Μερικούς μήνες πριν λέγαμε αστεία για τον Σαμαρά που πλησίαζε τον μικρό Νικόλα σαν τον παιδόφιλο της γειτονιάς, ή για τον Καμμένο στον οποίο δεν θα εμπιστευόμασταν το παιδί μας.

Η εικόνα του γλοιώδους και παράξενου τύπου που προσπαθεί να ξελογιάσει αγοράκια και κοριτσάκια με καραμελίτσες και γλυκά, όμως, ανήκει σε άλλη εποχή (όπως ίσως και τα εν λόγω προεκλογικά σποτάκια). Ο σημερινός παιδόφιλος, εκτός από τον αντικοινωνικό άγνωστο και τον πορνόγερο, είναι και ο άντρας με τον οποίο το παιδί έχει αναπτύξει οικειότητα. Ο τελευταίος διαθέτει μια ορθολογικότητα και μεθοδικότητα που δεν έχει ο βιαστής, ο οποίος παρασύρεται από το πάθος του. Δεν είναι άγριο θηρίο, αλλά ένας υπερβολικά και απροσδόκητα ζεστός, φιλικός και διαθέσιμος συγγενής, οικογενειακός φίλος, δάσκαλος. Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε ότι δεν απέχει και πολύ από το πρότυπο του καλού γονιού. Παρασύρει τα παιδιά με τα γλυκά του λόγια, τα προτρέπει να του εξομολογούνται τα μυστικά τους, κερδίζει βήμα-βήμα την εμπιστοσύνη τους, προοδευτικά, μεθοδικά και στοχευμένα, συχνά μάλιστα κερδίζει τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη και των γονέων. Προσεγγίζει ευάλωτα, ευαίσθητα, μελαγχολικά παιδιά που έχουν ανάγκη συναισθηματικής υποστήριξης και επιδιώκει να απασχολείται σε επαγγέλματα που τον φέρνουν κοντά τους. Τα τέρατα εξάλλου αν δεν ήταν ανθρωπόμορφα δεν θα μπορούσαν να επιτύχουν τον σκοπό τους, θα τρόμαζαν τα υποψήφια θύματα… οι καλοσυνάτοι κύριοι μπορούν.

Διαβάζουμε συνεχώς ιστορίες για οικογενειακούς φίλους που αποδείχθηκαν διεστραμμένοι ή για άτομα εμπιστοσύνης που κακοποίησαν σεξουαλικά παιδιά που βρίσκονταν υπό την επίβλεψη ή προστασία τους. Oι παιδόφιλοι και οι διακινητές παιδικής πορνογραφίας παρουσιάζονται ως άνθρωποι «υπεράνω πάσης υποψίας», της «διπλανής πόρτας». Υπάρχει μια διάχυτη καχυποψία απέναντι σε όλους τους ενηλίκους που έρχονται σε επαφή με το παιδί, όλοι αντιμετωπίζονται ως δυνητικοί ανώμαλοι – όλοι εκτός από τα μέλη του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος (του στατιστικά πιθανότερου δηλαδή να διαπράξει το έγκλημα). Μπορεί να είναι ο δάσκαλος, ο γυμναστής, ο παιδίατρος. Όσοι δουλεύουν με παιδιά είναι ύποπτοι. Γιατί εξάλλου επέλεξαν το συγκεκριμένο επάγγελμα; Μήπως ήθελαν απλώς να βρίσκονται κοντά σε παιδιά για να ικανοποιούν το πάθος τους; Κανείς δεν το φανταζόταν, έδειχναν τόσο «φυσιολογικοί». Μιλούσαν σαν κι εμάς, ζούσαν σαν κι εμάς, είχαν οικογένειες σαν κι εμάς. Μήπως είμαστε εμείς;

