Ο δρ. Γρηγόρης Λέων, ιατροδικαστής και Πρόεδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας, έχει δώσει δυναμικά το «παρών» στην υπόθεση της Πάτρας, με τις συνεντεύξεις του στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και με τις αναρτήσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ως επιστήμονας, δεν έχει «μασήσει τα λόγια του» ούτε στιγμή, όντας ξεκάθαρος από την αρχή πως βλέπει εγκλήματα πίσω από τους θανάτους της Μαλένας, της Ίριδας και της Τζωρτζίνας, και με τις παρεμβάσεις του έχει προσφέρει και συνεχίζει να προσφέρει πολύτιμη βοήθεια, συμβάλλοντας καθοριστικά στην πορεία επίλυσης της υπόθεσης και στηρίζοντας όλους αυτούς που μάχονται να ανακαλύψουν όσα πήγαν λάθος –εδώ και τουλάχιστον εννέα χρόνια– και οδήγησαν τελικά τρία κοριτσάκια στον θάνατο…Πολλά ερωτηματικά από την πρώτη στιγμή
Ο δρ. Λέων μιλάει στο Τaλκ για το ειδεχθές αυτό έγκλημα (τη στιγμή που γράφονται τούτες οι γραμμές η μητέρα είναι προσωρινά προφυλακισμένη, καθώς κατηγορείται για ανθρωποκτονία από πρόθεση της πρωτότοκης κόρης της, ενώ ερευνώνται και οι ιατρικοί και ιατροδικαστικοί φάκελοι και των δύο άλλων της παιδιών), που έχει αναστατώσει την ελληνική κοινωνία. Ο ίδιος υποπτεύθηκε πολύ νωρίς ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με τους τρεις συνεχόμενους θανάτους των παιδιών του Μάνου Δασκαλάκη και της Ρούλας Πισπιρίγκου. «Από τη στιγμή που η οικογένεια ανακοίνωσε δημόσια τις αιτίες θανάτου και τα αποτελέσματα των ιατροδικαστικών εξετάσεων των δύο πρώτων παιδιών διέκρινα ότι προέκυπταν πολλά ερωτηματικά», εξηγεί και τονίζει ότι βεβαιώθηκε πως επρόκειτο για εγκληματική ενέργεια όταν δόθηκε στο φως της δημοσιότητας το σύνολο των ιατροδικαστικών και των άλλων εξετάσεων. «Τα ευρήματα “έδειχναν” διαφορετικές αιτίες και μηχανισμούς από αυτές που αναφέρονταν», υπογραμμίζει.

Η σημασία της αμεροληψίας και της ορθής ιατροδικαστικής διαδικασίας
Άραγε ένας ιατροδικαστής, όταν έχει μπροστά του ένα μικρό παιδί, «δικαιούται» να παρασυρθεί από τα συναισθήματά του,  όπως ακούστηκε ότι συνέβη; Και τι εννοώ: Είτε να λυπηθεί τον γονιό που κλαίει γοερά απ’ έξω και να βιαστεί να κλείσει την υπόθεση είτε να μην πάει ο νους του στο «κακό», ότι δηλαδή το παιδί μπορεί να έχει δολοφονηθεί, ιδιαίτερα μέσα στο νοσοκομείο. Ο Γρηγόρης Λέων είναι κάθετος: «Ο ιατροδικαστής οφείλει να μην παρασύρεται από τα συναισθήματά του κατά τη διάρκεια της εργασίας του. Είναι βέβαιο ότι αν ένας ιατροδικαστής δεν ενεργήσει μία νεκροτομή ή μία ιατρική πράξη εντελώς αμερόληπτα και αποκλειστικά επιστημονικά, θα οδηγηθεί σε πιθανό λάθος». Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, τις περισσότερες φορές που παρίσταται ως τεχνικός σύμβουλος σε νεκροψίες-νεκροτομές πιθανόν δεν θυμάται τα χαρακτηριστικά του προσώπου του εξεταζόμενου, αλλά θυμάται με λεπτομέρεια την κάθε αλλοίωση, την κάθε βλάβη που μπορεί να έχει είτε εξωτερικά είτε εσωτερικά στο σώμα του. «Αυτή είναι η δουλειά μας», τονίζει.
Αναφορικά με τη διάκριση μεταξύ μιας τυπικής ιατροδικαστικής διαδικασίας για έναν θάνατο παιδιού εντός νοσοκομείου και αυτής που ακολουθείται σε έναν αιφνίδιο βρεφικό ή παιδικό θάνατο κατ’ οίκον, ο δρ Λέων εξηγεί ότι η ειδοποιός διαφορά τους είναι ότι στη δεύτερη περίπτωση ο ιατροδικαστής θα πρέπει να διενεργήσει αυτοψία του χώρου. Δηλαδή, να παραστεί και να αποκτήσει ιδία γνώση του χώρου στον οποίο βρέθηκε το νεκρό σώμα του παιδιού. Κάτι που, βέβαια, δε συνέβη στην περίπτωση της Ίριδας. «Αυτό που σας λέω δεν είναι μία δική μου θεωρία, αλλά αποτελεί κατευθυντήρια οδηγία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που ακολουθούν σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες», διευκρινίζει.

