Πριν από 6 χρόνια, όταν ο γιος μου φοιτούσε ακόμα στο νηπιαγωγείο, έφτασε μια μέρα στο σπίτι ενθουσιασμένος κρατώντας τον Έλμερ, τον παρδαλό ελέφαντα, του Ντέιβιντ ΜακΚί (εκδόσεις Πατάκη) και μου δήλωσε περιχαρής ότι τον διάλεξε μέσα από μια βαλίτσα με ροδάκια, που έφτασε στο σχολείο. Κι ότι έπρεπε να το διαβάσει μέσα σε λίγες ημέρες και έπειτα να το επιστρέψει για να το πάρει ένα άλλο παιδάκι, από ένα άλλο σχολείο. Μάλιστα, μέσα στο βιβλίο υπήρχε μια καρτελίτσα που έγραφε τα ονόματα και τα σχολεία των «μικρών συναδέλφων» του, από τα χέρια των οποίων είχε περάσει μέχρι εκείνη την ημέρα ο Έλμερ. Τον διαβάσαμε, λοιπόν, ξανά και ξανά, ο Δημήτρης συμπλήρωσε με τα αδέξια –τότε– γράμματά του το όνομά του και έπειτα από μια μέρα το επιστρέψαμε στο νηπιαγωγείο για συνεχίσει το πολύχρωμο ταξίδι τους στις αγκαλιές και άλλων μικρών παιδιών. Αυτή ήταν η πρώτη επαφή μας με τα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® και ακολούθησαν και άλλες, και όταν φοίτησε η κόρη μου στο νηπιαγωγείο, αλλά και κατά τη διάρκεια των «σπουδών» και των δυο τους στο δημοτικό. Φέτος μόνο δεν μας ήρθαν· και τα δυο παιδιά, αν και μόνο στερημένα βιβλίων δεν τα λες, το σχολίασαν. Τους έλειψε αυτό το μοίρασμα εικόνων και λέξεων μέσα στην σχολική τους τάξη.

Τι είναι τα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ®

Τα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® είναι ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα που φέρνει μικρές, κινητές, θεματικές και δανειστικές  βιβλιοθήκες μέσα στις τάξεις των δημοσίων δημοτικών σχολείων και νηπιαγωγείων, ενισχύοντας τη φιλαναγνωσία. Το πρόγραμμα δημιουργήθηκε το 2012 από την αστική πολιτιστική εταιρεία Η ΠΥΡΝΑ με τη συνεργασία της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Α’ Αθήνας. Η εφαρμογή του ξεκίνησε από την Αθήνα, με τη συνεργασία  της Κεντρικής Βιβλιοθήκης Δήμου Αθηναίων και επεκτάθηκε με μεγάλο δωρητή το  Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Οι σκοποί του είναι να καλλιεργήσει στα παιδιά την αγάπη για την ανάγνωση, την αισθητική, την ερευνητική δεξιότητα και τη συνήθεια του δανεισμού, να τα ενθαρρύνει να εκφράζονται και να προσεγγίζουν κριτικά τα θέματα που τα απασχολούν και να τα φέρει σε επαφή με το έργο Ελλήνων και ξένων συγγραφέων.

Τα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® ενθαρρύνουν  τους μικρούς μαθητές να ξεφυλλίσουν, να ακούσουν ή να διαβάσουν τα βιβλία στο σχολείο,  να αναγνωρίσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα που τους προκαλούν και να τα μοιραστούν. Τους προσφέρουν, ακόμα, την επιλογή  να δανειστούν  βιβλία στο σπίτι και να χαράξουν έτσι την προσωπική τους αναζήτηση, καθώς το κάθε ένα ανάγνωσμα τούς δημιουργεί  το ενδιαφέρον για να διαβάσουν και ένα άλλο. Κι έπειτα ένα ακόμα. Έτσι, σταδιακά αντιλαμβάνονται ότι για κάθε θέμα υπάρχουν πολλές προσεγγίσεις και ότι ένα βιβλίο μπορεί να γίνει συνοδοιπόρος τους σε διαφορετικές αναγνωστικές διαδρομές. Κι έπειτα, τους δίνουν την ευκαιρία, καταρχάς να εκπλαγούν, όταν ανοίγουν τη βαλίτσα που φτάνει στην τάξη τους και εν συνεχεία να επιλέξουν ανάμεσα στους τίτλους που θα βρουν εκεί, ανάλογα με τα δικά τους αισθητικά κριτήρια. Οι θεματικές; Πολλές και διάφορες: παραμύθια, μυθολογία, ζώα, παιχνίδια, φίλοι, θάλασσα, δικαιώματα, επιστήμη, τέχνη, περιβάλλον κ.ά. Τέλος, καταλαβαίνουν το αίσθημα ευθύνης που έχουν δανειζόμενοι ένα αντικείμενο, ασχολούμενοι με ένα βιβλίο που δεν τους ανήκει και που οφείλουν να παραδώσουν σε άριστη κατάσταση στον επόμενο αναγνώστη του.

