Με αφορμή τη μεγάλη ημέρα της ποίησης, την Κυριακή 16 Μαρτίου 2014 – ώρα 11.30 π.μ., στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, η Τατιάνα Ζωγράφου παρουσιάζει το “Πετώντας πας στην πόλη…, με τη συμμετοχή του Μουσικού Ομίλου Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων. Η γνωστή συνθέτρια και δασκάλα μουσικής (από το 1998 στο Αρσάκειο Νηπιαγωγείο Ψυχικού) επιμελείται το α’ μέρος της συναυλίας “Τραγούδια για παιδιά” (στο β’ μέρος ο συνθέτης Π. Περάκης παρουσιάζει τα Μελωδόνια σε ποίηση Π. Παμπούδη) με ένα πρόγραμμα-αφιέρωμα στα δέκα χρόνια της στη δισκογραφία για παιδιά, δίνοντας στην παράσταση αυτή τον τίτλο του πρώτου της προσωπικού δίσκου, που κυκλοφόρησε το 2004 και επανακυκλοφορεί (2014) σε βιβλίο-cd με ζωγραφιές του Χρήστου Κεχαγιόγλου. Διαλέγοντας τα καλύτερα τραγούδια της, μας ταξιδεύει με τον δικό της μοναδικό τρόπο στον χρόνο, στους πλανήτες, στον έρωτα, στην αγάπη. Κι όλα αυτά μέσα από τους στίχους της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, της Βεατρίκης Κάντζολα Σαμπατάκου αλλά και δικούς της. Μαζί της στην «πτήση» αυτή οι εκλεκτοί συνεργάτες της-μουσικοί, που όλα αυτά τα χρόνια ταξιδεύουν παρέα μαζί της στις γειτονιές των μικρών και των μεγάλων παιδιών.

Απ’ το ταξίδι αυτό δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι φωνές αυτών των παιδιών αλλά και… οι ζωγραφιές τους.

Διεύθυνση χορωδίας: Χριστίνα Βαρσάμη – Κούκνη
Tραγουδούν: Κώστας Ζαμπούνης, Τατιάνα Ζωγράφου, Κωστής Ρασιδάκις
Παίζουν: Λευτέρης Γρίβας (ακορντεόν), Βαγγέλης Ζωγράφος (κοντραμπάσο), Πάνος Κανελλόπουλος (μαντολίνο), Αμαλία Κουντούρη (φλάουτο), Δημήτρης Μπουζάνης (πιάνο), Μιχάλης Πορφύρης (βιολοντσέλο)

Με αφορμή τη συναυλία αυτή στο ΜΜΑ, το Τaλκ μίλησε με την καλλιτέχνιδα. Ας δούμε τι μας είπε.

Κυρία Ζωγράφου είστε νηπιαγωγός. Κατά πόσο η σχέση και η συναναστροφή με τα παιδιά συμβάλει στην έμπνευσή σας. Σας έχει ερθει ποτε ιδέα για τραγούδι από κάποιο παιδί; Σας έχει κάνει ποτέ κάποιο παιδί πρόταση ή ακόμη και παρατήρηση; Ουσιαστικά όταν φτιάχνω τραγούδια που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σχετίζονται με τα παιδιά δεν φτιάχνω παιδικά τραγούδια, αλλά τραγούδια που “παίζουν” με την έννοια της παιδικότητας. Με αυτή την έννοια η καθημερινή συναναστροφή με τα παιδιά δεν είναι παρά ένας συνεχής και δημιουργικός διάλογος ανάμεσα στην παιδικότητα, στα παιδιά και στο πώς εμείς οι μεγάλοι αντιλαμβανόμαστε αυτά τα δύο. Επίσης, τα παιδιά όπως και οι καλλιτέχνες ζουν πολύ έντονα μικρές στιγμές της ζωής, που σε άλλους περνούν απαρατήρητες. Παρατηρώντας πώς νιώθουν τα παιδιά για πράγματα του κόσμου μαθαίνω συνέχεια. Και πολλές φορές αυτό οδηγεί σε τραγούδια.

