλά παρακινούν τα παιδιά να ξεκινήσουν να καταγράφουν με σπιρτόζικο τρόπο και τις δικές τους περιπέτειες!

Λέσχη Μυστηρίου Σέργουφ Χολμς, των Isaac Palmiola και Nuria Aparicio, για παιδιά από 7 ετών

Κλασική, πλέον, η σειρά με πρωταγωνιστές δύο παιδιά, τα ετεροθαλή αδέλφια Τζούλια και Ντιέγκο, που δεν τα πάνε και τόσο καλά μεταξύ τους, έναν πανέξυπνο σκύλο, τον Σέργουφ Χολμς, και έναν παχύ, τεμπέλικο γάτο, τον Δρα Γάτσον. Αυτή η ετερόκλητη, αλλά θαυματουργή τετράδα μόλις χρειαστεί μεταμορφώνεται σε μια ομάδα ατρόμητων ντετέκτιβ, που είναι πάντοτε έτοιμοι να ξεδιαλύνουν υποθέσεις που ΜΥΡΙΖΟΥΝ ΜΥΣΤΗΡΙΟ, παραθέτοντάς μας τα ΓΕΓΟΝΟΤΑ και μελετώντας διεξοδικά ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα 14 πλέον βιβλία που κυκλοφορούν στα ελληνικά έχουν δημιουργήσει μια νέα γενιά αναγνωστών αστυνομικών ιστοριών και ιστοριών μυστηρίου (τα παιδιά μου την έπιασαν από πιτσιρίκια και πλέον διαβάζουν κανονικότατα crime ενηλίκων, χωρίς όμως να σταματούν να ρίχνουν και τις κρυφές ματιές τους στα καινούργια Σέργουφ που μπαίνουν στο σπίτι, τα οποία πάντοτε περνούν μια γρήγορη ανάγνωση –νομίζοντας ότι δεν το παίρνω χαμπάρι).

Οι κατάσκοποι της γεωγραφίας, για παιδιά από 8 ετών

Καινούργια, φετινή, σειρά, γραμμένη από τους κορυφαίους Έλληνες συγγραφείς παιδικών/εφηβικών βιβλίων και εικονογραφημένη από τη Λίλα Καλογερή, που μετράει ως τώρα 4 τόμους και έχει ακόμα πολύ μέλλον. Πρωταγωνιστούν παιδιά που χρησιμοποιούν το app γεωγραφίας Πορτολάνος και γίνονται, μέσω αυτού, “κατάσκοποι”, ζώντας φανταστικές περιπέτειες με εσάνς μυστηρίου σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Ως τώρα, η Τζένη Κουτσοδημητροπούλου μάς έχει ταξιδέψει στο Κυότο, η Μαρία Ρουσάκη στο Μανχάταν, η Λίνα Μουσιώνη στα Καρπάθια Όρη και η Μάγια Δεληβοριά στο Όσλο (όπου θα ήθελα να βρίσκομαι τώρα, γιατί αποκλείεται να έχει 40ºC). Η σειρά, καλογραμμένη και περιπετειώδης, όχι μόνο διασκεδάζει τους μικρούς αναγνώστες, αλλά ταυτόχρονα τους μαθαίνει (χωρίς να το πάρουν χαμπάρι) ένα σωρό πληροφορίες για τις πόλεις και τις χώρες όπου διαδραματίζονται οι απίθανες αυτές υποθέσεις. Έχω ήδη προτείνει στις Εκδόσεις Διόπτρα να συνδυάσουν το τερπνόν μετά του ωφελίμου και να επενδύσουν στη δημιουργία της εφαρμογής Πορτολάνος. Νομίζω ότι, μαζί με τα βιβλία της σειράς Η Γεωγραφία είναι πολύ κουλ, είναι ο μόνος τρόπος να μάθουν τα παιδιά μας άκοπα, εύκολα και χωρίς γκρίνια γεωγραφία −τα σχολικά βιβλία όλων των τάξεων είναι δυστυχώς πολύ ξεπερασμένα και βαρετά.

