Ξέρετε την αλφαβήτα; Δεν εννοούμε εκείνη της διδακτέας ύλης, του βιβλίου της Γλώσσας, ή του παλιού αναγνωστικού με το «να ένα μήλο, Λόλα». Είκοσι τέσσερις συμβουλές, διαπιστώσεις και πληροφορίες, όσες και τα γράμματα της αλφαβήτου, για γονείς που τα παιδιά τους δρασκελίζουν φέτος, για πρώτη φορά, το κατώφλι του δημοτικού σχολείου.

Άγχος αποχωρισμού, υποφέρει από αυτό το 5-8% των μαθητών. Τουτέστιν, κλάματα, φωνές, απροθυμία να ξεκολλήσει από την «ποδιά» της μαμάς και να δρασκελίσει το κατώφλι της τάξης. Μην κάνετε τα πράγματα χειρότερα ξεροσταλιάζοντας έξω από το προαύλιο, γαντζωμένη στα κάγκελα με ύφος Μάρθας Βούρτση. Πείτε στο παιδί ότι το αγαπάτε και ότι θα τα πείτε μετά το σχολείο και τραβήξτε αποφασιστικά για το σπίτι ή τη δουλειά σας.

Βάρος, υπερβολικό στα πρωτάκια. Δεν έχει συνέπειες μόνο για τη σωματική αλλά και για την ψυχική τους υγεία, καθώς οι υπέρβαροι μαθητές της πρώτης δημοτικού φαίνεται ότι πέφτουν συχνότερα θύματα σχολικού εκφοβισμού ενώ απουσιάζουν συχνότερα από το σχολείο τους για να μην αντιμετωπίζουν την κοροϊδία και τις επιθέσεις των συμμαθητών τους, σύμφωνα με έρευνα επιστημόνων των Πανεπιστημίων της Οκλαχόμα και του Αρκάνσας.

Γονείς, μην πέσετε στην «παγίδα» του πρώτου πληθυντικού. Δηλαδή, όταν θα γυρίσει το παιδί από το σχολείο, μη ρωτήσετε «τι έχουμε σήμερα για διάβασμα;» Δώστε του να καταλάβει ότι τα μαθήματά του είναι δική του ευθύνη, εσείς έχετε πάρει το ενδεικτικό. Μην πιάσετε στασίδι δίπλα του κατά τη μελέτη, γιατί θα το πάτε έτσι ως το πανεπιστήμιο. Να είστε σε ετοιμότητα για τυχόν απορίες, ελέγχοντας διακριτικά την τσάντα και τα βιβλία του μήπως έχει ξεχάσει να κάνει κάποια εργασία.

Δασκάλα, απαραίτητη η καλή συνεργασία και επικοινωνία με τον εκπαιδευτικό. Φροντίστε να μην απουσιάζετε από τις μηνιαίες ενημερωτικές συναντήσεις της δασκάλας με τους γονείς ώστε να κρατάτε επαφή με τη ροή της τάξης και να εντοπίσετε έγκαιρα τυχόν δυσκολίες του παιδιού.

Επανάληψη, βοηθάει αν, πού και πού, προτείνετε στο παιδί να ξεφυλλίσει χαλαρά τα προηγούμενα για να φρεσκάρει ό,τι έχει μάθει ως τώρα, αλλά ποτέ μην το προχωράτε παρακάτω στην ύλη της επόμενης μέρας. Αφήστε να το κάνει, με τη δική της μέθοδο, η δασκάλα.

Ζόρια, σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για τα συναισθήματα των μαθητών όταν βρίσκονται στο σχολείο, νιώθουν κυρίως κούραση (68%), πίεση (58%), πλήξη (53%), άγχος (52%), απογοήτευση (32%), απαισιοδοξία (27%), οργή (23%), ευχαρίστηση (27%), χαρά (22%), αισιοδοξία (22%), μοναξιά (15%).

