Υπάρχουν στις μέρες μας έμφυλες ανισότητες; Χωρίζονται τα επαγγέλματα σε ανδρικά και γυναικεία; Μπορούν τα έμφυλα στερεότυπα να επηρεάσουν τη δική μας ζωή; Υπάρχει όντως «αδύναμο φύλο»; Η Έλενα Ιωάννου και η Μαρία Τερζάκη σχεδίασαν το «Αγόρια & Κορίτσια που δεν μπαίνουν σε κουτιά», ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα έμφυλα στερεότυπα, τα εμπόδια που θέτουν και για το πώς αυτά μπορούν να ξεπεραστούν! Το πρόγραμμα, εγκεκριμένο από το ΙΕΠ του Υπουργείου Παιδείας (Φ.2.1/ΕΧ/66939/111002/Δ7), υλοποιείται δωρεάν για μαθητές από Δ’ δημοτικού έως Α’ Λυκείου.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Αγόρια & Κορίτσια που δεν μπαίνουν σε κουτιά» συνδυάζει τεχνικές του εκπαιδευτικού δράματος με οπτικοακουστικό υλικό και ομαδικά διαδραστικά παιχνίδια, ώστε να προσφέρει μια ολοκληρωμένη, διαφωτιστική και ευχάριστη βιωματική εκπαιδευτική εμπειρία! Υλοποιείται δια ζώσης τηρώντας τους κανόνες υγείας σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Κεντρικός ΣΚΟΠΟΣ του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση και ο προβληματισμός των μαθητών/τριών γύρω από τα έμφυλα στερεότυπα, διακρίσεις και ανισότητες. Συνδέεται επίσης άμεσα με 3 από τους 17 Στόχους Βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών: 4- Ποιοτική Εκπαίδευση, 5- Ισότητα των Φύλων και 16- Ειρήνη, Δικαιοσύνη και Ισχυροί Δεσμοί.
Επιμέρους ΣΤΟΧΟΙ του προγράμματος είναι:
• Να συμβάλει στην κατανόηση ότι το ζήτημα της ισότητας των φύλων αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα και θεμελιακή αρχή της δημοκρατίας.
• Να επισημάνει ότι τα έμφυλα στερεότυπα επηρεάζουν την καθημερινότητα και τις επιλογές όλων,
ασχέτως φύλου.
• Να λειτουργήσει κατά του σχολικού εκφοβισμού και της έμφυλης βίας και υπέρ της συμπερίληψης.
• Να καλλιεργήσει τον σεβασμό στο διαφορετικό, την αυτοεκτίμηση, την ευαισθησία και ενσυναίσθηση των μαθητών, και την ικανότητα να ανιχνεύουν τις έμφυλες διακρίσεις.
• Να αποτελέσει πηγή έμπνευσης μέσω της επαφής των μαθητών με διάφορες μορφές τέχνης (εικαστικά, μουσική, κινηματογράφος, αφηγηματική τέχνη- θέατρο, χορός).
• Να καλλιεργήσει την ελεύθερη έκφραση των μαθητών μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
ΔΟΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Το πρόγραμμα χωρίζεται σε 4 μέρη, τα οποία εξελίσσονται και παρουσιάζονται από τους εμψυχωτές, με την ταυτόχρονη χρήση PowerPoint, βιντεοπροβολών και διαδραστικών- βιωματικών δραστηριοτήτων με τους μαθητές.
Α΄μέρος: Βιογραφίες Ελληνίδων & Χρονολόγιο κομβικών ιστορικών σταθμών
Εισαγωγή στο θέμα μέσω δραματοποιημένης αφήγησης από τις εμψυχώτριες, της ζωής και του έργου σπουδαίων γυναικών που αντιμετώπισαν εμπόδια λόγω του φύλου τους και επηρέασαν σημαντικά τη χειραφέτηση της γυναίκας στη χώρα μας (από το βιβλίο της Κατερίνας Σχινά «Ατρόμητα Κορίτσια», εκδ. Παπαδόπουλος). Επισημαίνονται οι πιο σημαντικοί σταθμοί της Ελληνικής ιστορίας που οδήγησαν στην καθιέρωση της ισότητας των φύλων.
Β΄μέρος: Συλλογή στερεότυπων με βιωματικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες
Οι εμψυχωτές σε συνεργασία με τους μαθητές/τριες εμπλέκονται σε δράσεις (διαδραστικά παιχνίδια, προβολή φωτογραφιών και βίντεο, συζήτηση) με στόχο τη συλλογή και την ανακάλυψη των στερεοτυπικών ρόλων και προτύπων σε σχέση με την εξωτερική εμφάνιση, τα χόμπι, την επιλογή επαγγέλματος.
