Οι εκδόσεις Ίκαρος προτείνουν μια νέα, πρωτότυπη σειρά βιβλίων γνώσεων για παιδιά από 5 ετών, με τίτλο «Μαξ και Λόη, Χρονοταξιδιώτες». Πρωταγωνιστούν δυο παιδιά που επιβιβάζονται στη χρονομηχανή του επιστήμονα Χομπ, πατέρα της Λόης, διασχίζουν γαλαξίες και εποχές και καλούν τους αναγνώστες να ανακαλύψουν τον κόσμο μαζί τους.
Προς το παρόν, κυκλοφορούν δυο τίτλοι: Η δημιουργία του σύμπαντος, όπου οι δύο ήρωες ζουν μια συναρπαστική περιπέτεια στο διάστημα, βλέπουν το σύμπαν τη στιγμή της δημιουργίας του και καταλαβαίνουν πώς φτιάχτηκε ο κόσμος. Και Το ηλιακό μας σύστημα, όπου οι δύο ήρωες εξερευνούν τους πλανήτες που κινούνται γύρω από τον Ήλιο μας, τους βλέπουν από κοντά και μαθαίνουν συναρπαστικά πράγματα για τον καθένα τους.
Τα εξαιρετικά, απλά μα γεμάτα πληροφορίες, κείμενα της Κάλλιας Σπανουδάκη συνδυάζονται αρμονικά με τις μοναδικές εικόνες του Χρήστου Κούρτογλου, και τα βιβλία εισάγουν με τρόπο αυθόρμητο και κατανοητό τους μικρούς αναγνώστες στην ιστορία του κόσμου μας. Αυτό είναι το μεγάλο τους ατού, αυτό με εντυπωσίασε περισσότερο από όλα: Το γεγονός ότι έννοιες πολύπλοκες, ακόμα και δυσνόητες για πολλούς «μεγάλους», παρουσιάζονται ως κάτι τόσο χειροπιαστό, που αυτόματα απεκδύονται τον μανδύα της δυσκολίας, που σχεδόν πάντα συνοδεύει τις φυσικές επιστήμες, και γίνονται… κατανοητές στα παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Δεν μπορούσα, λοιπόν, παρά να αναζητήσω τη συγγραφέα και να συζητήσω μαζί της για το εγχείρημά της. Κάλλια, χαίρομαι που σε γνωρίζω. Παρακαλώ, συστήσου στο κοινό του Τaλκ.
Γεια σου Πελιώ! Είμαι παιδαγωγός προσχολικής εκπαίδευσης και δεινή οραματίστρια ενός πιο γαλάζιου κόσμου για τα παιδιά. Σπούδασα στο Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ως φοιτήτρια, με διακατείχε μία αστείρευτη αγάπη για τη γνώση. Συγκεκριμένα, για τον τρόπο που εγώ, ως μελλοντική εκπαιδευτικός, θα μπορέσω να προστατεύσω, να ενδυναμώσω και να καθοδηγήσω υπεύθυνα τα παιδιά. Επιδίωξή μου είναι να γίνω αρωγός στα δικαιώματα και στα όνειρα τους, ώστε να χτίσουν έναν κόσμο με αυτογνωσία, εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, συνεργασία, ειρήνη, δημιουργία και φως. Ισχυρή πεποίθηση μου είναι τα λόγια του Mathew L. Jacobson: «Πίσω από κάθε παιδί που πιστεύει στον εαυτό του, υπάρχει ένας ενήλικος που πίστεψε πρώτα σ’ αυτό».

