Πόσο γνώριμοι είναι οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ στην ελληνική κοινωνία; Και τι ρόλο μπορούν να παίξουν τα παιδιά, οι νέοι και οι εκπαιδευτικοί στην επίτευξη αυτού του φιλόδοξου άλλα ελπιδοφόρου σχεδίου που έχει προτείνει ο ΟΗΕ;
Οι παγκόσμιοι ηγέτες παρουσίασαν το 2015 τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης ή αλλιώς Ατζέντα 2030 ως ένα «σχέδιο δράσης για τους ανθρώπους, τον πλανήτη και την ευημερία», το οποίο θα πρέπει να υλοποιηθεί έως το 2030 έχοντας συνείδηση της αλληλεξάρτησης του κόσμου και των τεράστιων παγκόσμιων προκλήσεων (φτώχεια, κλιματική αλλαγή, ανισότητα, αναλφαβητισμός). Οι 17 Στόχοι παρέχουν σαφείς ποσοτικούς στόχους, αναμενόμενα αποτελέσματα και έχουν παγκόσμιο πεδίο εφαρμογής. Επίσης, η Ατζέντα 2030 θεωρεί τους νέους και τις νέες κεντρικούς παράγοντες επιτυχίας των Παγκόσμιων Στόχων. Για τον λόγο αυτό τα Ηνωμένα Έθνη συνεργάζονται στενά με ομάδες νέων ενώ πολλά ευρωπαϊκά και διεθνή προγράμματα στοχεύουν στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση παιδιών και νέων.
Εάν από τα προγράμματα αυτά είναι και το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Walk the Global Walk που υλοποιείται από το σχολικό έτος 2018-19 έως και σήμερα σε Γυμνάσια και Λύκεια του Δήμου Φυλής και στην Ελλάδα συντονίζεται από την ActionAid και τον Δήμο Φυλής. Στόχος του προγράμματος η ενημέρωση για τους 17 Στόχους, η εμβάθυνση στους Στόχους 11 (Βιώσιμες Πόλεις και Κοινότητες), 13 (Δράση για το Κλίμα) και 16 (Ειρήνη, Δικαιοσύνη και Ισχυροί Θεσμοί) και η κινητοποίηση γύρω από αυτούς.
Πώς υποδέχτηκαν λοιπόν οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές/τριες την προοπτική να ενημερωθούν και να κινητοποιηθούν για τους 17 Στόχους; Θεωρούν ότι όντως είναι επιβεβλημένη η άμεση ανάληψη δράσης; Η εμπειρία της συναναστροφής με τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και μαθήτριες των σχολείων που έχουν συμμετάσχει μόνο αισιοδοξία και ελπίδα μπορεί να φέρει.
Μέσα από το Walk the Global Walk οι μαθητές/τριες οκτώ διαφορετικών Γυμνασίων και Λυκείων του Δήμου Φυλής με την καθοριστική συμβολή των εκπαιδευτικών τους, γνώρισαν τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, ήρθαν σε επαφή με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, εξέφρασαν τις ιδέες τους και κατέθεσαν συγκεκριμένες προτάσεις. Ανέλαβαν ρόλους ηγεσίας στα σχολεία τους και κινητοποίησαν και τους συνομήλικους και συνομήλικές τους. Σε συνεργασία μεταξύ τους αλλά και με νέους και νέες από άλλες ευρωπαϊκές χώρες δημιούργησαν δύο Μανιφέστο (!), το Μανιφέστο Νέων για τον Στόχο 11 και το Μανιφέστο Νέων για τον Στόχο 13 με συστάσεις για το πώς η πόλη τους μπορεί να γίνει πιο βιώσιμη, τι ενέργειες μπορούν να γίνουν για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και πώς μπορεί να προωθηθεί η ειρήνη και η δικαιοσύνη τοπικά αλλά και εθνικά. Παράλληλα έκαναν δράσεις ευαισθητοποίησης των συμμαθητών τους, γέμισαν τα κοινωνικά δίκτυα με σχετικά μηνύματα, ζωγράφισαν, τραγούδησαν και έβαλαν όλες τις δημιουργικές τους δυνάμεις για την προώθηση της βιωσιμότητας στην πόλη τους.
Μέσα από το ταξίδι του συγκεκριμένου προγράμματος είδαμε έμπρακτα το πώς το σχολείο μπορεί να αποτελέσει ένα ασφαλές περιβάλλον για αναστοχασμό και έναν θεσμό που μπορεί να αφυπνίσει συνειδήσεις και να καλλιεργήσει ηθική στάση απέναντι στον κόσμο. Είδαμε πώς ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία μπορεί να αποτελεί πεδίο ανακάλυψης του κόσμου, όπου οι νέοι συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν διαφορετικές οπτικές στην ανάγνωση της πραγματικότητας και βρίσκουν τις ευκαιρίες να δομήσουν τον ρόλο που μπορούν να παίξουν στην εξέλιξη της ανθρωπότητας.
Με την υλοποίηση του Walk the Global Walk καταλάβαμε ότι οι νέοι και οι νέες και θέλουν και μπορούν. Έχουν γνώμη, ιδέες και λύσεις. Έχουν ταλέντα, δημιουργικότητα και φαντασία. Έχουν όραμα για την πόλη και τη χώρα τους. Έχουν ευαισθησία, δημιουργικότητα, δυναμικότητα, ανοιχτό μυαλό, ενδιαφέρονται για τι συμβαίνει γύρω τους, είναι ικανοί να χειρίζονται προβλήματα και να δρουν δυναμικά για να βρουν λύσεις και να αλλάξουν τον κόσμο. Οι δε εκπαιδευτικοί σε αυτή τη διαδικασία υπήρξαν οι καταλύτες και οι πολύτιμοι βοηθοί. Αυτό που μένει είναι να δοθούν οι ευκαιρίες, ο χρόνος και ο χώρος εντός της υποχρεωτικής εκπαίδευσης για συμμετοχή σε αντίστοιχα προγράμματα, πρωτοβουλίες, συλλογικές δράσεις.
Στους/στις εκπαιδευτικούς και τους μαθητές και μαθήτριες των Γυμνασίων και των Λυκείων του Δήμου Φυλής που συμμετείχαν στο πρόγραμμα τα τελευταία 3 χρόνια θέλουμε να πούμε ένα ειλικρινές ευχαριστώ για το μοίρασμα, την έμπνευση και την ελπίδα που σκόρπισαν και έφεραν τον κόσμο λίγο πιο κοντά στις εκπλήρωση των 17 Στόχων.
Σημείωση (disclaimer). Το Walk the Global Walk πραγματοποιείται σε 11 ευρωπαϊκές χώρες. Χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αναπτυξιακής Εκπαίδευσης και Ευαισθητοποίησης DEAR – Development Education and Awareness Raising.
Η Χρυσούλα Σταματούκου είναι συντονίστρια εκπαιδευτικών προγραμμάτων της ActionAid.
