Οι ιώσεις στα παιδιά ταλαιπωρούν…τους γονείς. Οπλιστείτε με υπομονή και τις κατάλληλες μεθόδους για να ανακουφίσετε τους λιλιπούτειους ασθενείς με απόλυτη επιτυχία.  

Από… ημερών μέχρι 3 μηνών

Κάθε ίωση σε αυτήν την ηλικιακή φάση μπαίνει στο μικροσκόπιο. Η βουλωμένη μύτη του μωρού πρέπει να σας κινητοποιεί αμέσως-ο παιδίατρος συνήθως υποδεικνύει τη χρήση άφθονου φυσιολογικού ορού για την αντιμετώπιση των εκκρίσεων που έχει το μωρό και τις οποίες προφανώς δεν μπορεί να φυσήξει ούτε να αποβάλλει μόνο του. Ο βήχας ή ο πυρετός, από 37 και πάνω, σε ένα μωρό ηλικίας μέχρι 3 μηνών, πρέπει να σας οδηγήσει στον παιδίατρο χωρίς καμιά καθυστέρηση. Κρατήστε το μωρό μακριά από άρρωστα παιδιά ή άρρωστους ενήλικες, ακόμη κι αν χρειάζεται να γίνετε… αγενείς. Μη διστάζετε να ρωτάτε κάποιον που θέλει να σας επισκεφθεί στο σπίτι αν είναι υγιής και φυσικά πείτε του να αναβάλει την επίσκεψη εάν δεν είναι καλά. Μην επιτρέπετε σε κανέναν συγγενή, φίλο, επισκέπτη να αγγίζει το μωρό χωρίς να έχει πλύνει πολύ καλά τα χέρια του.

Έως τους 12 μήνες

Βρογχιολίτιδα: η ίωση που «προτιμά» τα μωρά έως 12 μηνών

Κάνει συχνά την εμφάνισή της κατά το διάστημα από Νοέμβριο έως Μάρτιο. Προκαλείται από ιούς και κυρίως από τον ιό του αναπνευστικού συγκυτίου (RSV) αλλά και από άλλους ιούς όπως της γρίπης, της παραγρίπης, τους ρινοϊούς, τους αδενοϊούς. Δημιουργεί φλεγμονή στα βρογχιόλια, στους μικρούς σωλήνες που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες, με αποτέλεσμα ο αέρας να μην μπορεί να κυκλοφορεί εύκολα. Αρχικά μοιάζει με ένα κρυολόγημα: το μωρό έχει συνάχι και λίγο βήχα, ενίοτε ανεβάζει και πυρετό, και μετά από δυο τρεις ημέρες κάνει «γατάκια», δηλαδή σφύριγμα στην εκπνοή και χουρχούρισμα στο στήθος. Γενικά είναι «ακίνδυνη» ίωση, ωστόσο μωρά που είναι μικρότερα από 3 μηνών καθώς και εκείνα που έχουν γεννηθεί πρόωρα, έχουν χρόνια πάθηση της καρδιάς ή των πνευμόνων, ή πρόβλημα με το ανοσοποιητικό τους σύστημα έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν βρογχιολίτιδα και να την περάσουν πιο βαριά. Αν το μωρό εμφανίσει τα συμπτώματα της βρογχιολίτιδας, θα πρέπει να το δει αμέσως ο παιδίατρος, ο οποίος θα κρίνει αν πρέπει να χορηγήσει εισπνεόμενα φάρμακα που «λύνουν» τον βρογχοσπασμό. Η χορήγηση υγρών, η χρήση ορού πριν από το φαγητό και πριν από τον ύπνο, τα αντιπυρετικά (εφόσον υπάρχει και πυρετός), τα μικρά γεύματα, βοηθούν πολύ στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Από 12 μηνών έως 3 χρόνων

