Η Τελευταία μαύρη γάτα, το όσο ποτέ επίκαιρο βιβλίο του Ευγένιου Τριβιζά, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο θέατρο, σε σκηνική προσαρμογή Βένιας Σταματιάδη, με τη συνεργασία του ίδιου του συγγραφέα, και σκηνοθεσία των Kώστα Γάκη, Αθηνάς Μουστάκα και Κωνσταντίνου Μπιμπή. Οι τρεις σκηνοθέτες μίλησαν στο Τaλκ για τη δουλειά τους.
Πώς επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο;
Η αλήθεια είναι ότι κατά κάποιο τρόπο το έργο μας επέλεξε. Δεχτήκαμε δηλαδή ως “Ομάδα Ιδέα” με μεγάλη χαρά την πρόταση συνεργασίας που μας έγινε από τη Βένια Σταματιάδη, η οποία είναι υπεύθυνη για τη σκηνική προσαρμογή και έχει κάνει εξαιρετική δουλειά πάνω στο masterpiece του Ευγένιου Τριβιζά. Το βιβλίο άλλωστε του μεγάλου παραμυθά μάς ήταν ήδη γνωστό αλλά όταν μας έγινε η πρόταση χαρήκαμε πολύ γιατί πραγματικά συνέπεσε με μια ανάγκη της ομάδας μας να κάνουμε ένα έργο που να επικοινωνεί με όλα αυτά που αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία και ως χώρα τα τελευταία χρόνια.
Ποια θέματα πραγματεύεται;
Η τελευταία μαύρη γάτα είναι ένας συνδυασμός ποικίλων θεμάτων με πολιτικό υπόβαθρο. Πραγματεύεται το ρατσισμό, τον φανατισμό, τις δεισιδαιμονίες, την απληστία των εταιρικών συμφερόντων, την κακοδιαχείριση των κυβερνήσεων, το καθήκον της αντίστασης, την δημιουργία αποδιοπομπαίων τράγων, την προδοσία, την μετάνοια, τον έρωτα, την αγάπη, την πίστη, την υπομονή, την ελπίδα, τη φιλία και την αυτοθυσία. Στο έργο πλανάται μια αύρα σκοτεινιάς που όμως στο τέλος θα ηττηθεί από το φως της επανάστασης. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι αντανάκλαση των καταστάσεων που βιώνουμε σήμερα.
Είναι ένα έργο όχι μόνο για μικρούς αλλά και για μεγάλους. Έχει πολύ γέλιο χωρίς όμως να χάνει την ουσία του.
Ο κ. Τριβιζάς αδιαπραγμάτευτα είναι ένας ευφυέστατος άνθρωπος, αλλά ταυτόχρονα και πολύ συναισθηματικός. Ο συνδυασμός αυτών των δυο χαρακτηριστικών τον καθιστά έναν από τους πιο ικανούς ανθρώπους για να γεννήσει ένα υλικό έμπνευσης για μικρούς και μεγάλους. Βεβαίως και έχει παρευρεθεί στις πρόβες μας. Η παρουσία του ήταν ιδιαίτερα υποστηρικτική πράγμα το οποίο μας χαροποίησε και μας βοήθησε να συνεχίσουμε με πάθος το σκηνοθετικό εγχείρημά μας.
