Κάθε χρονιά, όταν πλησιάζουν οι γιορτές των Χριστουγέννων, οι γονείς των μικρών παιδιών φέρνουν στις ομάδες γονέων την ίδια ερώτηση σε σχέση με το πώς μιλάμε στο παιδί μας για τον Άγιο Βασίλη, και η ερώτηση εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους: «Τι να πω στο παιδί μου για τον Άγιο Βασίλη;» «Να πω στο παιδί μου πως δεν υπάρχει;» «Το παιδί μου αρνείται να πιστέψει πως ο Άγιος Βασίλης δεν υπάρχει. Να επιμείνω πως φέρνω εγώ τα δώρα;» Από τη μια κάθε σπίτι έχει τους δικούς του μύθους και τις δικές του αλήθειες και από την άλλη τα παιδιά έχουν μεγάλη ανάγκη τους μύθους και τις ιστορίες, όπως εξάλλου και οι ενήλικες. Όλοι έχουμε ανάγκη να πιστέψουμε σε κάτι, σε κάποιον, ακόμα και αν βαθιά μέσα μας δεν τον έχουμε δει ποτέ, ακόμα και αν δεν είναι ακριβώς αληθινός. Τι είναι, όμως, αληθινό; Καθετί που κρύβει μέσα του τη δύναμη της πίστης κουβαλά τη δική του αλήθεια.
Τα μικρά παιδιά, σε εκείνες τις ηλικίες που ζουν ακόμα ανάμεσα στον κόσμο της φαντασίας και της πραγματικότητας, δειλά δειλά ξεκινούν να κάνουν ερωτήσεις, δίνοντάς μας να καταλάβουμε πως προσπαθούν να δώσουν νέες εξηγήσεις σε θέματα που πριν τους φαίνονταν αδιαμφισβήτητα αληθινά. Είναι πολύ σημαντικό να είμαστε ευέλικτοι με τα παιδιά και όταν έρθει η ώρα –που σίγουρα θα έρθει–, τότε πρέπει να τους εξηγήσουμε τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα σε έναν μύθο και σε ένα ζωντανό πρόσωπο που γεννήθηκε, έχει γονείς, εθνικότητα, το οποίο μεγάλωσε, θα πεθάνει, και που κατ’ ανάγκη, όπως όλοι οι άνθρωποι, κατοικεί σε ένα σπίτι πάνω στη γη και όχι στα σύννεφα.
Η κόρη μου φέτος, μαθήτρια της πρώτης δημοτικού, άκουσε από συμμαθητή της πως δεν υπάρχει ο Άγιος Βασίλης, ήρθε τρέχοντας σε μένα και μου είπε βάζοντας τα χέρια στα αυτιά: «Ξέρω πολύ καλά τι συμβαίνει με τον Άγιο, αλλά δεν είμαι ακόμα έτοιμη να το δεχτώ, γι’ αυτό θα συνεχίσουμε κανονικά τα σχέδιά μας να βάλουμε κουραμπιέ και νερό δίπλα στο τζάκι». Εννοείται πως σεβάστηκα την επιθυμία της και δεν προχώρησα τη συζήτηση. Λίγες μέρες αργότερα, όταν με ρώτησε: «Μαμά, πώς γίνεται να προλαβαίνει να πηγαίνει ο Άγιος σε τόσες χώρες και πώς πηγαίνει στα σπίτια που δεν έχουν τζάκι και επίσης πώς γίνεται να πετάνε οι τάρανδοι;», έκανα το «κόλπο της απάντησης-ερώτησης» όπως το λέω και το συνιστώ στους γονείς (απαντάς με ερώτηση και καταλαβαίνεις από την απάντηση του παιδιού τι είναι έτοιμο να ακούσει). Τη ρώτησα, λοιπόν: «Εσύ τι σκέφτεσαι για όλα αυτά;» και εκείνη μου απάντησε: «Σκέφτομαι πως αυτό είναι πολύ περίεργο, μαμά, σχεδόν αδύνατο!». «Πράγματι, θα πρέπει να το σκεφτούμε και να το ξανασυζητήσουμε» της απάντησα, κερδίζοντας λίγο χρόνο.
Και εκεί που ξεκινούσα να σκαρώνω μια ιστορία για να τη μυήσω στον συμβολισμό της προσφοράς και τη φιγούρα του Άγιου Βασίλη που ζωντανεύει μέσα σε όλους όσοι προσφέρουν, ήρθε και μας έδωσε απαντήσεις με τις λέξεις της η Χιρόκο Μοτάι και με τις εικόνες της η Μάρικα Μάιγιαλα, μέσα σε ένα υπέροχο βιβλίο το οποίο έχουμε ήδη διαβάσει εκατοντάδες χιλιάδες φορές και δεν το χορταίνουμε! Ο τίτλος Εκατοντάδες χιλιάδες Αγιοβασίληδες από τις Εκδόσεις Πατάκη!
Πρόκειται για ένα βιβλίο που δίνει χώρο να ανθίσει ο συμβολισμός μέσα στην ψυχική σκευή του μικρού παιδιού και να ξυπνήσει η ποίηση μέσα στο σώμα του ενήλικα. Το υπέροχο σε αυτό το βιβλίο, κατάλληλο για παιδάκια από 3 ως… 103 χρόνων, είναι πως αναφέρεται στον Άγιο, που ζητά από τον Θεό βοήθεια, ο οποίος ως ανώτερη δύναμη εισακούει και προσφέρει όσα του ζητούνται, στους γονείς, που ακούνε μια φωνούλα μέσα στ’ αυτιά τους να τους προτρέπει να αφουγκραστούν τις επιθυμίες των παιδιών και, τέλος, στα μικρά παιδιά, που επιθυμούν και προσμένουν, μεταφέροντας έτσι το μήνυμα πως χρειάζεται συνεργασία και πίστη για να μπορέσει να ζωντανέψει η μαγεία της προσφοράς των Χριστουγέννων! Η κόρη μου, μόλις διαβάσαμε το βιβλίο την πρώτη φορά, με ρώτησε: «Εσένα, μαμά, σου ψιθύρισε το δικό σου μικρό πλασματάκι-Άγιος Βασίλης;». «Φυσικά!» της απάντησα και χώθηκε στην αγκαλιά μου! Σας εύχομαι καλή ανάγνωση και καλή χρονιά, γεμάτη Εκατοντάδες χιλιάδες Αγιοβασίληδες!
H Σουζάνα Παπαφάγου είναι κλινικός ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας. Το κείμενο δημοσιεύτηκε και στο blog των εκδόσεων Πατάκη με τίτλο “Τι να πω στο παιδί μου για τον Άγιο Βασίλη”.
Το βιβλίο Εκατοντάδες χιλιάδες Αγιοβασίληδες κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση της Μαρίας Παπαγιάννη.
