Για όσους δεν τον γνωρίζουν, ο Τζεφ Κίνι, ο λογοτεχνικός «μπαμπάς» του Γκρεγκ Χέφλι, είναι ο Νο 1 ευπώλητος συγγραφέας της εφημερίδας New York Times και έξι φορές νικητής στα βραβεία «Nickelodeon Kids’ Choice» στην κατηγορία «Αγαπημένο Βιβλίο», για τη σειρά Το Ημερολόγιο ενός Σπασίκλα.
Πριν από λίγες ημέρες έλαβαν χώρα τρία super SOS γεγονότα:
- Κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Ψυχογιός η 14η περιπέτεια του Σπασίκλα, με τίτλο «Κακός Χαμός».
- Ο συγγραφέας επισκέφτηκε τη χώρα μας, τη Θεσσαλονίκη συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής του περιοδείας με αφορμή το νέο βιβλίο του.
- O συγγραφέας βρήκε λίγο χρόνο, γιατί το να είσαι ο Τζεφ Κίνι είναι κάτι παραπάνω από full time job, και μίλησε στο Τaλκ για τα βιβλία του, τον ήρωά του και τη ζωή του. Κυρίες, κύριοι και ‒κυρίως‒ παιδιά, διαβάστε τι μας είπε!
Ποιος είναι ο Τζεφ Κίνι
Από την παιδική του ηλικία, ο Αμερικανός συγγραφέας ονειρευόταν να γίνει σκιτσογράφος σε εφημερίδα. Τελικά, αντί για αυτό, μέσα από μια παράξενη διαδρομή, έγινε συγγραφέας παιδικών βιβλίων, που έχουν, όμως, ιδιαίτερα έντονο το φορμά του κόμικ.
Ως παιδί, διάβαζε τόσο ρεαλιστικά μυθιστορήματα όσο και ιστορίες φαντασίας, ενώ απολάμβανε πάντοτε και τις χιουμοριστικές αφηγήσεις. Στα αναγνωστικά γούστα μας, λοιπόν, ταιριάζουμε απόλυτα και απόλυτα σύμφωνη με βρίσκει και η άποψή του ότι ορισμένα βιβλία είναι καθρέφτες, μέσα στους οποίους ο καθένας μπορεί να δει τον εαυτό του και να ταυτιστεί με τους ήρωές τους, ενώ ορισμένα άλλα είναι παράθυρα που ανοίγουν για να σε ταξιδέψουν σε άλλους κόσμους. Πάντως, αν έπρεπε να επιλέξει έναν αγαπημένο συγγραφέα, αυτός είναι ο J.R.R. Tolkien, που πρόσφερε στην παγκόσμια λογοτεχνία αριστουργήματα όπως το «Χόμπιτ» και την τριλογία του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών».
Η ιδέα, οι αναμνήσεις, ο Γκρεγκ
Τον μακρινό Ιανουάριο του 1998, ο Κίνι βρισκόταν απογοητευμένος σε ένα μικρό διαμέρισμα στη Μασαχουσέτη, όταν του ήρθε η πρώτη ιδέα για το «Ημερολόγιο ενός Σπασίκλα». Κατάλαβε αμέσως πως Η ιδέα αυτή ήταν ξεχωριστή και μάλιστα την ένιωσε ως λύση στο πρόβλημά του. Βλέπετε, δεν είχε καταφέρει να πραγματοποιήσει το παιδικό του όνειρο, να γίνει σκιτσογράφος σε εφημερίδα, και βρισκόταν σε επαγγελματικό τέλμα…
Τα βιβλία της σειράς έχουν αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία, ιδιαίτερα τα πρώτα, καθώς όσο προχωράει ο καιρός ο ήρωας αυτονομείται όλο και περισσότερο από τον συγγραφέα και παίρνει τον δικό του δρόμο. Αρχικά, λοιπόν, ο Κίνι αφιέρωσε τέσσερα ολόκληρα χρόνια στην καταγραφή όλων των αστείων περιστατικών που θυμόταν από τη δική του παιδική και εφηβική ηλικία, στο σπίτι και στο σχολείο. Ήταν πολύ νεότερος τότε και θυμόταν πολλά, χαριτολογεί.