Απορούμε και αγανακτούμε που κάποιοι επιθυμούν ερωτικά τα παιδιά. Όχι εμείς, ασφαλώς, όχι η υγιής κοινωνία∙ οι διεστραμμένοι, οι ψυχανώμαλοι, οι άλλοι.Όμως πού ξέρουν οι άλλοι ότι εμείς ανήκουμε σε εμάς; Πού ξέρει η μαμά στην παιδική χαρά, όταν κάνουμε χαρούλες στο παιδάκι της, ότι δεν έχουμε πονηρές σκέψεις στο μυαλό μας; Ποιος «ενημερωμένος πολίτης», μετά την υπερπροβολή όλων αυτών των περιστατικών παιδοφιλίας, τολμάει πλέον να κάτσει μόνος του σε ένα παγκάκι και να χαζεύει απλώς τα παιδάκια να παίζουν; Πρέπει ανά πάση στιγμή να καθιστούμε σαφές ότι αυτό δεν αποτελεί το μοναδικό κίνητρο της παρουσίας μας. Πρέπει να δείχνουμε ότι περιμένουμε κάποιον, ότι περιμένουμε να περάσει λίγο η ώρα πριν από το σημαντικό μας ραντεβού, ότι κάτσαμε να καπνίσουμε ένα τσιγάρο, ότι μιλάμε στο κινητό. Τα παιδιά έγιναν σαν τον ήλιο, δεν πρέπει να τα κοιτάμε απευθείας πολλή ώρα γιατί κινδυνεύουμε.

Το παράδοξο είναι ότι το παιδοφιλικό βλέμμα δεν μπορεί παρά να υιοθετείται και από αυτούς που επιδιώκουν να το αποφύγουν ή να το καταπολεμήσουν. Σε μια πραγματικά αρρωστημένη αντιστροφή ρόλων και προοπτικών αναγκαζόμαστε και μεις με τη σειρά μας, για το καλό και την προστασία των παιδιών, να υποδυόμαστε τον παιδόφιλο, να αντιμετωπίζουμε τα παιδιά ως δυνητικά σεξουαλικά αντικείμενα των διεστραμμένων άλλων. Ας πάρουμε ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα, όπως είναι οι εικόνες/φωτογραφίες γυμνών, ημίγυμνων, ακόμα και ντυμένων παιδιών. Από τη στιγμή που γνωρίζουμε ότι υπάρχουν «ανώμαλοι» πρέπει να εξετάζουμε/ανακρίνουμε τις εικόνες αυτές υπό το πρίσμα των επιπτώσεων στο ενήλικο βλέμμα, να υιοθετούμε δηλαδή την προοπτική του παιδόφιλου. Κατόπιν καταγγελίας υπαλλήλου σε φωτογραφείο, ζευγάρι συνελήφθη στη Βρετανία, επειδή μεταξύ των φωτογραφιών που ήθελε να εμφανίσει υπήρχαν και γυμνές φωτογραφίες της επτάχρονης κόρης τους. Το παιδικό γυμνό εξισώνεται με παιδική πορνογραφία ακριβώς εξαιτίας του παιδοφιλικού οφθαλμού. Όταν, όμως, αναρωτιόμαστε αν η προβολή του παιδικού σώματος αποτελεί προσβολή, κίνδυνο ή πρόκληση για το παιδοφιλικό βλέμμα δεν έχουμε ήδη αποδεχτεί τους όρους συζήτησης του παιδόφιλου; Ο ίδιος ο αναστοχασμός δεν αφαιρεί αναπόφευκτα την αθωότητα που υποτίθεται ότι ξεκινά να υπερασπιστεί/προστατέψει; Μήπως στην αγωνία μας να προστατέψουμε τα παιδιά μας γινόμαστε πιο παιδόφιλοι κι από τον παιδόφιλο;

Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις που στο όνομα της καταπολέμησης της παιδοφιλίας παράγεται ένας απερίφραστα διαστροφικός, ακόμα και πορνογραφικός, παιδοφιλικός λόγος, ο οποίος εντούτοις γίνεται αποδεκτός στο όνομα των αγαθών προθέσεων. Στην Αμερική προβαλλόταν μια εξαιρετικά δημοφιλής τηλεοπτική σειρά ριάλιτι (To Catch A Predator), όπου μια ομάδα ανθρώπων που αυτοαποκαλούνταν «Διεστραμμένη Δικαιοσύνη» (Perverted Justice – πρωτοφανής έκλαμψη αυτοσυνειδησίας), δημιουργούσε ψεύτικα διαδικτυακά προφίλ υποδυόμενη ανήλικα αγόρια και κορίτσια, κανόνιζε ραντεβού με επίδοξους παιδόφιλους και όταν αυτοί εμφανίζονταν ανυποψίαστοι αντίκριζαν κάμερες, εξευτελισμό και χειροπέδες. Μεγάλο μέρος της εκπομπής αφιερωνόταν στην παρουσίαση των πραγματικών διαλόγων των υποψήφιων παιδεραστών με τα φαντασιακά ανήλικα, μη παραλείποντας καμιά πικάντικη ή αισχρή λεπτομέρεια. Ο παιδοφιλικός λόγος αναπαραγόταν δηλαδή αυτούσιος από τις καταγραμμένες διαδικτυακές συνομιλίες, προς τέρψιν του εμβρόντητου και φιλοθεάμονος κοινού.

