Με αφορμή το βιβλίο Θησέας για μια εβδομάδα, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος, εικονογραφημένο από τον «δικό μας» Τόμεκ Γιοβάνη, συνάντησα τον συγγραφέα Πάμο Ιωαννίδη και συζητήσαμε για ένα από τα πιο must καλοκαιρινά αναγνώσματα, γεμάτο χιούμορ, που μιλάει στα παιδιά από 10 ετών και για μυθολογία, αλλά και για θέματα που τα απασχολούν καθημερινά, όπως ο έρωτας, η φιλία, το bullying, η διαφορετικότητα.Αγαπητέ Πάμο, καταρχάς σε ευχαριστώ και εγώ και η κόρη μου, που μας έκανες να γελάσουμε με την ψυχή μας με το μυθιστόρημά σου. Αλλά πριν περάσουμε σε αυτό, θέλεις να συστηθείς στο κοινό του Τaλκ;
Χαιρετώ όλη την παρέα του Τaλκ. Λέγομαι Πάμος Ιωαννίδης. Με «μ», από το Επαμεινώνδας. Είμαι 46 χρονών, αν και αισθάνομαι πολύ μικρότερος, σαν να έχουν περάσει λίγες μέρες από την τελευταία μέρα του σχολείου. Σπούδασα Μηχανολόγος Μηχανικός στο Λονδίνο, γύρισα στην Ελλάδα, έκανα στρατό, έπιασα δουλειά στη διαφήμιση, μετά στο marketing, παντρεύτηκα τη φανταστική Τάνια και απέκτησα δύο ακόμα πιο φανταστικά παιδάκια. Έτσι κύλησαν είκοσι χρόνια και πλέον, που όμως εμένα μου έχουν φανεί σαν δύο εβδομάδες, τρεις μέρες και ένα απόγευμα πάνω-κάτω μία-δύο ώρες.

Θησέας για μια εβδομάδα, λοιπόν! Ένα βιβλίο γεμάτο χιούμορ που μιλάει στα παιδιά από 10 ετών και για μυθολογία, αλλά και για άλλα θέματα που τα απασχολούν καθημερινά, όπως ο έρωτας, η φιλία, το bullying και η διαφορετικότητα. Πώς είχες την ιδέα να τα συνθέσεις όλα αυτά σε μια ιστορία; Είσαι λάτρης της μυθολογίας; Κι αν ναι, γιατί επέλεξες τον Θησέα και όχι κάποιον άλλο ήρωα;
Ναι! Λατρεύω τις ιστορίες της μυθολογίας, όπως όλοι νομίζω. Οι ιστορίες της μυθολογίας πραγματεύονται πολλά θέματα μαζί. Οι θεοί για παράδειγμα έχουν όλα τα ελαττώματα των ανθρώπων, και τα χαρίσματα βέβαια, και κάποιες επιπλέον δυνάμεις. Αυτή η αντίφαση είναι που τους κάνει τόσο γοητευτικούς και δίνει ιδιαίτερο άρωμα στη μυθολογία, οι υπεράνθρωπες δυνάμεις τους μαζί με τις βαθιά ανθρώπινες αδυναμίες τους. Όπως και ότι η σχέση θεών και ανθρώπων δεν είναι ακριβώς ίση, αλλά ούτε και άνιση. Συχνά οι άνθρωποι καταφέρνουν να ξεγελάσουν έναν θεό, να τον γοητεύσουν, ακόμα και να τον νικήσουν σε μία αναμέτρηση. Η φαινομενικά άνιση μάχη, που όμως αποδεικνύεται περισσότερο ίση, είναι συναρπαστική. Επικοινωνεί την ιδέα ότι όλα είναι δυνατά. Και υπάρχει κάτι πιο όμορφο σαν μήνυμα από αυτό;