Μετά από λοίμωξη από τους ιούς του αναπνευστικού στην ηλικιακή φάση από περίπου 1 έτους μέχρι και τα 3 έτη των παιδιών εμφανίζονται συχνά λαρυγγίτιδα και τραχειοβρογχίτιδα. Στη λαρυγγίτιδα στενεύουν οι αεραγωγοί προς τους πνεύμονες και δυσκολεύεται να αναπνεύσει. Αρχίζει με απλό συνάχι και ελαφρύ πυρετό και εξελίσσεται ξαφνικά με χαρακτηριστικό βήχα που ακούγεται σαν γάβγισμα σκύλου, βράχνιασμα και δυσκολία στην αναπνοή. Αυτό που ανακουφίζει πολύ το παιδί είναι να αναπνεύσει καθαρό αέρα μόλις κάνει τον λαρυγγικό βήχα. Εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν, με την αναπνοή να γίνεται πολύ γρήγορη και τα χείλη του παιδιού να παίρνουν μπλε απόχρωση, απευθυνθείτε άμεσα στο νοσοκομείο. Στα παιδιά η τραχειοβρογχίτιδα είναι αποτέλεσμα της προσβολής από ιούς της γρίπης (influenza). Η μετάδοση είναι προφανής: με τις εκκρίσεις του αναπνευστικού αλλά και με μολυσμένα αντικείμενα. Το παιδί μπορεί αρχικά να παρουσιάζει συνάχι και πυρετό, αλλά στη συνέχεια χαρακτηριστικό βήχα, βαθύ και βραχνό και σε σοβαρές περιπτώσεις δυσκολία στην αναπνοή που εκδηλώνεται με θόρυβο τη στιγμή που το παιδί εισπνέει. Η χορήγηση βρογχοδιασταλτικού φαρμάκου θα βοηθήσει να ανοίξουν οι στενωμένες αεροφόροι οδοί του παιδιού. Εάν υπάρχουν και κίτρινα ή πράσινα πτύελα τότε οι ενδείξεις για βακτήρια είναι ισχυρές και συνήθως οδηγούν σε χορήγηση και αντιβιοτικού.

Από 3 έως 6 χρόνων

Μέχρι την ηλικία των 6 σχεδόν όλα τα παιδιά εκδηλώνουν μια αμυγδαλίτιδα. Οι αμυγδαλές είναι λεμφαδένες που βρίσκονται στο πίσω μέρος του λαιμού. Μέχρι την ηλικία των  6-7, που συρρικνώνονται, επιτρέπουν στους λοιμώδεις μικροοργανισμούς να εισχωρούν στο αναπνευστικό του παιδιού. Τα συμπτώματα της αμυγδαλίτιδας είναι χαρακτηριστικά: δυσκολία στην κατάποση και υψηλός πυρετός. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν σε λίγες ημέρες. Ο γιατρός διαγιγνώσκει την αιτία της αμυγδαλίτιδας και συστήνει την αγωγή εφόσον προηγουμένως κάνει μια ειδική εξέταση, το strep test, στο παιδί. Αν το τεστ βγει θετικό, σημαίνει πως η φλεγμονή οφείλεται σε βακτηριακή λοίμωξη και πρέπει να χορηγηθεί αντιβιοτικό. Η γαστρεντερίτιδα είναι από τις πιο συνηθισμένες λοιμώξεις της παιδικής ηλικίας και δυστυχώς είναι πολύ εύκολα μεταδιδόμενη, καθώς οι ιοί και τα βακτηρίδια που την προκαλούν βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία. Συνήθως τα συμπτώματα ξεκινούν με έντονο πονόκοιλο και διάρροια, ενώ μπορεί να ακολουθήσει και εμετός ή πυρετός. Το στάδιο επώασης μιας γαστρεντερίτιδας διαρκεί από 1 έως 3 ημέρες και η διάρκεια της ασθένειας λίγες ημέρες, ανάλογα με τον μικροοργανισμό που προκαλεί τη γαστρεντερική λοίμωξη αλλά και με τον οργανισμό του παιδιού. Για τις περισσότερες βακτηριακές και ιογενείς γαστρεντερίτιδες δεν χρειάζεται χορήγηση αντιβιοτικού. Επειδή, όμως, οι λοιμώξεις αυτές μπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση θα πρέπει, πάντοτε βέβαια με τη συμβουλή του παιδιάτρου σας, να ελέγχετε για σημάδια αφυδάτωσης (στεγνή γλώσσα, λίγα ούρα, υπνηλία) και να ενυδατώνετε το παιδί (με διαλύματα ηλεκτρολυτών) για τουλάχιστον 2-3 μέρες.