Και αν πιστεύετε ότι αυτά συμβαίνουν μόνο στο Αμέρικα, αναλογιστείτε το ακόλουθο δημοσίευμα στο Βήμα, το οποίο μετά την απαραίτητη διακήρυξη απέχθειας παρουσιάζει για ενημερωτικούς πάντα λόγους ένα ακραίο παιδοφιλικό παραλήρημα ιδίας μάλιστα έμπνευσης: «Με το κείμενο που ακολουθεί πιθανώς να εµέσετε. Συνεχίζετε µε δική σας ευθύνη. Λέει ένας άνδρας: “Θέλω να της ανοίξω τα πόδια και να τη φιλήσω εκεί χαμηλά, πολύ τρυφερά, χωρίς να την πονέσω”. Ακολουθεί το ανακάτεμα στομάχου: “Θα της αρέσει κι ας είναι έξι ετών”. Λέει άλλος άνδρας: “Θα του βάλω ένα μολύβι από πίσω”. Ακολουθεί ο εμετός: “Σαν δυσκοιλιότητα θα είναι, δεν θα το θυμάται, είναι έξι μηνών”. Χιλιάδες τέτοιοι ανώμαλοι κυκλοφορούν εκεί έξω» (Κέζα Λώρη, BHmagazino,08/03/2015). Όντως, ανωμαλάρες…

Για τη σεξουαλικοποίηση των παιδιών, όμως, δεν ευθύνονται οι παιδόφιλοι. Το παιδί ως ερωτικό ιδεώδες ή αντικείμενο σεξουαλικού πόθου κατασκευάζεται καθημερινά από τη διαφήμιση, τη βιομηχανία του θεάματος (συμπεριλαμβανομένης της πορνογραφίας), τα ΜΜΕ, μερικές φορές, όπως είδαμε, ακόμα και από τον ίδιο το λόγο που καταγγέλλει την παιδοφιλία. Τα παραδείγματα είναι άπειρα, από τα αμερικανικά παιδικά καλλιστεία ή ριάλιτι τύπου Toddlers and Tiaras, όπου παιδάκια ντύνονται, βάφονται και συμπεριφέρονται σαν μεσήλικες κοκέτες (στην καλύτερη περίπτωση), μέχρι τις εγχώριες αποκριάτικες φορεσιές που προσκαλούν τα κοριτσάκια να ντυθούν σέξι πειρατίνες, γατούλες, μπατσίνες ή χορεύτριες τσάρλεστον, με αμφιέσεις που παραπέμπουν σε τσόντα. Για να μην αναφερθούμε στη στολή της μαθήτριας που δικαιωματικά πλέον εμφανίζεται σε κάθε ανδρική φαντασίωση και βιτρίνα sex shop ή στη δίψα της πορνοβιομηχανίας για άγουρη σάρκα, βιολογικά, τεχνολογικά ή μυθοπλαστικά κατασκευασμένη.

Από τις selfies που ανεβάζουν οι κόρες και οι ανιψιές μας στο facebook, μέχρι τις προκλητικές φωτογραφήσεις παιδιών σε mainstream περιοδικά μεγάλης κυκλοφορίας (π.χ. της Thylane Blondeau στη Vogue) και τη διάδοση του πορνό look, ώστε κάθε τι σεμνότερο να μοιάζει συντηρητικό και γεροντοκορέ, το μήνυμα είναι σαφές: ναι, είναι σέξι τα παιδιά. Μήπως δεν είναι ποθητή η Britney Spears όταν χορεύει με τη μαθητική φουστίτσα της στις σχολικές εγκαταστάσεις ή η Alizée όταν λικνίζεται αισθησιακά ως Λολίτα στο ομώνυμο τραγούδι; Ακόμα και τα παραδείγματα αυτά φαντάζουν σεμνότυφα, αν τα συγκρίνουμε με το twerk (προκλητικός χορός μετά διαρκούς και επίμονου τραμπαλισμού των οπισθίων) που χόρεψαν πρόσφατα μαθήτριες στη Ρωσία με την απαραίτητη γονική συναίνεση («Winnie the Pooh and the Bees»). Αυτή η παιδοφιλία της καθημερινής ζωής, ωστόσο, δεν φαίνεται ικανή να συγκεντρώσει το μίσος της κοινωνίας.

