Πριν καν γεννηθεί το πρώτο μου μωρό, ήξερα ότι θα ήθελα να το «φοράω» σε μάρσιπο. Δεν είχα, όμως, ιδέα ότι το babywearing είναι μια ολόκληρη… επιστήμη. Έτσι, παρασυρμένη από τις ευγενικές, χαμογελαστές –μα άσχετες– πωλήτριες γνωστού πολυκαταστήματος βρεφικών ειδών, αγόρασα έναν ακριβό, μη υφασμάτινο, μάρσιπο πασίγνωστης εταιρείας και όταν πήρα το ΟΚ από την παιδίατρο ξεκίνησα τις βόλτες, εντός και εκτός σπιτιού, με το μωρό επάνω μου. Η αίσθηση ήταν υπέροχη. Το μωρό δεν έκλαιγε ποτέ. Μπορούσα να κινηθώ ελεύθερα.
Όμως, λίγο καιρό μετά, καθώς το παιδί μεγάλωνε, δεν βολευόμασταν. Εγώ πονούσα και εκείνος δυσανασχετούσε. Το ίδιο ακριβώς συνέβη και με το δεύτερο μωρό μου, στο οποίο χρησιμοποίησα τον ίδιο μάρσιπο… Έτσι και η μέση μου διαλύθηκε και το babywearing έληξε για τα δυο παιδιά σχετικά άδοξα, αρκετά πριν χρονίσουν.
Καθώς τα χρόνια περνούσαν και η μητρότητα αποκτούσε τον δικό της χώρο στο διαδίκτυο, διαπίστωσα ότι δεν ήμουν η μόνη που είχε αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα ούτε η μόνη που δεν ευχαριστήθηκε όσο θα άξιζε το «φόρεμα» των μωρών της. Ταυτόχρονα, όμως, διαπίστωσα πως υπήρχαν πλέον στη διάθεση των νέων μαμάδων μάρσιποι διαφορετικού τύπου, αλλά και σύμβουλοι babywearing. Μια από αυτές τις συμβούλους συνάντησα (για να της πω τον πόνο μου και) για να μας εξηγήσει τα πάντα για αυτή την πανάρχαια και ωφέλιμη πρακτική.

Τι σημαίνει πιστοποιημένη σύμβουλος babywearing;
Η Άννα-Ράνια Μιχαλάκη είναι βρεφονηπιοκόμος και μαμά 3 αγοριών. Eίναι, επίσης, πιστοποιημένη σύμβουλος babywearing (educated in Trageschule®-Certification Course) και βοηθάει τους γονείς (και τα μωράκια) μέσα από συναντήσεις, συνεδρίες, workshops και σεμινάρια να βιώσουν αρχικά ένα γαλήνιο τέταρτο τρίμηνο. Παρέχει ενημέρωση, συμβουλές, καθοδήγηση και υποστήριξη, ώστε να χρησιμοποιούν ΜΟΝΟ εργονομικούς μάρσιπους που συμβάλλουν στην υγιή ψυχοσωματική ανάπτυξη του μωρού.
Μια σύμβουλος babywearing, λοιπόν, βοηθάει στην εξεύρεση συγκεκριμένων και πρακτικών λύσεων για να περνάνε οι γονείς χρόνο με τα μωρά τους. Αφού καταλήξει στον σωστό εργονομικό μάρσιπο, η σύμβουλος καθοδηγεί την οικογένεια βήμα βήμα για τις ρυθμίσεις του μάρσιπου στο σώμα των γονέων και στο μέγεθος του μωρού, για τη σωστή τοποθέτηση του μωρού, για τη θέση θηλασμού και για τους κανόνες ασφαλείας. Έτσι μπορεί όλη η οικογένεια να απολαμβάνει ασφαλές και άνετο babywearing.