Πάντοτε ο άνθρωπος είχε την περιέργεια να γνωρίσει το παρελθόν, αλλά και το μέλλον του πλανήτη. Το αφηγηματικό (λογοτεχνικό και κινηματογραφικό) πλαίσιο απεικόνισης ενός ταξιδιού στον χρόνο ξεκινάει στο τέλος του 19ου αιώνα, όταν ο Χ. Τζ. Γουέλς εκδίδει το περίφημο The Time Machine και θεμελιώνει την επιστημονική φαντασία. Έκτοτε η επιστήμη έχει προχωρήσει τόσο που ορισμένοι θεωρούν πλέον εφικτή (ή και –καλά κρυμμένο– γεγονός) τη δημιουργία μιας χρονομηχανής που μπορεί να μας ταξιδέψει σε παρελθοντικά ή μελλοντικά παράλληλα σύμπαντα. Όσο αυτό μένει να αποδειχτεί, εμείς το θεωρούμε ακόμα γοητευτικό fantasy. Εσύ πάτησες πάνω στην επιστημονική φαντασία, για να μιλήσεις στα μικρά παιδιά για την επιστημονική πραγματικότητα. Πώς είχες και πώς υλοποίησες αυτή την ιδέα;
Καταρχάς, ευχαριστώ πολύ για την πληροφορία, καθότι δεν γνώριζα πώς ξεκίνησε η διάδοση αυτής της αφοπλιστικής, σε επίπεδο φαντασίας, ιδέας. Η μηχανή του χρόνου πράγματι έχει μείνει στη σφαίρα της φαντασίας. Άλλωστε, η φαντασία είναι αυτή που μπορεί και θα πρέπει να αλλάξει τον κόσμο μας. Ως παιδαγωγός, ενισχύω και επικροτώ τη φαντασία των παιδιών, δίνοντας τους ένα έναυσμα να χρωματίσουν τα φτερά τους μ’ αυτά των ονείρων τους.
Στην παρούσα ιδιαίτερη συνθήκη και λαμβάνοντας υπόψη μου τη γνωστική ικανότητα των παιδιών προσχολικής ηλικίας, χρειαζόμουν κάτι που θα μπορούσαν να το φτιάξουν και να βιώσουν τον εαυτό τους μέσα σ’ αυτό.
Ο τρόπος που «στολίζεις» τη μαθησιακή διαδικασία είτε θα φέρει είτε δεν θα φέρει το αποτέλεσμα που επιδιώκεις. Τα παιδιά δεν παίζουν για να μάθουν, μαθαίνουν παίζοντας. Οπότε εμείς χρειάζεται να γεμίσουμε το μαθησιακό μονοπάτι τους με ερεθίσματα που μπορούν να πιάσουν, να κινήσουν, να επεξεργαστούν, ώστε μέσα από το βίωμα να εξασφαλίσουμε την πιθανότητα για αφομοίωση της γνώσης. Αυτό προσπάθησα και εγώ, να φτιάξω ένα δελεαστικό και χειροπιαστό μονοπάτι, όπου θα μπορούν να περπατήσουν. Αυτές ήταν οι σκέψεις μου και αυτό το γέννημα της ιδέας.

Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να γνωρίσουμε τον Μαξ και τη Λόη, δυο ιδιαίτερα φιλοπερίεργα και φιλομαθή παιδιά, που γίνονται Χρονοταξιδιώτες. Θέλεις να μας τους συστήσεις;
Ο Μαξ και η Λόη! Η ομάδα «ταχύτητα φωτός» είναι αποτέλεσμα της ομάδας που εργάστηκε με φροντίδα γύρω από το βιβλίο. Όπως και η φανταστική ομάδα του Ίκαρου, έτσι και οι ήρωές μας συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον και καταφέρνουν να ανακαλύψουν το σύμπαν. Ο Μαξ ονειροπόλος και φιλομαθής, η Λόη κυνηγός της σκανταλιάς και φιλομαθής, ενώνουν το κοινό τους χαρακτηριστικό και γίνονται οι καλύτεροι φίλοι. Όλη η σχέση τους είναι βασισμένη στο παιχνίδι και στην ανακάλυψη. Ταξιδεύουν με τη μηχανή του χρόνου, παρατηρούν με τα γυαλιά του επιστήμονα όλες τις λεπτομέρειες, συλλέγουν πληροφορίες και έτσι δημιουργούν τον δικό τους μικρόκοσμο.

