«Μαμά και μπαμπά, φέτος τα Χριστούγεννα θέλω ακόμα ένα δωράκι: Να καταλάβετε ότι, πιο πολύ από όλους και από όλα, θέλω εσάς για παρεάκι μου, να μου έχετε εμπιστοσύνη ότι θα κάνω το καλύτερο που μπορώ σε κάθε προσπάθειά μου με εσάς στο πλευρό μου και να μου υποσχεθείτε ότι θα με αγαπάτε για αυτό που είμαι, όχι για το παιδί που θέλετε να γίνω. Επίσης, να προσέχετε τον εαυτό σας και ο ένας τον άλλον, γιατί μόνο εσάς έχω…» Η Εύη Φραγκάκη κρυφάκουσε τα βαθύτερα «θέλω» των παιδιών μας και μας θυμίζει μέσα από το νέο της βιβλίο Γράμμα στη μαμά και τον μπαμπά που είναι ο αληθινός Άη Βασίλης (Ελληνοεκδοτική) πως το ουσιαστικό δώρο που επιθυμούν τα παιδιά ήταν, είναι και θα είναι πάντοτε κοινό: να νιώθουν κοντά τους γονείς τους. Διαβάστε το! Θα μιλήσει στην ψυχή σας και ίσως… όλα αλλάξουν! Μέχρι τότε, διαβάστε όσα μας είπε η γνωστή δημοσιογράφος και πλέον και συγγραφέας! 

Καλησπέρα, Εύη. Νομίζω ότι οι περισσότεροι αναγνώστες μας σε ξέρουν, αλλά θα ήθελα να μας συστηθείς!

Είμαι η Εύη Φραγκάκη, μαμά του δωδεκάχρονου Σταύρου, με σπουδές στην Ιστορία και Αρχαιολογία της Φιλοσοφικής Σχολής της Αθήνας, δημοσιογράφος και παρουσιάστρια ειδήσεων τις τελευταίες δυο δεκαετίες στα κανάλια ΑΝΤ1, AlphaTV και ΕΡΤ, με το mother.gr ως δημιούργημά μου από το 2010 και με ατελείωτη αγάπη να γράφω ό,τι σκέφτομαι, ό,τι αισθάνομαι, ό,τι θεωρώ πως εκφράζει πολλούς ανθρώπους που έχουν την ελπίδα να αλλάξουμε και να μεγαλώσουμε τις επόμενες γενιές πιο υγιείς ψυχικά και συναισθηματικά.

Πλέον, έχεις και την ιδιότητα της συγγραφέα. Πώς είχες την ιδέα να γράψεις το Γράμμα στη μαμά και στον μπαμπά που είναι ο αληθινός Άη Βασίλης; 

Από τη στιγμή που έμεινα έγκυος, το μακρινό 2008, άρχισα να διαβάζω κάθε ξένη και ελληνική ιστοσελίδα που αφορούσε γονείς, κάθε βιβλίο για την «ιδανική» μητέρα. Αυτό με έκανε άμεσα μετά τη γέννηση του γιου μου να δημιουργήσω το mother.gr, ώστε να συγκεντρώσω σε μια ιστοσελίδα όσες περισσότερες πληροφορίες χρειάζεται ο νέος γονιός. Η ροή τους, όμως, είναι συνεχής και ο καθένας, από την ώρα που κρατά το μωράκι του αγκαλιά, δεν έχει καθόλου χρόνο, ή τουλάχιστον όσον χρόνο χρειάζεται για να μελετήσει συγγράμματα και γνώμες ειδικών. Κατέληξα, λοιπόν, με όλα τα λάθη και τα σωστά μου στον γονεϊκό μου ρόλο, να θέλω να γράψω για το νόημα της αληθινής, της καθημερινής σχέσης, όπως αυτή δημιουργείται όταν ζούμε τη σχέση με το παιδί μας. Είναι το μικρό αυτό βιβλίο κάτι σαν «πρώτα ζούμε και μετά γράφουμε». Κι επειδή τα δικά μου άγχη για την ψυχολογία του παιδιού μου είναι μάλλον κοινά με τα αντίστοιχα αμέτρητων άλλων γονέων, σκέφτηκα να μπω στη θέση των παιδιών και να μιλήσω σαν παιδί για όσα με απασχολούν. Ανεκτίμητος βοηθός και συντελεστής στο βιβλίο, εν αγνοία του, είναι ο γιος μου, χάρη σε όσα μου έχει πει τόσα χρόνια και με ωρίμασαν, χάρη σε όσα μου είπε και δεν συνειδητοποίησα τότε, αλλά και σε όσα θα ήθελε να μου πει, αλλά ήταν πολύ μικρούλης και μόνο τα ένιωσε, χωρίς να τα εκφράσει.

