Εδώ και λίγο καιρό, αφού παρακολούθησα τυχαία μια σειρά από βίντεο στο YouTube, αναρωτιόμουν σχετικά με τα εφηβάκια που κάνουν παρκούρ, γνωστό και ως «η τέχνη της φυγής». Πώς επέλεξαν αυτό το άθλημα, πώς προπονούνται, τι κινδύνους διατρέχουν… Έτσι, όταν συνάντησα τη Θέμιδα, μητέρα του Παναγιώτη και της Μαργαρίτας, και με ενημέρωσε πως ο γιος της ασχολείται με το παρκούρ, τους «έβαλα κάτω» και τους «ανέκρινα», ώστε να λυθούν όλες μου οι απορίες.

Ελεύθερο τρέξιμο

Ο Παναγιώτης είναι 13 χρονών, πηγαίνει στη δευτέρα γυμνασίου και εξασκείται στο παρκούρ εδώ και πέντε χρόνια. Όπως μου εξηγεί, πρόκειται για ένα σύγχρονο άθλημα ελεύθερου τρεξίματος (free running) και όχι απλά «το πήδημα από ταράτσα σε ταράτσα», όπως πολλοί νομίζουν. «Μέσα από το παρκούρ», συνεχίζει ο Παναγιώτης, «εξασκείς το σώμα και το πνεύμα. Μαθαίνεις να κάνεις άλματα και να προσγειώνεσαι με ασφάλεια, να περνάς με ευκολία και ασφάλεια από κάποιο –φυσικό ή τεχνητό− εμπόδιο, για παράδειγμα, να σκαρφαλώσεις σε  έναν τοίχο. Επίσης εξασκείσαι στην ισορροπία». Φυσικά, το να κάνεις παρκούρ δεν είναι εύκολο. Η προπόνηση απαιτεί συγκέντρωση και πειθαρχία. Πολλές φορές, μας λέει ο Παναγιώτης, η ομάδα των ασκουμένων χρειάζεται να συνεργαστεί και να στηριχτεί ο ένας στον άλλον για την επίτευξη ενός στόχου, μιας διαδρομής.

Κι ο ίδιος; Πώς γνώρισε το παρκούρ και πώς αποφάσισε να ασχοληθεί με αυτό; Η απάντησή του δεν μου αφήνει το περιθώριο να αμφισβητήσω την απόφασή του και σημειώνω νοητά να συγχαρώ τους γονείς του για τη σκέψη τους: «Επειδή σκαρφάλωνα στους τοίχους του διαδρόμου του σπιτιού και έφτανα ως το ταβάνι, οι γονείς μου ανησυχούσαν για τον τρόπο που προσγειωνόμουν. Το έψαξαν, λοιπόν, και βρήκαν ότι υπάρχει μια σχολή. Μου το πρότειναν και επειδή μου άρεσε ως ιδέα, αποφάσισα να ασχοληθώ».

Η προπόνηση

Ένα παιδί μπορεί να ασχοληθεί με το παρκούρ περίπου από 7 χρόνων. Στη σχολή όπου φοιτά ο Παναγιώτης, στο παιδικό τμήμα μαθητές είναι κυρίως αγόρια (traceurs) και λιγότερα κορίτσια (traceuses), αλλά στο τμήμα των ενηλίκων είναι περισσότερο μοιρασμένα.  Όπως μας εξηγεί ο νεαρός μας αθλητής, διδάσκεται μαθαίνοντας τεχνικές και κάνοντας διαδρομές χρησιμοποιώντας τες. Στην προπόνηση του, τους διδάσκουν και τους επιβλέπουν οι δάσκαλοί τους. Τις καθημερινές προπονούνται στο γυμναστήριο, στον Νέο Κόσμο, και χρησιμοποιούν τη σκαλωσιά, τα στρώματα και τα εμπόδια που υπάρχουν εκεί. Τα Σαββατοκύριακα προπονούνται σε εξωτερικούς χώρους και χρησιμοποιούν ό,τι είναι διαθέσιμο γύρω τους εκείνη τη στιγμή, για παράδειγμα παγκάκια, τοιχάκια, κάγκελα, ράμπες και άλλα.

Είναι το παρκούρ επικίνδυνο;

Ήρθε η στιγμή της ερώτησης κρίσεως προς την Ελληνίδα μάνα. Δεν είναι το παρκούρ επικίνδυνο; Δεν ανησυχούν οι γονείς όταν ο γιος τους βρίσκεται στον δρόμο; Η Θέμις θεωρεί πως το πραγματικά επικίνδυνο είναι να θεωρεί κάποιος πως κάνει παρκούρ, χωρίς όμως να έχει λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν απλά παρακολουθήσει μερικά βίντεο και προσπαθήσει να αναπαραγάγει τις κινήσεις που βλέπει σε αυτά. Ο Παναγιώτης έρχεται να συμπληρώσει πως το παρκούρ μπορεί να γίνει επικίνδυνο και όταν είσαι αφηρημένος/η ή όταν δεν κάνεις σωστά τις τεχνικές. 

