Η επαφή του μωρού με το βιβλίο από τον πρώτο χρόνο της ζωής του και η απόλαυση που νιώθει όταν ο γονιός το παίρνει αγκαλιά και του διαβάζει μια ιστορία είναι πολύτιμα εργαλεία για την καλή ανάπτυξή του και την πορεία του στη ζωή. Η Βρεφική-Νηπιακή Βιβλιοθήκη του Δήμου Αθηναίων, που δημιουργήθηκε μόλις πριν από δύο χρόνια, το 2016, βρίσκεται στο Πάρκο για το Παιδί και τον Πολιτισμό (πρώην ΚΑΠΑΨ) στους Αμπελόκηπους και αποτελεί την πρώτη βιβλιοθήκη στην Ελλάδα που απευθύνεται αποκλειστικά στα μωρά, στα πολύ μικρά παιδιά και στις οικογένειές τους.

Η Βρεφική-Νηπιακή Βιβλιοθήκη του Δήμου Αθηναίων ανήκει στον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού & Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) και λειτουργεί με τη συνεργασία του διεπιστημονικού σωματείου «Διαβάζοντας Μεγαλώνω». Είναι ένας μικρός «παράδεισος», διαμορφωμένη στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπου η ανάγνωση του βρεφικού βιβλίου παροτρύνεται όλο και συστηματικότερα τα τελευταία χρόνια ως σημαντικό εργαλείο ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης του παιδιού. Εξάλλου, αυτό είναι και ο στόχος των αναγνωστικών δράσεων «Διαβάζοντας μεγαλώνουν», που πραγματοποιούνται στη βιβλιοθήκη και απευθύνονται στα παιδιά 12-36 μηνών.

Το Τaλκ έκανε μια βόλτα σε αυτόν τον ξεχωριστό χώρο και σας τον συστήνει.

Αναγνώστες από… κούνια

Μέλη της βιβλιοθήκης μπορούν να γίνουν παιδιά ηλικίας 0-6 ετών και αυτή τη στιγμή ο μικρότερος σε ηλικία αναγνώστης είναι… 2 μηνών. Όπως μας εξηγεί η… ξεναγός μας, η βιβλιοθηκονόμος και υπεύθυνη της βιβλιοθήκης κ. Φωτεινή Μπαλαγιάννη, η βιβλιοθήκη είναι χωρισμένη σε δύο τμήματα. Το πρώτο τμήμα απευθύνεται στα πολύ μικρά παιδιά (από λίγων ημερών έως και 3 ετών) και στις οικογένειές τους και διαθέτει όλα όσα χρειάζονται για την άνετη παραμονή των παιδιών και των ανθρώπων που τα συνοδεύουν: συσκευή για το ζέσταμα του μπιμπερό, ειδικά καρεκλάκια για το φαγητό των μωρών, πολυθρόνες για τις μητέρες που επιθυμούν να θηλάσουν και χώρο για την αλλαγή της πάνας. Το δεύτερο τμήμα απευθύνεται στα μεγαλύτερα παιδιά (από 3 έως 6 ετών) και διαθέτει ένα μικρό αμφιθέατρο, στο οποίο πραγματοποιούνται εκδηλώσεις. Ο χώρος είναι προσβάσιμος σε άτομα με κινητικά προβλήματα, ενώ δίπλα στη Βρεφική-Νηπιακή Βιβλιοθήκη στεγάζεται η βιβλιοθήκη για τα μεγαλύτερα παιδιά. Οι δύο βιβλιοθήκες λειτουργούν ενιαία και στελεχώνονται από τέσσερα άτομα.

Η συλλογή της Βρεφικής-Νηπιακής Βιβλιοθήκης περιλαμβάνει περίπου 3.000 τίτλους ελληνικών και ξενόγλωσσων παιδικών βιβλίων και εμπλουτίζεται συνεχώς. Το 80% των βιβλίων προέρχεται από αγορές, ενώ το υπόλοιπο 20% από δωρεές εκδοτικών οίκων, φορέων, αλλά και μεμονωμένων αναγνωστών. Στη βιβλιοθήκη υπάρχει και μικρή συλλογή με βιβλία που απευθύνονται στους γονείς και αφορούν θέματα ανατροφής των παιδιών. Στη διάθεση των μικρών αναγνωστών βρίσκονται ακόμα και επιλεγμένα ξύλινα παιχνίδια, που κάνουν την εμπειρία τους στο χώρο της βιβλιοθήκης ακόμα πιο διασκεδαστική.

