Το εμβόλιο κατά του ιού HPV (Human Pappilloma Virus), δηλαδή του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων, συμπληρώνει πέντε χρόνια κυκλοφορίας στη χώρα μας. Έχει ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και χορηγείται δωρεάν από τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά μέχρι σήμερα έχει εμβολιαστεί μόλις το 14% των Ελληνίδων εφήβων κοριτσιών. Το αντίστοιχο ποσοστό στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες είναι μεγαλύτερο, στη Βρετανία και στις σκανδιναβικές χώρες αγγίζει το 70% στις ηλικίες 9-15 ετών. Οι Έλληνες γονείς αποδεικνύονται αρκετά επιφυλακτικοί απέναντι στο συγκεκριμένο εμβόλιο, που ωστόσο η επιστημονική κοινότητα θεωρεί σημαντικό όπλο για την αντιμετώπιση του δεύτερου συχνότερου γυναικείου καρκίνου μετά από εκείνον του μαστού. Το Taλκ έθεσε τα ερωτήματα που ευλόγως γεννιούνται για το θέμα στον πρόεδρο της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, κ. Ανδρέα Κωνσταντόπουλο.
Γιατί είναι σημαντικό να εμβολιαστεί η κόρη μου;
Διότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, που προκαλείται από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), κοστίζει δεκάδες ζωές γυναικών κάθε χρόνο (και) στη χώρα μας. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει αρχείο και μητρώο ασθενών με καρκίνο, ωστόσο τα πρόσφατα δεδομένα επιτρέπουν μιαν εκτίμηση: κάθε χρόνο νοσούν στην Ελλάδα περίπου 500 γυναίκες με καρκίνο του τραχήλου, εκ των οποίων οι 200 θα πεθάνουν. Θέλω να τονίσω ότι ο εμβολιασμός αφορά όλες τις γυναίκες. Ως μητέρες που οφείλουν να εμβολιάσουν τις κόρες τους, προστατεύοντάς τες από τον καρκίνο, αλλά και ως νέες γυναίκες που οφείλουν να προστατεύουν οι ίδιες την υγεία τους.
Πρέπει να εμβολιαστεί η κόρη μου, παρότι δεν έχει σεξουαλική ζωή;
Ο εμβολιασμός προστατεύει από τον ιό HPV, που αποτελεί ένα από τα συνήθη μεταδιδόμενα σεξουαλικά νοσήματα. Η μόλυνση γίνεται με το σεξ –κολπικό, στοματικό, παρά φύση– άρα κάθε κοπέλα πρέπει να εμβολιαστεί προτού μολυνθεί. Ας μην παραβλέπουμε ότι σήμερα η σεξουαλική ζωή των εφήβων ξεκινά αρκετά νωρίς – το 20% των εφήβων κάνουν έρωτα σε ηλικία 12-15 χρόνων. Επίσης, υπάρχει ένας πρόσθετος λόγος που σχετίζεται με την ιδιαιτερότητα αυτής της ηλικίας. Μέχρι την ηλικία των 15 χρόνων μια έφηβη ενδέχεται να ακολουθήσει τη μητέρα της ή τον πατέρα της στον γιατρό για εμβόλιο, μετά την ηλικία των 15 χρόνων αποκλείεται.
Το εμβόλιο προσφέρει εξίσου υψηλή προστασία όταν γίνεται σε μεγαλύτερη ηλικία;
Το πλέγμα προστασίας από τον εμβολιασμό δεν συναρτάται από την ηλικία της έφηβης ή της γυναίκας. Βεβαίως, στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV σε ηλικία 12 έως 15 ετών συνιστάται ως εμβολιασμός ρουτίνας. Μετά την ηλικία αυτήν είναι απαραίτητο να γίνεται σε όλες τις γυναίκες έως 26 ετών ανεξάρτητα από την έναρξη ή όχι των σεξουαλικών επαφών. Προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι η κοπέλα να μην έχει μολυνθεί από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων, ακόμα και αν έχει κάνει σεξ.
Έχω ακούσει ότι το εμβόλιο έχει σοβαρές παρενέργειες. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Παγκοσμίως έχουν χορηγηθεί σχεδόν 120 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων προστατεύοντας κορίτσια και νέες γυναίκες έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Δηλώνω υπεύθυνα ότι είναι ασφαλές, αποτελεσματικό, ακίνδυνο και σώζει ζωές. Καμία σοβαρή παρενέργεια δεν έχει παρατηρηθεί και καταγραφεί στη διάρκεια των πέντε χρόνων κυκλοφορίας και χορήγησης του εμβολίου.
Δεν αρκεί το τεστ ΠΑΠ για να προφυλαχθεί η κόρη μου;
Το τεστ ΠΑΠ είναι μία διαγνωστική εξέταση που έχουμε ως γιατροί στη διάθεσή μας και μας επιτρέπει να διαπιστώσουμε εάν έχει μολυνθεί η κοπέλα. Το εμβόλιο έχει προληπτική δράση, όπως τα περισσότερα εμβόλια, δηλαδή προστατεύει από τυχόν μόλυνση. Δεν προλαμβάνει τον καρκίνο του τραχήλου. Αναλογικά, το τεστ ΠΑΠ είναι σαν τη γενική αίματος: υποβάλλεται κάποιος στην εξέταση για να διαπιστωθεί π.χ. εάν πάσχει από αναιμία. Όσο συχνά και να κάνει κάποιος γενικές εξετάσεις αίματος, είναι σαφές ότι δεν προλαμβάνει την αναιμία, μπορεί μόνο να διαπιστώσει εάν πάσχει από αναιμία.
Κυκλοφορούν δύο εμβόλια. Ποιο από τα δύο πρέπει να επιλέξουμε;
Και τα δύο σκευάσματα που κυκλοφορούν από τις εταιρείες ΒΙΑΝΕΞ και GlaxoSmithKline είναι εξίσου αποτελεσματικά. Παρέχουν προστασία υψηλή έναντι του ιού HPV κατά 90%.
Πρέπει να το κάνουν και τα αγόρια;
Είναι προφανές ότι ένα εμβόλιο είναι πιο αποτελεσματικό όταν γίνεται και στα δύο φύλα. Αν εμβολιαστούν και τα αγόρια, τότε μειώνονται σημαντικά οι πιθανότητες μετάδοσης και λοίμωξης με τον ιό HPV γενικώς και ειδικώς στα κορίτσια.
Κάθε πότε πρέπει να γίνεται το εμβόλιο;
Γίνεται σε τρεις δόσεις και προστατεύει για πάνω από είκοσι χρόνια. Εάν υποτεθεί ότι η πρώτη δόση γίνεται τώρα σε χρόνο μηδέν, η δεύτερη δόση χορηγείται μετά από έναν ή δύο μήνες, αναλόγως με το εμβολιαστικό σκεύασμα, η τρίτη δόση γίνεται έξι μήνες μετά την πρώτη δόση.
Αποζημιώνεται το εμβόλιο από τα ασφαλιστικά ταμεία;
Ναι. Το εμβόλιο κατά του ιού HPV έχει ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και χορηγείται δωρεάν για όλους, ανεξαρτήτως ασφαλιστικού φορέα.