Η αλήθεια είναι ότι πολλοί γονείς φοβούνται να επιτρέψουν στα παιδιά τους να ασχοληθούν με το παρκούρ, επειδή το θεωρούν άθλημα του δρόμου. Επίσης, νομίζουν (πράγμα το οποίο πιθανόν και να ισχύει) πως τα παιδιά τους, σε ορισμένες περιπτώσεις, θα παρανομήσουν, καταπατώντας δημόσια περιουσία. Τι ισχύει και τι δεν ισχύει από τα προαναφερθέντα, αναρωτιέμαι. Ο Παναγιώτης τονίζει, ερχόμενος να επιβεβαιώσει τα λεγόμενα της μητέρας του, ότι ο γονεϊκός φόβος αυτός έχει βάση μόνο αν το παιδί παρακολουθεί βιντεάκια και προσπαθεί να μιμηθεί όσα βλέπει. Αν όμως έχει την κατάλληλη εκπαίδευση και επίβλεψη, δεν υπάρχει καμία ανησυχία. Όπως επίσης δεν υπάρχει περίπτωση να παρανομήσει ή να καταπατήσει ιδιωτική περιουσία  κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, που ναι μεν γίνονται σε δημόσιους χώρους, αλλά πάντοτε υπό την επίβλεψη των δασκάλων. Βέβαια, όταν το παιδί προπονείται μόνο του, το τι θα κάνει εξαρτάται, προφανώς, από την ανατροφή του.

Το κόστος

Συνεχίζουμε με ένα άλλο, πρακτικό ερώτημα. Τι εξοπλισμό χρειάζεται ένας αθλητής του παρκούρ και τι κόστος έχει γενικά η ενασχόληση με το άθλημα; Η απάντηση είναι πως δεν χρειάζεται κάποιον ιδιαίτερο εξοπλισμό, παρά μόνο ρούχα που διευκολύνουν την κίνηση και αθλητικά παπούτσια. Αναφορικά με το κόστος των μαθημάτων, αυτό είναι αρκετά χαμηλό και μάλιστα, όπως μας εξηγεί η Θέμις, υπάρχουν διάφορα πακέτα, ανάλογα με το αν θέλει κάποιος να πληρώνει ανά μάθημα ή με τον μήνα ή και για περισσότερους μήνες μαζί.

Γιατί να ασχοληθεί το παιδί μου με το παρκούρ;

Ο Παναγιώτης προτείνει στους γονείς να αφήσουν το παιδί τους να κάνει παρκούρ, γιατί αν μάθει και εφαρμόζει σωστά τις τεχνικές θα μπορέσει να αποφύγει κάποιους τραυματισμούς. Ή ακόμα, αν μπλέξει κάπως και κάπου, θα μπορέσει να ξεφύγει εύκολα και γρήγορα. Η Θέμις, με τη σειρά της, εξηγεί ότι η κίνηση είναι αναπόσπαστο κομμάτι ενός παιδιού. Το παιδί θα τρέξει, θα σκαρφαλώσει, θα πηδήξει, θα πέσει, θα ξανασηκωθεί και θα τα ξανακάνει όλα αυτά από την αρχή. Το πλεονέκτημα που έχει να προσφέρει το παρκούρ είναι ότι του δίνει την κατάλληλη εκπαίδευση ώστε το πιάσιμο, το πέσιμο, το σκαρφάλωμα να είναι ασφαλή. Η αντίληψή του διευρύνεται, ο χώρος αλλάζει, υπάρχουν παντού πιασίματα, όπως και στηρίγματα. Αυτό, καθώς το παιδί μεγαλώνει, μπορεί να το βοηθήσει ακόμα και μεταφορικά στο να ξεπερνάει τα προβλήματα και τα εμπόδια που θα συναντάει στη ζωή του.

Φωτογραφίες © Θέμις Στυλιανοπούλου

Το παρκούρ καθιερώθηκε από τον David Belle τη δεκαετία του ’80, και ως γενέτειρά του θεωρείται η Lisses, ένα προάστιο του Παρισιού. Εμπνευστής του, ωστόσο, είναι ο βιετναμέζικης καταγωγής Raymond Belle, στρατιώτης, πυροσβέστης, μαθητής της Méthode Naturelle, και πατέρας και μέντορας του David Belle. Ο όρος Parkour προκύπτει από το Parcours du Combattant, ένα είδος στρατιωτικού αγωνίσματος δρόμου μετ’ εμποδίων. Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Hubert Koundé, φίλος του David Belle, είχε την ιδέα να δανειστούν τη λέξη parcours (που σημαίνει διαδρομή), να αντικαταστήσουν το γράμμα “c” με “k” για να υποδηλώνει μαχητικότητα, και να αφαιρέσουν το άηχο “s”, γιατί ήταν αντίθετο με τη φιλοσοφία του παρκούρ περί ελάχιστης κατανάλωσης ενέργειας.