Πρώτα διάβασε Το Πνεύμα του Χιονιού η εννιάχρονη κόρη μου. Για ένα Σαββατοκύριακο δεν μας μιλούσε και ήταν κλεισμένη στο δωμάτιό της, μπρούμυτα ξαπλωμένη στο κρεβάτι, να μη σηκώνει τα μάτια από το βιβλίο και να φωνάζει «Σουτ!» κάθε φορά που της μιλούσαμε. Έπειτα, το πήρε στα χέρια του ο δωδεκάχρονος γιος μου. Εκείνος το διάβασε οκλαδόν στο πάτωμα μια μέρα που δεν είχε σχολείο και καθώς τον λοξοκοίταγα να γυρνάει τις σελίδες τη μια μετά την άλλη, παραξενευμένη μια και η ηλικία του και τα τωρινά αναγνώσματά του δεν μου φαίνονταν ταιριαστά με ένα χριστουγεννιάτικο παραμύθι, με απειλούσε με… σπόιλερς άμα δεν εξαφανιζόμουν από μπροστά του.

Κατάλαβα, λοιπόν, ότι κάτι μαγικό συνέβαινε με το νέο βιβλίο της Maya Lunde, για το οποίο βέβαια μου είχαν μιλήσει με τα καλύτερα λόγια ήδη από το καλοκαίρι οι άνθρωποι των εκδόσεων Κλειδάριθμος, αναφέροντας πως πρόκειται για εκδοτικό φαινόμενο στη Νορβηγία και σε δεκάδες άλλες χώρες και όντας υπερήφανοι που εξασφάλισαν τα δικαιώματά του. Κι έτσι, τελευταία, το διάβασα κι εγώ, ένα βράδυ του Νοεμβρίου, λίγες ώρες πριν συναντήσω τη συγγραφέα που έκανε ένα σύντομο ταξίδι στην Αθήνα, προσκεκλημένη του εκδότη της και της νορβηγικής πρεσβείας.

Το βιβλίο με γοήτευσε, με παγίδευσε για δυο ώρες στις σελίδες του και στο τέλος με έκανε να κλάψω. Θα αναρωτηθείτε, λοιπόν, αν ένα παιδικό βιβλίο που σε κάνει να κλαις συνάδει με το γιορτινό κλίμα των ημερών. Η απάντηση είναι σαφώς θετική και προέκυψε μέσα από πολλή δική μου σκέψη, μέσα από τα σχόλια των παιδιών μου, αλλά και μέσα από τη συζήτηση με τη Lunde, που ‒όπως κάθε Σκανδιναβός‒ λατρεύει τα Χριστούγεννα και όλα τα τελετουργικά που τα συνοδεύουν και που «ζεσταίνουν» τις κρύες και σκοτεινές νύχτες του δύσκολου χειμώνα στη Βόρεια Ευρώπη.

Η πρόκληση στο να γράψω για Το Πνεύμα του Χιονιού δεν είναι τόσο το να σας «πείσω» ότι το θέμα που το διατρέχει, ο θάνατος, μπορεί να συνοδεύσει με πολύ τρυφερό τρόπο τα χριστουγεννιάτικα βράδια σας, όσο το να μιλήσω όσο το δυνατόν πιο σφαιρικά για το βιβλίο, χωρίς να αποκαλύψω τα κομβικά σημεία της ιστορίας και σας καταστρέψω την απόλαυση της πρώτης ανάγνωσης· χωρίς να κάνω σπόιλερς, δηλαδή, που έλεγε κι ο γιος μου.

Η ιστορία

Ο Κρίστιαν λατρεύει τα Χριστούγεννα, άλλωστε δυο μέρες πριν έχει και τα γενέθλιά του. Φέτος όμως η κατάσταση είναι διαφορετική, γιατί έχει χάσει πρόσφατα τη μεγάλη του αδερφή. Καθώς κολυμπάει λυπημένος στην πισίνα, σκεπτόμενος τα προβλήματά του, βλέπει ένα κοριτσάκι με τη μύτη κολλημένη στο παράθυρο. Είναι η Χέντβιχ, ένα πλάσμα όλο ζωντάνια, με κόκκινα μαλλιά και κόκκινη κάπα, που θυμίζει, αν δείτε και την εκφραστική εικονογράφηση της Lisa Aisato, την Πίπη τη Φακιδομύτη. Γίνονται φίλοι και πηγαίνουν μαζί στο σπίτι της, στη «Χειμωνιάτικη Φωλιά» για να πιουν κακάο. Ο Κρίστιαν ενθουσιάζεται με τον υπέροχο στολισμό για τα Χριστούγεννα και με την ομορφιά του σπιτιού, που έρχεται σε αντίθεση με τη φετινή εγκατάλειψη που επικρατεί στο δικό του σπίτι, λόγω του πένθους και της άρνησης των γονιών του να αντιμετωπίσουν τη νέα πραγματικότητα. Μόνο που τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται. Ένας παράξενος άντρας που εμφανίζεται ξαφνικά έρχεται για να δώσει τη λύση στο μυστήριο, που χτίζεται σελίδα σελίδα, κεφάλαιο κεφάλαιο. Θα καταφέρει ο Κρίστιαν να ανακαλύψει το μυστικό της Χέντβιχ, αλλά και να φέρει ξανά στο σιωπηλό και μελαγχολικό σπίτι του το πνεύμα των Χριστουγέννων;