Η προεφηβεία και η εφηβεία είναι δύσκολες, παράξενες ηλικίες. Πώς τα καταφέρνει, λοιπόν, να τις περιγράψει τόσο εύκολα, τόσο φυσικά, αν και πλέον έχει μεγαλώσει, αναρωτιέμαι. «Αισθάνομαι τυχερός», απαντά, «που ακόμα μπορώ και θυμάμαι τόσο τα βιώματά μου όσο και τα συναισθήματά μου από εκείνα τα χρόνια». Και συμπληρώνει ότι οι περισσότεροι ενήλικες δεν μπορούν να θυμηθούν τι ακριβώς τους συνέβαινε και πώς ακριβώς ένιωθαν όταν πήγαιναν σχολείο. Έτσι δεν είναι; Εσείς θυμάστε;
Ο Γκρεγκ είναι ένα παιδί που μπλέκει συχνά σε μπελάδες. Και είναι επίσης ιδιαίτερα εγωιστής. Άραγε ο δημιουργός του τον συμπαθεί; Θα τον έκανε παρέα αν ήταν συμμαθητής του σήμερα; Ο Τζεφ Κίνι απαντά πως πράγματι τα συναισθήματά του απέναντι στον ήρωά του είναι συγκεχυμένα. Μπορεί να τον κατανοήσει και μάλιστα καλά, διότι πρόκειται για μια κοντινή εκδοχή του εαυτού του ως παιδιού, αλλά σίγουρα θα τσατιζόταν μαζί του αν ο Γκρεγκ ήταν φίλος του ή, ακόμα χειρότερα, αν ο Γκρεγκ ήταν γιος του.
Οι δικοί του γιοι; Μοιάζουν στον Γκρεγκ; Όχι και τόσο. Μια και είναι και οι δυο αθλητές, δεν μηχανορραφούν και δε συμπεριφέρονται όπως ο σπασίκλας ήρωας του μπαμπά τους. Ναι μεν του δίνουν ιδέες για τα βιβλία του, αλλά όχι τόσο συχνά όσο θα φανταζόταν κανείς. Το μεγαλύτερο μέρος της έμπνευσης του Τζεφ Κίνι προέρχεται από τις δικές του εμπειρίες ως μαθητή και από το οικογενειακό πλαίσιο μέσα στο οποίο μεγάλωσε εκείνος και όχι από αυτό μέσα στο οποίο μεγαλώνει τα αγόρια του.
Τα βιβλία
Στην μπανάλ, αλλά απολύτως απαραίτητη ερώτησή μου ποιο είναι το αγαπημένο του σπασικλοβιβλίο, ο Τζεφ Κίνι απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη ότι αυτή τη στιγμή είναι το νούμερο 14, ο φρεσκότατος «Κακός Χαμός», και διότι είναι ολοκαίνουργιο, αλλά και διότι ο ίδιος θεωρεί ότι έχει βελτιώσει πολύ το γράψιμό του από βιβλίο σε βιβλίο.
Στο σημείο αυτό, και στην ερώτησή μου περί της συγγραφικής διαδικασίας που ακολουθεί, έρχεται μια μεγάλη και σχεδόν απίστευτη αποκάλυψη: Ο Τζεφ Κίνι γράφει σε ένα… νεκροταφείο! Ναι, καλά διαβάσατε, σε ένα νεκροταφείο! Καθημερινά, αφού αφήσει τα παιδιά του στο σχολείο, παρκάρει το αυτοκίνητό του στο κοιμητήριο της μικρής πόλης στην οποία κατοικεί, όπου γράφει ήρεμα για ώρες. Η… συγγραφική εργαλειοθήκη που χρησιμοποιεί για να κατεβάσει ιδέες περιλαμβάνει μαθηματικές πράξεις, προσθαφαιρέσεις, πολλαπλασιασμούς και διαιρέσεις, που τον οδηγούν αρχικά στη σύλληψη των αστείων του. Καταγράφει εκατοντάδες αστεία και ανέκδοτα πριν ξεκινήσει να γράφει την ιστορία του, ενώ τα σκίτσα τα αφήνει για το τέλος και για κάποιο διάστημα μπορεί να εργάζεται έως και δεκαέξι ώρες την ημέρα! Έτσι, όταν ολοκληρώνει ένα βιβλίο, αισθάνεται υπέροχα, γιατί μπορεί να επιστρέψει και πάλι στην «πραγματική ζωή».
Η επιτυχία και η έμπνευση
Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η ειλικρίνεια και η φαντασία είναι τα δυο απαραίτητα συστατικά για ένα καλό παιδικό βιβλίο. Και αρωγός τους είναι φυσικά και το χιούμορ! Ο Κίνι θεωρεί πως τα βιβλία του σημειώνουν τόσο μεγάλη επιτυχία παγκοσμίως, διότι απλά έχουν ωραίο στόρι και πλάκα και τα παιδιά τα διαβάζουν ιδιαίτερα ευχάριστα και ταυτίζονται με τους ήρωες. «Όταν ένα παιδί ανοίγει κάποιο από τα βιβλία μου», λέει χαρακτηριστικά, «δεν αντιλαμβάνεται το διάβασμα ως αγγαρεία, αλλά ως διασκέδαση», προσθέτοντας, περήφανος που η δουλειά του οδήγησε πολλά εξ αυτών στο να αγαπήσουν την ανάγνωση, ότι έτσι θα έπρεπε να λειτουργεί το διάβασμα για τα παιδιά, ως μια ψυχαγωγική διαδικασία δηλαδή και όχι ως δουλειά.