Στο πλευρό τους, ο δημιουργός της χρονομηχανής, ο επιστήμονας Χομπ, σε ρόλο πατρικό και εκπαιδευτικό ταυτόχρονα. Τι έχεις να μας πεις για αυτόν;
Ο επιστήμονας Χομπ συμβολίζει την επιστήμη. Είναι η αυθεντία που χρειαζόμουν για να εισαγάγω στο κείμενο όλες αυτές τις σύνθετες και αφηρημένες έννοιες. Ως επιστήμονας, επικροτεί την προσπάθεια των παιδιών να ανακαλύψουν το σύμπαν και τα αφήνει να παρατηρήσουν και να θέσουν τις δικές τους απορίες.
Το ίδιο και στον ρόλο του πατέρα· ενθαρρύνει την περιέργεια της Λόης και υποστηρίζει τον τρόπο που θέλει να εκφράσει τον εαυτό της. Ενώ ξέρει ότι κρύβεται και ακούει τις συζητήσεις του με τον Μαξ, της δίνει τον χώρο και τον χρόνο να επιλέξει πότε θα παρουσιάσει τον εαυτό της. Μια μικρή ένδειξη αποδοχής από τον γονέα του τρόπου που σκέφτεται το παιδί του.
Ο επιστήμονας Χομπ εκπροσωπεί τη μαγεία των θετικών επιστημών. Είναι κι αυτός ένα παιδί, σε σώμα ενήλικου, που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην επιστήμη. Έγινε εφευρέτης και πραγματοποίησε κι αυτός το όνειρό του: Έφτιαξε τη μηχανή του χρόνου! Έτσι, ο Χομπ είναι σαν να δίνει το κατάλληλο παράδειγμα στον Μαξ και στη Λόη, ώστε να γίνουν μελλοντικά δύο υπέροχοι επιστήμονες.

Στη Δημιουργία του σύμπαντος, ξεκινάει η συναρπαστική περιπέτεια των Μαξ και Λόης στο διάστημα. Ταξιδεύουν πίσω στον χρόνο, μέχρι τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης και βλέπουν τη δημιουργία του σύμπαντος. Πόσο αισιόδοξη είσαι ότι θα γίνει κατανοητή από ένα μικρό παιδί, ενώ είναι ακόμα ασύλληπτη και για την πλειονότητα των ενηλίκων;
Τίποτα δεν θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένο στην εκπαίδευση παιδιών προσχολικής ηλικίας. Σίγουρα και απαραίτητα έχεις κάποιες σταθερές που προστάζει η εκπαίδευση και η εμπειρία σου, σε σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία. Παρ’ όλα αυτά, είναι τα παιδιά και οι μαθησιακές τους ανάγκες που καθορίζουν το πώς θα φτάσουμε στη γνώση. Υπό αυτό το πρίσμα, προσπάθησα να επιστρατεύσω την εμπειρία μου με τα παιδιά, για να δημιουργήσω κάτι που είναι πιθανό να τα συναντήσει. Η σιγουριά δεν είναι κάτι που με χαρακτηρίζει. Προσαρμόζομαι, μαθαίνω και αναθεωρώ κάθε μέρα. Φυσικά, όπως όλοι μας, κινούμαστε με βάση την προϋπάρχουσα εμπειρία και γνώση. Αυτό προσπάθησα και εγώ.

