«Αγαπημένε μου Αϊ-Βασίλη, ξέρω, έχω χρόνια να σου γράψω και μου είχε λείψει τόσο πολύ… Δεν είναι που δεν πιστεύω σ’ εσένα, είναι που παραπίστεψα σ’ εμένα και από τότε που έγινα μαμά νόμιζα πως τη μαγεία πρέπει να τη δημιουργώ εγώ και όχι να εμπιστεύομαι τη μαγεία που υπάρχει παντού γύρω μας άφθονη, αλλά συχνά τη χάνουμε.

Δεν θέλω να ζητήσω δώρα από εσένα, αλλά σίγουρα χρειάζομαι τη βοήθεια σου, μπόλικη κατανόηση, λίγη δανεική σοφία και σίγουρα και λίγη παραπάνω υπομονή. Βοήθησέ με να είμαι σε αυτές τις γιορτές για τα παιδιά μου η βοηθός σου και να τους προσφέρω τα πιο γιορτινά Χριστούγεννα, τα πιο παιδικά και τα πιο ευτυχισμένα…

»Θυμάσαι, Άγιέ μου, τη θεία Λουκία; Εκείνη που πάντα μύριζε ανεπαίσθητα κρεμμύδι και που κάθε χρόνο μου έφερνε τα Χριστούγεννα παντόφλες και πιτζάμες; Αυτή με το μουστάκι, που μ’ έσπρωχναν η μάνα μου και ο πατέρας μου στην αγκαλιά της με την παράκληση «δώσε ένα φιλί στην καημένη τη θεία Λουκία που έκανε τόσο δρόμο για να έρθει να σε δει και θα τη δεις του χρόνου πάλι!»; Και πού να ήξεραν οι γονείς μου ότι η ανακούφισή μου ξεκινούσε με το που έφευγε η θεία και κρατούσε ένας ολόκληρος χρόνος μέχρι να την ξαναδώ! Σωστός εφιάλτης η θεία Λουκία και τα φιλιά της.

»Και δεν είναι μόνο η θεία Λουκία. Είναι κι άλλες πολλές αναμνήσεις που ζήσαμε ως παιδιά και υποχρεωθήκαμε να κάνουμε πράγματα που δεν θέλαμε: να κάτσουμε σε αγκαλιές που δεν μας άρεσαν, να καθαρίσουμε όλο μας το πιάτο κι ας μην πεινάγαμε άλλο, γιατί «πείναγαν τα παιδάκια στην Αφρική», να κάνουμε παρέα τα ανάγωγα και κακομαθημένα παιδάκια των γειτόνων, γιατί δεν ήτανε σωστό να τους στεναχωρήσουμε, να καθίσουμε σε τραπέζια και συγκεντρώσεις με ένα κάρο βαρετούς μεγάλους και να μας παίρνει ο ύπνος στην καρέκλα.

»Αγαπημένε μου Άγιε, ονειρεύομαι να γίνω μια μαμά που θα μαθαίνω από τα λάθη μου και θα αναγνωρίζω στα παιδιά μου την πολύτιμη αξία της συναίνεσης. Θα εκτιμούσα τις συμβουλές σου για τις μέρες των Χριστουγέννων, αλλά και όχι μόνο, μια κι εσύ ως μεγαλύτερος και έμπειρος, που έχουν δει τόσα τα μάτια σου, είσαι ο πιο κατάλληλος…»

Με εκτίμηση,
Μ.«Αγαπημένη μου φίλη, διάβασα με ενδιαφέρον το γράμμα σου και νομίζω ότι έχεις ήδη τις απαντήσεις. Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο μαζί σου ότι αν δεν διδάξετε στα παιδιά σας την έννοια των ορίων –ότι έχουν το δικαίωμα να πουν «όχι» και ότι έχουν τον έλεγχο του σώματός τους, είτε είναι 5 είτε είναι 15 ετών– ποιος θα το κάνει;