Η πολιτιστική ιστορία του babywearing
Babywearing σημαίνει «φοράω το μωρό μου» ή «το μεταφέρω σε έναν μάρσιπο χωρίς να το κρατάω». Όπως εξηγεί η Άννα-Ράνια, το babywearing εφαρμόζεται εδώ και χιλιάδες χρόνια σε όλον τον κόσμο. Ανάλογα την κουλτούρα και τον πολιτισμό θα δούμε διάφορους τρόπους που οι άνθρωποι μετέφεραν τα μωρά τους πάνω τους, για να τα προστατεύσουν, για να τα ταΐσουν, για λόγους υγιεινής, για να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις δουλειές τους αλλά και στις αγροτικές τους εργασίες και φυσικά για φροντίδα. Οι «μάρσιποι» ήταν φτιαγμένοι από καλάθια, δέρματα ζώων, ξύλινες κατασκευές και μακριά υφάσματα.
Στον 20ο αιώνα τώρα, στα τέλη της δεκαετίας του ’60 παρήχθη ο πρώτος «δομημένος» μάρσιπος Snugli, ενώ λίγο αργότερα εμφανίστηκε η εταιρεία Didymos, που ανέπτυξε το υφαντό wrap και το ring sling. Από τότε διαρκώς γεννιούνται νέες εταιρείες και το babywearing εξελίσσεται συνεχώς. «Όλο και περισσότερες έρευνες και μελέτες προστίθενται και διερευνούν τα οφέλη του σε γονείς και μωρά. Στη συνέχεια, αναγνωρίζεται και προσδιορίζεται η βέλτιστη θέση του μωρού σε έναν μάρσιπο, καταγράφονται κανόνες ασφαλείας και ιδρύονται σχολές για Συμβούλους. Φυσικά, η ανατροφή των μωρών σε “κοντινή απόσταση” για προστασία και ανταπόκριση εξακολουθεί να παραμένει πρωταρχικός κανόνας σε πολλά μέρη του κόσμου», υπογραμμίζει η Άννα-Ράνια.

Τα οφέλη του babywearing
«Δεν είναι μόνο χέρια ελεύθερα, είναι αμέτρητα. Είναι δεσμός, άμεση ανταπόκριση, εμπιστοσύνη, ασφάλεια, μα το σημαντικότερο είναι, ότι μεγαλώνεις ένα ήρεμο και ευτυχισμένο μωρό στην αγκαλιά σου. Η ανάγκη ενός μωρού για αγκαλιά είναι το ίδιο δυνατή και σημαντική, όπως η ανάγκη του για τροφή», τονίζει η Άννα-Ράνια. Πιο αναλυτικά, με το babywearing:

✔️ Το βρέφος προσαρμόζεται ομαλά στις αλλαγές και στους νέους ρυθμούς της ζωής του.
✔️Η θερμοκρασία που αναπτύσσεται μεταξύ μαμάς και μωρού είναι η ιδανική για να ανακουφιστεί το μωρό από τους πόνους των κολικών.
✔️ Αντιμετωπίζεται η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
✔️Το βρέφος νιώθει ασφάλεια, αφού ειναι κοντά στους γονείς του, ακούγοντας τους χτύπους της καρδιάς τους.
✔️ Μειώνεται αποδεδειγμένα το κλάμα.
✔️ Ενισχύεται η ασφαλής προσκόλληση με τα πρόσωπα που φροντίζουν το βρέφος.
✔️ Αναπτύσσονται υγιώς τα ισχία του μωρού.
✔️ Ενισχύεται η επικοινωνία και η εγγύτητα.
✔️ Το μωρό προστατεύεται από το «σύνδρομο επίπεδης κεφαλής».
✔️ Οι γονείς έχουν ελευθερία κινήσεων, ενώ φροντίζουν το μωρό.
✔️ Το μωρό κατακτάει γρηγορότερα τον λόγο.
✔️ Υποστηρίζονται οι θηλάζουσες μητέρες.
✔️ Ακολουθείται η φιλοσοφία του Αttachment Parenting, μια και το babywearing αποτελεί βασική του αρχή.

Τα είδη των μάρσιπων
Όπως εξηγεί η Άννα-Ράνια, υπάρχουν πέντε είδη εργονομικών μάρσιπων. «Όλοι κάνουν ακριβώς την ίδια δουλειά, να έχουμε το μωράκι μας στη αγκαλιά μας! Υπάρχουν απλώς διαφορετικά είδη, ώστε να βρει η κάθε οικογένεια αυτό που θα ταιριάξει καλύτερα στις ανάγκες της», υπογραμμίζει και συμπληρώνει ότι είναι σημαντικό να επιλέξουμε έναν μάρσιπο που θα είναι απλός και εύκολος σε χρήση για τα δεδομένα μας, ώστε να μπορέσουμε να τον ευχαριστηθούμε πλήρως.