Ημερήσιο πρόγραμμα, τα παιδιά αγαπούν τη ρουτίνα, οπότε βοηθήστε τα να κυλά τακτοποιημένα η μέρα τους μετά την επιστροφή τους από το σχολείο. Κρατήστε όσο το δυνατόν σταθερές τις ώρες για φαγητό, διάβασμα, ξεκούραση, παιχνίδι, μπάνιο, ύπνο.

Θετική στάση, έπαινος και επιβράβευση, όχι σχόλια του τύπου «τι χάλια γράμματα είναι αυτά» ή επιδεικτικά σκισίματα της σελίδας στο τετράδιο της αντιγραφής επειδή έκανε στραβό το μπαστουνάκι στο τ.

Ιώσεις στο σχολείο: Αδύνατο να τις αποφύγετε, αργά ή γρήγορα θα έρθει και του δικού σας παιδιού η σειρά αν είναι άρρωστη όλη η τάξη. Καλύτερη άμυνα, να πλένει σχολαστικά τα χέρια του αμέσως μόλις γυρίσει σπίτι, να πίνει φυσικούς χυμούς πλούσιους σε βιταμίνη C και να κοιμάται καλά το βράδυ.

Κυλικείο, ορίστε από πριν τους κανόνες, τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται να αγοράσει, με τι συχνότητα την εβδομάδα. Να είστε σε εγρήγορση για τυχόν ανταλλαγές (εσείς του δίνετε από το σπίτι μαύρο ψωμί με βιολογικά λαχανικά και ο μικρός το κάνει τράμπα με το junk που πήρε ο κολλητός του από την καντίνα) και προσέξτε μη σας «φεσώσει» στο τέλος του μήνα, αν ο άνθρωπος του κυλικείου πουλάει και βερεσέ. Δείτε το και σαν άσκηση υπευθυνότητας και μαθηματικών (να προσέχει τα κέρματά του, να ελέγχει τα ρέστα).

Λάθη, αφήστε το να κάνει μερικά, αποτελούν μέρος της διαδικασίας μάθησης. Μην το παίρνετε από τα μούτρα στο πρώτο στραβοπάτημα στα μαθηματικά και, προπαντός, μην ξαναγράφετε εσείς ή ζωγραφίζετε τις εργασίες του για να πάρετε –κοτζάμ γυναίκα!– τα θαυμαστικά με αυτοκόλλητο από τη δασκάλα.

Μελέτη, μία ώρα διάβασμα την ημέρα είναι υπεραρκετή για να προετοιμαστεί για την επόμενη μέρα ένα παιδάκι της πρώτης δημοτικού.

Νηπιαγωγείο προς δημοτικό. Χρειάζεται τουλάχιστον ένας μήνας για να προσαρμοστούν τα πρωτάκια στους νέους ρυθμούς και στους κανόνες του δημοτικού σχολείου. Οι δάσκαλοι, με την εμπειρία τους, θα δείξουν υπομονή και κατανόηση μέχρι το κάθε παιδάκι να βρει τον βηματισμό του στην τάξη, ανάλογα με τον χαρακτήρα του. Ξέρετε ότι η προσωπικότητά μας, όπως διαμορφώνεται ήδη από την πρώτη δημοτικού, είναι καθρέφτης για τη συμπεριφορά μας ως ενήλικες στο μέλλον, σύμφωνα με έρευνα μελετητή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Riverside;

Οργάνωση το πρωί. Καθοριστική για να μην τρέχετε και να μη φτάνετε με την ψυχή στο στόμα προτού χτυπήσει το κουδούνι. Ετοιμάστε αποβραδίς τα ρούχα του για την επομένη, το καλαθάκι για το ολοήμερο ώστε να υπάρχει χρόνος το πρωί για πρωινό, πλύσιμο δοντιών κ.λπ. Πρωινό, όχι μόνο ένα γάλα κι έξω από την πόρτα! Το πλούσιο πρωινό (φρυγανιές με μέλι, δημητριακά, φρούτο…) είναι απαραίτητη προϋπόθεση για καλές επιδόσεις στο σχολείο καθώς «γεμίζει το πρωί τα αποθέματα του οργανισμού σε ενέργεια, ενώ έρευνες μεταξύ μαθητών έχουν δείξει ότι βελτιώνει τη μνήμη και την ικανότητα για συγκέντρωση», σύμφωνα με τη Βρετανική Ένωση Διατροφής της Βρετανίας.