»Τα παιδιά μεγαλώνουν σε έναν κόσμο απαιτητικό και είναι εξίσου σημαντικό να διδάξετε τη συναίνεση στους γιους σας όσο και στις κόρες σας. Και αυτό ξεκινά λέγοντάς τους ότι δεν χρειάζεται να κάνουν κάτι που δεν είναι σωστό ή που δεν το αισθάνονται. Αυτό ισχύει για κάθε είδους συμπεριφορές: από το φιλί και το αγκάλιασμα των μεγαλύτερων συγγενών μέχρι το παιχνίδι, την οικειότητα ή την αλληλεπίδραση με ανθρώπους που δεν νιώθουν άνεση ή ασφάλεια.

»Να είστε προετοιμασμένοι για μια αντίδραση. Έχω δει γονείς που σπρώχνουν τα παιδιά τους μπροστά χωρίς να σκέφτονται, που λένε στα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να μου δώσουν ένα φιλί όταν λέμε αντίο… Παρόλο που βλέπω τα μικρά τους τόσο σπάνια και είμαι σχεδόν ξένος. Οι παππούδες και οι γιαγιάδες, οι προπαππούδες, οι θείες και οι θείοι μπορεί να το περιμένουν, απλώς και μόνο επειδή δεν το έχουν αμφισβητήσει ποτέ. Αλλά είναι απλό να το αντιμετωπίσετε – τόσο εύκολο όσο να δίνετε τη δυνατότητα στα παιδιά σας να χρησιμοποιούν τις λέξεις «όχι, ευχαριστώ».

»Είναι αλήθεια ότι ο παππούς και η γιαγιά περιμένουν αγκαλιές, αλλά τα παιδιά δεν ενδιαφέρονται ούτε είναι πάντα πρόθυμα να τις προσφέρουν. Αυτό ίσως σας κάνει να αισθάνεστε άβολα, αλλά σκεφτείτε ότι είναι σημαντικό να είστε εντάξει με τα παιδιά σας και συνεπείς με αυτά που τους διδάσκετε σχετικά με το να αποφασίζουν για το σώμα τους.

»Τι πρέπει να κάνετε; «Εκπαιδεύστε» τους γύρω σας. Εξηγήστε με ευαισθησία στους παππούδες ότι πρέπει να σέβονται και να κατανοούν τη θέληση του παιδιού και να υποστηρίζουν την προσέγγισή σας. Μπορείτε να τους το πείτε παρουσία του παιδιού ή να του ζητήσετε να πει προτάσεις, όπως «Δεν πειράζει, όταν νιώθεις ασφαλής, έλα να αγκαλιάσεις τον παππού», «Η γιαγιά είναι πάντα εδώ για σένα, όποτε θέλεις να αγκαλιάσεις» και άλλα παρόμοια. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά μαθαίνουν ότι μπορούν να επιλέξουν να απλώσουν το χέρι και να αγκαλιάσουν χωρίς προσβάλλουν έναν παππού και μια γιαγιά.

»Εξηγήστε τους ότι τα παιδιά σας δεν είναι σκόπιμα αγενή και δεν καταλαβαίνουν ότι η συμπεριφορά τους είναι προσβλητική. Τονίστε τους ότι αν αφήσουν τα παιδιά χρόνο να αποφασίσουν να αγκαλιάσουν και να φιληθούν, θα το κάνουν τελικά όταν τους ταιριάζει και νιώσουν έτοιμα. Σε κάθε περίπτωση, ας μην ξεχνάμε ότι δεν είμαστε όλοι της αγκαλιάς, σε άλλους αρέσει περισσότερο, σε άλλους λιγότερο και σε άλλους καθόλου· και αυτό πρέπει να το σεβαστούμε.

