Το Θέατρο Ολύμπια είναι γεμάτο παιδιά που περιμένουν να παρακολουθήσουν… όπερα. Και δεν απογοητεύονται. Τουναντίον, ενθουσιάζονται. Και πώς άλλωστε να μην ενθουσιαστούν!

Η νέα όπερα και… για παιδιά του Νίκου Κυπουργού, σε εξαιρετικό ποιητικό κείμενο (λιμπρέτο)  και σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου, είναι ένα πολύχρωμο και ανατρεπτικό παραμύθι όπου όλα είναι λίγο «πειραγμένα» και τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται στην αρχή. Το δράμα αναμειγνύεται με την κωμωδία, το συναίσθημα με τον κυνισμό και η γοητεία με την απογοήτευση, ενώ το αποτέλεσμα ικανοποιεί και τον πιο απαιτητικό θεατή από 4 ετών και άνω.

Το παραμύθι

Η ιστορία βασίζεται στο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν «Ο πρίγκιπας χοιροβοσκός» και μιλάει για έναν ευαίσθητο και τρυφερό πρίγκιπα, ο οποίος μεταμφιέζεται σε χοιροβοσκό για να κερδίσει την καρδιά μιας αλαζονικής πριγκίπισσας που αγαπά. Τα τρία γουρουνάκια-αφηγητές κοροϊδεύουν τους ανθρώπους που δίνουν τόση σημασία στον έρωτα και χάνουν τη λογική τους. Να, όπως ο πρίγκιπας του παραμυθιού που έχει ερωτευτεί την κόρη του αυτοκράτορα χωρίς καλά καλά να την έχει δει και της στέλνει τα δύο πολυτιμότερα πράγματα που έχει, ένα ρόδο και ένα γλυκόλαλο αηδόνι, προκειμένου να την κατακτήσει. Όμως, εκείνη είναι, για τους δικούς της λόγους, αλλιώτικη απ’ ό,τι τη φαντάζεται ο πρίγκιπας, νευρική και κακομαθημένη. Πλήττει και απορρίπτει τα δώρα του και τον περιφρονεί. Ο πρίγκιπας, πληγωμένος και θυμωμένος, απεργάζεται ένα σχέδιο εκδίκησης. Μεταμφιέζεται σε χοιροβοσκό και πείθει τον αυτοκράτορα ότι θα «βάλει τάξη στο χάος του χοιροστασίου του». Σύντομα παρουσιάζει μια θαυμαστή εφεύρεση: μια χύτρα που, όταν βράζει, το καπάκι της κουδουνίζει σε έναν σκοπό αγαπημένο της κόρης του αυτοκράτορα και από τη μυρωδιά του ατμού μπορείς να μυρίσεις ό,τι φαγητό μαγειρεύει η κάθε κουζίνα στη γειτονιά. Η πριγκίπισσα θέλει να το αποκτήσει με κάθε κόστος. Ο χοιροβοσκός ζητάει για αντάλλαγμα δέκα φιλιά. Εκείνη, με το ζόρι, ενδίδει. Όμως, ο χοιροβοσκός αντιλαμβάνεται ότι η μικρή ακόλουθος της πριγκίπισσας θα χαιρόταν να του δώσει εκείνη τα φιλιά.

Η πριγκίπισσα είναι εκστασιασμένη με το καινούργιο της απόκτημα μέχρι που ο χοιροβοσκός εμφανίζει την επόμενη εφεύρεσή του: μια ροκάνα που παίζει γνωστές μουσικές, κάνοντας όλους να χορεύουν στον ρυθμό της. Αυτήν τη φορά, ζητάει εκατό φιλιά για αντάλλαγμα. Η πριγκίπισσα θέλει τη ροκάνα τόσο πολύ ώστε τελικά υποχωρεί, προς μεγάλη απογοήτευση της ακολούθου της, που είναι φανερά πλέον ερωτευμένη με τον βοσκό. Ο αυτοκράτορας, όμως, ανακαλύπτει ότι η κόρη του κυλιέται στις λάσπες και φιλιέται με τον χοιροβοσκό. Τον διώχνει από το βασίλειο ενώ τιμωρεί την κόρη του τοποθετώντας τη χοιροβοσκοπούλα στις λάσπες μαζί με τις αυλικούς της, μέχρι να βρεθεί κάποιος που να την παντρευτεί. Εκείνη θυμάται τον πρίγκιπα που της είχε στείλει το ρόδο και το αηδόνι. Όμως, ο πρίγκιπας χοιροβοσκός αποκαλύπτει την ταυτότητά του, εκδικείται και την απορρίπτει, επιλέγοντας τη νεαρή ακόλουθο. Η κόρη του αυτοκράτορα μένει απελπισμένη με τις υπόλοιπες ακολούθους της και τα γουρουνάκια, που ξαφνικά υποστηρίζουν ότι είναι μαγεμένοι πρίγκιπες και ότι χρειάζονται… φιλιά για να λυθούν τα μάγια. Τα φώτα της σκηνής σβήνουν πριν προλάβουμε να δούμε αν τα γουρουνάκια έλεγαν αλήθεια ή… παραμύθια.