1. Το υφαντό wrap, ένα μακρύ κομμάτι υφάσματος ειδικά κατασκευασμένο και ελεγμένο για την ασφάλειά του, το οποίο τυλίγετε γύρω από εσάς και το μωρό σας. Διατίθεται σε διαφορετικά μεγέθη, συνθέσεις, πυκνότητα, χρώματα, σχέδια, υφάνσεις και άλλα. Ιδανικό από βρέφος έως και νήπιο.
   2. Το ελαστικό wrap, ένα μακρύ κομμάτι μαλακού υφάσματος, αρκετά ελαστικό, που τυλίγεται πάνω μας και χρησιμοποιείται ως pre-tied, δηλαδή πρώτα το δένουμε πάνω μας και μετά τοποθετούμε το μωρό. Ιδανικό για το πρώτο έτος.
   3. Το ring sling, ένα ύφασμα από 1,70 έως 2,40 μέτρα, που στη μια άκρη έχει δυο κρίκους. Μέσα σε αυτούς, ασφαλίζετε το ύφασμα και δημιουργείτε μια «φωλίτσα» που φιλοξενεί το μωρό. Ταιριάζει απόλυτα σε όποιον το φοράει, καθώς ρυθμίζεται μοναδικά επάνω του. Ιδανικό από βρέφος έως και νήπιο.
   4. Το meh dai – half buckle, ένα πάνελ με δύο ζευγάρια ράντες. Το ένα ζευγάρι δένει γύρω από τη μέση και το άλλο κάθεται στους ώμους, δημιουργώντας ένα Χ πίσω στην πλάτη. Στη συνέχεια, περνάει πάνω ή κάτω από τα ποδαράκια του μωρού και δένει με κόμπο στην πλάτη μας. Το half buckle έχει κλιπ στη μέση (αντί για δύο ράντες). Οι ράντες των ώμων μπορεί να είναι φαρδιές ή και στενές. Ιδανικό από βρέφος έως και νήπιο.
   5. To full buckle είναι ένα είδος μάρσιπου που όλα τα σημεία του ασφαλίζουν με ένα κλικ. Αποτελείται από τη ζώνη μέσης, η οποία κλείνει με κούμπωμα, το πάνελ και 2 ρυθμιζόμενες ράντες, που κουμπώνουν με το λεγόμενο chest clip πίσω στην πλάτη. Ιδανικό από βρέφος έως και νήπιο.

Πώς εξασφαλίζουμε ότι φοράμε το μωρό μας σωστά;
Ο κάθε μάρσιπος συνοδεύεται από ένα manual. Πάντα, λοιπόν, πρέπει να διαβάζουμε τις οδηγίες χρήσης, για να κάνουμε ασφαλές babywearing ανάλογα την ηλικία του μωρού μας. Εναλλακτικά, αν δεν μας αρέσουν τα… πειράματα και δεν θέλουμε να «ταλαιπωρούμε» το μωρό, μπορούμε να κλείσουμε μια συνεδρία με μια σύμβουλο, που θα μας λύσει τις απορίες και θα μας βοηθήσει να ρυθμίσουμε τον μάρσιπο όπως ακριβώς πρέπει.
Όταν αφηγούμαι στην Άννα-Ράνια τη δική μου ιστορία, μου εξηγεί: «Από την περιγραφή σου δυο ενδεχόμενα υπάρχουν: Είτε ο μάρσιπος δεν ήταν εργονομικός είτε υπήρχαν λάθη στην τοποθέτηση. Στον εργονομικό μάρσιπο το μωράκι έχει ακριβώς την ίδια θέση που έχει όταν το κρατάμε στην αγκαλιά μας. Τα γόνατά του είναι σηκωμένα στο ίδιο ύψος με τον ομφαλό του και το κεφάλι του βρίσκεται στο στέρνο μας και έτσι δεν χαλάει το κέντρο βάρους μας, ώστε να επιβαρύνεται το σώμα. Όταν έχεις έναν εργονομικό μάρσιπο, μπορείς να φοράς το μωρό σου μέχρι την ηλικία ή τα κιλά που προτείνει ο κατασκευαστής. Βασική, βέβαια, προϋπόθεση για να το φοράς χωρίς ενόχληση, είναι να έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες ρυθμίσεις και να τοποθετείται σωστά».
Αναφορικά με τους πόνους στη μέση, η Άννα-Ράνια εξηγεί ότι ενόχληση είναι φυσιολογική στην αρχή, για ένα μικρό χρονικό διάστημα, μέχρι να συνηθίσει το σώμα στα νέα δεδομένα. Είναι ακριβώς, όπως η γυμναστική: Τις πρώτες ημέρες πιανόμαστε, αλλά όσο συνεχίζουμε τα πιασίματα σιγά σιγά υποχωρούν. Κι έπειτα, μου αφηγείται τη δική της εμπειρία: «Έβλεπα γονείς να φοράνε νήπια σε μάρσιπο και απορούσα πώς γίνεται, ενώ εγώ κουραζόμουν απίστευτα με το ring sling που είχα. Ήταν περίπου 7 μηνών το δεύτερο μωρό μου, ένιωθα δυσφορία λίγο αφότου τον φορούσα και δεν συνέχισα για πολύ καιρό. Όταν γεννήθηκε, λοιπόν, το τρίτο μου μωρό μπόρεσα να καταλάβω πολλά περισσότερα (δεν είχα ακόμα ασχοληθεί επαγγελματικά με το babywearing), έπειτα από μια online συνεδρία που είχα με μια σύμβουλο. Δεν φορούσα το ring sling καλά. Φαινομενικά δεν ήταν λάθος, αλλά κάποιες λεπτομέρειες μας στερούσαν άνεση. Στην πορεία ανακάλυψα ότι και το ύφασμα έπαιζε σημαντικό ρόλο. Όταν δοκίμασα υφαντό, δεν πίστευα πόσο διαφορετικό ήταν. Το τρίτο μου μωρό, πλέον με γνώση, το φόρεσα περισσότερο από 3 χρόνια χωρίς κανένα πρόβλημα».
Ένα μεγάλο ποσοστό γονέων, λοιπόν, ναι μεν προμηθευτήκαμε εργονομικό μάρσιπο, αλλά δεν καταφέραμε να τον φορέσουμε σωστά ή να τον ρυθμίσουμε στο σώμα μας ή δεν ταίριαζε ο μάρσιπος στο μέγεθος του μωρού μας και έτσι όλο το εγχείρημα εγκαταλείφθηκε και το babywearing ταξίδι μας έφτασε στο τέλος του πολύ νωρίς.
«Όταν είσαι αρχάριος, δεν μπορείς να καταλάβεις απόλυτα αν φοράς σωστά το μωρό σου. Ακολουθώντας τις οδηγίες χρήσης του μάρσιπου, έχεις αρκετές πιθανότητες να το πετύχεις. Αν, όμως, κάτι σε ενοχλεί και η ενόχληση επιμένει ή το μωρό αντιδράει με κλάμα ή προκύψει οτιδήποτε άλλο που σου δημιουργεί ανασφάλεια, καλύτερα να επικοινωνήσεις με μια σύμβουλο για ένα fit check», προτείνει η Άννα-Ράνια.

