Όταν έχουμε μικρά παιδιά, που κουράζονται αν μείνουν πολλή ώρα στο καράβι, δεν είναι εύκολο να ταξιδέψουμε σε μακρινό νησιωτικό προορισμό. Άλλωστε και οι παιδίατροι, για λόγους ασφαλείας, συστήνουν να αποφεύγουμε τις… άγονες γραμμές. Αφήνουμε λοιπόν για το μέλλον τις πιο μακρινές Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα και αναζητάμε κάτι κοντινό, ώστε να αποφύγουμε την γκρίνια και την ταλαιπωρία και να βουτήξουμε γρήγορα σε όμορφα, κρυστάλλινα νερά. Τι λέτε; Πάμε ένα ταξίδι στην Πύλη των Κυκλάδων, στην Κέα, στο πιο κοντινό στην Αττική κατοικήσιμο Κυκλαδονήσι;

Επιλέγοντας την Κέα «γλιτώνετε» καταρχάς τον πολύβουο και μονίμως μποτιλιαρισμένο Πειραιά, καθώς τα πλοία για το νησί φεύγουν από το σαφώς πιο ήσυχο Λαύριο, από το οποίο η Κέα απέχει μόλις μία ώρα με το καράβι. Έχει ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου, τον κόλπο του Αγίου Νικολάου και είναι σχετικά αραιοκατοικημένη, με εξαίρεση την Κορησσία (Λιβάδι), το κεντρικό λιμάνι του νησιού, την Ιουλίδα, που είναι η Χώρα (πρωτεύουσα) και το γραφικό ψαροχώρι Βουρκάρι. Το καλοκαίρι, βέβαια, κάθε άλλο παρά αραιοκατοικημένη τη λες, καθώς σφύζει από τουρίστες και γεμίζει κοσμοπολίτικη ζωή! Συμβουλή: Αν καταφέρετε να μην την επισκεφτείτε Σαββατοκύριακο, αλλά μέσα στην εβδομάδα, θα την απολαύσετε περισσότερο.

Η ιστορία

Η παλαιότερη ονομασία της Κέας ήταν Υδρούσα, ενώ κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας το νησί λεγόταν Τζια, όπως το αποκαλούν και πολλοί ακόμα έως σήμερα. Η επίσημη ονομασία του, Κέα, οφείλεται μάλλον στον ήρωα Κέω, επικεφαλής των Λοκρών από τη Ναύπακτο οι οποίοι κατά την αρχαιότητα κατέλαβαν το νησί. Ο προϊστορικός οικισμός της Κεφάλας, που βρίσκεται στο ομώνυμο ακρωτήριο, στη βορειοδυτική ακτή του νησιού, ιδρύθηκε κατά την τελική νεολιθική περίοδο, ενώ ο προϊστορικός οικισμός της Αγίας Ειρήνης, στο βόρειο τμήμα του λιμανιού του Αγίου Νικολάου, υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά κέντρα του Αιγαίου, από το τέλος της νεολιθικής εποχής, που χρονολογείται η πρώτη εγκατάσταση στο χώρο, μέχρι τον 15ο αιώνα π.Χ., οπότε καταστράφηκε από τους ισχυρούς σεισμούς, σε περίοδο μεγάλης ακμής. Στους αρχαϊκούς χρόνους, στην Κέα υπήρχαν τέσσερις ανεξάρτητες και δυνατές οικονομικά και πολιτιστικά πόλεις: η Ιουλίς, η Καρθαία, η Ποιήεσσα και η Κορησσός, ερείπια των οποίων υπάρχουν έως σήμερα και μαρτυρούν την μεγάλη ακμή του νησιού κατά την αρχαιότητα. Όλες οι πόλεις περιβάλλονταν από οχύρωση, ενώ η ανέγερση μεμονωμένων πύργων σε επίκαιρα σημεία συμπλήρωνε τον έλεγχο και την προστασία κάθε επικράτειας. Έπειτα, κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, τη Φραγκοκρατία και την Τουρκοκρατία το νησί περιήλθε σε παρακμή και ήταν ορμητήριο πειρατών. Από το 1830, η Κέα, όπως και όλες οι Κυκλάδες περιλήφθηκε στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, κατέφυγαν στο νησί πρόσφυγες και έτσι το νησί εμπλουτίστηκε πληθυσμιακά, πολιτισμικά και οικονομικά καθώς ο πληθυσμός αυξήθηκε και ταυτόχρονα αυξήθηκε ο αριθμός των ναυτικών και των εργατών. Με την αστική ανάπτυξη της Αθήνας κατά τον 20ο αιώνα, όμως, μειώθηκε σημαντικά ο πληθυσμός της και η Κέα άρχισε σταδιακά να παρακμάζει, μέχρι που την… έσωσε ο τουρισμός!

