Το μεγαλύτερο άγχος του παιδιού από την γέννησή του είναι το άγχος αποχωρισμού. Δηλαδή το βρέφος φοβάται και αγχώνεται μήπως για κάποιο λόγο χάσει τον ένα ή τον άλλο ή και τους δύο γονείς του. Αυτό το αίσθημα είναι αρχέγονο, έρχεται από πολύ παλιά και έχει να κάνει με την αγωνία του ανθρώπου για επιβίωση. Αυτός είναι ο λόγος που τα βρέφη κλαίνε κάθε φορά που οι γονείς τους φεύγουν από το σπίτι, ζητάνε προσοχή, σημασία και ενδιαφέρον από τους γονείς τους. Πολλά παιδιά που οι γονείς τους χώρισαν δεν μπορούν να το συγχωρέσουν και ακόμα και σε μεγαλύτερες ηλικίες ζουν με την ελπίδα ότι ο «μπαμπάς» και η «μαμά» θα είναι πάλι μαζί. Ο άνθρωπος έχει γενετικά καθορισμένο κώδικα από την γέννησή του, ώστε να καταλαβαίνει ποιοι είναι αυτοί που τον προστατεύουν.
Φόβος για το… πρώτο κουδούνι
Έτσι το βρέφος, χωρίς ακόμη να μιλάει, μπορεί να αναγνωρίσει τους γονείς του, εδώ παίζει μεγάλο ρόλο η βλεμματική επαφή, σύμφωνα με τον Βρετανό ψυχαναλυτή John Bowlby. Στο παρελθόν πολλά παιδιά δεν πήγαιναν ούτε καν νηπιαγωγείο, οπότε η πρώτη επαφή με το Δημοτικό ως «πρωτάκια» έφερνε μεγάλη αναστάτωση, τόσο στα ίδια, όσο και στους γονείς. Σήμερα που τα παιδιά, λόγω ειδικών συνθηκών, πηγαίνουν σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία ακόμη και από την ηλικία των 2 ετών, έχει μειωθεί κατά πολύ το παραπάνω φαινόμενο, το οποίο ονομάζεται «σχολική φοβία» και δημιουργεί αρκετά προβλήματα στην οικογένεια αλλά και στους δασκάλους. Η ηλικία των 6 ετών που το παιδί πηγαίνει στην 1η Δημοτικού είναι μία κομβική ηλικία, γιατί το παιδί φεύγει από το προστατευμένο περιβάλλον της οικογένειας και πάει σε ένα άλλο περιβάλλον με άγνωστα παιδάκια και μία δασκάλα ή δάσκαλο που όσο καλός και να είναι δίνει «δουλειά για το σπίτι» στο παιδί και το κρατά μακριά από τους γονείς.
Τα συμπτώματα στο… μικροσκόπιο
Ποια είναι όμως τα συμπτώματα της σχολικής φοβίας; Πρώτα από όλα είναι η άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο. Προφασίζεται διάφορες δικαιολογίες, μεταθέτει την μέρα που θα πάει στο σχολείο για αύριο, λέγοντας μερικά αθώα ψεματάκια. Λέει ας πούμε ότι το πονάει η κοιλιά, ότι ζαλίζεται, ότι δεν είναι καλά και διάφορες άλλες δικαιολογίες. Η επίσκεψη στον παιδίατρο βεβαιώνει ότι τίποτε από αυτά δεν συμβαίνει, απλά το παιδί δεν θέλει να πάει στο σχολείο. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που λόγω άγχους και φόβου παρουσιάζεται νυχτερινή ούρηση, εφιάλτες και αϋπνία. Όταν η σχολική φοβία φτάσει σε αυτά τα επίπεδα, επιβάλλεται η επίσκεψη σε κάποιον ειδικό παιδοψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο. Πολύ σημαντικό ρόλο στην σχολική φοβία μπορεί να παίξει ο δάσκαλος ή η δασκάλα με την ενθάρρυνση και την προτροπή για πρόοδο. Μην ξεχνάμε όμως ότι το παιδί είναι μόνο 6 ετών, θέλει να παίξει και η δουλειά γα το σπίτι δεν μπορεί να ξεπερνά την 1 ώρα. Αν συνεργαστούν ομαλά οι γονείς, οι δάσκαλοι και το παιδί, τότε η σχολική φοβία μπορεί να αποτελέσει μια μακρινή ανάμνηση. Ένα είναι βέβαιο: Όσο πιο ομαλά προετοιμάσουμε το παιδί για την εισαγωγή του στο σχολείο, τόσο λιγότερα προβλήματα θα αντιμετωπίσουμε.
Σωστή προετοιμασία
Λίγο πριν τον αγιασμό μπορούμε να του πούμε δικές μας ιστορίες από το Δημοτικό καθώς και ότι και εμείς είχαμε άγχος και φόβο αλλά μέσα σε λίγες ημέρες αυτά τα αρνητικά συναισθήματα είχαν εξελιχθεί σε δημιουργική χαρά με την έλευση νέων φίλων. Μπορούμε, ακόμη, να πάμε μαζί με το παιδί σε ένα βιβλιοπωλείο και να επιλέξει μόνο του την τσάντα του, τα τετράδιά του και τα μολύβια του, ώστε να αρχίσει να παίρνει πρωτοβουλίες. Η πρώτη ημέρα στο σχολείο πρέπει να φροντίσετε ώστε να μείνει ανεξίτηλα χαραγμένη στην μνήμη του παιδιού σας ως μία γιορτινή ημέρα. Μπορείτε να διοργανώσετε μια γιορτή στο σπίτι με τους παππούδες, τους νονούς, τους φίλους του και να φτιάξετε τα γλυκά που αρέσουν στο παιδί.
Ο Στάθης Μπαρτζώκας είναι ψυχίατρος. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών, εκπαιδεύτηκε στην Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία (Νοσοκομείο Αιγινήτειο) και στη Νευρολογία (Πολυκλινική Αθηνών), ενώ πήρε την ειδικότητα της ψυχιατρικής στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός. Έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 100 συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Σήμερα διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο Κολωνάκι αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά πληθώρα περιστατικών με κυριότερα αυτά που σχετίζονται με την κατάθλιψη. Θα τον βρείτε στο stathisbartzokas.webnode.gr
