Τα Χριστούγεννα αποτελούν παραδοσιακά τη γιορτή του σπιτιού, των γεύσεων και των αρωμάτων. Είναι η καλύτερη στιγμή για να εμπλέξουμε τα παιδιά μας στην προετοιμασία των γλυκών και των γευμάτων, να τα εφοδιάσουμε με έναν σωρό αναμνήσεις, να διεγείρουμε τις αισθήσεις τους, αλλά και να τα βοηθήσουμε να μάθουν μέσα από την καθημερινή ζωή και το παιχνίδι. Μαγειρεύοντας με τα παιδιά μας, αξιοποιούμε την επιθυμία τους για συμμετοχή και ανακάλυψη, με σκοπό να ενδυναμώσουμε τη μεταξύ μας σχέση, να τους προσφέρουμε εμπειρίες, αλλά και να υποστηρίξουμε τη μαθησιακή διαδικασία. Δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες για να καλλιεργήσουμε με τρόπο βιωματικό έννοιες και δεξιότητες που συνδέονται στενά με τα σχολικά μαθήματα και αυτό που συνηθίζουμε να αποκαλούμε «τυπική ακαδημαϊκή γνώση». Μέσα από τη μαγειρική και τις διάφορες παρασκευές που αυτή απαιτεί, τα παιδιά έρχονται σε επαφή με ποικίλες έννοιες των μαθηματικών και της χημείας. Αφήστε που ο κόσμος της κουζίνας είναι γεμάτος νέες λέξεις, έννοιες και εκφράσεις, που αναμφίβολα εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο του μαθητή.
Ταυτόχρονα, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη μαγειρική για να βελτιώσουμε δεξιότητες που σχετίζονται με τη συνεργασία και να θέσουμε τις βάσεις μίας υγιούς σχέσης με την τροφή. Παρασκευάζοντας μόνοι μας αυτό που θέλουμε να φάμε, είτε ως κύριο γεύμα, είτε ως ενδιάμεσο –αλμυρό ή γλυκό, μαθαίνουμε στα παιδιά πώς φροντίζουμε έμπρακτα τον εαυτό μας και αφιερώνουμε χρόνο σε αυτόν.
Η αρχή μπορεί να γίνει μαγειρεύοντας με τα παιδιά μία απλή συνταγή για χριστουγεννιάτικα μπισκότα…
Αρχικά, μετράμε τις ποσότητες των υλικών, που, ανάλογα με τη φυσική τους κατάσταση, μετριούνται σε διαφορετικές μονάδες (γραμμάρια, λίτρα), καθώς αποτελούν διαφορετικά μεγέθη (μάζα στην πρώτη περίπτωση και όγκο στη δεύτερη). Δεν υπάρχει ιδανικότερη στιγμή για να διακρίνουμε τις δύο αυτές έννοιες που μπερδεύουν ακόμα και μεγάλους, να μιλήσουμε για τα όργανα μέτρησης (ζυγαριά και ογκομετρικό δοχείο), καθώς και για τις μονάδες μέτρησής τους.
Ακόμα και αν η αξιοποίηση της μαγειρικής για την αισθητοποίηση μαθηματικών εννοιών σταματήσει εδώ, η «δουλειά» που έχουμε κάνει είναι σπουδαία… Έχουμε υποστηρίξει τον μαθητή να βιώσει τις έννοιες, τον έχουμε εμπλέξει στη διαδικασία, καθώς έχει αντιληφθεί και την αναγκαιότητα όλων αυτών των όρων. Μαθαίνοντας μέσα από το βίωμα και την αναγκαιότητα, διανύουμε με τα παιδιά μας μία διαφορετική «εκπαιδευτική πορεία» που δεν θα καταλήξει σε διαγώνισμα αλλά σε μια γλυκιά δαγκωνιά που έφτιαξαν με τα χεράκια τους.
Συνεχίζοντας, παροτρύνουμε τα παιδιά να διαβάσουν τη συνταγή και ‒με τη βοήθειά μας‒ να εκτελέσουν τα «βήματα» με τη σωστή σειρά. Με αυτόν τον τρόπο καλλιεργούμε τη δεξιότητα της κατανόησης κειμένου, μία διαδικασία σύνθετη και απαιτητική. Τα υλικά πρέπει να μπουν με συγκεκριμένη σειρά και τα βήματα να γίνουν με ακρίβεια, ώστε να έχουμε το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Κατά συνέπεια, το παιδί μας, φτιάχνοντας τα μπισκότα, πρέπει να «ξεκοκαλίσει» το κείμενο προκειμένου να πετύχει η συνταγή.
