Καλή σχολική χρονιά σε όλους! Και καλή σχολική χρονιά στους μαθητές σημαίνει ένας χρόνος γεμάτος νέες γνώσεις, αλληλεπίδραση με τους συμμαθητές και τους δασκάλους/καθηγητές και παραγωγική σχολική μελέτη στο σπίτι. Εμείς θα σταθούμε στο τρίτο από αυτά τα σημεία και θα προσπαθήσουμε να δούμε πώς μπορούμε να οργανώσουμε καλύτερα και να διαχειριστούμε τη σχολική μελέτη των παιδιών μας γενικά αλλά και όταν το παιδί έχει Μαθησιακές Δυσκολίες.

Μία συχνή ερώτηση των παιδιών είναι το «γιατί να διαβάσω;» Και επίσης συχνά δεν έχουμε μια πειστική απάντηση για να δώσουμε. Αλήθεια, γιατί διαβάζουν τα παιδιά; Για ποιο λόγο περνούν τα απογεύματά τους επάνω από τα βιβλία και τα τετράδια;

Η σχολική μελέτη έχει στόχο την εξάσκηση και εμβάθυνση αυτών που διδάχθηκαν τα παιδιά ώστε να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες που έχουν νόημα και που θα χρησιμοποιήσουν στη ζωή τους είτε στο μέλλον είτε άμεσα (για παράδειγμα, πρόσθεση και πολλαπλασιασμό για να υπολογίσουν τις τιμές των προϊόντων όταν ψωνίζουν). Μαθαίνουν να έχουν στόχο τις καλές επιδόσεις από το Δημοτικό ως την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Μέσα από τη διαδικασία της μελέτης ο μαθητής μπορεί να εντοπίσει αυτό που πραγματικά του αρέσει (νοοτροπίες, μουσικές, γλώσσες, ιδέες). Το παιδί αποκτά εμπιστοσύνη στον εαυτό του βλέποντας άμεσα τα αποτελέσματα των κόπων του. Τέλος, μπαίνουν οι βάσεις για την εργασία στο μέλλον και αυξάνονται οι επιλογές του ακαδημαϊκά και επαγγελματικά. Ακόμα και οι δυσκολίες ή οι αποτυχίες που μπορεί να συνοδεύουν κάποιες φορές τη σχολική μελέτη βοηθούν. Δεν είναι εχθροί που σαμποτάρουν την εικόνα και την αξία των παιδιών ως ατόμων αλλά χρήσιμα εργαλεία που ωθούν τους μαθητές να εξελιχθούν και να ωριμάσουν.

Ο ρόλος των γονιών είναι να βοηθήσουν τα παιδιά να οργανώσουν την καθημερινή σχολική μελέτη, να αποκτήσουν καλές συνήθειες και να διαχειριστούν σωστά τον χρόνο τους. Στη συνέχεια σταδιακά αποσύρονται ώστε να αυτονομηθεί το παιδί στη μελέτη του.

Λίγες συμβουλές για τον χώρο/το περιβάλλον κατά τη διάρκεια την σχολικής μελέτης

Έχετε δοκιμάσει να καθίσετε οι ίδιοι για αρκετή ώρα στον χώρο όπου μελετάει το παιδί σας; Είναι αρκετά φωτεινός; Μήπως είναι κλειστοφοβικός ή υπάρχουν πάρα πολλά διασπαστικά στοιχεία (αν, για παράδειγμα, είναι δίπλα σε μια πόρτα ή μπροστά από το παράθυρο); Ο χώρος θα πρέπει να είναι σταθερός, ακόμα και αν δεν είναι γραφείο αλλά το τραπέζι της κουζίνας ή η τραπεζαρία. Σημασία έχει ο χώρος να είναι πάντα ο ίδιος και να ξέρει το παιδί ότι προς τα εκεί θα κατευθυνθεί όταν είναι η ώρα να διαβάσει τα μαθήματά του. Ελέγχουμε αν ο φωτισμός είναι αρκετά καλός και αν έρχεται από τη σωστή πλευρά (πάνω από το βιβλίο και ελαφρώς μπροστά από το παιδί, αριστερά για δεξιόχειρες και δεξιά για αριστερόχειρες). Το γραφείο πρέπει να είναι οργανωμένο και απαλλαγμένο από περιττά/διασπαστικά στοιχεία. Βοηθάμε το παιδί να έρχεται σε επαφή με τον χρόνο τοποθετώντας σε εμφανές σημείο ένα ρολόι. Ένας πίνακας ανακοινώσεων βοηθά στην οργάνωση του παιδιού έχοντας αναρτημένο το πρόγραμμα του σχολείου αλλά και οτιδήποτε άλλο θα το βοηθήσει να έχει στο μυαλό του το πρόγραμμα της εβδομάδας, του μήνα ή και του έτους ολόκληρου (την ανακοίνωση για έναν αγώνα στον οποίο θα λάβει μέρος, ένα εισιτήριο για μια παράσταση κ.λπ.). Επιλέγουμε το σωστό κάθισμα για την ηλικία του παιδιού και στις μικρότερες ηλικίες δεν ξεχνάμε να τοποθετήσουμε ένα υποπόδιο κάτω από το γραφείο. Το υποπόδιο στηρίζει τα μικρότερα ποδαράκια ώστε να μην κρέμονται και κουράζονται, και γενικότερα βοηθά να συγκεντρώνονται τα παιδιά αλλά και να είναι σωστά ευθυγραμμισμένη η σπονδυλική στήλη.