Η Βρεφική-Νηπιακή Βιβλιοθήκη είναι δανειστική και οι υπηρεσίες της παρέχονται δωρεάν. Την αίτηση για την εγγραφή του παιδιού καταθέτει ο γονιός ή ο κηδεμόνας του με την παρουσίαση εγγράφου με τα στοιχεία της ταυτότητάς του, καθώς και λογαριασμού ΔΕΚΟ με τη διεύθυνση κατοικίας. Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να δανειστεί έως δύο βιβλία για μια βδομάδα.

Εκπαιδευτικά προγράμματα

Στη βιβλιοθήκη πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου εκπαιδευτικά προγράμματα για νηπιαγωγεία, που φυσικά περιλαμβάνουν και τη γνωριμία των μαθητών με τη λειτουργία της βιβλιοθήκης. Επίσης διοργανώνονται για το κοινό ποικίλες δράσεις φιλαναγνωσίας και σειρά εκδηλώσεων, όπως παρουσιάσεις βιβλίων, θεατρικές παραστάσεις, αφηγήσεις κ.ά. από το προσωπικό της βιβλιοθήκης και του ΟΠΑΝΔΑ ή με τη συνεργασία άλλων φορέων.

Τι διαβάζουν τα μωρά μας;

Επισκεπτόμενα τη Βρεφική-Νηπιακή Βιβλιοθήκη, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με πολλά και διαφορετικά είδη βιβλίων και φυσικά το απολαμβάνουν. Τα μικρότερα σε ηλικία ενθουσιάζονται πολύ με τα εικονοβιβλία, τα βιβλία με ήχους καθώς και με τα βιβλία με κινούμενα μέρη. Αγαπημένα τους είναι οι ιστορίες του Τικ και της Τέλα, τα βιβλία του Eric Carle κ.ά. Τα μεγαλύτερα παιδιά, από 3 έως 5 ετών, δείχνουν τη προτίμησή τους σε ιστορίες με ζώα, σε κλασικά παραμύθια, στον αγαπημένο τους ΤΟΠΟΤΙΠ, αλλά και σε γνωστούς συγγραφείς, όπως ο Ευγένιος Τριβιζάς.

Τα παιδιά, με το που πατούν το πόδι τους στη βιβλιοθήκη, ενθουσιάζονται αμέσως μιας και πρόκειται για ένα χώρο φιλικό, χαρούμενο και γεμάτο χρώματα. Τα μεγαλύτερα παιδιά  εντυπωσιάζονται κυρίως από το αμφιθέατρο, ενώ τα μικρότερα και οι γονείς τους προτιμούν να καθίσουν άνετα στην ειδικά διαμορφωμένη γωνιά με τα στρώματα για να ψάξουν βιβλία και να τα διαβάσουν παρέα. Παράλληλα η βιβλιοθήκη αποτελεί και ένα χώρο κοινωνικοποίησης τόσο για τα παιδιά όσο και για  τους γονείς τους, στον οποίο γνωρίζουν έτερους συν-αναγνώστες.

Τα περισσότερα παιδιά αντιλαμβάνονται γρήγορα τις ιδιαιτερότητες και τους κανόνες λειτουργίας της βιβλιοθήκης, ιδίως αυτά που είναι ήδη εξοικειωμένα από το σπίτι με το βιβλίο, εξηγεί η κ. Μπαλαγιάννη. Υπάρχουν, βέβαια, και ορισμένοι μικροί αναγνώστες που δυσκολεύονται να κατανοήσουν ότι στη βιβλιοθήκη δεν κάνουμε τα ίδια πράγματα που κάνουμε στην… παιδική χαρά ή στον παιδότοπο. Αυτό, όμως, είναι φυσικό και αναμενόμενο, καθώς τα παιδιά είναι πολύ μικρά και δεν υπάρχει εμπειρία στη χώρα μας από την λειτουργία βιβλιοθηκών για αυτές τις ηλικίες. Σε κάθε περίπτωση, τα προβλήματα λύνονται όταν υπάρχει καλή συνεργασία του προσωπικού με τους συνοδούς των παιδιών.

Οι στόχοι της βιβλιοθήκης

Στόχος της δημιουργίας της συγκεκριμένης βιβλιοθήκης είναι η έκθεση του παιδιού από τη βρεφική κιόλας ηλικία στα βιβλία, ώστε μεγαλώνοντας να γίνει συστηματικός αναγνώστης. Όπως τονίζει η κ. Μπαλαγιάννη, η εξοικείωση του παιδιού με το βιβλίο και το χώρο της βιβλιοθήκης μπορεί και θα ήταν καλό να αρχίσει από τους πρώτους μήνες της ζωής του. Η αγάπη για την ανάγνωση που ξεκινά από… κούνια αποτελεί θεμέλιο λίθο για την καλή ανάπτυξη των παιδιών και να διευκολύνει την μελλοντική εξέλιξή τους σε κριτικούς και επαρκείς αναγνώστες.

