Montessori way of life-Μια μέθοδος, ένας τρόπος ζωής

Ένας αυθεντικός μοντεσσοριανός παιδικός σταθμός-νηπιαγωγείο ανοίγει τον Οκτώβριο στην Αγία Παρασκευή. Συναντήσαμε τους ιδρυτές του Montessori Way Of Life και μας μίλησαν για την πορεία τους και για την μοντεσσοριανή φιλοσοφία που δίνει πνοή στο νέο τους εγχείρημα.

«Ταξιδέψαμε με τα παιδιά μας στο ρόλο του μοντεσσοριανού γονέα, μαγευτήκαμε, οραματιστήκαμε, εκπαιδευτήκαμε στην μοντεσσοριανή μέθοδο και φτάσαμε εδώ, στην δημιουργία του δικού μας σχολείου, του Montessori Way Of Life».

Πώς προέκυψε η μέθοδος Μοντεσσόρι;

Η σπουδαία Ιταλίδα γιατρός και παιδαγωγός Μαρία Μοντεσσόρι ανέπτυξε αυτή την προοδευτική μέθοδο, στα τέλη του 19^ου αιώνα, μετά από προσεκτική παρατήρηση της ανάγκης του παιδιού για μάθηση. Διαπίστωσε, λοιπόν, ότι η φύση έχει προικίσει το μικρό παιδί με όλα τα εφόδια που χρειάζεται για να καλύψει αυτή την ανάγκη και παρατήρησε ότι τα πρώτα 6 χρόνια της ζωής του ο ανθρώπινος εγκέφαλος, ως αφομοιωτικός νους, απορροφά και αφομοιώνει αβίαστα πληροφορίες από το περιβάλλον του προκειμένου να προσαρμοστεί και να εξελιχθεί. Εν συνεχεία, η Μοντεσσόρι προσδιόρισε τις «περιόδους ευαισθησίας» σύμφωνα με τις οποίες ο εγκέφαλος του παιδιού είναι βιολογικά προγραμματισμένος για την ανάδυση μιας ικανότητας (γλωσσικής, μαθηματικής, μουσικής) με τέτοια ευκολία όπως σε καμία άλλη περίοδο της ζωής του. Με βάση την παραπάνω γνώση η προσχολική αγωγή αποκτά καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπου. Είναι αυτή η περίοδος που σχολείο και οικογένεια χτίζουν τις βάσεις της συναισθηματικής, διανοητικής, σωματικής και ηθικής εξέλιξης του ανθρώπου. H Μαρία Μοντεσσόρι ήταν η πρώτη που έκανε τη θεωρία πράξη, διαμορφώνοντας το εκπαιδευτικό περιβάλλον του παιδιού, έτσι ώστε να το βοηθήσει να εξελιχθεί σωματικά, συναισθηματικά, διανοητικά.

Με ποιόν τρόπο δουλεύει η μοντεσσοριανή μέθοδος;

Σε ένα μοντεσσοριανό περιβάλλον το παιδί μαθαίνει βιωματικά. Ο μοντεσσοριανός παιδαγωγός είναι εκπαιδευμένος έτσι ώστε να παρατηρεί το κάθε παιδί ξεχωριστά για να αναγνωρίζει σε ποιο στάδιο βρίσκεται, τι του κινεί το ενδιαφέρον, τι έχει ανάγκη και για να του «παρουσιάσει» την κατάλληλη δραστηριότητα/υλικό.
Το παιδί κινείται αυτόνομα στον χώρο και δεν είναι καθηλωμένο. Αντίθετα, είναι ελεύθερο να επιλέξει οποιοδήποτε υλικό τού έχει παρουσιαστεί και να παίξει μαζί του, για όση ώρα θελήσει
Η ώρα που το παιδί συγκεντρώνεται σε μία δραστηριότητα είναι σημαντική. Ο παιδαγωγός δεν το διακόπτει, δεν παρεμβαίνει και το βοηθάει μόνο όταν του ζητηθεί.
Μέσα στην τάξη επικρατεί γαλήνιο κλίμα. Ο παιδαγωγός μιλάει ήρεμα και καθαρά, δεν απειλεί και δεν τιμωρεί. Προσφέρει στο παιδί ασφάλεια, θέτει ξεκάθαρα όρια και εξηγεί τα πάντα με θετική διατύπωση. Παίζει με τα παιδιά ρόλους («κύκλοι κοινωνικής αγωγής»), προτείνοντας έτσι τρόπους συμπεριφοράς.
Το παιδί μιμείται αυτό που βλέπει. Όταν ο ενήλικας φέρεται με σεβασμό στο παιδί, το παιδί μαθαίνει να δείχνει σεβασμό στον εαυτό του και στους γύρω του.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για να λειτουργήσει η μοντεσσοριανή μέθοδος χρειάζεται ένα οργανωμένο περιβάλλον με ξεκάθαρα και τσαθερά όρια.