Τα τραγούδια αλλά και τα παραμύθια σας καταπιάνονται με σημαντικά θέματα, μιλούν για προβλήματα με μειονότητες  για τη φιλία, για τη σημασία της αγάπης. Δημιουργούνται απορίες στα παιδιά, προβληματίζονται, σας θέτουν ερωτήματα;  Αυτό τον καιρό στο μάθημά μου εκπονώ μαζί με τους μικρούς μαθητές μου ένα καινοτόμο πρόγραμμα με θέμα τον ενεργό πολίτη του αύριο. Το δικό μου πρόγραμμα το λέμε «Η μουσική μας ενώνει». Μέσα από  γνωριμία των παιδιών με διάφορα μουσικά όργανα, τη διδασκαλία τραγουδιών μακρινών πολιτισμών (Κένυα, Λατινική Αμερική) αλλά και τα παραμύθια  για την διαφορετικότητα στα οποία έχω φτιάξει τα τραγούδια (“Ένας γάτος μια φορά”, του Κώστα  Μάγου  και της  Γεωργίας  Γκανάτσιου και “ο Τζικιτζίκ, ο Κρικικρίκ και η παράξενη χορωδία του δάσους” και πάλι του Κώστα Μάγου) προσπαθώ να συζητήσω με απλό τρόπο όλα αυτά τα θέματα. Ανακαλύπτει κανείς συζητώντας με τα παιδιά ότι πρωτού φτάσουμε στα σοβαρά θέματα του ρατσισμού  πρέπει προηγουμένως να έχουμε κάνει δουλειά με πολύ πιο απλά και συνηθισμένα στερεότυπα  αλλά εξίσου καταστροφικά με τα άλλα. Ένα από τα τετράχρονα παιδιά με τα οποία δουλέψαμε είπε, μετά το παραμύθι του γάτου,με αφοπλιστική ευθύτητα,  το εξής: «κατάλαβα ότι ο κόσμος δεν είναι μόνο αγόρια, είναι αγόρια και κορίτσια». Ουδέν σχόλιο.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια μεγάλη άνθηση του παιδικού τραγουδιού (έως εισβολή θα την έλεγα στο χώρο) με δισκογραφικές δουλειές αντιφατικές μεταξύ τους. Αυτός ο πολλαπλού  περιεχομένου βομβαρδισμός δεν μπερδεύει το παιδί; Και πώς ένα παιδί μπορεί να ξεχωρίσει το “τίμιο” ή μη παιδικό τραγούδι; Καταρχήν δεν είναι δουλειά του παιδιού να ξεχωρίσει το «τίμιο», το εμπορικό, το χάλια. Είναι δουλειά των γονιών του. Εμείς οι εκπαιδευτικοί  δουλεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση, της καλλιέργειας της αισθητικής αντίληψης των παιδιών αλλά σίγουρα το περιβάλλον του σπιτιού παίζει τον καθοριστικό ρόλο. Το πρόβλημα πάντως ξεκινάει από το ότι  ο «χώρος του παιδικού» πιστεύουν διάφοροι επιτήδειοι ότι πουλάει. Δεν βλέπετε πόσο και πόσοι στρέφουν ευκαιριακά το βλέμμα τους προς το παιδί; Όταν μπαίνουν στο κέντρο οικονομικά κίνητρα , όλα δείχουν και γίνονται αλλιώς.

Έχετε 10 χρόνια στη δισκογραφία, απευθύνεστε όχι μόνο σε παιδιά αλλά και σε ενήλικες και έχετε σπουδαίες συνεργασίες στο ενεργητικό σας. Έχετε μελοποιήσει στίχους ποιητών, έχετε συνεργαστεί με σπουδαίους καλλιτέχνες όπως Διονύση Σαββόπουλο, Μαρία Φαραντούρη, Αλκίνοο Ιωαννίδη κλπ. Μιλήστε μας λίγο για τις συνεργασίες αυτές. Η συγκίνηση ήταν τεράστια όταν ηχογραφούσα στο στούντιο μαζί τους. Είμαι πολύ περήφανη γι αυτές τις συμμετοχές  και πάντα ευγνώμων  που τίμησαν με την ερμηνεία τους τα τραγούδια μου. Η Φαραντούρη με έκανε να κλαίω απ’ την πρώτη νότα. Στον Σαββόπουλο μου έκανε τεράστια εντύπωση πόσο λεπτομερώς είχε μελετήσει, καθώς και με πόση μαεστρία δούλεψε στην ηχογράφηση. Ο Αλκίνοος πάλι, δοτικός, ζεστός και γενναιόδωρος. Η συνεργασία μου επίσης με την ποιήτρια Ιουλίτα  Ηλιοπούλου είναι κάτι που άνθισε σιγά σιγά και βασίστηκε πάνω στην αμοιβαία εκτίμηση και εμπιστοσύνη.