Στο Ηλιακό μας σύστημα, Μαξ, Λόη και επιστήμονας Χομπ, μετά το Big Bang, συνεχίζουν το ταξίδι τους στον χωροχρόνο, επιστρέφουν στον γαλαξία μας και εξερευνούν το ηλιακό σύστημα στο οποίο ανήκει η Γη. Στο κέντρο του, ένα λαμπρό αστέρι, ο γνωστός μας ήλιος. Αγαπημένη θεματική των παιδιών η θέαση της Γης από το διάστημα και η εξερεύνηση της υπόλοιπης παρέας των πλανητών. Γιατί, άραγε, γοητεύονται τόσο;
Είναι απίστευτα μαγική αυτή η ηλικία! Πραγματικά απολαμβάνω κάθε στιγμή μαζί τους. Η περιέργεια των παιδιών για κάθε τι μικρό ή μεγάλο είναι τεράστια. Είναι η στιγμή τους να ανακαλύψουν τον κόσμο. Έτσι, ένα τέτοιο θέμα, που κρύβει τόσα μυστήρια, που γοητεύει ακόμα και τους ενήλικους, δεν θα μπορούσε να μην είναι ένα από τα αγαπημένα τους.

Στο τέλος κάθε βιβλίου, υπάρχει γλωσσάρι, παιχνίδια και δραστηριότητες. Ως εκπαιδευτικός, μπορείς να μας εξηγήσεις γιατί αυτά είναι απαραίτητα για την εμπέδωση των γνώσεων που αποκομίζουν τα παιδιά διαβάζοντας τις ιστορίες;
Οι δραστηριότητες ως απόλυτος συνδετικός κρίκος με το κείμενο λειτουργούν καθοριστικά. Η οικοδόμηση της γνώσης σ’ αυτή την ηλικία έρχεται μέσα από την πράξη. Το παιχνίδι, ως αρωγός στη μάθηση, δίνει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να μετουσιώσει τη θεωρία σε πράξη. Ιδιαίτερα σ’ αυτήν τη σειρά, η οποία είναι γνώσεων και περιέχει τόσες πληροφορίες, η παρουσία των δραστηριοτήτων είναι απαραίτητη.

Θα ήθελα να μας πεις λίγα λόγια για τη συνεργασία σου με τον Χρήστο Κούρτογλου και την εικονογράφηση της σειράς. Πώς δουλέψατε ώστε να φτάσουμε σε αυτό το μαγευτικό εικαστικό αποτέλεσμα;
Ο Χρήστος Κούρτογλου είναι ένας σπουδαίος καλλιτέχνης με συγκλονιστική εικαστική οπτική. Όταν έμαθα για τον Χρήστο, αναζήτησα τα καλλιτεχνήματά του και έμεινα άφωνη από τις δημιουργίες του και την ομορφιά τους. Κύρια πεποίθησή μου είναι ότι η ομάδα πάντα καταφέρνει περισσότερα. Ο Χρήστος, μέσα από τη μοναδική του ματιά, έφερε αυτό το μαγευτικό εικαστικό αποτέλεσμα. Επεκτείνοντας και ενισχύοντας το κείμενο μέσα από την άκρη του πινέλου του. Είμαι εξαιρετικά ευγνώμων που αυτή η ιδέα μου χρωματίστηκε με τα πινέλα του Χρήστου.

Τέλος, ποια άλλα συμπαντικά μυστήρια περιμένουν τον Μαξ και τη Λόη στις επόμενες περιπέτειές τους; Τι μπορείς να μας αποκαλύψεις;
Ο Μαξ και η Λόη είναι αφοσιωμένοι να ανακαλύψουν όλα τα μυστικά του σύμπαντος. Τι θα ανακαλύψουν στη συνέχεια; Ίσως φτάσουν στα μυστικά των αστεριών… Ίσως αντικρίσουν τη Γη πολύ αλλιώτικη… Ίσως συναντήσουν τεράστια πλάσματα… Σύντομα θα σας αποκαλύψουν τη συνέχεια του ταξιδιού τους!Διαβάστε: Μαξ και Λόη: Η δημιουργία του σύμπαντος και Μαξ και Λόη: Το ηλιακό μας σύστημα, κείμενο: Κάλλια Σπανουδάκη, εικονογράφηση: Χρήστος Κούρτογλου, Εκδόσεις Ίκαρος