3 Τρελοί YouTubers!, της Nuria Aparicio, για παιδιά από 8 ετών

Άλλη μια εξαιρετική, χιουμοριστική και σύγχρονη σειρά, που συμβαδίζει με το πνεύμα της εποχής. Είτε μας αρέσει είτε όχι, ένα από τα βασικά μέσα ψυχαγωγίας των παιδιών προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας είναι το YouTube, ενώ οι διάσημοι influencers-YouTubers με τα viral videos καθορίζουν τάσεις, συμπεριφορές και νοοτροπίες. Γιατί, λοιπόν, να μην εκμεταλλευτούμε τη δύναμη του μέσου, ώστε να οδηγήσουμε τα παιδιά μας στην ανάγνωση; Στα 8 βιβλία της σειράς, οι 3 τρελοί YouΤubers, τρία αδέλφια, ο Ούγκο, η Ντανιέλα και ο Ματέο, κατεβάζουν… τρελές ιδέες! Μήπως έχουν και μυστικές δυνάμεις, που τους επιτρέπουν να κινούνται στον χωροχρόνο; Απίστευτες κάμερες, δαχτυλίδια από το μέλλον, ρολόγια-χρονομηχανές, αινιγματικοί πίνακες, κλασικά παραμύθια που ανατρέπονται, τέρατα προερχόμενα από την ελληνική μυθολογία, τρελοεπιστήμονες και μαγικά ινδικά φίλτρα υπόσχονται περιπέτειες στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον, μπλεξίματα, καταστροφές και γέλια μέχρι δακρύων!

Το μυστικό ημερολόγιο της Λότι Μπρουκς, της Katie Kirby, για παιδιά από 10 ετών

Τέλος, ίσως η πιο αγαπημένη μου από όλες τις σειρές που ανέφερα, αν και μετράει ακόμα μόλις δύο τόμους. Ίσως γιατί είναι η σειρά βιβλίων που πραγματικά θα ήθελα να έχω στη διάθεσή μου εκεί, στο τέλος του δημοτικού και στις αρχές του γυμνασίου, στην προϊστορική εποχή που λένε και τα παιδιά μου (γκρρρ…) Η Λότι Μπρουκς είναι ένα κορίτσι που σταδιακά αφήνει πίσω του την εύκολη πίστα της παιδικής ηλικίας και περνάει στην επόμενη και σαφώς πιο απαιτητική, αυτή της εφηβείας. Όσο κι αν θέλει να το παίξει άνετη, αντιμετωπίζει ό,τι όλα τα συνομήλικά της πλάσματα, δηλαδή καταστάσεις που την κάνουν να μην ξέρει πού πατά και πού βρίσκεται και που την κάνουν να αισθάνεται διαρκώς άβολα. Ευτυχώς, έχει το ημερολόγιό της, όπου καταγράφει τα γεγονότα που την απασχολούν: Οικογενειακά προβλήματα (μα, να αποκτήσεις μωρό αδελφάκι στα δώδεκα χρόνια σου, ενώ έχεις ήδη έναν ενοχλητικό μικρό αδελφό. Πόσο κριντζ μπορούν να είναι οι γονείς σου;), φιλίες (παλιές, καινούργιες, χαμένες, ψεύτικες, εύκολες, δύσκολες), σχολείο (πέρασμα από το δημοτικό στο γυμνάσιο, χωρίς περαιτέρω σχόλια), αυτοεικόνα, σχέσεις με το άλλο φύλο και κάθε τι άλλο, μικρό ή μεγάλο ή μικρό που ο έφηβος βλέπει ως μεγάλο, που έχει να αντιμετωπίσει ένα κορίτσι σε αυτό το κρίσιμο σημείο της ζωής του. Τότε που όλα μοιάζουν δύσκολα, σχεδόν ακατόρθωτα, τότε που δεν ξέρεις πού σου πάνε τα τέσσερα, τότε που προσπαθείς να καταλάβεις αν είσαι ακόμα παιδί ή μεγάλη, τότε που το σώμα σου αλλάζει και ξαφνικά πρέπει να βάλεις σουτιέν. Με πολύ χιούμορ και λεπτομερείς περιγραφές, η Λότι θα γίνει η κολλητή της κόρης σας, με την οποία θα ταυτιστεί αμέσως και θα την οδηγήσει, αφού εκείνη τρώει τις πρώτες κρυάδες, σε μια ευκολότερη πορεία προς την ενηλικίωση.

Καλό καλοκαίρι και καλές αναγνώσεις!