Τα παιδιά του διαβάζουν τα βιβλία του; Παλαιότερα και για μεγάλο χρονικό διάστημα, τους τα διάβαζε ο ίδιος. Τώρα πια, που τα αγόρια μεγάλωσαν και είναι δεκατεσσάρων και δεκαεπτά ετών, διαβάζουν ‒προφανώς‒ τα βιβλία μόνοι τους και γουστάρουν τρελά που ο μπαμπάς τους είναι ένας διάσημος συγγραφέας· άλλωστε το γεγονός αυτό τους έχει τροφοδοτήσει με πολλές ενδιαφέρουσες εμπειρίες που δεν θα είχαν αλλιώς… Πάντως, για τον ίδιο είναι ακόμα πολύ δύσκολο να αποχωρίζεται τους γιους του όταν φεύγει σε περιοδείες. Δεν το έχει συνηθίσει!
Έπειτα από όλα αυτά τα βιβλία και τις εμπειρίες που συγκέντρωσε ο ίδιος ως συγγραφέας του Σπασίκλα, ποια συμβουλή θα έδινε, άραγε, ο Τζεφ Κίνι στον δωδεκάχρονο εαυτό του; «Να γίνει καλός σε ένα συγκεκριμένο πράγμα, σε κάτι που του αρέσει πολύ, και να αφιερώσει χρόνο πολύ ώστε να το πετύχει», απαντά δίχως δεύτερη σκέψη.
Ο ίδιος, ως συγγραφέας, χαίρεται πολύ όταν συναντά χαρούμενους αναγνώστες, όπως άλλωστε του συνέβη και στην Ελλάδα πρόσφατα. Κλείνοντας τη συζήτησή μας, λοιπόν, τους δίνει μια συμβουλή: Να κρατούν καθημερινά ημερολόγιο. Ακόμα και μια ή δυο προτάσεις την ημέρα! Είναι μια φοβερή εμπειρία που τα σημερινά παιδιά τείνουν, δυστυχώς, να ξεχάσουν. Όσο για τον Σπασίκλα; Αυτός θα συνεχίσει να γράφει τα ημερολόγιά του μέχρι κάποιος να του πει να σταματήσει! Και μάλλον, λέω εγώ, κάτι τέτοιο θα αργήσει να συμβεί!
Το τελευταίο βιβλίο του Τζεφ Κίνι «Το Ημερολόγιο ενός Σπασίκλα 14: Κακός χαμός» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, όπως, άλλωστε και όλα τα προηγούμενα.
Για πρώτη φορά, ο συγγραφέας της επιτυχημένης σειράς των ιστοριών του Σπασίκλα, επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη, με αφορμή την έκδοση του 14ου βιβλίου της σειράς με τίτλο ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΣΠΑΣΙΚΛΑ –ΚΑΚΟΣ ΧΑΜΟΣ. Ο Κίνι, που έχει χαρακτηριστεί από το περιοδικό Time ως ένας από τους ανθρώπους με την μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο, σε συνεργασία με τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ και το Public συνάντησε εκατοντάδες μικρούς και μεγάλους θαυμαστές του. Κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων του, επισκέφθηκε μαθητές των Εκπαιδευτηρίων Μαντουλίδη αλλά και φανατικούς αναγνώστες του που ήρθαν από όλη την Ελλάδα για να δουν από κοντά την διαδραστική του παράσταση. Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν έναν περίπατο με τον συγγραφέα στην πιο γοητευτική συνοικία της πόλης, τα Κάστρα, και να του μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις τους για την ιστορία της πόλης και τον τοπικό πολιτισμό. Το Σάββατο 7 Δεκεμβρίου, η σκηνή της αίθουσας του Ολύμπιον μεταμορφώθηκε σε εργοτάξιο, με οικοδομικά υλικά, βαριοπούλες και τρυπάνια ενώ όλοι οι εμπλεκόμενοι φόρεσαν ανακλαστικά γιλέκα και κράνη. Τα παιδιά που παρακολούθησαν την παράσταση ενθουσιάστηκαν, έμαθαν να ζωγραφίζουν τον αγαπημένο τους ήρωα, έπαιξαν παιχνίδια ερωταπαντήσεων με τον ηλεκτρονικό «τροχό της τύχης» και κέρδισαν πολλά δώρα. Ο Τζεφ Κίνι χειροκροτήθηκε από το κοινό, υπέγραψε βιβλία και φωτογραφήθηκε με τα παιδιά. Ο ίδιος δήλωσε πως η οργάνωση και το σκηνικό του show τον μάγεψε, ενώ ευχαρίστησε στα ελληνικά όλους όσοι ήρθαν στην εκδήλωση για να κάνουν «Κακό χαμό»
