Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), στη διεθνή γλώσσα Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), εμφανίζεται αρκετά συχνά στον μαθητικό πληθυσμό, με ορισμένους ειδικούς να μιλούν για ποσοστό 6-8%. Η διάγνωση γίνεται πιο εύκολα στους μαθητές. Αυτό συμβαίνει καθώς από έναν μαθητή απαιτείται η προσοχή και η πειθαρχία. Ωστόσο, πρόκειται για μια νόσο που δεν είναι αποδεκτή από το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας. Η συχνότερη διάγνωση παιδιών με ΔΕΠΥ γίνεται στην ηλικία μεταξύ 3 και 7 ετών.
Τα κυριότερα συμπτώματα, όπως προκύπτει και από τον τίτλο της συγκεκριμένη διαταραχής είναι η διάσπαση της προσοχής, η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα. Επειδή όμως αυτά τα συμπτώματα είναι συχνά στα παιδιά, πολλές φορές η ΔΕΠΥ υποδιαγιγνώσκεται.
Είναι κληρονομική η ΔΕΠΥ;
Παραπάνω από το 70% των παιδιών που εμφανίζουν ΔΕΠΥ έχει έναν συγγενή μ’ αυτή την διαταραχή. Ο εγκέφαλος, δε, των παιδιών αυτών διαφέρει από τον εγκέφαλο πολλών συνομηλίκων τους. Σημαντικό ρόλο παίζει και η προωρότητα κατά τη γέννηση και η έκθεση σε τοξικές ουσίες κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η ΔΕΠΥ δεν σχετίζεται με τη συνολική εικόνα της οικογένειας, όμως κάποια δυσλειτουργία μέσα στην οικογένεια συμβάλλει στην επιδείνωση της ασθένειας.
Όπως είπαμε το παιδί δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, κάνει πολλά λάθη στις σχολικές εργασίες, δεν φαίνεται να ακούει τους άλλους και γενικά είναι ανοργάνωτο.
Πολλές φορές δυσκολεύεται να μείνει καθιστό στην σχολική καρέκλα, κουνάει χέρια πόδια, στριφογυρίζει διαρκώς, πειράζει τους άλλους, μιλάει συνέχεια και γενικώς γίνεται πολύ ενοχλητικό. Η κλινική εικόνα δεν είναι ίδια σε όλα τα παιδιά, υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις στο σύνολο των συμπτωμάτων. Φαίνεται ότι είναι πιο συχνή στα αγόρια για άγνωστους λόγους, ενώ γενικά η διάγνωση είναι δύσκολη.
Οι βασικές κατηγορίες διακρίνονται σε παρορμητικότητα-υπερκινητικότητα και σε απροσεξία. Όσα περισσότερα χαρακτηριστικά αυτών των κατηγοριών έχει ένα παιδί, τόσο πιο κοντά είμαστε στην διάγνωση. Η διάγνωση γίνεται μόνο από εξειδικευμένα παιδοψυχιατρικά κέντρα σε συνεργασία με την οικογένεια και την εκπαιδευτική κοινότητα. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ έχουν χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο, χαμηλή αυτοεκτίμηση, πολλά προβλήματα διαγωγής και μεγάλο πρόβλημα στις σχέσεις με τους γύρω τους. Δεν μπορούν να βάλουν όρια.
Μεγάλο πρόβλημα είναι οι συνεχείς καβγάδες στην οικογένεια μεταξύ γονέων- παιδιού ή και μεταξύ των δύο γονέων. Πολλά παιδιά με ΔΕΠΥ παρουσιάζουν συννοσηρότητα με δυσλεξία, διαταραχές άγχους και συναισθήματος ή και συμπτώματα tics (σύνδρομο Tourette). Πρέπει να υπάρχει μεγάλη επικοινωνία μεταξύ οικογένειας, δασκάλων και ειδικών για την διάγνωση και την σωστή αντιμετώπιση. Όταν ο εκπαιδευτικός γνωρίζει την φύση της ΔΕΠΥ αντιμετωπίζει λιγότερο αρνητικά την συμπεριφορά του παιδιού και συμμετέχει στην θεραπεία του. Χρειάζεται μεγάλη στήριξη του παιδιού για να αντιμετωπιστεί η ΔΕΠΥ.
Αντιμετώπιση
Κάθε παιδί είναι ξεχωριστό, οπότε και κάθε θεραπεία πρέπει να είναι ξεχωριστή για το κάθε παιδί. Χρειάζεται συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, ψυχοεκπαίδευση γονέων και παιδιών και φυσικά ατομική ψυχοθεραπεία. Η αλήθεια είναι ότι μεγαλώνοντας λίγοι ξεπερνούν την ΔΕΠΥ όσον αφορά την διάσπαση της προσοχής. Η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα παραμένουν αλλά μειώνονται σε σημαντικό βαθμό. Εκείνο που πρέπει να κατανοήσουν οι γονείς είναι ότι τα άτομα με ΔΕΠΥ αν κάνουν συστηματική θεραπεία μπορούν να έχουν μια φυσιολογική ζωή.
Ο Στάθης Μπαρτζώκας είναι ψυχίατρος. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών, εκπαιδεύτηκε στην Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία (Νοσοκομείο Αιγινήτειο) και στη Νευρολογία (Πολυκλινική Αθηνών), ενώ πήρε την ειδικότητα της ψυχιατρικής στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός. Έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 100 συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Σήμερα διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο Κολωνάκι αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά πληθώρα περιστατικών με κυριότερα αυτά που σχετίζονται με την κατάθλιψη. Θα τον βρείτε στο stathisbartzokas.webnode.gr