Για να μην υπάρξουν νέες Πάτρες…
Στην ερώτησή μου για το τι πρέπει να αλλάξει μετά την Πάτρα στον τρόπο με τον οποίο οι ιατροδικαστές αντιμετωπίζουν παρόμοια περιστατικά αναίτιων ή αμφιλεγόμενων παιδικών ασθενειών, τραυματισμών και βέβαια θανάτων και αν υπάρχει τελικά κάτι καλό που μπορεί να προκύψει μέσα από τον τόσο ζόφο, ο κ. Λέων υπογραμμίζει ότι «προφανώς μετά την εμπειρία της Πάτρας θα πρέπει να ακολουθήσει μία σοβαρή ενδοσκόπηση της ιατροδικαστικής κοινότητας και παράλληλα η στήριξη της πολιτείας, ώστε να δοθούν στην παραμελημένη μέχρι σήμερα επιστήμη της ιατροδικαστικής τα εφόδια και τα μέσα προκειμένου να τηρεί τα διεθνή πρότυπα. Το στοίχημα είναι ο πολίτης να έχει εμπιστοσύνη στην ιατροδικαστική επιστήμη».
Μακάρι αυτό να συμβεί, γιατί είναι πλέον κοινωνική απαίτηση. Το συλλογικό σοκ που υποστήκαμε κλόνισε πεποιθήσεις, σταθερές και μας γέμισε αμφιβολίες. Άραγε, πόσες ανάλογες περιπτώσεις έχουν καταγραφεί; «Εγκλήματα σε βάρος παιδιών δυστυχώς καταγράφονται παντού στον κόσμο, όμως το ξεκλήρισμα μιας ολόκληρης οικογένειας δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο, ακόμα και στο εξωτερικό», εξηγεί ο έμπειρος ιατροδικαστής.

Άλυτα Μυστήρια
Πάμε, τώρα, στα άλυτα μυστήρια. Τον τελευταίο καιρό έχει περάσει από το μυαλό σχεδόν όλων μας –άλλωστε έχει ειπωθεί και δημόσια– ότι πιθανόν να υπάρχουν στην Ελλάδα και άλλες ύποπτες υποθέσεις θανάτων παιδιών που έκλεισαν ως παθολογικοί, ενώ υπήρχε πίσω τους εγκληματική ενέργεια, συνήθως από κάποιο συγγενικό πρόσωπο. Ή εξαιτίας γονικής αμέλειας. Πώς θα μπορούσαν να κινηθούν συγγενείς των παιδιών που έχασαν τη ζωή τους και έχουν προβληματισμούς για τις αιτίες; «Για να μη δημιουργούνται λανθασμένες εντυπώσεις, τόσο οι διαδικασίες όσο και το νομικό μας σύστημα παρέχουν δικλείδες ασφαλείας για να μη συμβαίνουν τέτοια περιστατικά», διευκρινίζει ο κ. Λέων. Χαρακτηριστικά, μας αναφέρει ότι μια οικογένεια, όταν αμφιβάλλει ή όταν θέλει να είναι βέβαιη για το αποτέλεσμα μιας νεκροψίας-νεκροτομής, έχει τη δυνατότητα να ορίσει τεχνικό σύμβουλο, ο οποίος μπορεί να παρίσταται με εντολή της σε όλες τις διαδικασίες της ιατροδικαστικής διερεύνησης. «Ακόμα όμως και μετά τη νεκροψία-νεκροτομή υπάρχει η δυνατότητα να απευθυνθούμε σε έναν ιατροδικαστή, προσκομίζοντάς του ό,τι στοιχείο έχουμε, έτσι ώστε να λυθούν οι όποιες απορίες υπάρχουν. Τέλος, υπάρχουν και ύστατα μέσα, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε εξαιρετικές περιπτώσεις αμφιβολιών, όπως για παράδειγμα η εκταφή. Στην επιστήμη μας δεν υπάρχουν αδιέξοδα».
Ο Γρηγόρης Λέων, εκτός από ιατροδικαστής, είναι και πατέρας. Δεν γίνεται, πριν κλείσουμε τη συζήτησή μας, να μην τον ρωτήσω ποια συναισθήματα του γέννησε η υπόθεση αυτή. «Όπως σας προανέφερα, το συναίσθημα δεν πρέπει να επηρεάζει τον επιστήμονα όταν εκφέρει επιστημονική άποψη και κρίση», σπεύδει να απαντήσει. «Βέβαια, ως πατέρας, ανακουφίστηκα όταν είδα τη δικαίωση κατ’ αρχάς του τρίτου παιδιού, όταν αποκαλύφθηκε η αιτία θανάτου του. Η εγκληματική ενέργεια είναι ένα γεγονός για την Τζωρτζίνα, που “ξεκλειδώνει” και τους θανάτους των άλλων δύο παιδιών».