Ρούχα, άνετα για τη γυμναστική, ευκολοφόρετα για να ντύνεται το παιδί μόνο του το πρωί (χωρίς πολλά κουμπώματα, ζώνες) και χαμηλού κόστους για να μην τα κλαίτε αν γεμίσουν χρώματα στην ώρα των εικαστικών ή γίνουν χάλια με λάσπες στο διάλειμμα. Κάντε στοκ σε μπαλώματα για τα (μονίμως) σκισμένα γόνατα σε φόρμες και παντελόνια από τα πλονζόν στο τσιμέντο της αυλής.

Σπορ, οι μαθητές που αθλούνται σε τακτική βάση έχουν καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο γιατί «έχουν καλύτερη υγεία, είναι πιο χαρούμενοι και «ξύπνιοι», σύμφωνα με τα συμπεράσματα μελέτης της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιολογίας. Επιλέγοντας, λοιπόν, ένα σπορ κατάλληλο για την ηλικία και την ιδιοσυγκρασία του, μπορεί να βάζετε ένα λιθαράκι για να τα πάει καλύτερα σε γλώσσα και μαθηματικά. Τηλεόραση, οπωσδήποτε κλειστή και ούτε στη διαπασών στο διπλανό δωμάτιο για να μην ξεμυαλίζει τον μικρό Γιωργάκη την ώρα που πάει να κατακτήσει στο βιβλίο της Γλώσσας το «παπί, παπί, πίτα».

Ύπνος, οι παιδίατροι συμβουλεύουν να μην πέφτουν τα παιδιά αργά για ύπνο έτσι ώστε να μπορούν να ξυπνήσουν φρέσκα και ξεκούραστα το πρωί για να πάρουν το πρωινό τους και να ετοιμαστούν με άνεση, χωρίς βιασύνη.

Φοβία σχολική, είδος ψυχονεύρωσης που φτάνει ως το 8% του μαθητικού πληθυσμού· συχνότερη στα κορίτσια. Εκδηλώνεται με άρνηση να πάει σχολείο, αντικοινωνική συμπεριφορά (εκρήξεις θυμού, επιθετικότητα, ιδιοτροπίες, άρνηση για φαγητό κ.ά.) και ψυχοσωματικά συμπτώματα (εμετούς, πονοκεφάλους, διάρροια, νυχτερινούς εφιάλτες). Είναι σημαντική η συνεργασία με τη δασκάλα ή και με ειδικό (ψυχολόγο, παιδοψυχίατρο) εφόσον ο φόβος δεν υποχωρήσει μετά το πρώτο διάστημα στο σχολείο.

Χώρος μελέτης, φροντίστε ώστε το παιδί να έχει πάντοτε έναν συγκεκριμένο χώρο για διάβασμα –ιδανικά στο δωμάτιό του– ήσυχο και με καλό φωτισμό. Ψυχραιμία, είναι μόνο πρώτη δημοτικού! Χαλαρώστε και μην προβάλλετε δικές σας φοβίες, άγχη και μεγάλες προσδοκίες στο 6χρονο παιδάκι σας που μόλις μπήκε στον στίβο της μάθησης. Την αλφαβήτα μαθαίνει, δεν δίνει και για πανελλαδικές!

Ώρα για παιχνίδι, απαραίτητο σε καθημερινή βάση. Το παιδί δεν πρέπει να συνδέσει την είσοδό του στο δημοτικό σχολείο με μια καθημερινότητα μονότονη, γεμάτη υποχρεώσεις γιατί αυτό θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στη στάση του προς το σχολείο. Ειδικά στην πρώτη δημοτικού και στην τρυφερή ηλικία των 6 ετών, έχει ανάγκη από το ελεύθερο παιχνίδι για να κατανοήσει τον κόσμο και να εκδηλώσει τη δημιουργικότητα και εφευρετικότητά του.