Ομολογώ ότι διαβάζοντας το κείμενό σου βούρκωνα· έχεις καταφέρει να συγκεντρώσεις όλα τα στραβά ημών των γονέων και σε ορισμένα από αυτά (ευτυχώς σε λίγα) αναγνώρισα φυσικά τον εαυτό μου. Γιατί πιστεύεις ότι οι μπαμπάδες και οι μαμάδες κάνουμε τόσα σφάλματα;

Χαριτολογώντας, όταν περιγράφω το βιβλίο με ελάχιστες λέξεις, λέω πως πρόκειται για «40 σελίδες ενοχικού συνδρόμου». Δεν είναι έτσι, όμως. Κάθε γονέας, όσο και αν πιστεύει ότι τα κάνει όλα υπέροχα, βιώνει στιγμές αυτοακύρωσης. Πολλώ δε μάλλον όταν κάθε μέρα συνειδητοποιεί ότι, όσα πτυχία και να έχει, είναι πάντα αρχάριος μαμά ή αρχάριος μπαμπάς. Εδώ θα σου εξομολογηθώ κάτι: Το βιβλίο αυτό δεν είναι γραμμένο μόνο από τη μαμά Εύη, αλλά και από τη μικρή Εύη. Προσπάθησα να συγκεντρώσω όσα νομίζω εγώ ότι έχω προκαλέσει ως μανούλα, όσα εγώ θα ήθελα να εκφράσω στους δικούς μου γονείς ως μικρό κορίτσι, αλλά και όσα έχω αισθανθεί ή ακούσει να θέλουν όλα τα παιδιά από τους γονείς τους. Ο καθένας μας γνωρίζει την αλήθεια του και έστω και με μια φράση από το «Γράμμα» αυτό να ταυτιστήκαμε, είναι μια ευκαιρία να κάνουμε τον απολογισμό μας και να επανατοποθετηθούμε, αν και όπου χρειαστεί.

Τα παιδιά, αν και συνήθως όχι με λόγια, βρίσκουν πάντοτε τον τρόπο να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους για ορισμένες συμπεριφορές μας. Τι μας κάνει να επαναλαμβάνουμε τα λάθη μας, μολονότι ξέρουμε, βλέπουμε, ότι δημιουργούμε προβλήματα στα μικρά μας, τα οποία προφανώς λατρεύουμε;

Είμαστε όλοι οι γονείς κανονικοί άνθρωποι, που έχουμε ζήσει διαφορετικές συμπεριφορές ή απλώς έχουμε «μεταφράσει», ο καθένας μας διαφορετικά, όσα έχουμε ζήσει ως παιδιά. Δεν εθελοτυφλούμε, ας πάψουμε να αυτομαστιγωνόμαστε. Έχουμε πάντα τις καλύτερες των προθέσεων να πράξουμε το βέλτιστο. Όμως, με τη ληξιαρχική πράξη γέννησης, δεν μας έδωσαν ούτε οδηγίες προς ναυτιλλομένους ούτε κανένα «Δίπλωμα του Καλυτέρου Γονέα» για να μπούμε στον στίβο της πατρότητας και της μητρότητας. Στις συνθήκες ζωής μας, στην καριέρα, στο άγχος για τα οικονομικά, στις συναισθηματικές μας σχέσεις με σύντροφο, γονείς και φίλους, ήρθε να προστεθεί και ο πιο πολύτιμος ρόλος, αυτός του γονιού. Έτσι, ωριμάζουμε κι εμείς μαζί με τα παιδιά μας. Και αυτό παίρνει χρόνο και χωράει και λάθη. Αν τα αντιληφθούμε εγκαίρως, με πολλή αγάπη και ειλικρίνεια απέναντι στα μικρά μας, θα τα διορθώσουμε όλα. Να τους μιλάμε, όμως, ώστε να δουν ότι μέσα στα λάθη μας υπάρχει αγάπη. Και να τους ζητήσουμε να μας μιλούν και εκείνα· και με τη βοήθειά τους, θα γίνουμε καλύτεροι όλοι μαζί.