Δεν δείχνουμε να ενοχλούμαστε, επίσης, από το φαινόμενο της «εμπορικής παιδοφιλίας», της κερδοσκοπικής παρουσίασης σεξουαλικοποιημένων παιδιών από καθωσπρέπει επιχειρήσεις και τα διαφημιστικά επιτελεία τους. Η εμπορική λογική έχει αποθρασυνθεί σε τέτοιο βαθμό που πλέον χρησιμοποιεί και την ίδια την κατηγορία της παιδοφιλίας ως διαφημιστικό τρικ. Αγγλική διαφήμιση ψωμιού τοστ (Kingsmill) ξεσήκωσε δήθεν θύελλα αντιδράσεων επειδή δείχνει μια μαθήτρια να φοράει μια φούστα κατά τι κοντύτερη, ενώ ιδιοκτήτης παμπ στη Βαρσοβία θέλησε να την ονομάσει Fritzl’s εις ανάμνησιν του διαβόητου παιδόφιλου, αναγκάστηκε όμως τελικά να υποχωρήσει, επιτυγχάνοντας παρ’ όλα αυτά τον αρχικό στόχο προβολής της επιχείρησης. Σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα η κατηγορία της παιδοφιλίας κατασκευάζεται προκαταβολικά από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές, όπως στο βιντεοκλίπ της Sia Elastic Heart, όπου ένας ενήλικος χορευτής και ένα κοριτσάκι εκτελούν μια χορογραφία δίχως ίχνος σεξουαλικού υπονοούμενου∙ κατά «ομολογία» της αοιδού, όμως, η κατηγορία της «παιδοφιλίας» ήταν τάχαμου αναμενόμενη.

Οι κοινωνίες μας, επομένως, εκπέμπουν αντιφατικά μηνύματα. Ενώ η παιδοφιλία καταδικάζεται και κατακεραυνώνεται, δεν έχουμε πρόβλημα με την (κερδοσκοπική ή μη) παραγωγή και διακίνηση εικόνων και αναφορών που προωθούν τη σεξουαλικοποίηση των παιδιών. Γιατί δεν επεκτείνουμε την καταγγελία της παιδοφιλίας, η οποία συχνά επικαλείται την αγνότητα και αθωότητα των παιδιών, στην εμπορική τους εκμετάλλευση, όπου ενίοτε παρουσιάζονται με λίαν ανάρμοστους τρόπους; Γιατί δεν αντιδρούμε όταν ακόμα και η ίδια η παιδική αφέλεια χρησιμοποιείται ως διεγερτικό σε σλόγκαν του στιλ «η αθωότητα είναι σέξι» ή σε κοριτσίστικα μπλουζάκια που αναγράφουν/προειδοποιούν «απαγορευμένος καρπός» (μετάφραση του «θα μας πάνε μέσα» της αντροπαρέας); Γιατί επιλέγουμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι αυτή η σεξουαλικοποιημένη αντίληψη της αθωότητας αποτελεί κοινό παρονομαστή τόσο της εμπορικής εκμετάλλευσης των παιδιών όσο και της παιδοφιλίας (για να μην πούμε της αντρικής επιθυμίας εν γένει);

Στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν η δημοσίευση ή αναμετάδοση κάποιας είδησης σεξουαλικής κακοποίησης συνοδευόταν συχνά από εικόνες υπερσεξουαλικής λολίτας ή/και από αισθησιακές μουσικές. Η έμφαση, λοιπόν, στην αθωότητα και αγνότητα των παιδιών έχει, ασφαλώς, να αντιπαλέψει μια μακρά παράδοση που θέλει τα θύματα σεξουαλικής βίας συνυπαίτια (προκάλεσαν, τα ήθελαν και τα έπαθαν, κ.ο.κ.). Είναι τουλάχιστον υποκριτικό, ωστόσο, να αγανακτούμε με την εκ μέρους των παιδόφιλων εκμετάλλευση της παιδικής αθωότητας, ενώ σφυράμε αδιάφορα στην καθημερινή εμπορική παραγωγή εικόνων σεξουαλικοποιημένων παιδιών. Ίσως τελικά τον χρειαζόμαστε τον παιδόφιλο, ρίχνουμε σε αυτόν το ανάθεμα και συνεχίζουμε απερίσπαστοι να κοιτάμε σέξι παιδάκια χωρίς ενοχές. Ο παιδόφιλος, ο άνθρωπος που αγαπάμε να μισούμε, είναι η αλήθεια μας.