Όπως παρατήρησε η κόρη μου, κατάφερες, αν και ενήλικος, να μιλήσεις τη γλώσσα των δωδεκάχρονων, χρησιμοποιώντας εκφράσεις που μπορεί να ξενίσουν μπαμπάδες και μαμάδες, αλλά όχι τους προέφηβους. Πώς ενέταξες στην πλοκή σου την αργκό τους;
Έχω δύο παιδάκια σε αυτές τις ηλικίες, μου μιλάνε, τα ακούω και το απολαμβάνω. Θα μπορούσα να τους ακούω για ώρες. Είναι μαγικό, σαν να ξαναβλέπω τον κόσμο από την αρχή. Η γλώσσα των παιδιών είναι μοναδική. Έχουν όντως το δικό τους λεξιλόγιο, αλλά κυρίως η γλώσσα τους καθορίζεται από τις σκέψεις τους και τον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο. Με μια απλότητα και μια αμεσότητα. Όσο μεγαλώνουμε αποκτούμε μια απόσταση από όλα, ακόμα και από τις σκέψεις που κάνουμε. Εμφανίζονται δεύτερες και τρίτες σκέψεις στο μυαλό μας, από μόνες τους, και τελικά αυτές, οι απροσκάλεστες σκέψεις, μπερδεύουν τα πράγματα. Μπορεί να είναι χρήσιμο που συμβαίνει αυτό, πολλοί το λένε εμπειρία ή και σοφία, ίσως. Πολλές φορές όμως έχει σαν αποτέλεσμα να χάνεται η ουσία. Ακραίο παράδειγμα αυτού είναι ο κυνισμός. Δεν θα βρεις εύκολα ένα κυνικό παιδί. Δεν συμβαίνει. Για ένα παιδί, όλα γύρω του είναι τόσο καινούργια και έντονα, πώς θα μπορούσε να τα δει με κυνισμό; Αδύνατο. Αυτό προσπαθώ να αποδώσω στη γλώσσα τους. Αν το πέτυχα, είμαι πολύ χαρούμενος.Μίλησέ μας, λίγο, για τον πρωταγωνιστή σου, τον Νικόλα. Πώς πλάστηκε αυτός ο ήρωας, ο ερωτοχτυπημένος, που τραυλίζει και, παρά την πλούσια φαντασία του, έχει –μέχρι να τον αναλάβεις εσύ– μια σχεδόν μίζερη ζωή ως εκτάκι. Σχολείο-σπίτι-διάβασμα-υπολογιστής-ύπνος… Μέχρι που κάποια στιγμή, βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση…
Ο Νικόλας είναι ο καθένας μας. Όλοι σε κάποια στιγμή της ζωής μας έχουμε βρεθεί σε μια παρόμοια κατάσταση και έχουμε αντιδράσει με ένα φοβισμένο τρόπο. Έχουμε κλειστεί στον εαυτό μας, έχουμε χάσει την αυτοπεποίθησή μας, έχουμε τρέξει μακριά από το πρόβλημα αντί να το αντιμετωπίσουμε. Μπορεί να μας έχουν κοροϊδέψει ή να μας έχουν αδικήσει. Μπορεί να έχουμε αποτύχει σε κάτι ή να έχουμε αισθανθεί έξω από τα νερά μας. Μπορεί να έχουμε ανακαλύψει μια πτυχή του εαυτού μας που δεν μας αρέσει ή μπορεί απλώς να μας έχει έρθει μια αναποδιά. Αυτό τυχαίνει στον Νικόλα, όπως έχει συμβεί σε όλους μας κάποια στιγμή. Γιατί συμβαίνει; Δεν έχει και τόση σημασία. Το ζητούμενο είναι τι κάνουμε. Εγκαταλείπουμε, όπως ενστικτωδώς αντιδράει αρχικά ο Νικόλας ή πολεμάμε όπως θα έκανε ένας ατρόμητος ήρωας σαν τον Θησέα; Ο Νικόλας ψάχνει την εύκολη λύση, αλλά η τύχη – ή μάλλον οι θεοί – του παίζουν άσχημο παιχνίδι και καταλήγει να μπλέκεται σε μια περιπέτεια που δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί. Και ζει όλη αυτή την περιπέτεια έχοντας πάρει τη θέση και τη μορφή του ήρωα Θησέα. Όταν όλοι σε αντιμετωπίζουν σαν ήρωα, τότε είναι πιο εύκολο και εσύ να βρεις τη δύναμη και να φερθείς ηρωικά. Αρκεί αυτή η συνθήκη για να αλλάξει κανείς στάση. Το ζητούμενο γίνεται να μπορούμε να το κάνουμε και χωρίς τη συνθήκη. Και αν το καταφέρουμε έχει μεγάλη ανταμοιβή. Ο Νικόλας για παράδειγμα ζει μια περιπέτεια που θα τη ζήλευε οποιοσδήποτε από εμάς.