Γ’ μέρος: Τι είναι τα έμφυλα στερεότυπα και πού κρύβονται
Ορισμός, αναγνώριση, εντοπισμός των στερεότυπων, μέσω της προβολής βίντεο και επιλεγμένων εικόνων. Τα παιδιά ανιχνεύουν πού κρύβονται τα στερεότυπα στη ζωή μας, συζητώντας και κάνοντας συνδέσεις με προσωπικές τους εμπειρίες.
Δ’ μέρος: Τέχνη και έμφυλα στερεότυπα… ώρα για δράση
Δράση αποδόμησης και τρόποι εξάλειψης των έμφυλων στερεότυπων. Τα παιδιά χρησιμοποιούν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους με στόχο την ελεύθερη έκφραση μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Τέλος, γίνεται προφορική αξιολόγηση του προγράμματος συζητώντας με τους μαθητές/τριες και δίνεται μια φόρμα αξιολόγησης στους εκπαιδευτικούς καθώς και το υλικό με προτεινόμενες δραστηριότητες για να συνεχίσουν την εξερεύνηση του θέματος στο σχολείο και στο σπίτι. Τα έργα των μαθητών/τριών θα συλλεχθούν και θα παρουσιαστούν σε μορφή διαδικτυακής έκθεσης.
Για μαθητές Δ, Ε, ΣΤ Δημοτικού & Α, Β, Γ Γυμνασίου & Α Λυκείου
Διάρκεια: 90’
Σχεδιασμός: Έλενα Ιωάννου, παιδαγωγός, μουσικός, ψυχολόγος, εμψυχώτρια/Μαρία Τερζάκη, θεατρο-παιδαγωγός, ηθοποιός, μουσικός, εμψυχώτρια
Υλοποίηση: Μαρία Τερζάκη, Μαρίζα Τσάρη
Πληροφορίες: 6946242750, 6944455776, 2130051209, mterzaki@yahoo.com
Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Θεάτρου Αρνίτσι Μπίτσι
Με την αιγίδα και την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
Η Έλενα Ιωάννου σπούδασε Φιλοσοφία – Παιδαγωγικά – Ψυχολογία, με ειδίκευση στην Ψυχολογία, στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Μεταξύ άλλων, έχει παρακολουθήσει σεμινάρια μουσικοθεραπείας, θεατρικού παιχνιδιού, φωτογραφίας, χορού και stop-motion animation. Από το 2000 ασχολείται με την οργάνωση και εκτέλεση παραγωγής πολιτιστικών δρώμενων, με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, καθώς και με την εμψύχωση ομάδων σε σχολεία, μουσεία, μη κυβερνητικές οργανώσεις, εκδοτικούς οίκους και άλλους φορείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Artogether – πρώην VSA, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας Πάνος Μυλωνάς, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Γιατροί Χωρίς Σύνορα, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Seed School Washington DC κ.α.). Δουλεύοντας με ποικίλες ομάδες ατόμων διαφόρων ηλικιών κι εθνικοτήτων, με και χωρίς αναπηρία, συνδυάζει την εκπαιδευτική διαδικασία με το παιχνίδι και την τέχνη, χρησιμοποιώντας κυρίως τη μουσική, την κίνηση, τα εικαστικά και το θεατρικό παιχνίδι. Παίζει drums (βλ. Έλεν Τρέλεν των Burger Project), κιθάρα, πιάνο, κρουστά και τραγουδάει… σε κάθε ευκαιρία! Ενδιαφέρεται εντόνως για τις εξελίξεις στον κοινωνικοπολιτικό τομέα κι ιδιαίτερα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, πράγμα το οποίο αποδεικνύει με τις δράσεις και τις συνεργασίες της. Τα τελευταία της projects απευθύνονται σε μαθητές κι αναφέρονται στην αλληλεγγύη, την κοινωνική ισότητα, την εξάλειψη των διακρίσεων και την απελευθέρωση από τα έμφυλα στερεότυπα.