Θηλασμός και babywearing
Γίνεται; «Αν πρέπει να απαντήσω μονολεκτικά, θα πω ναι. Όμως, είναι σημαντικό αρχικά να έχουμε εξοικειωθεί με τον θηλασμό και μετά με το δέσιμο του μάρσιπου ξεχωριστά, για να μπορέσουμε στη συνέχεια να είμαστε σε θέση να τα συνδυάσουμε. Και η κάθε μαμά χρειάζεται τον δικό της χρόνο για να το πετύχει», εξηγεί η Άννα Ράνια. «Για να θηλάσουμε το μωρό μας στον μάρσιπο, θα πρέπει να χαλαρώσουμε τις ράντες και τη ζώνη του. Έτσι κατεβαίνει το μωρό στο ύψος του στήθους και μπορεί να θηλάσει! Κατά τη διάρκεια του θηλασμού, η προσοχή μας είναι στραμμένη στο μωρό! Με το ένα χέρι υποστηρίζουμε το στήθος, για να μην κλείσουν οι αεραγωγοί του μωρού και με το άλλο χέρι τον αυχένα του, εάν είναι απαραίτητο. Ο μάρσιπος δεν είναι αξεσουάρ θηλασμού. Μας βοηθάει όμως να θηλάσουμε και σε κίνηση. Ύστερα από κάθε θηλασμό επαναφέρουμε το μωρό στην αρχική του θέση, το ανεβάζουμε στο ύψος που ήταν και σφίγγουμε τις ράντες και τη ζώνη».

Μέχρι πότε;
Οι περισσότεροι μάρσιποι είναι από 0-2 ή 0-3 ετών, με όριο τα 15-20 κιλά. «Αν όμως θέλεις να συνεχίσεις το babywearing και μετά, μπορείς να προχωρήσεις σε toddler μέγεθος ακόμη και σε preschooler», τονίζει η Άννα-Ράνια. «Babywearing, βέβαια, δεν κάνεις όλο το εικοσιτετράωρο. Σίγουρα το μωρό βρίσκεται και σε άλλες θέσεις κατά την διάρκεια μια ημέρας, όπου αναπτύσσει τις απαραίτητες δεξιότητες. Όταν μάλιστα έρθει η στιγμή να περπατήσει, ε, τότε δεν το σταματάει τίποτα! Τότε αρχίζουν να αραιώνουν οι μαρσιπο-αγκαλιές και το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να ακολουθήσεις το μωρό σου και το ένστικτό σου και να το φοράς για όσο ακόμη το έχει ανάγκη».

Ευχαριστούμε την Άννα-Ράνια Μιχαλάκη, πιστοποιημένη σύμβουλο babywearing Die Trageschule®, ιδρύτρια του Babywearing365.com, της σελίδας Babywearing 365 in Real Life και του ελληνικού Group Babywearing g(R)eekery.