Μια πρόσφατη μελέτη στο Scientific Reports διαπίστωσε ότι οι κλοτσιές του εμβρύου το βοηθούν “να χαρτογραφήσει” το σώμα του και να διερευνήσει το περιβάλλον του.
Τι μελέτησαν οι ερευνητές
Οι ερευνητές εξέτασαν τα μοντέλα ύπνου 19 νεογνών μεταξύ 31 και 42 εβδομάδων. Τα βρέφη στη μελέτη είχαν ήδη γεννηθεί, αλλά μερικά γεννήθηκαν πρόωρα. Σημείωσαν ότι τα βρέφη έχουν “διορθώσει το χρόνο κύησης”, δηλαδή την ακριβή ηλικία ενός μωρού από τη σύλληψη ανεξάρτητα από το πότε γεννιούνται. Για παράδειγμα, ένα βρέφος που ήταν ηλικίας 1 εβδομάδας, αλλά γεννήθηκε στις 35 εβδομάδες, θα ήταν ηλικίας 36 εβδομάδων. Τα βρέφη θεωρούνται πλήρη όταν γεννιούνται από τις 37 έως 42 εβδομάδες.
Οι ερευνητές εξέτασαν τα εγκεφαλικά κύματα που παράγουν τα έμβρυα όταν κλοτσούν κατά τη διάρκεια της ταχείας κίνησης των ματιών (REM). Όταν το έμβρυο μετακινεί το δεξί του χέρι, για παράδειγμα, παράγει εγκεφαλικά κύματα αμέσως μετά, στο τμήμα του ημισφαιρίου του αριστερού εγκεφάλου που επεξεργάζεται την αφή για το δεξί χέρι. Τα εγκεφαλικά κύματα είναι εξαιρετικά γρήγορα σε μωρά που έχουν γεννηθεί πρόωρα. (Στην περίπτωση αυτής της μελέτης, σημείωσαν ότι τα μωρά που είχαν ήδη γεννηθεί πρόωρα θα ήταν συνήθως ακόμη μέσα στη μήτρα όταν εμφανίζονται αυτά τα γρήγορα εγκεφαλικά κύματα). Από τη στιγμή που τα μωρά είναι λίγων εβδομάδων, τα γρήγορα εγκεφαλικά κύματα εξαφανίζονται φυσικά.
Τα εμβρυϊκά λακτίσματα, δηλαδή οι κλοτσιές του εμβρύου, στο τρίτο τρίμηνο βοηθούν το βρέφος να αναπτύξει περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με τα αισθητηριακά δεδομένα. Συνδέθηκαν επίσης με η βοήθεια που δίνουν στο μωρό ώστε να αρχίσει να έχει την αίσθηση του σώματός του, κατά τους επιστήμονες.
“Η αυθόρμητη κίνηση και η συνακόλουθη ανατροφοδότηση από το περιβάλλον κατά την πρώιμη αναπτυξιακή περίοδο είναι γνωστό ότι είναι διαδικασίες απαραίτητες για τη σωστή χαρτογράφηση του εγκεφάλου σε ζώα, όπως αρουραίοι. Εδώ δείξαμε ότι αυτό μπορεί να ισχύει και στους ανθρώπους”, δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Lorenzo Fabrizi.
Γιατί οι κλοτσιές του εμβρύου μετράνε
“Για παράδειγμα, είναι ήδη κάτι συνηθισμένο για τα βρέφη να είναι “φωλιασμένα “στα κρεβάτια τους. Αυτό τους επιτρέπει να «αισθάνονται» μια επιφάνεια όταν τα άκρα τους κλοτσούν, σαν να ήταν ακόμα μέσα στη μήτρα”, είπε.
Η μελέτη υποστηρίζει την άποψη ότι ο ύπνος πρέπει να προστατεύεται και οι διακοπές να ελαχιστοποιούνται, καθώς τα ευρήματα δείχνουν πόσο σημαντική είναι η μετακίνηση κατά τη διάρκεια του εμβρυϊκού και του πρόωρου νεογέννητου ύπνου.
Η Kimberley Whitehead, ερευνήτρια στο Τμήμα Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου, δήλωσε ότι τα ευρήματα θα βοηθήσουν τα νοσοκομεία να παρέχουν ένα βέλτιστο περιβάλλον για βρέφη που γεννιούνται πρόωρα.
Τα πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι η αυθόρμητη κίνηση και η ανατροφοδότηση από το περιβάλλον κατά την πρώιμη αναπτυξιακή περίοδο είναι απαραίτητες για τη σωστή χαρτογράφηση του εγκεφάλου. Ίσως ισχύει και στους ανθρώπους, αλλά απαιτούνται ακόμη έρευνες. Το εύρημα της ομάδας σχετικά με το ότι η εγκεφαλική δραστηριότητα των βρεφών αλλάζει με την μετακίνηση θα μπορούσε να επηρεάσει μελλοντικές μελέτες.
“Είμαστε έκπληκτοι ότι παρόλο που τα γρήγορα εγκεφαλικά κύματα που σχετίζονται με την κίνηση εξαφανίζονται λίγες εβδομάδες μετά τον μέσο χρόνο γέννησης, η κίνηση συνεχίζει να προκαλεί αργά εγκεφαλικά κύματα”, ανέφερε.