Ακολουθεί η ρύθμιση της θερμοκρασίας. Στο σημείο αυτό, αναφέρουμε πως αυτή αποτελεί άλλο ένα φυσικό μέγεθος και μιλάμε για τον τρόπο που τη μετράμε. Αξίζει τον κόπο να αφήσουμε τα παιδιά να αντιληφθούν τη θερμότητα. Μπορούμε να βάλουμε τον φούρνο στους 50ο C, να ανοίξουμε λίγο την πόρτα και με πολλή προσοχή να τα βοηθήσουμε να αισθανθούν τους 50ο C. Μπορούμε να κάνουμε το ίδιο με τους 100ο C και τους 180ο C…
Κι αφού ρυθμίσουμε τον φούρνο, ορίζουμε τον χρόνο ψησίματος. Χρησιμοποιώντας ένα χρονόμετρο κουζίνας και βάζοντας το σε λειτουργία, παρατηρούμε τον ήχο του, που θα βοηθήσει το παιδί να αντιληφθεί την έννοια του δευτερόλεπτου, του λεπτού και τη σχέση τους. Τέλος, συζητάμε με το παιδί μας για την αλλαγή της φυσικής κατάστασης του μίγματος, για τη μετατροπή του υγρού (παχύρρευστο) σε στερεό. Με παρόμοιες έννοιες ερχόμαστε σε επαφή και μέσα από συνταγές που απαιτούν λιωμένη κουβερτούρα ή βούτυρο.
Τέλος, αν μαγειρεύουμε με μικρότερα παιδιά, η χρήση κουπ πατ, το πλάσιμο και η μεταφορά των υλικών αποτελούν εξαιρετική ευκαιρία για την καλλιέργεια των κινητικών τους δεξιοτήτων.
Φυσικά, δεν θα αναλύσουμε όλες αυτές τις έννοιες σε μία μόνο συνταγή, αλλά σταδιακά, ειδάλλως θα φτιάξουμε μόνοι μας τα μπισκότα! Να θυμάστε πως αρκεί να παροτρύνουμε τα παιδιά να παρατηρήσουν ένα φαινόμενο. Μαγειρεύοντας με τα παιδιά, ας αφήσουμε χώρο και χρόνο να διατυπώσουν εκείνα την ερώτηση και στη συνέχεια, ας «συνθέσουμε» μαζί τους την απάντηση, αξιοποιώντας γνώσεις και παραδείγματα της καθημερινότητας.
Χριστουγεννιάτικα Μπισκότα
Υλικά
1 κούπα ελαιόλαδο
½ κούπα ζάχαρη
150 γρ. βούτυρο σε θερμοκρασία δωματίου
125 ml φρέσκο χυμό πορτοκάλι
1 φακελάκι βανίλια
1 πρέζα αλάτι
1 φακελάκι μπέικιν πάουντερ
αλεύρι κοσκινισμένο (περίπου 1 κιλό)
Εκτέλεση: Σε ένα βαθύ μπολ ρίχνουμε το ελαιόλαδο, τη ζάχαρη, το βούτυρο και το πορτοκάλι κι ανακατεύουμε καλά. Στη συνέχεια προσθέτουμε τη βανίλια, το αλάτι και το μπέικιν πάουντερ. Έπειτα, προσθέτουμε το κοσκινισμένο αλεύρι σιγά σιγά και ανακατεύουμε. Η ζύμη θα πρέπει να είναι εύπλαστη και να μην κολλάει στα χέρια. Στρώνουμε μια λαδόκολλα στο ταψί και χρησιμοποιούμε διάφορα χριστουγεννιάτικα κουπ πατ. Τέλος, ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 ο C και για 10 περίπου λεπτά (μέχρι να δούμε τις άκρες να ροδίζουν). Μόλις τα μπισκότα είναι έτοιμα, τα αφήνουμε σε μια σχάρα να κρυώσουν. Διακοσμούμε με λιωμένη κουβερτούρα και πασπαλίζουμε με ζάχαρη και διαφόρων ειδών τρούφες.
Η Μαρία Κοκκινιώτη είναι εκπαιδευτικός – ειδική παιδαγωγός. Θα τη βρείτε στο Mindset: Fulfill the Potential. Υποστήριξη Μαθητών και Γονέων, www.mindset.edu.gr
