Σύμφωνα με τον παιδίατρο Στέλιο Παπαβέντση, υπάρχει μια καθυστέρηση στον τομέα της διατροφικής ανάπτυξης βρεφών και νηπίων. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, συναντάει ελάχιστους γονείς να παραπονιούνται πως ο τρίχρονος γιος τους δεν περπατάει, αλλά αντίθετα συναντάει πάρα πολλούς να του λένε πως το παιδί του «δεν τρώει τίποτα» ή «τρώει με το ζόρι» ή «δεν ξέρει να χρησιμοποιήσει πιρούνι ή κουτάλι» ή πως «κάθε φαγητό είναι μια μάχη με φωνές και κλάματα» ή πως «τρώει μόνο κρέμες» και πολλά άλλα παρόμοια, που φανερώνουν ότι το φαγητό των νηπίων, παρότι συνιστά συχνά βασική πηγή άγχους για τους γονείς, αποτελεί τον πιο άγνωστο, παραμελημένο και παρεξηγημένο τομέα της ανάπτυξης του μικρού μας παιδιού.

Ο κ. Παπαβέντσης κάνει λόγο για ένα σύνδρομο, ιδιαίτερα συχνό στην ελληνική οικογένεια, που αφορά μωρά και νήπια μετά τους πρώτους μήνες της ζωής. Μάλιστα το ονομάζει «ανεπαρκή απογαλακτισμό» ή και «αναπτυξιακή λίμναση/παλινδρόμηση» όσον αφορά τη διατροφή των παιδιών. Κι έπειτα εκθέτει τους πιθανούς λόγους για τους οποίους ένα μωρό ή ένα νήπιο, σύμφωνα με την προσφιλή έκφραση των γονιών του, «δεν τρώει».

1. Περνούν μια φυσιολογική περίοδο σχετικής ανορεξίας που σύντομα θα τελειώσει ή και θα δώσει τη θέση της σε φυσιολογική, και πάλι, παροδική βουλιμία.
2. Ταλαιπωρούνται από κάποια ίωση ή άλλη παροδική ασθένεια.
3. Βγάζουν δόντια και πονάνε.
4. Δεν τρώνε οι γονείς ή τα παιδιά δεν τους βλέπουν ποτέ να τρώνε.
5. Βρίσκονται σε συναισθηματική αναστάτωση για πολλούς λόγους. Για παράδειγμα, εξαιτίας μιας μετακόμισης ή της έλευσης ενός νέου μέλους στην οικογένεια ή επειδή προσαρμόζονται στον παιδικό σταθμό ή επειδή υπάρχουν εντάσεις στο σπίτι.
6. Δίνουν με τους γονείς τους μάχη εξουσίας και ελέγχου: Απολαμβάνουν την αρνητική προσοχή των ενηλίκων, καθώς και το άγχος και τον εκνευρισμό τους.
7. Οι ενήλικοι έχουμε λάθος εντύπωση για το μέγεθος των μερίδων που μπορεί να καταναλώσει ένα μωρό ή ένα νήπιο.
8. Οι ενήλικοι δεν τους έχουμε δώσει τα κατάλληλα ερεθίσματα, ώστε να ωριμάσουν διατροφικά, όπως πολλές επιλογές και ανεξαρτησία στη διαδικασία του τραπεζιού.
9. Επιδίδονται όλη μέρα σε σαβουροφαγία, με αποτέλεσμα να μη θέλουν ποτέ να κάτσουν στο τραπέζι για κανονικό γεύμα.

Αν πράγματι το πρόβλημα του παιδιού που δεν τρώει είναι σοβαρό, δεν έχει (σίγουρα) να κάνει με καμιά από τις προηγούμενες εννέα αιτίες και το παιδί δεν παίρνει ικανοποιητικό βάρος, τότε:

1. Έχει κάποιο οργανικό πρόβλημα που πρέπει να διερευνηθεί.

Όπως εξηγεί ο κ. Παπαβέντσης, το παιδί πρέπει να ωριμάσει, εκτός από σωματικά και ψυχοκοινωνικά, και διατροφικά. Αν ο γονιός συνειδητοποιήσει έγκαιρα πως η διατροφή απαιτεί δεξιότητες που καλλιεργούνται από νωρίς υπό την καθοδήγηση των ενηλίκων, όπως, δηλαδή, γίνεται με κάθε άλλη δεξιότητα που πρόκειται να κατακτήσει το παιδί του, τότε τα προβλήματα με το φαγητό θα μειωθούν κατά πολύ.

Στον τομέα αυτό, του φαγητού, οι γονείς αγχωνόμαστε πολύ, αλλά συνήθως για λάθος λόγους. Ενώ θα έπρεπε να μας απασχολεί η ωρίμαση και η ανεξαρτητοποίηση του παιδιού μας ως προς τη διαδικασία του τραπεζιού, εμείς ανησυχούμε γιατί δεν άδειασε όλο του το πιάτο. Αυτό το άγχος, λοιπόν, για το πιάτο που δεν αδειάζει παρεμποδίζει το παιδί και βλάπτει ανεπανόρθωτα ό,τι θα έπρεπε να αποτελεί τη μακροπρόθεσμη κύρια φροντίδα μας. Δε χρειάζεται να φτάνουμε στον παιδικό σταθμό με το μικρό μας να καταναλώνει ακόμα κουταλίτσες αλεσμένης κρέμας για να καταλάβουμε ότι υπάρχει πρόβλημα στη διατροφική του ανάπτυξη.

Ο κ. Παπαβέντσης τονίζει ότι η διατροφή επηρεάζει τα μέγιστα την ψυχοκινητική ανάπτυξη του νηπίου, καθώς και τη σωματική και ψυχική του ευρωστία. Μεγάλα σφάλματα στο πώς τρέφεται ένα παιδί έχουν αντίκτυπο στη συμπεριφορά του, στην προσοχή και στην κινητικότητά του (υπερκινητικότητα), στην κοινωνικοποίηση και στην ανάπτυξη του λόγου του, στην πρόοδό του αργότερα στο νηπιαγωγείο, στο σχολείο και στην κοινότητα. Ο εύπλαστος πηλός, λοιπόν, βρίσκεται στην προσχολική ηλικία, στην οποία χτίζονται οι γερές διατροφικές βάσεις. Τα μικρά παιδιά πρέπει να τρώνε ευχάριστα, υγιεινά και από μόνα τους! Ας τα βοηθήσουμε να το κατακτήσουν.

Ένα συμπέρασμα: Στην αρχή ανοίγουμε το στόμα κάθε φορά που η μαμά κινεί μια κουταλιά προς το μέρος μας. Στη συνέχεια τρώμε με τα χέρια. Κάποια στιγμή μαθαίνουμε να χειριζόμαστε αποτελεσματικότερα το κουτάλι και το πιρούνι. Πριν φτάσουμε στο δημοτικό, έχουμε γνωρίσει και το μαχαίρι. Τέλος, πριν από το πανεπιστήμιο, ελπίζουμε να έχουμε κατακτήσει τις δεξιότητες που χρειάζονται για να φάμε με σωστούς τρόπους σε ένα καλό εστιατόριο.

Διαβάστε: Στέλιος Χ. Παπαβέντσης, «Προικισμένα μωρά, εμπνευσμένοι γονείς. Για μια άλλη προσχολική διατροφή», εκδόσεις Πατάκη.