Η ανταπόκριση του κόσμου δικαιώνει τους ανθρώπους της βιβλιοθήκης. Μετά τα δυο πρώτα χρόνια λειτουργίας της, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Τα μέλη της ήδη ανέρχονται σε 850 και η επισκεψιμότητα και ο δανεισμός αυξάνονται διαρκώς. Αυτό που χαροποιεί ιδιαίτερα την κ. Μπαλαγιάννη είναι το γεγονός ότι οι γονείς είναι ενημερωμένοι για τη βιβλιοθήκη, καθώς και το ότι αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα της ύπαρξης του βιβλίου στη ζωή του παιδιού τους από την πιο τρυφερή του κιόλας ηλικία και έτσι την επισκέπτονται μαζί και περνούν δημιουργικά τον κοινό τους χρόνο. Είναι ενδεικτικό, άλλωστε, ότι έρχονται στη βιβλιοθήκη άνθρωποι από όλες τις περιοχές της Αττικής, όπως για παράδειγμα από τον Πειραιά, το Κερατσίνι, κ.ά. και όχι μόνο από τις κοντινές γειτονιές.

Τι γίνεται όταν οι λιλιπούτειοι αναγνώστες μεγαλώσουν λίγο;

Αρκετά παιδιά, όταν ξεκινάει το Δημοτικό σχολείο και αρχίζουν οι πολλές υποχρεώσεις και δραστηριότητες, μειώνουν σταδιακά το διάβασμα. Αδιαμφισβήτητα, φταίει και ο συσχετισμός του με το υποχρεωτικό σχολικό διάβασμα. Το βασικό, όμως, πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στο Γυμνάσιο. Η άποψη της κ. Μπαλαγιάννη είναι ότι η σταδιακή εγκατάλειψη της ανάγνωσης οφείλεται στο ότι, όταν ξεκινούν το δημοτικό, τα παιδιά σταματάνε να διαβάζουν με παρέα. Η μαμά και ο μπαμπάς θεωρούν ότι μπορούν να το κάνουν πια και μόνα τους και το διάβασμα από τον γονιό πριν από τον ύπνο γίνεται μάλλον εξαίρεση από κανόνας, που ήταν μέχρι τότε. Και κάπως έτσι το διάβασμα γίνεται για το παιδί μια μοναχική δραστηριότητα. Η αλήθεια είναι, συμπληρώνει η κ. Μπαλαγιάννη, ότι και οι νέες τεχνολογίες έχουν κατακλύσει τη ζωή μας και η εξοικείωση των παιδιών με αυτές γίνεται από πολύ μικρή ηλικία, εις βάρος της ανάγνωσης. Θα πρέπει, λοιπόν, να κάνουμε χώρο και για τα δύο. Στον Δήμο Αθηναίων λειτουργούν επίσης άλλες δύο βιβλιοθήκες, μια για τα μεγαλύτερα παιδιά και μια για τους εφήβους. Η πρώτη βρίσκεται δίπλα στη Βρεφική-Νηπιακή, στους Αμπελόκηπους, και η δεύτερη στον Σταθμό Λαρίσης, δίπλα στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του Δήμου. Έτσι δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά καθώς μεγαλώνουν, να συνεχίσουν να επιλέγουν τα βιβλία που τους αρέσουν πραγματικά, μέσα από μια μεγάλη συλλογή ελληνικών και ξενόγλωσσων τίτλων Παράλληλα στις βιβλιοθήκες αυτές υπάρχουν και ηλεκτρονικοί υπολογιστές για ασφαλή πλοήγησή τους στο διαδίκτυο.

Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, στη Βρεφική-Νηπιακή Βιβλιοθήκη θα πραγματοποιηθούν δράσεις φιλαναγνωσίας για τα μωρά και τα νήπιά μας. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές το πρόγραμμα δεν έχει οριστικοποιηθεί, αλλά σύντομα θα το πληροφορηθείτε στη facebook σελίδα @ToddlersLibraryofMunicipalityofAthens 

Βρεφική- Νηπιακή Βιβλιοθήκη ΟΠΑΝΔΑ

Πάρκο για το Παιδί & τον Πολιτισμό (πρώην ΚΑΠΑΨ), Λάμψα & Τριφυλίας, Αθήνα

Τηλέφωνο: 21 0882 9735

Email: vrefikilibrary@gmail.com

Ώρες λειτουργίας :

Τρίτη 11:00-19:00

Τετάρτη 10:00-17:00

Πέμπτη 10:00-17:00

Παρασκευή 11:00-19:00

Σάββατο 10:00-14:00

https://www.opanda.gr/index.php/vivliothikes/item/vrefiki-nipiaki-vivliothiki