Πήρα ιδέα από το βιβλίο και θα γράψω ως γιορτινό δώρο από ένα γράμμα στα παιδιά μου, ώστε να το κρατήσουν όλη τη χρονιά, γιατί όχι και όλη τη ζωή τους. Τελικά, απευθύνεσαι στα παιδιά ή μήπως στους γονείς; Πώς θα πρότεινες να διαβαστεί το βιβλίο; Προσωπικά, θα το χρησιμοποιήσω ως αφορμή για διάλογο και αμοιβαία κατανόηση, αλλά θα ήθελα και τη δική σου άποψη!

Το βιβλίο απευθύνεται, στην πραγματικότητα, στους γονείς μόνο! Όταν η μαμά και ο μπαμπάς βρεθούν αντιμέτωποι με το παιδί τους, δεν χώρα αμφιβολία ότι θα ακούσουν αλήθειες για όλα όσα φαντάζονται, αλλά δεν θέλουν να παραδεχτούν, αλλά και λόγια αληθινής αγάπης! Θα ακούσουν ότι, παρόλο που πασχίζουν να τα προσφέρουν όλα στα παιδιά τους, ίσως ξεχνούν ή παραμελούν να τους προσφέρουν λίγη προσοχή παραπάνω. Τα παιδιά θέλουν να καταλάβουν ότι συνδέονται μαζί μας με αγάπη, που θα τη νιώθουν, όμως, ως ενέργεια, που δε θα είναι διεκπεραιωτική, λόγω έλλειψης χρόνου ή λόγω άσχετων με εκείνα προβλημάτων. Ίσως ακόμα και ‒αν μπορούσαμε να τους εκμαιεύσουμε με λέξεις κάποια συναισθήματα‒ να προτιμούσαν να μας μιλήσουν για το άγχος που τους προκαλούμε προκειμένου να μας κάνουν υπερήφανους, παρά να τους αγοράσουμε όλα τα ηλεκτρονικά παιχνίδια του κόσμου! Ωστόσο, το βιβλίο αυτό πιθανόν θα βοηθήσει πολλούς γονείς· διαβάζοντάς το στα παιδιά τους ίσως σταθεί μια ευκαιρία να χτίσουν μια νέα επικοινωνία μεταξύ τους, το δέσιμο που ίσως να είχαν απολέσει.

Οι τελευταίοι μήνες ήταν δύσκολοι για όλους μας… Πιθανότατα αρκετοί γονείς έχουν ξεσπάσει περισσότερο στα παιδιά τους. Επιπλέον, πέραν του κορονοϊού, οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής δεν επιτρέπουν στην πλειονότητά μας να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των παιδιών και βέβαια και στις προσδοκίες των… ψυχολόγων. Τι κάνουμε, λοιπόν; Είναι δυνατόν να προστατεύουμε πάντοτε τα παιδιά από την πραγματικότητα; Είναι εφικτά όλα όσα, εύλογα, ζητάει το παιδί στο βιβλίο σου από τους γονείς του;