Αυτό βασίζεται στην προηγούμενη έρευνα της ομάδας της η οποία έδειξε ότι διαφορετικοί τύποι εγκεφαλικών κυμάτων μπορούν να εκτελούν διαφορετικές λειτουργίες. Αυτή η έρευνα έδειξε ότι η μεγάλη αλλαγή συμβαίνει σε πλήρη ηλικία, επειδή οι διαφορετικοί τύποι ύπνου αρχίζουν να σχετίζονται με συγκεκριμένα εγκεφαλικά πρότυπα.
Η Whitehead δήλωσε ότι σχεδιάζει να συνεχίσει να μελετά την κίνηση στα μωρά, αλλά εστιάζει επίσης στο πώς επηρεάζεται η ανάπτυξη του εγκεφάλου, όπως με την επαφή και τα οδυνηρά ερεθίσματα (όπως για παράδειγμα με μια εξέταση αίματος).
«Νομίζω ότι αυτή η έρευνα είναι ενδιαφέρουσα», δήλωσε ο Dr. Scott Sullivan, καθηγητής και διευθυντής μητρικής-εμβρυϊκής ιατρικής στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας στο Τσάρλεστον. «Όχι μόνο ορίζει την κρίσιμη εξέλιξη του εγκεφάλου που εμφανίζεται στην καθυστερημένη κύηση, αλλά δείχνει επίσης ότι οι ενεργές κινήσεις του ύπνου συμβάλλουν έντονα στη χαρτογράφηση του φλοιού.»
Η έρευνα ενισχύει επίσης τη σημασία του ύπνου για τα νεογέννητα και υποδηλώνει ότι τα μωρά που γεννήθηκαν πρόωρα, ακόμη και εκείνα που βρίσκονται κοντά στον μέσο όρο, ενδέχεται να έχουν διακόψει ή να καθυστερήσουν αυτούς τους κύκλους.
“Περισσότερη έρευνα είναι απαραίτητη για να καθοριστεί πώς μπορεί να χρειαστεί να αλλάξει η φροντίδα των παιδιών ώστε να μην διακόψουν αυτά τα σημαντικά αναπτυξιακά βήματα”, δήλωσε ο Sullivan.
Μετακίνηση εμβρύου: Τι να παρατηρήσετε
Η ιατρική κοινότητα γνωρίζει ήδη πολλά για την ποιότητα, τη συχνότητα και την αντιληπτικότητα των εμβρυϊκών κινήσεων, δήλωσε ο Dr. Amber Samuel, ιατρός διευθυντής, μητρική-εμβρυϊκή ιατρική στο Obstetrix Medical Group του Χιούστον. Οι σποραδικές κινήσεις στις περίπου 9 ή 10 εβδομάδες γίνονται πιο οργανωμένες στο δεύτερο τρίμηνο. Οι μητέρες μπορούν να αισθανθούν τις κλοτσιές του εμβρύου περίπου στις 15 εβδομάδες.
Καθώς ο εγκέφαλος αναπτύσσεται, το έμβρυο κλοτσά και ανταποκρίνεται στη δική του εγκεφαλική δραστηριότητα, καθώς και σε μεταβολές της μητρικής κίνησης, του ήχου, της θερμοκρασίας και άλλων ερεθισμάτων.
Οι κλοτσιές του εμβρύου εξυπηρετούν διάφορους σκοπούς, πρόσθεσε ο Sullivan. Αρχικά ασκούνται τα άκρα και οι μύες. Επίσης, δείχνουν ότι υπάρχει ανταπόκριση στα ερεθίσματα και, όπως δείχνει η τρέχουσα μελέτη, βοηθούν τον εγκέφαλο να κάνει συνδέσεις για χωρική αίσθηση.
Οι γιατροί εξακολουθούν να μην είναι σίγουροι τι σημαίνουν οι αλλαγές στη συχνότητα της κίνησης. Πολλά έμβρυα περνάνε μεγαλύτερες περιόδους αδράνειας. Σε μερικές περιπτώσεις θνησιγενών βρεφών ή σε θάνατο που έγινε στη μήτρα, αυτά μπορεί να συνέβησαν λόγω μειωμένης κίνησης. Ωστόσο, η ιατρική κοινότητα δεν είναι σίγουρη, βάσει αυτών των αντιλήψεων, αν αυτά τα μωρά μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από άλλα, δήλωσε ο Samuel. Συνήθως οι μητέρες πρέπει να αισθάνονται 10 κινήσεις κάθε 2 ώρες. Η μέτρηση των χτυπημάτων βοηθά στην πρόβλεψη κάποιου προβλήματος, όχι στην πρόληψη. “Όλα τα υγιή μωρά κινούνται αλλά μερικές μητέρες υγιών μωρών μπορεί να μην το αισθάνονται όσο και οι άλλες”, πρόσθεσε.
Για αυτό ο Samuel λέει γενικά στις ασθενείς ότι πρέπει να γνωρίζουν τι είναι φυσιολογικό για το μωρό τους, συμπεριλαμβανομένου του τύπου και της συχνότητας της κίνησης. “Πολλές γυναίκες δεν θα αισθάνονται ξεχωριστές κινήσεις κατά τη διάρκεια ενός πολυάσχολου απογεύματος, για αυτό προτείνουμε να παρακολουθείτε το μωρό σας τις ώρες που έχετε παρατηρήσει ότι είναι ενεργό και όταν υπάρχουν άλλοι [όχι] περισπασμοί, όπως το βράδυ. Αν η μετακίνηση γίνει αισθητά μικρότερη ή ανύπαρκτη, οι έγκυες θα πρέπει να ενημερώσουν γιατρό τους για περαιτέρω βήματα”.
