Οι άφθες στα παιδιά είναι συχνή αρρώστια, καθώς υπολογίζεται ότι ένα στα δέκα παιδιά θα εμφανίσει κάποια στιγμή. Πρόκειται για μικρές ρηχές πληγές με στρογγυλό ή οβάλ σχήμα στο στόμα οι οποίες πονάνε και συχνά υποτροπιάζουν. Οι πληγές αυτές καλύπτονται από μια άσπρη μεμβράνη, ενώ γύρω από αυτήν ο βλεννογόνος είναι ερεθισμένος και κόκκινος. Στην αρχή εμφανίζεται σαν μια κόκκινη κηλίδα που πονά, στη συνέχεια φουσκώνει και σπάζει και μένει το έλκος. Εμφανίζονται αποκλειστικά στο εσωτερικό του στόματος και συχνότερα στα χείλη, στη γλώσσα, κάτω από τη γλώσσα και στα μάγουλα. Συνήθως παρουσιάζονται περισσότερες από μία άφθες μαζί. Είναι μικρές με διάμετρο μικρότερη του ενός εκατοστού και μόλις το 15% από αυτές εμφανίζει μεγαλύτερη διάμετρο.

Γιατί εμφανίζονται οι άφθες στα παιδιά

Η αιτιολογία είναι άγνωστη και πρόσφατες μελέτες ενοχοποιούν διαταραχές του ανοσολογικού μηχανισμού. Ο οργανισμός δεν αναγνωρίζει τον βλεννογόνο του στόματος ως δικό του και του επιτίθεται με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι άφθες. Επίσης, η κληρονομικότητα αποτελεί έναν βασικό παράγοντα. Αν ο γονιός ενός παιδιού εμφανίζει άφθες τότε το παιδί έχει 50% πιθανότητες να παρουσιάσει το ίδιο πρόβλημα. Τέλος, υπάρχουν και προδιαθεσικοί παράγοντες που υποβοηθούν την εμφάνιση των άφθων, όπως πρόσφατος υψηλός πυρετός, αλλεργία σε τροφές και σε φάρμακα, έλλειψη σιδήρου και βιταμινών του συμπλέγματος Β, άγχος και κάποια μικρόβια της στοματικής κοιλότητας.

Οι άφθες είναι συνήθως ακίνδυνες και εύκολα αντιμετωπίσιμες. Γίνονται καλά από μόνες τους και φεύγουν όπως εμφανίστηκαν. Οι άφθες δεν είναι μεταδοτικές. Οι μικρές που παρουσιάζονται με τη μεγαλύτερη συχνότητα συνήθως υποχωρούν από μόνες τους μετά από 1-2 εβδομάδες. Οι μεγαλύτερες με διάμετρο μεγαλύτερη του ενός εκατοστού συνήθως επιμένουν περισσότερο καιρό σε σχέση με τις μικρές.

Ποια είναι η θεραπεία για τις άφθες στα παιδιά;

Δεν υπάρχει φάρμακο που να θεραπεύει την αφθώδη στοματίτιδα. Σκευάσματα χορηγούνται τοπικά για να απαλύνουν τον πόνο. Υπάρχουν στο φαρμακείο προϊόντα σε μορφή διαλύματος, γέλης ή spray που τοποθετούνται πάνω στις άφθες και τον περιορίζουν. Πρέπει να αποφεύγονται τροφές που είναι ερεθιστικές για τα έλκη, όπως ξινές, αλμυρές και όλα τα καρυκεύματα. Στοματικά αντισηπτικά ή τοπικά αντιβιοτικά όχι μόνο δεν βοηθούν αλλά μπορεί να ερεθίσουν περισσότερο. Δεν υπάρχει κίνδυνος να επεκταθεί η μόλυνση από την πληγή της άφθας. Επίσης, τις πρώτες ημέρες που ο πόνος είναι έντονος, οι πλύσεις με χαμομήλι, είναι πολύ ανακουφιστικές. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις πολλαπλών ή μεγάλων βλαβών με συχνές υποτροπές, μπορεί να χρειαστεί συστηματική θεραπεία συνήθως με κορτικοστεροειδή, όμως, οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να λαμβάνεται μόνο μετά από σύσταση του ιατρού σας. Επίσης, όταν εμφανίζεται στο στόμα μία πληγή η οποία δεν επουλώνεται πρέπει να εξεταστεί υποχρεωτικά από γιατρό.

Ο Γρηγόρης Γρηγοράκης είναι Παιδοδοντίατρος, απόφοιτος της Οδοντιατρικής του ΑΠΘ με μεταπτυχιακές σπουδές στην παιδοδοντία στο πανεπιστήμιο Tufts της Βοστώνης και εξειδίκευση στην οδοντιατρική αντιμετώπιση ατόμων με ειδικές ανάγκες στο University of Toronto.