Με λίγες λέξεις, το παιδί ζητάει από τη μαμά και τον μπαμπά να το σέβονται ως ξεχωριστή προσωπικότητα, να το αγαπούν για αυτό που είναι και όχι για όσα θέλουν να γίνει, να το ακούνε. Και θέλει ακόμα ένα πράγμα: να αγαπούν τον εαυτό τους πρώτα, για να μπορέσουν να αγαπήσουν πολύ και το ίδιο, να προσέχουν, γιατί είναι οι πιο πολύτιμοι άνθρωποί του, είναι οι άνθρωποι από τους οποίους δημιουργήθηκε και τους χρειάζεται κοντά του σε όλα του, στα καλά και στα δύσκολα… Νομίζω πως αν το παιδί αισθάνεται ασφαλές κοντά στους γονείς, προστατεύεται αυτομάτως από κάθε αρνητικό εξωγενή παράγοντα. Δεν χρειάζεται να του παρουσιάσουμε καμία εικονική πραγματικότητα, νομίζοντας ότι έτσι δεν θα το τρομάξουμε. Θα μάθει να ζει στην ανασφάλεια αν νιώθει μόνο του υπό οποιαδήποτε συνθήκη, όχι μόνο εν μέσω Covid-19…

Ποιο είναι το μεγαλύτερο λάθος που έχεις κάνει ως μητέρα και πώς το διόρθωσες; Επίσης, αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι που δεν έχεις καταφέρει ακόμα στη σχέση σου με τον γιο σου, τι θα ήταν αυτό;

Έμαθα πως η αυτοτιμωρία και το αυτομαστίγωμα δεν διορθώνει τίποτα και αναλογιζόμενη τα λάθη μου ως μητέρας, ακόμα και αν έγραψαν μέσα στην καρδούλα του, τα αντιλήφθηκα, άλλαξα αμέσως τη συνήθη συμπεριφορά μου και άρχιζε να αλλάζει και εκείνος. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα λάθη μου είναι ότι, ορμώμενη από τη δική μου μαμά, η οποία για το καλό μου είχε πάντα τεράστιες αξιώσεις και προσμονές από εμένα ‒χωρίς να γίνεται συχνά σαφές ότι πιεζόμουν περισσότερο από όσο άντεχα‒ έτσι και εγώ συνέλαβα τον εαυτό μου να απαιτεί από τον Σταύρο να είναι αλάνθαστος μαθητής. Όταν συνειδητοποίησα ότι μόνο άγχος έχω προκαλέσει στο παιδί κι ότι σύντομα θα σταματούσε να χαίρεται, παρά μόνο θα νοιαζόταν να μου αποδείξει ότι αξίζει, το έκοψα μαχαίρι. Και του μίλησα, του συζήτησα το λάθος μου, του το αιτιολόγησα και του ζήτησα να διεκδικεί κι εκείνος περισσότερο το δικαίωμα του να τον ακούω. Αποτέλεσμα: Έχω καταφέρει να επικοινωνούμε με αγάπη, ακόμα και αν χρειαστεί να θυμώσουμε για λίγο. Κατάλαβα και εγώ και ο μικρός ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να κατακτήσουν το αλάθητο, αλλά μπορούν να αλλάξουν με αγάπη και επικοινωνία, όσα σφάλματα και να γίνουν.

Τέλος, τι θα ζητήσεις φέτος από τον… Άγιο Βασίλη, τόσο για εσένα προσωπικά όσο και για την οικογένειά σου;

Πρώτα, θα τον ευχαριστήσω για τα δώρα που του ζήτησα πέρυσι και μου τα έφερε όλα! Γι’ αυτό και παίρνω θάρρος και θα του ζητήσω ξανά για τη νέα χρονιά να έχει στον σάκο του για εμένα, το παιδί μου και τους δικούς μου ανθρώπους υγεία ψυχική και σωματική και να μας αφήσει κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο μας δύναμη, αγάπη και πολλές χαρές! Καλές γιορτές!

Το βιβλίο της Εύης Φραγκάκη Γράμμα στη μαμά και τον μπαμπά που είναι ο αληθινός Άη Βασίλης κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική σε εικονογράφηση Μαριάννας Φραγκουλη.