Χωρίς να καταλάβω πώς και γιατί, βρέθηκα με την τρίχρονη Κοκό να συζητάω νυχθημερόν για το νέο φόρεμα, για το οποιοδήποτε φόρεμα, για το ιδανικό φόρεμα για τη βόλτα, για την παραλία, για το super market, για όλα τα φορέματα του κόσμου και τις πιθανές «εμφανίσεις» τους.

Ήδη διαλέξαμε το αυριανό –ένα παλ κίτρινο σε γραμμή Α με άσπρη δαντελίτσα στο τελείωμα– και το κρεμάσαμε σε εμφανές σημείο στην ντουλάπα για να το χαζεύουμε μέχρι να κοιμηθούμε. Μπορεί να ήταν κάτι που έκανα εγώ. Που μια δυο φορές που έβαλα τα δικά μου μακριά, κλαρωτά φορέματα άρχισα να της τα κουνάω ενώ χόρευα αιθέρια τραγούδια στη μέση του σαλονιού. Η Κοκό να με κοιτάει με στόμα ανοιχτό κι εγώ να δημιουργώ άθελα/ηθελημένα τις εικόνες, την αφήγηση του παραμυθιού. Και αληθινά πιστεύω στη διατήρηση αυτής της ιστορίας.

Γυναίκα σημαίνει και ομορφιά. Κι έπειτα, η μόδα με τα φορέματά της είναι ένας τεράστιος πολιτιστικός πλούτος. Μετά, μια άλλη μέρα κάτι της… τραγούδησα για τα μαλλιά αρχίζοντας κι αυτά να τα τινάζω δεξιά κι αριστερά. Και κάπως έτσι άρχισαν τα «θέλω μακριά μαλλιά σαν τα δικά σου», «μη μου βάζεις κοκαλάκια», «θέλω τώρα να είναι μακριά», «αύριο που θα πάω σχολείο θα έχουν μακρύνει»; Ίσως φταίει που κάτι βράδια μετά το μπάνιο  την έβαζα να χτενίζει τα δικά μου. Γιατί συνέβησαν όλα αυτά; Γιατί κληρονομούμε και… διακοσμούμε άκριτα την ταυτότητα του γυναικείου φύλου; Γιατί είμαστε θύματα ενός marketing, μιας παγκόσμιας συνωμοσίας που θέλει τα κοριτσάκια με βαμμένα νύχια από τα έξι τους;

Όχι. Όχι μόνο. Κυρίως γιατί υπάρχουν ισχυρές προσδοκίες να γίνει η κόρη μας μια όμορφη γυναίκα. Και δυναμική και έξυπνη, εντάξει, αλλά και όμορφη. Όχι απαραίτητα όμορφη με την κλασική έννοια του όρου –άλλωστε αυτό δεν είναι στο χέρι μας– αλλά θηλυκά όμορφη. Να αγαπάει τη θηλυκότητά της, να την αγκαλιάζει και να τη φροντίζει. Και κάπως έτσι στο σπίτι μας αλλά και σε άλλα σπίτια με κοριτσάκια καλά κρατεί όλο το καμάρι της μαμάς και της γιαγιάς και της άλλης γιαγιάς για τη συλλογή με τα φορέματα, με τα βολάν και τις τιράντες και τα balloon και τα εμπριμέ κι όλα τα υπόλοιπα που φέρνει το καλοκαίρι για να ντύσει τα κοριτσάκια.

Φέτος μια ξαδέρφη μου πήρε δώρο στην Κοκό ένα τρικίνι με ένα μεγάλο ψάρι στην περιοχή του στήθους. Τώρα εμένα μου άρεσε αυτό; Ούτε που γνώριζα τον όρο τρικίνι. Πάντως το μαγιό δεν μας… δάγκωσε. Αντιθέτως, είχε πλάκα, ευφρόσυνη πολυχρωμία κι ένα μεγάλο πορτοκαλί ψάρι στο κέντρο αντί για μια γιγαντιαία ροζ πριγκίπισσα από αυτές που κατακλύζουν την αγορά. Μου αρέσουν τα ινδιάνικα φορέματά της Κοκό, τα γαλάζια σορτσάκια και τα πράσινα τιραντάκια της. Μου αρέσει που στη γιορτή του σχολείου η τάξη της τραγούδησε τη «Νεραντζούλα φουντωτή» και η Κοκό στάθηκε στον στίχο «κι ανασήκωσε το μεσοφούστανό της» κι έκτοτε άλλο πράγμα δεν λέει και συχνά-πυκνά μέσα στην ημέρα κουνάει ακόμα το φόρεμά της δεξιά κι αριστερά. Η ομορφιά είναι η μόδα που αξιοποιείται από το γυναικείο φύλο με γνώση, φαντασία και χωρίς τα στεγανά της εμπορευματοποίησης. Άλλωστε δεν πρόκειται για νέα ιστορία.