Πώς συνεργάστηκες με τον εικονογράφο Τόμεκ Γιοβάνη, που έχει δημιουργήσει ένα αστείο σύμπαν, στο οποίο παντρεύει Αρχαία Ελλάδα και σύγχρονο σχολείο; Το έκανα εικόνα και σε κόμικ. Πώς θα σας φαινόταν ως ιδέα; Δούλεψε πολύ καλά ο συνδυασμός εικόνας και κειμένου…
Είμαι ενθουσιασμένος με τη δουλειά που έκανε ο Τόμεκ. Δεν θα μπορούσε να είχε γίνει καλύτερη επιλογή. Να επισημάνω ότι η συνεργασία με τον Τόμεκ είναι μια ιδέα και επιτυχία των εκδόσεων Κέδρος, που αγκάλιασε το βιβλίο από την πρώτη στιγμή. Ο Τόμεκ δεν χρειάστηκε τίποτα περισσότερο από την ίδια την ιστορία. Τη διάβασε, την κατάλαβε σε βάθος, έπιασε ακριβώς το ύφος και δημιούργησε πολύ όμορφα σκίτσα όλο δράση και χιούμορ. Πλέον μου είναι αδύνατο να φανταστώ τους ήρωες και τις σκηνές χωρίς να φέρνω στο μυαλό μου τα σκίτσα του Τόμεκ. Δεν θα μπορούσα να είμαι περισσότερο χαρούμενος με το τελικό αποτέλεσμα. Για το μέλλον, αν όλα πάνε καλά, θα ήθελα να δω  την ιστορία του Νικόλα σε μια σειρά κινουμένων σχεδίων. Είναι όμως νωρίς ακόμα. Ας δούμε την αποδοχή του κοινού και μακάρι να είναι αρκετή ώστε να μας δώσει το θάρρος να το επιχειρήσουμε.

Πώς αλλιώς, πέραν ενός βιβλίου, θα ενδυνάμωνες ένα προεφηβάκι –που μάλλον δεν θα έχει την ευκαιρία να συναγελαστεί με τον Δία, τον Ποσειδώνα ή την Αθηνά– και έχει ανασφάλειες, φόβους, είναι διαφορετικό, φοβάται να εκφράσει τον έρωτά του ή πέφτει θύμα λεκτικής ή και σωματικής βίας; Ποιες συμβουλές θα του έδινες;
To bullying συνέβαινε πάντα, έχω όμως την αίσθηση ότι τα τελευταία χρόνια έχει ενταθεί ως φαινόμενο. Δεν είμαι σίγουρος γιατί. Ίσως έχει να κάνει με την έντονη μοντέρνα ζωή που δεν δίνει την ευκαιρία στους γονείς να περάσουν πολλές ώρες με τα παιδιά τους, τουλάχιστον όχι τόσο όσο παλιότερα. Τώρα, όσο αφορά στο παιδί που βρίσκεται σε μια τέτοια κατάσταση, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι πρόκειται για μια δύσκολη συνθήκη για την οποία το ίδιο δεν ευθύνεται. Θα πρέπει να απομακρύνουμε πιθανές τύψεις και συμπεράσματα για τον εαυτό του που ενδέχεται να προκύψουν στο μυαλό του παιδιού. Στο ίδιο το παιδί, η συμβουλή μου θα ήταν απλή: να μη φοβηθεί να καταγγείλει την κακή συμπεριφορά. Δεν είναι ντροπή, είναι ανάγκη. Το οφείλει πάνω από όλα στον εαυτό του.

Ξέρω ότι ο Θησέας μόλις κυκλοφόρησε, αλλά έχεις σχέδια και για άλλα βιβλία στο ίδιο (ή σε διαφορετικό) στιλ;
Το βιβλίο αυτό είναι η πρώτη συγγραφική μου απόπειρα. Τη διασκέδασα όμως πάρα πολύ και θα ήθελα να εντάξω τη συγγραφή ιστοριών στη ζωή μου σε μόνιμη βάση. Θέλω να πιστεύω ότι θα υπάρξουν και άλλα βιβλία, μου το εύχομαι. Αν θα είναι συνέχεια του Νικόλα ή κάτι άλλο, για αυτό επιφυλάσσομαι. Μακάρι ναι, αλλά από την άλλη και μια καινούργια ιστορία μπορεί να μας ταξιδέψει ακόμα πιο μακριά τελικά. Θα κάνουμε ένα οικογενειακό συμβούλιο και θα αποφασίσουμε όλοι μαζί, από κοινού.Διαβάστε: Πάμος Ιωαννίδης, Θησέας για μια εβδομάδα, εικονογράφηση Τόμεκ Γιοβάνης, Εκδόσεις Κέδρος