Την ενδομητρίωση συνήθως θα την καταλάβουμε αν δυσκολευόμαστε να συλλάβουμε. Μπορεί να πονάμε πολύ κατά τη διάρκεια της περιόδου, αλλά το καμπανάκι θα χτυπήσει συνήθως στη φάση “θέλω παιδί”. Η ενδομητρίωση με απλά λόγια συμβαίνει όταν η εσωτερική επένδυση της μήτρας αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα. Κομμάτια του εσωτερικού ιστού της μήτρας μπορούν να βρεθούν στις σάλπιγγες, στις ωοθήκες (κυρίως με μορφή κύστεως), στην ουροδόχο κύστη, στο έντερο, μέχρι και σε περιοχές του σώματος πολύ απομακρυσμένες από την πύελο και τα γεννητικά όργανα. Εστίες ενδομητρίωσης μπορεί ακόμη να βρεθούν και στο κοιλιακό τοίχωμα (στους μύες, στο λίπος ή και στο δέρμα). Αυτό μπορεί να συμβεί μετά από χειρουργική επέμβαση στη μήτρα και κυρίως μετά από καισαρική τομή.
Το συχνότερο σύμπτωμα της ενδομητρίωσης είναι οι κράμπες περιόδου που μπορεί να συμβαίνουν όχι μόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου, αλλά και κάποιες άλλες φορές. Ας δούμε όμως αναλυτικότερα τα συμπτώματα και τη διάγνωσή της.
Ενδομητρίωση: ποια είναι τα συμπτώματα; Το βασικότερο σύμπτωμα είναι ο πόνος, είτε κατά τη διάρκεια της περιόδου, είτε όχι, είτε κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, είτε λίγο μετά. Επίσης, η αιμορραγία ανάμεσα σε δύο κύκλους, τα προβλήματα στο πεπτικό σύστημα (ναυτίες, διάρροιες, δυσκοιλιότητα, φούσκωμα ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της περιόδου), οι χρόνιοι πόνοι στο κάτω μέρος της πλάτης και στη λεκάνη και, τέλος, η υπογονιμότητα.
Ποιες κινδυνεύουν περισσότερο; Οι γυναίκες μεταξύ 30 και 40 ετών έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάθουν ενδομητρίωση ειδικά αν δεν έχουν παιδιά, αν έχουν πολλές μέρες περίοδο, αν ο κύκλος τους είναι μικρότερος από 27 ημέρες ή αν ένα μέλος της οικογένειάς τους έχει παρουσιάσει ενδομητρίωση.
Πώς γίνεται η διάγνωση; Η απλή γυναικολογική εξέταση σε συνδυασμό με έναν ενδοκολπικό υπέρηχο θα μπορούσε να είναι μια πρώτη προσέγγιση της διάγνωσης, ωστόσο πληρέστερη εικόνα θα έχει ο γιατρός με μία μαγνητική τομογραφία της περιοχής που απεικονίζει το εσωτερικό του σώματος με μεγαλύτερη ακρίβεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να λειτουργήσει διαγνωστικά. Αυτό σημαίνει ο γιατρός να σας συνταγογραφήσει κάποια φάρμακα για να μειωθεί ο πόνος, εφόσον δεν έχετε κύστεις στις ωοθήκες. Αν ο πόνος τελικά μειωθεί, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έχετε ενδομητρίωση.
Λαπαροσκόπηση: διάγνωση και αντιμετώπιση. Ο πιο σίγουρος τρόπος να εντοπιστεί και να αντιμετωπιστεί η ενδομητρίωση είναι η λαπαροσκόπηση. Μέσω αυτής ο γιατρός θα λάβει κομμάτια ιστού και θα τα εξετάσει. Η λαπαροσκόπηση είναι μια επέμβαση που γίνεται με μικρές τομές (1-1,5 εκ), μέσω των οποίων περνάνε ειδικά χειρουργικά εργαλεία. Ο χειρουργός μπορεί να δει μέσα στην κοιλιά, με τη βοήθεια του λαπαροσκόπιου το οποίο είναι ένα είδος τηλεσκόπιου με ισχυρό φως. Μια μικροσκοπική βιντεοκάμερα συνδέεται με το λαπαροσκόπιο και έτσι προβάλλεται μια καθαρή εικόνα σε οθόνη. Βλέποντας την επέμβαση από την οθόνη, ο χειρουργός μπορεί να αφαιρέσει τυχόν συμφύσεις ή ινώδεις ιστούς, οι οποίοι διαταράσσουν τη φυσιολογική σχέση μεταξύ των έσω γεννητικών οργάνων (μήτρα – ωοθήκες – σάλπιγγες). Με τη μέθοδο αυτή μπορεί επίσης να εντοπιστούν και να αφαιρεθούν ενδομητριωσικές κύστεις, οι οποίες αναπτύσσονται μέσα στις ωοθήκες. Μετά την επέμβαση συνήθως δίνεται φαρμακευτική αγωγή για 3-6 μήνες προκειμένου να ατροφήσουν οι υπολειπόμενες εστίες και να μειωθούν οι πιθανότητες υποτροπής.
Με τη συνεργασία του γυναικολόγου-μαιευτήρα δρ. Δημητρίου Δούμπλη, εξειδικευμένου στη λαπαροσκοπική χειρουργική και μέλους του ιατρικού δικτύου The Doctors.