Έγραφε η Πηνελόπη Δέλτα στον «Τρελαντώνη» (περιγράφοντας τη συμπεριφορά των γυναικών γύρω από την ομορφιά τον 19ο αιώνα): Ούτε να πολυφροντίζει το εξωτερικό της η γυναίκα δεν έπρεπε. Καμιά δεν ομολογούσε πως αγαπούσε το λούσο, τα όμορφα φορέματα, τα διαμαντικά. «Μου τα έδωσαν, και τα φορώ γιατί μου τα έδωσαν», έλεγε η μητέρα μου, όταν τύχαινε να φορέσει κανένα στολίδι. Εντούτοις είχε και κομψές, και όμορφες, και καλοντυμένες, και πουδραρισμένες, και στολισμένες. Μα η ετοιμασία, η φροντίδα, το στόλισμα γίνουνταν κρυφά στην κρεβατοκάμαρα, με κλειδωμένες τις πόρτες. Όποια κοίταζε καθρέφτη, ήταν ξεμυαλισμένη. Γυναίκες και κορίτσια, σαν αντίκριζαν καθρέφτη, έπρεπε να κάνουν πως τον περιφρονούν, πως δεν κοιτάζονται, πως αδιαφορούν. Έξω από την κρεβατοκάμαρα, όπου γίνουνταν το στόλισμα, η γυναίκα υποτίθουνταν πως δεν ενδιαφέρεται στην εμφάνισή της. Μα επειδή και τότε η γυναίκα ήταν γυναίκα, οι κρυφές ματιές, τα κρυφά συγυρίσματα μαλλιών ή φορέματος, το κρυφό τσίμπημα μάγουλων για να κοκκινίσουν, το κρυφό σιάξιμο καπέλου ή κολάρου, έπαιρναν κι έδιναν».

Ύστερα έκανα ένα μεγάλο άλμα στο σήμερα. Η Πέπη Νικολοπούλου, του ηλεκτρονικού καταστήματος Alice on Board (και εμπνεύστρια του blog.aliceonboard.gr), μου είπε πώς στήνεται το νέο παιχνίδι της μόδας με πρωταγωνίστριες τις μέλλουσες γυναίκες.

«Ειδικοί θεωρούν πως υπάρχουν κοινωνικοί λόγοι στους οποίους η Βιομηχανία της Παιδικής Μόδας χρωστάει αυτήν τη θεαματική κερδοφορία της. Συνεχής αύξηση γεννήσεων, αύξηση του ορίου ηλικίας των ενηλίκων που γίνονται γονείς για πρώτη φορά, αλλά και το μεγάλο ποσοστό των babyboomer γιαγιάδων και παππούδων που διαθέτουν περισσότερα εισοδήματα από ό,τι παλαιότερα, είναι μερικοί από τους λόγους. Και από την άλλη, η τεχνολογία έχει ενισχύσει πολύ αυτήν τη θέση κυρίως μέσω δύο βασικών οδών: την προβολή των celebrities από τη μία πλευρά και την εύκολη πρόσβαση σε σχέδια και ρούχα μέσω των ηλεκτρονικών καταστημάτων. Με την ευλογία της google αναζήτησης, των fashion blogs και portals, οι μαμάδες βομβαρδίζονται με πρότυπα styling για τα μικρά τους που και αυτά, με τη σειρά τους, από κάποια ηλικία και μετά αποκτούν τη δική τους φωνή και έχουν τη δική τους άποψη τόσο για το χρώμα όσο και για την ίδια τη σχεδιαστική μάρκα. Ωστόσο, την παιδική μόδα δεν υπογραμμίζει μόνο αυτή η τρέλα και η ματαιοδοξία. Οι περισσότερες μαμάδες δεν είναι σε καμία περίπτωση χαζές, ανεξάρτητα από το ετήσιο εισόδημά τους. Στα ρούχα τις ενδιαφέρει η ποιότητα σε συνδυασμό με την άνεση, έχουν περιβαλλοντικές ευαισθησίες για αυτό και αναζητούν βιώσιμα υλικά, και μεγαλώνουν τα παιδικά τους πέρα από φυλετικά στερεότυπα που υπαγορεύουν τις συμπεριφορές τους. Τα τελευταία 3-4 χρόνια παρατηρείται μία συνεχώς αυξανόμενη ανάγκη από μαμάδες που διαθέτουν στιλ και κομψότητα να απορρίπτουν αυτά τα πρότυπα και τις γνωστές πλέον παγκοσμίως μάρκες (τιμών και στερεοτύπων) και να αναζητούν για τα παιδιά τους ρούχα σχεδιασμένα με φαντασία, απλές λιτές γραμμές που θα τους επιτρέπουν να παίζουν, να τρέχουν να κάνουν ποδήλατο δίχως τον φόβο να τους μην… ξεκολλήσει το φτερό ή το στρας. Νέες μάρκες ήρθαν λοιπόν να προστεθούν σε αυτόν τον χάρτη της παιδικής μόδας, που δημιουργήθηκαν κυρίως από μαμάδες που στο παρελθόν κατείχαν διαφορετικές επαγγελματικές θέσεις, τις περισσότερες φορές στον χώρο της μόδας και των περιοδικών. Περισσότερη νοσταλγία, χαλαρή διάθεση και φυσικά μια βαθιά ανάγκη διαφύλαξης της παιδικής αθωότητας. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε ένα νέο κοινό μαμάδων, οι Millennial moms, που αναζητούν ρούχα λειτουργικά αλλά συνάμα ελκυστικά, με ιδιαίτερο στιλ υιοθετώντας την ιδέα πως τα παιδιά μπορούν να εκφραστούν μέσα από τις ενδυματολογικές προτιμήσεις. Το κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των νέων brands είναι το ουδέτερο «φυλετικά» look ή καλύτερα gender-neutral look. Και αυτή είναι μία τάση που έχει αγκαλιαστεί από πολύ κόσμο και ήρθε για να μείνει. Μία τάση όπου τα παιδιά δεν είναι ταυτόσημα μίας μάρκας ή ενός σχεδιαστή, δεν χωρίζονται σε ροζ και μπλε, αλλά είναι μοναδικοί μικροί άνθρωποι που ήρθαν για να  αφήσουν το δικό τους προσωπικό σημάδι».