Με τον όρο «Μαθησιακές Δυσκολίες» αναφερόμαστε σε μια ομάδα δυσκολιών στην οποία ανήκουν παιδιά τα οποία δυσκολεύονται και στερούνται των ικανοτήτων να αντεπεξέλθουν στις σχολικές απαιτήσεις.

Οι Μαθησιακές Δυσκολίες αφορούν δυσκολίες στην απόκτηση και χρήση του προφορικού λόγου, της ανάγνωσης, της γραφής, της λογικής σκέψης και των μαθηματικών ικανοτήτων.

Ήδη από την Α΄ δημοτικού είναι δυνατόν να παρατηρήσουμε κάποιες δυσκολίες στο παιδί οι οποίες να μην σχετίζονται με την ωρίμανσή του αλλά με κάποιου είδους μαθησιακή δυσκολία. Οι πρώτες αυτές ενδείξεις είναι συνήθως η δυσκολία στην εκμάθηση της ανάγνωσης και της γραφής. Η δυσκολία αυτή εκφράζεται κυρίως με προσθήκες ή αφαιρέσεις γραμμάτων σε λέξεις, παράληψη ολόκληρων λέξεων καθώς διαβάζει ή γράφει. Παράλληλα το παιδί δυσκολεύεται να ακολουθήσει το ρυθμό της τάξης του ενώ συχνά καθυστερεί σε σχέση με τους συμμαθητές του. Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες διαθέτουν φυσιολογική νοημοσύνη και οι δυσκολίες τους σχετίζονται με δυσκολία σε κάποιο συγκεκριμένο νοητικό τομέα.

Οι πιο συνηθισμένες μαθησιακές δυσκολίες είναι:

Δυσαριθμησία

Η μαθησιακή αυτή δυσκολία σχετίζεται με τη δυσκολία στην εκμάθηση των μαθηματικών εννοιών και δεξιοτήτων. Τα παιδιά που εμφανίζουν αυτή τη δυσκολία,  δυσκολεύονται στην τέλεση μαθηματικών πράξεων. Συχνά επιμένουν να χρησιμοποιούν τα δάχτυλά τους αλλά και χρειάζονται πολύ χρόνο για να σκεφτούν την απάντηση. Παράλληλα, δυσκολεύονται στην αντίληψη μεγεθών και ποσοτήτων. Πολλές φορές, σε αυτού του τύπου την μαθησιακή δυσκολία, παρά την επανάληψη ο μαθητής συνεχίζει να δυσκολεύεται και φαίνεται να μην μπορεί να συγκρατήσει μαθηματικές έννοιες. Τέλος, όταν έρχεται αντιμέτωπος με μαθηματικό πρόβλημα, ο μαθητής δυσκολεύεται να επιλέξει την κατάλληλη πράξη ώστε να το επιλύσει.

Δυσγραφία

Σε αυτού του τύπου τη μαθησιακή δυσκολία ο μαθητής αντιμετωπίζει δυσκολίες στην γραφή. Το παιδί κάνει γράμματα με λάθος μέγεθος ή κατεύθυνση, γράφουν τις λέξεις λανθασμένα και με ορθογραφικά λάθη ενώ συχνά αυτή η δυσκολία συνυπάρχει με άλλου τύπου μαθησιακές δυσκολίες. Κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές ενδείξεις της δυσγραφίας είναι :

• Η έντονη πίεση στο μολύβι-στυλό.
• Τα γράμματα δεν τοποθετούνται πάνω στη γραμμή.
• Τα γράμματα είναι δυσανάγνωστα.
• Ο μαθητής γράφει με πολύ αργό ρυθμό.
• Η φορά της γραφής είναι προς τα πάνω ή προς τα κάτω αλλά όχι οριζόντια, ενώ συχνά οι σειρές συγκλίνουν.
• Το μέγεθος των γραμμάτων δεν είναι σταθερό.
• Κάποια γράμματα δεν είναι σχηματισμένα ολοκληρωμένα.
• Το γράψιμο γίνεται μία κοπιαστική διαδικασία

Δυσαναγνωσία

Η μαθησιακή δυσκολία αυτού του τύπου σχετίζεται με δυσκολίες στην καταγραφή και επεξεργασία αυτού που βλέπουμε την ώρα που διαβάζουμε και συχνά συνδέεται με περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως είναι το φως. Παρόλα αυτά οι γονείς μπορούν από μικρή ηλικία να υποψιαστούν την ύπαρξη της συγκεκριμένης δυσκολίας. Οι μαθητές με αυτή τη δυσκολία συχνά:

• Έχουν κομπιαστή ανάγνωση.
• Κάνουν λάθη, κυρίως αντικαταστάσεις, παραλήψεις και αντιμεταθέσεις γραμμάτων.
• Κάνουν αντικαταστάσεις λέξεων.

Δυσορθογραφία

Η μαθησιακή αυτή δυσκολία αφορά τη δυσκολία γραφής τόσο σε επίπεδο λέξης όσο και σε επίπεδο πρότασης, παραγράφου και κειμένου. Υπάρχουν επτά κατηγορίες στις οποίες υπάγονται τα λάθη των παιδιών με αυτή τη μαθησιακή δυσκολία.

Λάθη στην τοποθέτηση των γραμμάτων στο χώρο.

• Αντικαταστάσεις από παρόμοια γράμματα
• Διαφορετικός προσανατολισμός
• Γράμματα γειτονικής μορφής (γ-χ)

Αντιστροφές

• Αντιστροφή αρχικού φωνήματος (απ-πα)
• Αντιστροφές μέσα στη συλλαβή (τίρα-τρία)
• Παραλείψεις ή προσθήκες γραμμάτων ή συλλαβών
• Σύνδεση λέξεων (της γιαγιάς σου- της γιαγιασου)

Φωνολογικά λάθη

• Αντικαταστάσεις φωνημάτων
• Απλοποιήσεις συμπλεγμάτων (βαφτίζω-βατίζω)
• Αφομοιώσεις (οργώνω- οργώγω)
• Επένθεση (κλαίω-καλαίω)
• Παραποίηση φωνηέντων (πέντε-πέντα)

Θεματική ορθογραφία (ωραίος-ορέος)

Λάθη σε γράμματα με ίδιο ήχο (ευχαριστώ-εφχαριστώ)

Λάθη καταληκτικού τύπου με βάση τη γραμματική

Ομόηχες λέξεις

Μάθετε περισσότερα: psychomotor-athens.gr/eidiki-diapaidagogisi/

Η Παναγιώτα Μακρή είναι Ψυχολόγος, MSc in Child Development