Αγαπητοί γονείς και κηδεμόνες,

Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην παραλία, απολαμβάνοντας μια όμορφη μέρα με την οικογένειά σας, όταν ακούτε μια απελπισμένη μητέρα να φωνάζει για το παιδί της που εξαφανίστηκε. Ή ίσως βρίσκεστε σε διακοπές σε ένα μικρό χωριό, με την πεποίθηση ότι το παιδί σας γνωρίζει καλά την περιοχή, όμως δεν επιστρέφει στο σπίτι. Και μόνο η σκέψη ενός γονέα που αντιμετωπίζει μια τέτοια τρομακτική κατάσταση μπορεί να προκαλέσει φόβο και άγχος σε όλους και όλες μας. Είναι φυσικό να έχουμε πολλές ερωτήσεις και ανησυχίες σχετικά με το πώς να μιλήσουμε στα παιδιά μας για το θέμα αυτό και ποια μέτρα πρέπει να λάβουμε για να τα κρατήσουμε ασφαλή.

Προκειμένου να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας και να τα εφοδιάσουμε με γνώσεις για να χειριστούν δύσκολες καταστάσεις, είναι ζωτικής σημασίας να κάνουμε ανοιχτές και ειλικρινείς συζητήσεις μαζί τους. Ακολουθούν ορισμένα βασικά μηνύματα και συμβουλές που μπορείτε να μοιραστείτε με τα παιδιά σας:

• Ενδυνάμωση μέσω της γνώσης
  • Ενημερώστε τα παιδιά σας ότι έχουν το δικαίωμα να λένε ΟΧΙ σε οτιδήποτε τα τρομάζει, τα φοβίζει ή τα κάνει να αισθάνονται άβολα.
  • Ενθαρρύνετέ τα να απομνημονεύσουν τη διεύθυνση του σπιτιού τους και τον αριθμό τηλεφώνου σας, αλλά συμβουλεύστε τα να μην έχουν αυτές τις πληροφορίες μαζί τους για λόγους ασφαλείας.
  • Είναι επίσης σημαντικό να τονίσετε ότι δεν υπάρχουν μυστικά που θα πρέπει να τα κάνουν να νιώθουν ντροπή, φόβο ή να μην μπορούν να κοιμηθούν τη νύχτα. Ενημερώστε τα ότι μπορούν πάντα να εμπιστεύονται εσάς, τους γονείς τους ή έναν έμπιστο δάσκαλο.
• Μέτρα επικοινωνίας και ασφάλειας
  • Διδάξτε στα παιδιά σας τη σημασία του να σας μιλούν πάντα πριν πάνε κάπου, πριν δεχτούν κάτι ή πριν ακολουθήσουν κάποιον.
  • Καθιερώστε ένα κοινό σημείο συνάντησης μοναδικό στην τρέχουσα τοποθεσία σας. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να ενημερώνουν εσάς και έναν φίλο τους για το πού βρίσκονται, ακόμη και αν θέλουν να μείνουν μόνα τους μετά από μια διαφωνία.

Τονίστε ότι εσείς, ως γονείς τους, θέλετε το καλύτερο γι’ αυτά και πρέπει να γνωρίζετε πού βρίσκονται για την ασφάλειά τους. 

• Παραμονή με ασφάλεια όταν χάνονται
  • Δώστε οδηγίες στα παιδιά σας να παραμείνουν σε ένα μέρος αν δεν μπορούν να σας βρουν.
  • Εξηγήστε τους ότι και εσείς θα τα αναζητάτε και αν μετακινηθούν, θα είναι πιο δύσκολο για εσάς να τα εντοπίσετε.
  • Συμβουλέψτε τα να μην ακολουθούν ποτέ κανέναν, ιδίως αγνώστους, ακόμη και αν ισχυρίζονται ότι σας γνωρίζουν.
  • Διδάξτε τους να ζητούν βοήθεια από κάποιον που εργάζεται στην περιοχή στην οποία βρίσκονται.

Είναι ζωτικής σημασίας να καταλάβουν ότι δε φταίνε τα ίδια αν χαθούν ή αντιμετωπίσουν οποιονδήποτε κίνδυνο.