Το 2012, το πρόγραμμα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® που τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, ξεκίνησε με 8 σάκους και 3 θέματα. Τη φετινή σχολική χρονιά, 2018-2019, διακινούνται πλέον στα σχολεία 190 σάκοι με 19 θέματα και με 4.700 βιβλία, που ταξιδεύουν σε περίπου 950 σχολικές τάξεις/σχολεία και φτάνουν στα χέρια πάνω από 20.000 παιδιών, μια και στο πρόγραμμα πλέον συμμετέχουν 24 διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και σχολεία από Αττική, Αργολίδα, Εύβοια, Θεσπρωτία,  Φθιώτιδα, Ευρυτανία, Ρέθυμνο, Σέρρες, Ροδόπη, Έβρο, Ξάνθη, Κυκλάδες, Κέρκυρα, Θεσσαλονίκη,  Κόρινθος, Κιλκίς, Πέλλα, Σάμο, Φλώρινα, Χίο και μεμονωμένα σχολεία σε απομακρυσμένα χωριά και νησιά ανά την Ελλάδα. Η κάθε βαλίτσα μένει στην σχολική τάξη για ένα περίπου μήνα.

ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® για πολύ μικρούς αναγνώστες

Και για τα παιδιά που δεν πάνε ακόμα στο νηπιαγωγείο δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο, θα ρωτήσετε! Ναι, εδώ και λίγο καιρό υπάρχει το πρόγραμμα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® για πολύ μικρούς αναγνώστες, που συνδημιουργήθηκε από την ΠΥΡΝΑ και την Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου του δήμου Αθηναίων, με σκοπό να φθάσουν τα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® και στους παιδικούς σταθμούς του Δήμου Αθηναίων (για αρχή).

Είναι η πρώτη φορά που το πρόγραμμα απευθύνθηκε σε βρέφη και σε προνήπια, δίνοντάς τους την ευκαιρία να απολαύσουν την επαφή με τα βιβλία, να τα συνδέσουν με θετικά συναισθήματα και με αγαπημένα πρόσωπα, ώστε να δημιουργήσουν μια ισχυρή σχέση με αυτά, η οποία θα τα βοηθήσει να εξελιχθούν σε αναγνώστες για όλη τους τη ζωή. Οι παιδαγωγοί, με τη σειρά τους, μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν νέα βιβλία ως εργαλείο για την κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των μικρών μαθητών τους, αλλά και για να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για την ομαλή πρόσβασή τους στην ομιλία και στον γραπτό λόγο. Ανάγνωση, νανούρισμα, ζωγραφική, κατασκευές, θεατρικό παιχνίδι, δημιουργία αυτοσχέδιων παραμυθιών, τραγούδι και μουσική είναι μερικές μόνο από τις δράσεις που αναδείχτηκαν και συνεχίζουν να αναδεικνύονται μέσα από τα βιβλία μέσα στο προσχολικό περιβάλλον. Τέλος, οι γονείς βρίσκουν την ευκαιρία να δανειστούν ένα παιδικό βιβλίο στο σπίτι και να καλλιεργήσουν την ευεργετική συνήθεια της καθημερινής ανάγνωσης στα παιδιά τους. Η οικογενειακή ανάγνωση εξελίσσεται εύκολα σε προφορική αφήγηση που ζωντανεύει τις ιστορίες και δημιουργεί καινούργιες, καλλιεργώντας έτσι τη φαντασία, την περιέργεια, τη μνήμη, την ικανότητα επικοινωνίας και ομιλίας και την πνευματική ανάπτυξη των παιδιών.

Τα βιβλία για τα βρέφη περιλαμβάνουν βιβλία αφής, ήχου, πάνινα, μουσικά, με σκληρές σελίδες από χαρτόνι, με απλές, καθαρές εικόνες που να προκαλούν το ενδιαφέρον των μωρών. Τα βιβλία για τα νήπια είναι στην πλειονότητά τους πρόσφατες, επιμελημένες εκδόσεις, από διάφορους εκδοτικούς οίκους, με  καλαίσθητη εικονογράφηση και  με θετικές κριτικές. Υπάρχουν και βιβλία σε αραβικά και φαρσί για να τα διαβάζουν οι γονείς-πρόσφυγες με τα παιδιά τους.

Τα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® για πολύ μικρούς αναγνώστες έχουν μέχρι τώρα επισκεφθεί 68 παιδικούς σταθμούς του Δήμου Αθηναίων. Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί μέχρι και τον Ιούνιο, ενώ υπάρχει η διάθεση να δοθεί συνέχεια, καθώς η αποτίμηση ήταν πολύ θετική.

Όποιο σχολείο ή εκπαιδευτικός επιθυμεί να πάρει μέρος στο πρόγραμμα μπορεί να στείλει email στο info@vivliaserodes.gr και να δει αναλυτικές πληροφορίες στο  www.vivliaserodes.gr