Πυρετός: ένα σύμπτωμα που χρειάζεται προσοχή

Ο πυρετός είναι ένα κεφάλαιο από μόνο του στο πυκνογραμμένο βιβλίο της βρεφικής ηλικίας. Είναι το πιο σύνηθες σύμπτωμα μιας ίωσης και η πιο ισχυρή ένδειξη για τη «μάχη» που δίνει ο οργανισμός για να την πολεμήσει. Όταν εμφανίζεται πυρετός σε μωρό κάτω των τριών μηνών η επίσκεψη στον γιατρό πρέπει να είναι άμεση. Αν το μωρό είναι πάνω από τριών μηνών κι έχει πυρετό, και πάλι η επικοινωνία με τον παιδίατρο είναι επιβεβλημένη για οδηγίες. Σε γενικές γραμμές, η καλή και ζωηρή διάθεση ενός μωρού, όταν υποχωρεί ο πυρετός, θεωρείται ευοίωνη ένδειξη. Χλιαρά ντους, πολλά υγρά για την πρόληψη της αφυδάτωσης και αντιπυρετικά είναι τα μόνα «όπλα» για την αντιμετώπιση του πυρετού. Σε ό,τι αφορά το αντιπυρετικό, δίνεται εφόσον ο  πυρετός ξεπεράσει τους 38,5  βαθμούς, και σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.

Πώς θα ανακουφίσετε (κάθε) παιδί από τα συμπτώματα της ίωσης

• Δώστε του άφθονα υγρά
• Χρησιμοποιήστε φυσιολογικό ορό για να «ελευθερώσετε» τη βουλωμένη μύτη του παιδιού και φυσικά την αναπνοή του που δυσκολεύει πολύ εφόσον γίνεται μόνο με το στόμα. Σε έξτρα δύσκολες περιπτώσεις και λαμβάνοντας πρώτα τη γνώμη του γιατρού μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και τον ειδικό πλαστικό βολβίσκο αναρρόφησης για να βγάλετε τις βλέννες από τη μύτη του μωρού.
• Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιείτε έναν υγραντήρα στο δωμάτιο του μωρού, ο οποίος βελτιώνει τον αέρα και βοηθάει στην υγροποίηση των ρινικών εκκρίσεων.
• Εναλλακτικά, μπορείτε να βράσετε νερό με λίγες σταγόνες ευκαλύπτου και να το βάλετε στο δωμάτιό του, ή αν είναι σε μεγαλύτερη ηλικία παροτρύνετέ το να κάνει εισπνοές πάνω από τους υδρατμούς του ευκαλύπτου ώστε να μειωθεί το «μπούκωμα».
• Ένα ζεστό μπάνιο, και μάλιστα με κλειστή την πόρτα για να γεμίσει υδρατμούς ο χώρος και να δράσουν κατά του «μπουκώματος», είναι μια ακόμη καλή λύση που θα ανακουφίσει το παιδί.

 Επίσκεψη στον γιατρό και γρήγορα όταν το μωρό:

• Δεν πίνει αρκετά υγρά ή έχει εμέτους και εμφανίζει σημάδια αφυδάτωσης, όπως όχι «βαριές» πάνες, συμπυκνωμένα σκουρόχρωμα ούρα, στεγνή γλώσσα.
• Έχει δυσκολία να αναπνεύσει, ανοιγοκλείνει τα ρουθούνια του, ανεβοκατεβάζει το στήθος, αναπνέει γρήγορα και η αναπνοή του είναι θορυβώδης, πνίγεται από τον βήχα.
• Είναι εξαντλημένο και έχει υπνηλία.
• Τα νύχια του έχουν μπλε χρώμα.

Προσέχετε για να μην… έχετε ιώσεις

• Πείτε ξανά και ξανά στα παιδιά πόσο σημαντικό είναι να πλένουν συχνά τα χέρια τους.
• Μάθετέ τα να βάζουν το χέρι τους μπροστά στο στόμα όταν βήχουν ή φταρνίζονται και φυσικά να πλένουν μετά τα χέρια τους.
• Μην τα ντύνετε με πολλά και βαριά ρούχα, γιατί ζεσταίνονται και ιδρώνουν, και μετά είναι πολύ εύκολο να κρυώσουν.
• Μην τα στέλνετε στο σχολείο εάν υπάρχει υποψία ασθένειας.
• Μην παραμελείτε τα εμβόλιά τους.