Η απάντηση είναι θετική. Είναι η μόνη αποκάλυψη επί της πλοκής μου μου επιτρέπω να κάνω. Το Πνεύμα του Χιονιού είναι μια χριστουγεννιάτικη ιστορία για αναγνώστες κάθε ηλικίας που αποτελείται από 24 κεφάλαια –ένα για κάθε ημέρα του Δεκέμβρη μέχρι τα Χριστούγεννα. Βέβαια, έτσι και το πιάσετε στα χέρια σας δεν πρόκειται να κινηθείτε τόσο αργά και ούτως ή άλλως το κείμενο αυτό δημοσιεύεται λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, οπότε μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε ως αναγνωστικό advent calendar του χρόνου. Στη Νορβηγία ήδη αυτό έχει καθιερωθεί ως γιορτινή… παράδοση.

Πρόκειται για ένα βιβλίο μαγικό που μας μεταφέρει στα δάση του Βορρά και μας ζεσταίνει την καρδιά με τα συγκινητικά του μηνύματα για τη φιλία και την πίστη στην αγάπη. Όσο για τον θάνατο, και μάλιστα τον θάνατο ενός παιδιού, πάνω στον οποίο χτίζεται το στόρι, ας μην μας τρομάζει. Τα Χριστούγεννα είναι μια περίοδος χαράς, αλλά ταυτόχρονα πάντοτε μας θυμίζουν τους αγαπημένους μας που δεν είναι πλέον μαζί μας. Ας μην κρυβόμαστε, λοιπόν, πίσω από το δάχτυλό μας και ας μην «προστατεύουμε» τα παιδιά από τη ζωή την ίδια. Ακόμα και ένα μικρό παιδί πρέπει να μάθει από νωρίς ότι ο θάνατος και το πένθος που τον ακολουθεί είναι καταστάσεις που θα κληθεί να αντιμετωπίσει και το βιβλίο αυτό είναι ακριβώς αυτό: ένα μαγικό εγχειρίδιο νίκης επί της θλίψης και συμφιλίωσης της ζωής με τον θάνατο, την πιο όμορφή εποχή του χρόνου.

Αξίζει εδώ να σημειώσω ότι μόνο εγώ έκλαψα. Τα παιδιά αντιμετώπισαν την ιστορία ως μια γιορτινή αφήγηση με εντυπωσιακή πλοκή, ανατροπές, μυστήριο και θεώρησαν το βιβλίο ως ένα από τα καλύτερα γιορτινά αναγνώσματα που έχουν περάσει από τα χέρια τους «γιατί δεν είναι σαν τα άλλα, χωρίς Αγιοβασίληδες και ταράνδους και κάλαντα». Νομίζω, άλλωστε, ότι εδώ έγκειται η τεράστια επιτυχία του ‒οι πωλήσεις του στη Νορβηγία ξεπερνούν τα 250.000 αντίτυπα, κυκλοφορεί ήδη σε 26 χώρες, ενώ η εταιρεία Anonymous Rights έχει εξασφαλίσει τα δικαιώματα για την κινηματογραφική μεταφορά του. Στο ότι ανοίγει μια συζήτηση για την απώλεια, απευθυνόμενο σε αναγνώστες κάθε ηλικίας, από 4 μέχρι 104 ετών, όπως συνηθίζουμε να χαριτολογούμε. Στη συνάντησή μας, η συγγραφέας επισήμανε πως διαπίστωσε ότι τα παιδιά θέλουν να μιλήσουν για την απώλεια, αλλά οι ενήλικες φοβόμαστε και το αποφεύγουμε, ή μάλλον το απαγορεύουμε, και δεν τους παρέχουμε καν τα εργαλεία να το κάνουν. Να, λοιπόν, ένα εργαλείο και δη γιορτινό, που, αν και μιλάει για τον θάνατο, είναι ένας ύμνος στη ζωή, που πάντοτε πρέπει να συνεχίζεται για όσους μένουν πίσω. Αναζητήστε το, λοιπόν, και σας εγγυόμαστε πως θα το ευχαριστηθείτε και η ανάγνωσή του θα γίνει μέρος των ετήσιων χριστουγεννιάτικων παραδόσεων της οικογένειάς σας! Άλλωστε, Το Πνεύμα του Χιονιού είναι ιδανικό και για δυνατή ανάγνωση, δίπλα στο τζάκι ή κάτω από το δέντρο ή κάτω από τις ζεστές κουβέρτες στον καναπέ, καθώς οι λέξεις της Lunde είναι τόσο δυνατές, που πλάθουν αξέχαστες εικόνες και ατμόσφαιρα. Καλή ανάγνωση!

Το βιβλίο της Maja Lunde Το πνεύμα του χιονιού κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.