Η μουσική

Η μελωδική, εκφραστική και με επιρροές από το χατζιδακικό σύμπαν μουσική του Νίκου Κυπουργού κερδίζει μικρούς και μεγάλους θεατές. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο συνθέτης, στο έργο υπάρχουν δύο κόσμοι: ο ένας είναι πολύ καθαρός, λαμπερός και «γυάλινος», το παλάτι του βασιλιά, στο οποίο ζει η πριγκίπισσα, προστατευμένη από τον έξω κόσμο. Ο άλλος είναι ο έξω κόσμος, στον οποίο ζουν τα γουρούνια, πρωτόγονος, βρόμικος, ενστικτώδης. Καθένας από τους δύο χαρακτηρίζεται από τη δική του μουσική. Στον κόσμο της πριγκίπισσας κυριαρχούν πιο «καθαροί», πιο κρυστάλλινοι ήχοι, όπως των εγχόρδων και της τσελέστας. Στον έξω κόσμο η μουσική αντιμετώπιση είναι πιο σύγχρονη και ταυτόχρονα πιο πρωτόγονη. Κυριαρχούν τα χάλκινα και τα κρουστά. Ο ένας κόσμος είναι πιο μελωδικός, ο άλλος πιο ρυθμικός. Σταδιακά, οι δύο κόσμοι, που στην αρχή είναι διαχωρισμένοι, συνδέονται. Το πιο εντυπωσιακό σημείο της παράστασης είναι η μαγική, μουσική ροκάνα, από την οποία ακούγονται «όλες οι μουσικές του κόσμου». Εκεί ανακατεύονται και συνυπάρχουν άριες από γνωστές όπερες, εμπλουτισμένες με υπέροχα λόγια, καθώς και γνωστές μουσικές από κάθε εποχή, από τον Μπαχ και τον Βιβάλντι έως τον Μότσαρτ, τον Μπετόβεν, τον Τσαϊκόφσκι και τον Στραβίνσκι.

Ο πρίγκιπας λερώνει

Η παράσταση που έχει στήσει ο Θωμάς Μοσχόπουλος δεν είναι «διδακτική» και δεν δίνει απαντήσεις, μόνο θέτει ερωτήματα. Άλλωστε, ο κόσμος των παραμυθιών του Άντερσεν είναι κατ’ εξοχήν ένας κόσμος όπου τα πράγματα δεν είναι όπως δείχνουν. Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη και λιμπρετίστα, ο «Πρίγκιπας Χοιροβοσκός» χαρακτηρίζεται και στον τίτλο του ακόμη από αυτήν την αποκαλυπτική αμφισημία. Τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Οι πρίγκιπες και οι πριγκίπισσες, λίγο… βρομόπαιδα, δεν είναι καθόλου αναμενόμενοι, σίγουρα όχι ιδανικοί και ανατρέπουν όλα τα κλισέ. Αυτό προσφέρει στον Μοσχόπουλο «πεδίον δόξης λαμπρό» προκειμένου να αναπτύξει την επιθυμητή «αναστάτωση» που θα αποκαλύψει σε κάθε θεατή κάτι διαφορετικό. Μάλιστα, η εκδοχή των Μοσχόπουλου-Κυπουργού δίνει χώρο στη μικρή ακόλουθο της κόρης του αυτοκράτορα, που τολμάει να είναι διαφορετική χωρίς να χάσει τη σεμνότητά της, και φυσικά στα λασπωμένα γουρούνια, τους συμπαθητικούς-αντιπαθητικούς αφηγητές της ιστορίας, με πολύ… μα πάρα πολύ «ανθρώπινα» στοιχεία στον χαρακτήρα τους. Η Λυρική Σκηνή, χάρη στα αφαιρετικά, αλλά αρκούντως παραμυθένια σκηνικά της Ελευθερίας Θεριανού, μεταμορφώνεται σε… πραγματικό χοιροστάσιο. Στον κόσμο αυτόν, οι πρίγκιπες και οι πριγκίπισσες, φορώντας τα κοστούμια της Κλερ Μπρέισγουελ, «λερώνονται» και «λερώνουν», χάνουν τις βεβαιότητές τους αλλά και την αλαζονεία τους, ανοίγοντας ίσως έτσι τον δρόμο για ένα παραμύθι πιο βιωμένο, πιο πραγματικό, εντέλει πιο χειροπιαστό. Ένα παραμύθι που θα τελείωνε κάπως έτσι: Και ζήσαν αυτοί… ούτε καλά… ούτε τέλεια… ούτε wow! Αλλά όσο καλύτερα μπορούσαν… Κι εμείς; Θα δούμε…

Info: Η όπερα και… για παιδιά του Νίκου Κυπουργού Προσοχή! Ο Πρίγκιπας λερώνει, σε λιμπρέτο και σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου, θα παίζεται στο θέατρο Ολύμπια (Ακαδημίας 59-61), σε πρωινές και βραδινές παραστάσεις έως τις 8 Μαρτίου 2015. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους συναντάμε διακεκριμένους και νεότερους μονωδούς της ΕΛΣ.Σημειώνουμε ότι πρόσφατα κυκλοφόρησε από τη Μικρή Άρκτο και την Εθνική Λυρική Σκηνή το βιβλίο-cd της παράστασης, με το κείμενο του λιμπρέτου, πρωτότυπα εικονογραφημένο με έργα του Βίκτωρα Μοσχόπουλου. Την Ορχήστρα της Παιδικής Σκηνής της ΕΛΣ διευθύνει ο Γιώργος Αραβίδης. Θα το βρείτε στα βιβλιοπωλεία και στα δισκοπωλεία.