»Ακολουθούν ορισμένες εναλλακτικές λύσεις για την αγκαλιά ή το φιλί που εμένα με έχουν βοηθήσει πολλές φορές. Γιατί όχι και το παιδί σας:

• Προσφέρετε μια χειραψία.
• Πηγαίνετε υπέροχα με ένα high-five (ή ένα high-ten).
• Κουνήστε τον αγκώνα ή πείτε κι ένα «έλα να χορέψουμε».
• Σχηματίστε με τα χέρια σας μια καρδιά. Είναι ιδιαίτερα καθησυχαστικό για το ντροπαλό παιδί.
• Κουνήστε το κεφάλι και δώστε στο παιδί ένα μεγάλο χαμόγελο.
• Τίποτα, καμία επαφή και όλα καλά!

»Α, και κάτι ακόμη! Περάστε χρόνο με τα παιδιά σας, μαγειρέψτε και λερώστε άφοβα την κουζίνα σας με αλεύρι και ζάχαρη, αυτό που θα μείνει στο τέλος είναι η «γλυκιά μυρωδιά» και άπειρη αγάπη. Κλείστε την τηλεόραση, παίξτε πολλά επιτραπέζια, κερδίστε, χάστε δεν έχει σημασία, αρκεί να βρεθείτε όλοι μαζί! Διηγηθείτε χριστουγεννιάτικες ιστορίες δικές σας, από τότε που ήσασταν παιδιά, τα πιτσιρίκια το λατρεύουν αυτό και έχουν πάντα πολλές ερωτήσεις και απορίες. Κοιμηθείτε λίγο παραπάνω, βάλτε χριστουγεννιάτικες κάλτσες με ελαφάκια, φάτε γλυκά χωρίς ενοχές (αποδεδειγμένα τα γλυκά της καρδιάς μας δεν έχουν θερμίδες!), σπάστε το αυστηρό πρωτόκολλο του ύπνου και μείνετε ξύπνιοι λίγο παραπάνω, δεν έγινε και τίποτα.

»Μπορείτε να καλέσετε φίλους και συγγενείς στο σπίτι και να γιορτάσετε μαζί, αλλά φροντίστε ανάλογα με την ηλικία των παιδιών σας να είναι ένας αριθμός όχι πολύ μεγάλος που θα τα τρομάξει ή θα τα κουράσει (αν είναι πολύ μικρά), με ανθρώπους οικείους και αγαπημένους, που τα παιδιά σας τους γνωρίζουν και νιώθουν άνετα μαζί τους.

»Τα Χριστούγεννα χαράσσονται βαθιά στη μνήμη των παιδιών σας, φροντίστε αυτές τις μνήμες σαν τα μάτια σας και να είστε σίγουροι ότι, όσα χρόνια κι αν περάσουν, πάντα σε αυτές θα ανατρέχουν για να θυμούνται, να συγκινούνται και να νιώθουν ευλογημένα και τυχερά!

Με αγάπη,
Άγιος Βασίλης

Υ.Γ. Και να θυμάσαι να μου γράφεις, γιατί όσα χρόνια κι αν περάσουν εγώ δεν ξεχνώ ποτέ το παιδί που ήσουν κάποτε και ελπίζω ούτε και εσύ…Η Μαριέττα Κόντου είναι ψυχολόγος και συγγραφέας. Το τελευταίο της βιβλίο Η Περ αποφασίζει – Εγώ και οι άλλοι έχει πρωταγωνίστρια ένα παιδί σαν όλα, που ανακαλύπτει τον κόσμο, έχει απορίες, διασκεδάζει και πάνω απ’ όλα μαθαίνει να αναγνωρίζει και να εμπιστεύεται τις φωνές μέσα της όσον αφορά τα ναι και τα όχι, τα θέλω και δεν θέλω, τα επιτρέπω και δεν επιτρέπω. Κυρίως μαθαίνει πώς να νιώθει άνετα, να νιώθει ασφάλεια, να μη νιώθει ενοχές για τις επιθυμίες και τις επιλογές της. Θα το βρείτε από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε εικονογράφηση της Χρύσας Σπυρίδωνος.