Το τοπίο

Το νησί διαφέρει αρκετά από τα υπόλοιπα κυκλαδίτικα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η έλλειψη των χαρακτηριστικών λευκών σπιτιών και η παρουσία κατοικιών με πολλά χρώματα. Όμως, η Τζια έχει μια ξεχωριστή γεωφυσική ομορφιά και έναν «αέρα» που την καθιστά μοναδικό προορισμό για διακοπές ή μικρές αποδράσεις. Φτάνοντας στο λιμάνι, θα θεωρήσετε, με βάση την πρώτη εικόνα που θα αντικρύσετε, ότι πρόκειται για έναν τόπο άγονο, όμως, κινούμενοι προς την ενδοχώρα θα εντυπωσιαστείτε από την πυκνή βλάστηση και την πλούσια χλωρίδα, που περιλαμβάνει μάλιστα και σπάνια είδη φυτών. Τα δάση βασιλικής βελανιδιάς, μοναδικά στις Κυκλάδες, δημιουργούν ένα αξέχαστο τοπίο, ενώ στο νησί ευδοκιμούν ακόμα πολλά βότανα, αρωματικά φυτά και όμορφα αγριολούλουδα, με τη χλωρίδα να καταγράφει σχεδόν 3000 είδη φυτών (σταμναγκάθι, δρυς, ασφόδελοι και σφένδαμοι κυρίως, αλλά και σπανιότερα είδη ορχιδέας κ.ά.) Το μεγαλύτερο μέρος του νησιού, άλλωστε, ανήκει στο δίκτυο Natura 2000. Επιπλέον το νησί έχει πολλά καταφύγια θηραμάτων, κυρίως για αποδημητικά πουλιά αλλά και για κάποια αρπακτικά.

Αν αγαπάτε την πεζοπορία, αξίζει να περπατήσετε κάποια από τα μονοπάτια, χτισμένα σαν πέτρινες σκάλες, που διανύουν όλο το νησί, έχουν συνολικό μήκος 36 χιλιόμετρα και έχουν χαρακτηριστεί ως «Δίκτυο Διαδρομών Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος». Θα βρείτε δώδεκα διαδρομές, στις οποίες είναι τοποθετημένες ξύλινες πινακίδες και θα σας καθοδηγήσουν με ασφάλεια. Η περιήγηση είναι μαγευτική, καθώς θα περάσετε μέσα από δάση με βελανιδιές, θα συναντήσετε παραδοσιακές πετρόκτιστες πηγές, και ασπρισμένα, γραφικά ξωκλήσια, καταλήγοντας είτε σε μικρούς όρμους είτε σε υπέροχες παραλίες. Περπατώντας τα, θα «μεταφερθείτε» στο μακρινό και γοητευτικό παρελθόν,  πατώντας πάνω στα χνάρια των αρχαίων Κείων, αφού πολλές από τις διαδρομές ήταν μέρος του οδικού δικτύου που συνέδεε τις τέσσερις πόλεις-κράτη και παρουσιάζουν έντονο ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Επιλέξτε, πάντως, είτε πολύ πρωινή είτε απογευματινή ώρα, γιατί ο ήλιος μέσα στο κατακαλόκαιρο δεν βοηθάει τους περιπατητές, ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά. Και φροντίστε να είστε κατάλληλα ντυμένοι και να έχετε μαζί σας τον απαραίτητο εξοπλισμό.