• Αναζήτηση βοήθειας και εμπιστοσύνη
  • Διαβεβαιώστε τα παιδιά σας ότι οι αστυνομικοί είναι εκεί για να τα βοηθήσουν. Μπορούν να τους εμπιστεύονται και να ζητούν τη βοήθειά τους όποτε χρειάζεται.
  • Ενθαρρύνετέ τα να φωνάζουν ή να κάνουν φασαρία για να προσελκύσουν την προσοχή και να αποφύγουν πιθανούς κινδύνους.
  • Μάθετε τους να απομακρύνονται γρήγορα από οποιονδήποτε προσπαθεί να τα πάει κάπου και να φωνάζουν: «Αυτό το άτομο δεν είναι η μητέρα/ο πατέρας/ο κηδεμόνας μου».

Αν το παιδί σας ακούσει ή κάνει ερωτήσεις σχετικά με τα εξαφανισμένα παιδιά, είναι σημαντικό να προσεγγίσετε το θέμα με προσοχή. Ακολουθούν ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές για αποτελεσματική επικοινωνία:

1. Να είστε προετοιμασμένοι: Πριν μιλήσετε στα παιδιά σας, εξοικειωθείτε με τις πληροφορίες που θέλετε να μοιραστείτε. Ρωτήστε τα τι γνωρίζουν ήδη και τι θέλουν να μάθουν, αντιμετωπίζοντας τις ανησυχίες τους με τρόπο που να ανταποκρίνεται στην ηλικία τους.
2. Επιλέξτε την κατάλληλη στιγμή: Επιλέξτε την κατάλληλη στιγμή για να συζητήσετε το θέμα ή να απαντήσετε στις ερωτήσεις τους. Αποφύγετε να δημιουργήσετε περιττό φόβο ή άγχος.
3. Ειλικρίνεια χωρίς γραφικές λεπτομέρειες: Αν και είναι σημαντικό να είστε ειλικρινείς, αποφύγετε να δώσετε περιττές λεπτομέρειες για συγκεκριμένα περιστατικά, ακόμη και αν το παιδί που αγνοείται τους είναι οικείο. Μοιραστείτε την αλήθεια χωρίς να υπεισέλθετε σε λεπτομέρειες, καθώς οι πολλές πληροφορίες μπορεί να προκαλέσουν πρόσθετο άγχος και φόβο.
4. Εκφράστε τα δικά σας συναισθήματα: Μοιραστείτε τα δικά σας συναισθήματα με το παιδί σας. Η έκφραση των συναισθημάτων σας μπορεί να διευκολύνει εκείνα να εκφράσουν τα δικά τους, καλλιεργώντας ένα αίσθημα ανοιχτότητας και εμπιστοσύνης.
5. Επικεντρωθείτε στο παρόν και δώστε προοπτική: Εξηγήστε την αλληλουχία των γεγονότων και προσφέρετε διαβεβαιώσεις για το μέλλον, αν είναι δυνατόν. Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει ότι κάνετε ό,τι μπορείτε για να το κρατήσετε ασφαλές.
6. Το «δεν ξέρω» είναι αποδεκτό: Είναι εντάξει να απαντήσετε με το «Δεν ξέρω» αν το παιδί σας κάνει ερωτήσεις στις οποίες πραγματικά δεν έχετε απαντήσεις. Χρησιμοποιήστε το ως ευκαιρία για να εξερευνήσετε τα συναισθήματά τους και να καταλάβετε γιατί θέλουν να μάθουν συγκεκριμένες λεπτομέρειες.

Τέλος, είναι σημαντικό να επαναλάβετε ότι στην Ελλάδα, παρά τις ψευδείς ειδήσεις και φήμες που κυκλοφορούν, δεν υπάρχουν απαγωγές ή απαγωγές ανηλίκων από τρίτους. Η ύπαρξη βαν που απαγάγει παιδιά είναι ένας αστικός μύθος. Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας γνωρίζουν την Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Εξαφανισμένα Πρόσωπα 116000, η οποία παρέχει δωρεάν υποστήριξη από ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς σε εξαφανισμένα παιδιά και τις οικογένειές τους, καθώς και ανώνυμη καταγγελία εξαφανισμένων παιδιών.

Κάνοντας ανοιχτές συζητήσεις, ενδυναμώνοντας τα παιδιά μας και λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα, μπορούμε να τους δώσουμε τα εργαλεία που χρειάζονται για να περιηγηθούν στον κόσμο με αυτοπεποίθηση και ανθεκτικότητα. Μαζί, ας δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον όπου τα παιδιά μας μπορούν να αναπτυχθούν και να ευδοκιμήσουν.

Ειλικρινά,

«Το Χαμόγελο του Παιδιού»
Ευρωπαϊκή Γραμμή για τις Εξαφανίσεις 116000