Χωρίζονται ηλικιακά τα παιδιά;

Το μοντεσσοριανό περιβάλλον είναι προετοιμασμένο να φιλοξενεί στον ίδιο χώρο παιδιά διαφορετικών ηλικιών, από 2,5 έως 6 ετών. Μέσα από την μίξη των διαφορετικών ηλικιών συμβαίνει κάτι μαγικό. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να γίνουν δάσκαλοι για τα μικρότερα και ινδάλματά τους. Έτσι καλλιεργείται η συνεργασία και όχι ο ανταγωνισμός. Φυσικά, το κάθε παιδί δουλεύει με τον δικό του ρυθμό, ανεξάρτητα από τον ρυθμό που μπορεί να δουλεύει ένας συνομήλικος του, και μπορεί να προχωρήσει ή να επιστρέψει σε μια δραστηριότητα ανάλογα με την ανάγκη του.

Ποιο είναι το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούν οι μοντεσσοριανοί εκπαιδευτικοί; Πώς παίζουν τα παιδιά;

Το μοντεσσοριανό περιβάλλον περιλαμβάνει πολύ συγκεκριμένο εκπαιδευτικό υλικό, δομημένο σε 5 ενότητες. Σε μια μοντεσσοριανή τάξη το παιδί μαθαίνει μόνο του μέσα από την πράξη. Το βλέπουμε να προετοιμάζει το δεκατιανό του, να δένει τα κορδόνια του παπουτσιού του, να στολίζει την τάξη του με ένα βάζο με λουλούδια… (ενότητα καθημερινής ζωής), να χτίζει έναν ροζ πύργο, να εξερευνά τη σακούλα του μυστηρίου, να ταξινομεί τις χρωματικές πλάκες… (ενότητα αισθητηριακού υλικού, να ψηλαφίζει τα γράμματα από γυαλόχαρτο και να μαθαίνει αβίαστα γραφή και ανάγνωση (ενότητα γλώσσας), να μετράει τη μονάδα, τη δεκάδα, την εκατοντάδα και τη χιλιάδα, να παίζει με το φίδι της πρόσθεσης και της αφαίρεσης, να ανακαλύπτει τα κλάσματα… (ενότητα μαθηματικών) να φτιάχνει το παζλ των ηπείρων, να φυτεύει στον κήπο, να παίζει με τα μουσικά καμπανάκια… (ενότητα πολιτισμού).

Σημειώστε ότι το μοντεσσοριανό υλικό εμπεριέχει την αυτοδιόρθωση, βοηθώντας με τον τρόπο αυτό τα παιδιά να μαθαίνουν χωρίς την παρέμβαση του ενήλικα. Παίζοντας με αυτό, το παιδί χτίζει την προσωπικότητά του, εκφράζει τα συναισθήματά του, κοινωνικοποιείται, μαθαίνει να συνεργάζεται, μαθαίνει να συγκεντρώνεται και να πιστεύει στις δικές του ικανότητες. Είναι καλό να γνωρίζουν οι γονείς ότι το μοντεσσοριανό εκπαιδευτικό υλικό έχει χαρακτηριστεί ως το καλύτερο υλικό παγκοσμίως για την ανάπτυξη της λογικο-μαθηματικής σκέψης.

Ποια είναι τα οφέλη της μεθόδου για το παιδί;

Η μοντεσσοριανή μέθοδος χρησιμοποιείται διεθνώς σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και η αξία της έχει αναγνωριστεί διαχρονικά. Μέσα από αυτήν, το «μοντεσσοριανό παιδί»:

έχει κατακτήσει την γνώση μόνο του. Η χαρά και η ικανοποίηση που νιώθει, πηγάζει από τον κόπο του και όχι από την προσμονή της επιβράβευσης από τρίτους.
έχει κατακτήσει δεξιότητες για την φροντίδα του εαυτού του και του περιβάλλοντός του, είναι αυτόνομο, δυνατό, ανεξάρτητο.
έχει μάθει τον «τρόπο να μαθαίνει» συμμετέχοντας ενεργά στην διαδικασία της μάθησης.
έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και εσωτερική πειθαρχεία γιατί του έχει δοθεί η ελευθερία να πάρει αποφάσεις και να δει τα αποτελέσματά τους.
έχει μάθει να σέβεται τον εαυτό του και τους γύρω του γιατί έχει ζήσει σε ένα περιβάλλον συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού, ενθάρρυνσης και όχι ταπείνωσης.

Η μοντεσσοριανή μέθοδος βοηθά τον άνθρωπο ολόπλευρα. Χτίζει το εσωτερικό του εγώ, στηρίζεται στις γνώσεις του και στις αξίες του για να φτιάξει την κοινωνία του αύριο. To Μοntessori Way of Life ανοίγει τις πόρτες του σχολείου και της καρδιάς του για να υποδεχτεί τα μικρά παιδιά που διψούν να μάθουν για την ζωή!