Τα παιδιά έχουν από τη φύση τους την περιέργεια να εξερευνήσουν τον κόσμο γύρω τους ανακαλύπτοντας «νέα στοιχεία» που στη συνέχεια αποθηκεύουν στον δικό τους «μικρόκοσμο». Συνεπώς, το «γιατί» χρησιμοποιείται πολύ συχνά στο λεξιλόγιό τους, καθώς πληθώρα «άγνωστων» ερεθισμάτων εμφανίζονται μπροστά στα μάτια τους. Η επαφή με τη φύση και το παιχνίδι στη φύση είναι ένας θετικός παράγοντας που συμβάλλει στην ενίσχυση ερεθισμάτων αλλά και στην εξέλιξη του παιδιού. Ιδιαίτερα στην προσχολική ηλικία, τα βοηθά να αναπτύξουν φιλική στάση απέναντι στο περιβάλλον με σκοπό την προστασία του.

Θα ξεκινήσω με λίγα παραδείγματα από τις μέρες μας στο νηπιαγωγείο, όπου οι εξερευνήσεις και οι ατάκες των παιδιών ενώ έπαιζαν στη φύση είχαν πρωταρχικό ρόλο:

– «Πρέπει να πετάξουμε μακριά αυτήν τη μεγάλη πέτρα γιατί θα λιώσει τα σκουλήκια», είπαν σηκώνοντας μια πέτρα και ανακαλύπτοντας σκουλήκια.
-«Κυρία, θα μπούμε στο σχολικό μας να φύγουμε», είπαν παίζοντας με ελαστικά-ρόδες στην αυλή του σχολείου.
-«Άκου τι ήχο κάνω εγώ», είπαν παίζοντας με κρεμασμένα κουτάλια από τα κλαδιά δέντρων.
– «Παιδιά, ελάτε να τις μαγειρέψουμε», είπαν βρίσκοντας κάτω στο έδαφος ελιές που είχαν πέσει από το δέντρο.
– «Κοιτάξτε, μια πασχαλίτσα στα φύλλα, είναι πολύ γλυκούλα! Κυρία, να την πάρω στα χέρια μου για να την δείξω στους φίλους μου;», είπαν παρατηρώντας μετά από μέρες τον λαχανόκηπο που έφτιαξαν.

Όπως βλέπετε, όσο διαρκεί το παιχνίδι στη φύση τα ερεθίσματα των παιδιών είναι ποικίλα και η φαντασία τους στα ύψη! Η κατάλληλη και ασφαλής διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου, αλλά και το πλούσιο φυσικό περιβάλλον συμβάλλουν θετικά στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού.

Πιο συγκεκριμένα, η επαφή των παιδιών με το φυσικό περιβάλλον:

• Διεγείρει τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους καθώς σκέφτονται ελεύθερα και οργανώνουν το παιχνίδι τους ανάλογα με τα ερεθίσματα που λαμβάνουν.
• Τους μαθαίνει να είναι υπεύθυνα και να αντιλαμβάνονται τον συνδυασμό πράξης-αποτελέσματος, π.χ. τι θα συμβεί αν δεν ποτίσουν τον λαχανόκηπο τους.
• Τα βοηθά να αναπτύξουν την αυτοεκτίμησή τους, βλέποντας τον εαυτό τους να τρέχει, να σκαρφαλώνει σε δέντρα, να πηδά εμπόδια και τελικά να τα καταφέρνει.
• Μαθαίνουν να επεξεργάζονται αισθητηριακά και να πειραματίζονται με διάφορα υλικά της φύσης, όπως πιάνοντας με τα χέρια ή πατώντας με γυμνά πόδια τη λάσπη, τρίβοντας και ακούγοντας των ήχο των ξερών φύλλων, βλέποντας διάφορα μεγέθη καρπών κ.λ.π.
• Ενισχύει την καλή φυσική κατάσταση και τις κινητικές δεξιότητες διότι τα παιδιά είναι πιο δραστήρια όταν παίζουν σε εξωτερικό χώρο.
• Βελτιώνει την αυτοσυγκέντρωσή τους καθώς εκτονώνουν συσσωρευμένη ενέργεια, κάτι που συνεπάγεται να είναι πιο ήρεμα και συγκεντρωμένα.
• Βοηθά τα παιδιά να είναι πιο ανεξάρτητα και να στηρίζονται στις ικανότητές τους όταν αλληλεπιδρούν κοινωνικά με άλλα παιδιά.

Η χαρά κι η ευτυχία που νιώθουν τα παιδιά στο φυσικό περιβάλλον είναι δεδομένη. Παράλληλα, τα οφέλη που έχει το παιχνίδι στην φύση για την ψυχοκοινωνική και σωματική τους ανάπτυξη είναι πολλά και πολύπλευρα. Συνεπώς, είναι απαραίτητο να τους προσφέρουμε τη δυνατότητα αυτήν -ειδικά όταν ζουν σε αστικά κέντρα- με όσο πιο ελεύθερες συνθήκες για πειραματισμό και εξερεύνηση γίνεται. Και, γιατί όχι, να συμμετάσχουμε κι εμείς στο «παιχνίδι»!

‘‘Τα λουλούδια… πρέπει να τα βλέπεις και να ανασαίνεις το άρωμά τους’’- Μικρός Πρίγκιπας

Η Κυριακή Αναστασίου είναι νηπιαγωγός στα Εκπαιδευτήρια Καίσαρη.