Η χώρα

Η πανέμορφη χώρα του νησιού, η Ιουλίδα, είναι αμφιθεατρικά χτισμένη επάνω στη ράχη τριών λόφων και  σε κάθε ηλιοβασίλεμα παίρνει μαγική όψη. Ετοιμαστείτε για περίπατο σε έναν παραμυθένιο οικισμό γεμάτο σφιχταγκαλιασμένα παραδοσιακά λευκά σπίτια με κοκκινωπές κεραμοσκεπές, αλλά και μεταγενέστερα χρωματιστά, καμάρες με στεγάδια, στενά λιθόστρωτα ανηφορικά σοκάκια (ετοιμαστείτε να σφίξετε πόδια) με λευκά πλατύσκαλα, πολυάριθμα εκκλησάκια και διάσπαρτα γραφικά μαγαζάκια. Στην Χώρα, εκτός από τα ωραία καφέ και ταβερνάκια στα οποία σίγουρα θα σας «τραβάνε» τα παιδιά σας, δεν πρέπει να παραλείψετε μια επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου φιλοξενούνται σημαντικά ευρήματα από τις ανασκαφές στο νησί, αλλά και στο Ιστορικό Δημαρχείο. Το τελευταίο είναι ένα εντυπωσιακό νεοκλασικό κτήριο του 1902, έργο του Ερνστ Τσίλερ, το οποίο κοσμούν ευρήματα από τους διάφορους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού.

Ο Λιόντας

Ένα νησί με τόσο πλούσια ιστορία δεν θα μπορούσε παρά να είναι διάσπαρτο από μνημεία σε ξηρά και θάλασσα. Ο επισκέπτης είτε κάνει έναν απλό περίπατο στη Χώρα είτε την πεζοπορία εξερεύνησης στα μονοπάτια βρίσκει συνεχώς μπροστά του ενδιαφέροντα τοπόσημα, τα οποία χρονολογούνται από τα προϊστορικά χρόνια ως τον προηγούμενο αιώνα. Το σήμα κατατεθέν, όμως, είναι ο Λιόντας ή Λέοντας. Σύμφωνα με τον επικρατέστερο μύθο, την εποχή που ακόμα η Κέα λεγόταν Υδρούσσα, λόγω των άφθονων νερών της, ένα τρομερό λιοντάρι έκανε την εμφάνισή του στα δάση του νησιού που μέχρι τότε κατοικούνταν από Νύμφες, τις νεράιδες των υδάτων, και τις καταδίωξε. Τότε η οργή των θεών επέφερε και την ξηρασία του κλίματος των Κυκλάδων και ειδικότερα της Κέας, η οποία αποκαταστάθηκε με την άφιξη από τη Θεσσαλία του ημίθεου Αρισταίου, γιου του θεού Απόλλωνα και της Νύμφης Κυρήνης. Ο Αρισταίος κατάφερε να εξευμενίσει τους θεούς, η ξηρασία περιορίστηκε σημαντικά και έκαναν την εμφάνισή τους οι ευεργετικοί βόρειοι άνεμοι του καλοκαιριού, τα δροσερά μελτέμια. Λαξευμένος πάνω σε βράχο από τον 7ο αιώνα π.Χ., ο Λιόντας στέκεται επιβλητικά και εντυπωσιάζει κάθε επισκέπτη. Βρίσκεται πάνω στο μονοπάτι που ξεκινάει από την περιοχή του Άγιου Σπυρίδωνα και καταλήγει στον όρμο του Οτζιά.

Για μπάνιο

Με τα χιλιόμετρα της ακτογραμμής της, η Κέα προσφέρει ακόμη και στον πιο απαιτητικό επισκέπτη ειδυλλιακές παραλίες με εντυπωσιακά νερά για κάθε γούστο: άλλες οργανωμένες, άλλες με άγρια ομορφιά, άλλες στην καρδιά της καλοκαιρινής δράσης, άλλες απομονωμένες, άλλες προσιτές από στεριά και θάλασσα και άλλες κρυμμένες που προκαλούν τον επισκέπτη να τις εξερευνήσει. Οι ωραιότερες περιοχές, που δεν είναι ακόμη- ευτυχώς- εμπορικά αξιοποιημένες, βρίσκονται πάντως στην βορειοανατολική μεριά του νησιού. Μια εξ’ αυτών είναι η Πέρα Μεριά που έχει αρκετές μικρές παραλίες, όπως το Σπαθί. Οι πιο γνωστές παραλίες, ωστόσο, είναι ο Οτζιάς, το Γιαλισκάρι, οι Ποίσσες, τα Ξύλα, καθώς και ο Κούνδουρος, που έχει βραβευτεί με γαλάζια σημαία.

Φωτογραφίες: © Γιώργος Στριμμένος