Συμβουλές για τη σχολική μελέτη

Πάντα στην αρχή συμβουλευόμαστε το ημερήσιο πρόγραμμα. Ιεραρχούμε τις εργασίες – και οπτικοποιημένα, γράφοντας σε ένα χαρτί τι πρέπει να γίνει. Ξεκινάμε από τα πιο δύσκολα και απαιτητικά και συνεχίζουμε με τα πιο απλά και εύκολα για να αποφύγουμε την εξάντληση. Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, ο γονιός καθοδηγεί και σιγά σιγά απομακρύνεται. Είναι όμως παρών και βοηθά, ενθαρρύνει, επιβραβεύει.

Στο χαρτί που σημειώσαμε τις εργασίες που πρέπει να γίνουν σβήνουμε κάθε δραστηριότητα που τελειώνει (οπτικοποίηση). Έτσι γίνεται εμφανές ότι παράγεται έργο. Ελέγχουμε αν το παιδί αντιλαμβάνεται τη σημασία αυτών που διαβάζει ή αν αποστηθίζει κάτι χωρίς να το έχει κατανοήσει. Πολλές φορές τα παιδιά αμελούν ή βαριούνται να ρωτήσουν κάτι, ή απλά νομίζουν πως το ξέρουν, με αποτέλεσμα να μην καταλαβαίνουν πλήρως αυτό που διαβάζουν, εντούτοις να το μαθαίνουν! Επίσης μαθαίνουμε τα παιδιά από μικρά να χρησιμοποιούν χάρτη όταν υπάρχουν γεωγραφικοί όροι: τοποθετούνται γεωγραφικά και είναι ευκολότερο να παρακολουθήσουν τη συνέχεια σε μαθήματα όπως η Ιστορία, όπου η δράση μεταφέρεται από τον έναν τόπο στον άλλο. Τέλος, παρακολουθούμε το παιδί για να δούμε πόσο συχνά χρειάζεται διάλειμμα και ακολούθως φροντίζουμε να κάνει όσες παύσεις χρειάζεται.

Μαθησιακές δυσκολίες και σχολική μελέτη

Η συγκέντρωση, η οργάνωση και η προσοχή δεν είναι τα δυνατά σημεία ενός μαθητή με μαθησιακές δυσκολίες, είναι όμως παράγοντες πολύ σημαντικοί προκειμένου να μπορέσει ένα παιδί να μελετήσει αποτελεσματικά. Άρα ο γονιός πρέπει να στοχεύσει στην ενίσχυση της συγκέντρωσης και προσοχής του παιδιού και στο να το βοηθήσει να οργανωθεί.

Μειώστε στο ελάχιστο τα αντικείμενα που υπάρχουν επάνω στο γραφείο και βοηθήστε πολύ στην οργάνωση των βιβλίων, των τετραδίων και της γραφικής ύλης στα ντουλάπια και στα συρτάρια. Ένα αντιστρές μπαλάκι ή μία τσίχλα κατά τη διάρκεια της μελέτης μπορεί να εκτονώνουν την κινητική του ανησυχία. Χάρτες και υδρόγειος σφαίρα κατά τη διάρκεια της μελέτης της Ιστορίας ή άλλων μαθημάτων που έχουν τοποθεσίες μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδί να τοποθετηθεί στον χώρο αλλά και να παρακολουθήσει με μεγαλύτερη ευκολία την εξέλιξη της ιστορίας καθώς περνά από τον έναν τόπο στον άλλο. Τέλος, μαρκαδόροι υπογράμμισης και χρωματιστά μολύβια τονίζουν και απομονώνουν τις κύριες πληροφορίες από τις δευτερεύουσες και κάνουν λίγο πιο εύκολη την απομνημόνευσή τους.

Καλά διαβάσματα! 

Η Ελένη Ψαθά είναι Φιλόλογος-Ειδική Παιδαγωγός MEd ειδικευμένη στις μαθησιακές δυσκολίες.