Η Μαρία Τερζάκη γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Έχει σπουδάσει Κινηματογράφο, Αγγλική Φιλολογία και Θέατρο. (Πανεπιστήμιο Βορείου Λονδίνου, Πανεπιστήμιο του Έσεξ) και έχει παρακολουθήσει σεμινάρια για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, Δραματοθεραπείας, Μουσικοπαιδαγωγικής κ.α. Από το 2009 ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σχεδιάζει και υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα και δραματοποιημένες αφηγήσεις που απευθύνονται κυρίως σε παιδιά σε συνεργασία με εκδοτικούς οίκους (Μεταίχμιο, Παπαδόπουλος, Κόκκινο, Διόπτρα κ.α.) και βιβλιοθήκες (Δημοτική Βιβλιοθήκη Καλλιθέας, Βιβλιοθήκη Πολιτιστικού Ιδρύματος της Τράπεζας Πειραιώς, Βιβλιοθήκη Ευγενίδιου Ιδρύματος κ.α.). Παράλληλα εργάζεται ως ηθοποιός και σκηνοθέτης παρουσιάζοντας παραστάσεις κι εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονται σε παιδιά (Ιζαντόρα Ντακ στην Εθνική Λυρική Σκηνή, Ακαλακούπμα, Οι Μύθοι του Αισώπου, Δε σε φοβούμαι κυρ Βοριά, 4 Μικρές Καληνύχτες, Κοντσέρτο για Λύκους και Κοντραμπάσο, Μια Κόρα αφηγείται κ.α.) Από το 2012 είναι μόνιμος συνεργάτης του Μουσείου Συναισθημάτων Παιδικής Ηλικίας. Εργάζεται επίσης ως μουσικός συμμετέχοντας σε διάφορα σχήματα σμυρναίικης και παραδοσιακής μουσικής (τραγούδι, κρουστά, ούτι, κιθάρα). Τον Ιανουάριο του 2018 ιδρύει την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Θεάτρου ΑΡΝΙΤΣΙ ΜΠΙΤΣΙ. Σχεδιάζει επίσης βιωματικά εργαστήρια ενηλίκων βασισμένα σε παραμύθια και λογοτεχνικά κείμενα. Τον Οκτώβριο του 2019 ξεκίνησε την εκπαίδευση στη Δραματοθεραπεία στο Ψυχοθεραπευτικό και Εκπαιδευτικό κέντρο δια βίου μάθησης, «το Έρμα».
Η Μαρίζα Τσάρη αποφοίτησε το 2005 από την Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και το 2001 από το North College (BTEC & BA Hons in Applied Art & Design). Φοίτησε στα ετήσια επιμορφωτικά εργαστήρια πάνω στο Εκπαιδευτικό Δράμα, και στο “Το Θέατρο στην Τάξη”. Ολοκλήρωσε το επιμορφωτικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, «Θεραπεία μέσω τέχνης με έμφαση στα εικαστικά». Συμμετείχε σε masterclasses, που αφορούν στην προετοιμασία παράστασης με παιδιά, καινούργιες τεχνικές και εργαλεία πάνω στο “Δράμα στην Εκπαίδευση”, εργαλεία εμψύχωσης για θεατροπαιδαγωγικά εργαστήρια, καθώς και ποικίλα σεμινάρια, για βρέφη/παιδιά και τεχνικές εμψύχωσης. Παρακολούθησε επί 10 χρόνια μαθήματα πιάνου και ασχολείται ενεργά με τη μουσική, καθώς είναι ακόμα ένα εργαλείο δουλειάς. Συνεργάστηκε με το Θέατρο Πόρτα σε παιδικές εκπαιδευτικές δράσεις καθώς και με λογοθεραπευτές σε ψυχοπαιδαγωγικά κέντρα, όπου και σχεδίασε/υλοποίησε υποστηρικτικά αισθητηριακά εργαστήρια βρεφών/νηπίων. Σχεδιάζει και υλοποιεί εργαστήρια θεατρικού παιχνιδιού/αγωγής σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας και αισθητηριακά εργαστήρια σε βρέφη σε χώρους δημιουργικής απασχόλησης, σχολεία, καλοκαιρινά Art Camp κλπ. Σταθεροί της συνεργάτες: Ίδρυμα Β&Μ Θεοχαράκη, dos, experiements in creativity, Θεατρική ομάδα Μικρός Νότος, πολυχώρος Modus Vivendi by Krateros Katsoulis. Από το 2018, συνεργάζεται με τις εκδόσεις Πεδίο-Ελληνικά Γράμματα για τον σχεδιασμό/υλοποίηση διαδραστικών παρουσιάσεων παιδικών βιβλίων. Από το 2005-2012 συνεργάστηκε ως ηθοποιός με το ΚΘΒΕ. Έκτοτε εργάζεται ως ηθοποιός & περφόρμερ, στο ελεύθερο θέατρο, καθώς και σε παραγωγές παιδικών παραστάσεων.