Μετά τον “Ρωμαίο και Ιουλιέτα”, που έχει μεγάλη απήχηση και στους εφήβους, εκτός από το ενήλικο κοινό, καταπιάνεστε με μια ιστορία που δεν μιλάει για αγάπη. Ποιες είναι οι δυσκολίες όταν μιλάς στα παιδιά για το μίσος;
Η δυσκολία νομίζω είναι να βρεις τρόπους να προσεγγίσεις τις ψυχές των παιδιών είτε μιλάς για την αγάπη είτε μιλάς για το μίσος είτε για οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα.Πρέπει να ανακαλύψεις τους σύγχρονους παιδικούς κώδικες και να μην αφεθείς σε μια παράδοση που έχει επικρατήσει στο ανέβασμα παιδικών παραστάσεων που θέλει τα παιδιά σχεδόν ανόητα ή παιδιά προηγούμενων δεκαετιών. Τα παιδιά της εποχής μας είναι δυστυχώς ή ευτυχώς εξοικειωμένα από πολύ νωρίς με τη βία και το μίσος και ίσως έχουν μάθει να τα αγνοούν και ακόμη να τα διασκεδάζουν σε περιπτώσεις. Για την αγάπη δεν ισχύει το ίδιο. Την αγάπη την ντρέπονται, έχουν ενοχές γύρω απ’ αυτήν. Μιλώντας για το μίσος, το φόβο και το συμφέρον, τις ρίζες δηλαδή του ρατσισμού επιστρατεύσαμε το κέφι, το παιχνίδι, την ελευθερία, την τρέλα. Γίναμε όλοι συντελεστές και θίασος παιδιά και ριχτήκαμε σ’ αυτό το μαγικό και παράξενο σύμπαν του Τριβιζά ελπίζοντας να φυτέψουμε ένα σποράκι στις ψυχές τους για ένα μελλοντικό λουλούδι που θα τιμά την διαφορετικότητα και θα την υπερασπίζεται.
Μπορούν το θέατρο και η λογοτεχνία να βοηθήσουν να παταχθούν επικίνδυνα φαινόμενα όπως ο ρατσισμός;
Σίγουρα οι τέχνες είναι ένα πολύ δυνατό όπλο καταπολέμησης τέτοιων φαινομένων αν όχι το δυνατότερο γιατί απευθύνεται στις ψυχές των ανθρώπων και όχι στο μυαλό που ήδη έχουν προλάβει να μας το θολώσουν και να το μπερδέψουν. Μιλώντας για το θέατρο που είναι και η δική μας τέχνη πιστεύω απ’τις απαρχές του ακόμη έχει αποδείξει πως έχει σημαντικό ρόλο στην επαγρύπνηση του κόσμου.Είναι- ή πρέπει να είναι μια τέχνη άμεση μια τέχνη πάνω απ’ όλα ανθρώπινη που κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται να πάλλονται να αλλάζουν και αργότερα να σκέφτονται.Το θέατρο φέρνει την σκέψη ως αποτέλεσμα μια ψυχικής διαδικασίας και αυτό το κάνει πλέον κατάλληλο για την πάταξη φαινομένων φόβου, μισαλλοδοξίας και απανθρωπιάς.
Το βιβλίο έχει πάρει διθυραμβικές κριτικές και στο εξωτερικό. πώς σας επηρέασε η εξαιρετική φήμη του;
Η αλήθεια είναι ότι δεν είχαμε ποτέ τέτοιες σκέψεις. Διαβάσαμε το έργο και αμέσως νιώσαμε μια θύελλα συναισθημάτων και μια απόλυτη ταύτιση με τα όσα πραγματεύεται. Ποτέ δεν μας βάρυνε η φήμη του. Αντιμετωπίσαμε τη δουλειά μας με σοβαρότητα και υπευθυνότητα αλλά και με πολύ χιούμορ, χαρά και ελευθερία όπως ακριβώς κάναμε και στο “Ρωμαίος και Ιουλιέτα για 2”. Ο κύριος Τριβιζάς εξάλλου, έχοντας δει την παράσταση αυτή μας έδειξε μεγάλη εμπιστοσύνη και σεβάστηκε απολύτως το σκηνοθετικό μας όραμα.
