Όταν πριν από έναν χρόνο είχαμε επισκεφτεί «Το Μεγάλο μας Σπίτι», έναν χώρο στο κέντρο της πόλης, ολάνοιχτο στην κοινότητα των νέων γονέων και των μικρών παιδιών, έναν τόπο συνάντησής τους, που συνέβαλλε σε ένα ξεχωριστό κοινωνικό και ψυχικό άνοιγμα, είχαμε ενθουσιαστεί και ταυτόχρονα προβληματιστεί που δεν υπήρχαν άλλοι αντίστοιχοι χώροι παντού στις πόλεις. Σήμερα, 13 μήνες μετά το πρώτο ρεπορτάζ μας και εν μέσω πανδημίας, που έχει διαλύσει την ψυχική υγεία μικρών και μεγάλων, όχι μόνο δεν υπάρχει μέριμνα για την ψυχική φροντίδα των νέων γονέων, αλλά «Το Μεγάλο μας Σπίτι» κινδυνεύει…
Πριν από περίπου 7 χρόνια η ομάδα, επαγγελματίες από τον χώρο της ψυχικής υγείας και με εμπειρία στη δουλειά με μικρά παιδιά και τις οικογένειές τους, οραματίστηκε, σχεδίασε και υλοποίησε ένα χώρο πρόληψης στην καρδιά της Αθήνας, στο Πάρκο για το Παιδί και τον Πολιτισμό, εμπνευσμένο από το Πράσινο Σπίτι του Παρισιού, που δημιουργήθηκε 40 χρόνια πριν και λειτουργεί ακόμα και τώρα. Αντίστοιχοι χώροι λειτουργούν και σε πολλές άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο. Το Μεγάλο μας Σπίτι είναι ανοιχτό στην κοινότητα για κάθε παιδί έως 4 ετών και στους συνοδούς του, ανοιχτό να υποδεχτεί κάθε διαφορετική ανάγκη, να σεβαστεί κάθε αγωνία, φόβο, μα και τον ρυθμό μικρών και μεγάλων να κάνουν τα βήματά τους στην κοινωνία και να αλλάξουν όσα δεν τους βοηθάνε να ζουν με χαρά και ελπίδα. Το ιδιαίτερο αυτού του χώρου είναι πως όλα αυτά γίνονται μέσα από τις σχέσεις μεταξύ των παιδιών, των γονιών τους και των προσώπων υποδοχής, με μοίρασμα και αλληλεγγύη. Εκεί υπάρχει η δυνατότητα, αφενός, να μην είναι μοναχικός ο δρόμος τόσο των παιδιών όσο και των συνοδών τους να τα βγάλουν πέρα με την καθημερινότητά τους και, αφετέρου, να χτίζονται βάσεις για την ψυχική τους υγεία με τρόπο φυσικό και ανθρώπινο.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, στις 10 Οκτωβρίου, γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά για την αξία της ψυχικής υγείας, για την έλλειψη πόρων και υπηρεσιών στην Ελλάδα, για τον κώδωνα του κινδύνου, που κρούει κάθε χρόνο ολοένα και πιο δυνατά, για τα ποσοστά τόσο των πασχόντων όσο και των ακούσιων νοσηλειών που αυξάνονται, για την καταπάτηση των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών και, φυσικά, και για τον κορονοϊό, που επιδείνωσε και αποκάλυψε τη δεινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το δημόσιο σύστημα ψυχικής υγείας στη χώρα μας!
Η ομάδα του “Μεγάλου μας Σπιτιού” επισημαίνει ότι ακόμα μικρότερο είναι το ποσοστό υπηρεσιών πρόληψης και υποστήριξης των μικρών παιδιών και των οικογενειών τους, γεγονός βέβαια που εδώ ίσχυε ανέκαθεν. Δυστυχώς, φαίνεται ότι δεν υπάρχει στοιχειώδης σχεδιασμός και συντονισμός μεταξύ των όποιων σχετικών υπηρεσιών, οι οποίες λειτουργούν ανάλογα με το αν μπορούν να χρηματοδοτηθούν από προγράμματα ΕΣΠΑ, χορηγούς, ιδιώτες ή το κράτος. “Αναρωτιέται κανείς αν βιώνουμε την αποσπασματικότητα σε όλο της το μεγαλείο ή αν πρόκειται για πλήρη υποτίμηση της αναγκαιότητας για τέτοιες δομές και αδιαφορία για τη βιωσιμότητά τους”, προβληματίζονται τα μέλη της ομάδας.
Η ομάδα λειτουργεί εθελοντικά, για όσο χρόνο αντέξει. Ο Δήμος της Αθήνας παραχώρησε το κτίριο και καλύπτει τα λειτουργικά έξοδα ηλεκτρισμού και νερού από το τέλος του 2015, ενώ οι υπόλοιπες ανάγκες του χώρου καλύπτονται από τις δωρεές των επισκεπτών και φίλων, τις συνδρομές των μελών του Σωματείου και τις εκδηλώσεις που διοργανώνονται για αυτό τον σκοπό. Το επίσημο συμβόλαιο παραχώρησης έχει λήξει από τον Ιούλιο του 2020, χωρίς ακόμα να έχει υπάρξει συνάντηση ή ενημέρωση από τη Δημοτική Αρχή για την ανανέωσή του.
“Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να συνεχιστεί η λειτουργία του Μεγάλου Σπιτιού, ως σημαδιού εκτίμησης της προσφοράς του στην κοινότητα για όλα τα παιδιά και τις οικογένειές τους, που έρχονται από όλες τις μεριές της Αττικής για να περάσουν στο μοναδικό αυτό χώρο λίγες πρωινές ή απογευματινές ώρες. Η προσπάθεια να βρεθούν οι πόροι για τη συνέχιση της σημαντικής αυτής δράσης απευθύνεται και προς χορηγούς και προγράμματα, αλλά, κατά βάση, σημαντικό είναι ο Δήμος και το Κράτος να δώσουν πρώτοι το παράδειγμα προς αυτή την κατεύθυνση”, λένε οι εθελοντές. Κι εμείς μαζί τους, ελπίζουμε ότι πρωτοβουλίες σαν το Μεγάλο μας Σπίτι να μπορούν να ενταχθούν στις προτεραιότητές τους και, επομένως, να φροντίσουν να εξασφαλιστεί άμεσα η συνέχεια της λειτουργίας τους. Η έννοια της πρόληψης είναι ζωτικής σημασίας και το μικρό, αλλά σημαντικό τους παράδειγμα οφείλει να υποστηριχτεί σθεναρά και από τους δύο!
Η ομάδα του Μεγάλου μας Σπιτιού μάς διαβεβαιώνει πως θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της, τον λόγο της και τις πράξεις της για να συνεχίσει να υπάρχει αυτός ο χώρος, που τόσος κόσμος έχει αγκαλιάσει, και για να αναδεικνύει τη σημασία της πρόληψης και του «ΜΑΖΙ». Ειδικά στην περίοδο που διανύουμε, όπου η κοινωνική αποστασιοποίηση ως μέτρο προστασίας για την υγεία αποτελεί ίσως και τον σοβαρότερο κίνδυνο για την ψυχική υγεία.