Ποιες καινοτόμες τεχνικές θα δούμε σε αυτή την παράσταση; εξηγείστε μας λίγο τι είναι το 3d mapping;
Αντιμετωπίσαμε το έργο με τις αρχές του σωματικού θεάτρου. Υπάρχει κίνηση, χορός και τραγούδια. Οι 10 υπέροχοι ηθοποιοί και ο επί σκηνής μουσικός βρίσκονται σχεδόν αδιαλείπτως στη σκηνή και παραδίδουν υπέροχες ερμηνείες. Το θαυμάσιο σε αυτή τη συνεργασία είναι ότι όλοι νιώθουμε συνυπεύθυνοι και για την σκηνοθεσία του έργου – σε πολλά σημεία δηλαδή δεχτήκαμε ατόφιες σκηνοθετικές, μουσικές και χορογραφικές προτάσεις των ίδιων των ηθοποιών. Βέβαια δεν θα είχαμε αυτό το υπέροχο αποτέλεσμα χωρίς την εξαιρετική δουλειά της Κικής Μπάκα στην κίνηση της Βασιλικής Σύρμα στα κοστούμια και της Μικαέλας Λιακατά στα σκηνικά και τα βίντεο. Στο τελευταίο αυτό θέμα η Μικαέλα όρισε κατά πολύ τον αισθητικό κώδικα της παράστασης με προβολές βίντεο που κυριολεκτικά συνομιλούν με τος ηθοποιούς μέσω της τεχνικής του 3d mapping. Με απλά λόγια οι προβολές δεν γίνονται μονάχα στην μεγάλη οθόνη πίσω από τους ηθοποιούς αλλά παντού στο χώρο με τη βοήθεια κάποιων κινητών pannels δίνοντας μια φανταστική αίσθηση τρισδιάστατης βίωσης της προβολής. Έτσι οι μικροί θεατές μπορούν να μαγευτούν βλέποντας καρδούλες να αιωρούνται, ποντίκια να αλωνίζουν όλη τη σκηνή, βιντεο-τοπία να διαδέχονται το ένα το άλλο σε απροσδόκητα σημεία του χώρου μετασχηματίζοντας τον συνεχώς με τη πολύτιμη βοήθεια των υπέροχων φωτισμών της Μελίνας Μάσχα.
Σκηνική προσαρμογή: Βένια Σταματιάδη
Σκηνοθεσία: Κώστας Γάκης, Αθηνά Μουστάκα, Κωνσταντίνος Μπιμπής
Σκηνικά-video: Μικαέλα Λιακατά
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Μουσική: Κώστας Γάκης
Κίνηση: Κική Μπάκα
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Μουσική Παραγωγή-σχεδιασμός ήχων: Στέφανος Τορτόπογλου
Παίζουν (αλφαβητικά): Άρτεμις Γρύμπλα, Αμαλία Καβάλη, Γιώργος Κισσανδράκης, Κλείτος Κωμοδίκης, Φώτης Λαζάρου, Κώστας Μαγκλάρας, Σωτηρία Μαράθου, Αλκιβιάδης Μπακογιάννης, Νικόλας Παπαδομιχελάκης, Βίκτωρας Πέτσας
Μουσικός επί σκηνής-live electronics: Στέφανος Τορτόπογλου
Παραγωγή: Γιώργος Λυκιαρδόπουλος-Ηλίας Λάτσης
Οργάνωση παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα
Συντονισμός παραγωγής: Ανζελίκα Καψαμπέλη
Βοηθός σκηνοθετών: Αγάπη Ηλιάδου
Βοηθός παραγωγής: Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη
ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ: Σάββατο 15.45, Κυριακή 11.00 & 15.00, Καθημερινές για σχολεία
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ: Γενική είσοδος: 10 ευρώ (πλατεία), 9 ευρώ (εξώστης), Γκρουπ (κατόπιν συνεννόησης με το ταμείο): 8 ευρώ, Σχολεία: 7 ευρώ
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ: http://www.ticket365.gr/
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ: 135 λεπτά (με διάλειμμα)
Το βιβλίο του Ευγένιου Τριβιζά «Η τελευταία μαύρη γάτα» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