Τι ετοιμάζετε τώρα δισκογραφικά; Έχω έτοιμα πολλά τραγούδια για παιδιά και άλλα στα σκαριά. Αλλά δεν βιάζομαι. Δεν νιώθω έτοιμη. Η μικρή μου κόρη είναι 2μιση χρονών και χρειάζεται πολύ τη μαμά της. Εάν μπω στο στούντιο θέλω 100 ώρες που σε αυτή τη φάση δεν τις έχω. Όμως επειδή το έτος 2014 είναι για μένα γιορτή για τα δέκα χρόνια μου στη δισκογραφία ετοιμάζω ωραίες συναυλίες για τους μικρούς μου φίλους. Τα χριστούγεννα είχα συμμετάσχει στη Τεχνόπολη στις χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις του Christmas Factory. Ήταν σχεδόν άδεια από κάτω, είμασταν άτυχοι γιατί είχε φοβερό κρύο. Κι όμως έγινε κάτι μαγικό. Οι πέντε άνθρωποι που ξεπάγιασαν μαζί μας ήταν συνεπαρμένοι. Όταν τελειώσαμε τη συναυλία μας ήρθε ο ηχολήπτης και είπε ότι σε όλη τη διοργάνωση δεν είχε ακούσει καλύτερη συναυλία και πιο δεμένο και δημιουργικό γκρουπ. Επίσης μου είπε ότι  όπου του πω έρχεται να μας κάνει ήχο δωρεάν. Δεν είναι εκπληκτικό αυτό; Φούσκωσα σα μπαλόνι.

Μιλήστε μας λίγο για την παράσταση στο Μέγαρο. Όταν έχεις μαζί σου τους «Κόκκινους γάτους», το γκρουπ που λέγαμε πριν, τον Όμιλο Αρσακείων –Τοσιτσείων σχολείων με τη σπουδαία μαέστρο του, τη Χριστίνα Βαρσάμη, τους σολίστ  Κωστή Ρασιδάκι και Κώστα Ζαμπούνη και τις ζωγραφιές των μικρών μαθητών σου, τότε μπορείς να πιστεύεις ότι  αυτή η συναυλία θα είναι όμορφη. Στο δεύτερο μέρος θα έχει τα υπέροχα τραγούδια του Πετρου Περάκη σε ποίηση Παυλίνας Παμπούδη με τον Σπύρο Σακκά και ομάδα παιδιών που θα χορεύει. Περιμένουμε με αγωνία τους μικρούς θεατές μας . Χωρίς αυτούς δεν μπορεί να αρχίσει η παράσταση!

Νιώθετε κάπου κάπου παιδί; Ναι. Νιώθω κι εγώ σαν παιδί που προσπαθεί να καταλάβει, που δεν βιάζεται να μεγαλώσει, που θεωρεί ότι η ωριμότητα είναι μια αργή και επίπονη υπόθεση και που πετώντας συχνά πυκνά φτάνει στην πόλη, άλλοτε πάλι στους πλανήτες ή στροβιλίζεται στις εποχές, στην αγάπη  στα τί και τα γιατί των παιδιών, χορεύοντας ταραντέλα παρέα με γάτους, γρύλους, τζίτζικες και μικρές αραχνούλες. Παρέα με όλους εσάς…  

Η Τατιάνα Ζωγράφου σπούδασε στα Γιάννενα νηπιαγωγός και έκανε μεταπτυχιακά στην Αγγλία (Reading) για τη Μουσική στην εκπαίδευση. Με τον Κώστα Πασχάλη και την Χριστίνα Γιαννακοπούλου πήρε πτυχίο και δίπλωμα μονωδίας (Ωδείο Κόνταλυ). Είναι δασκάλα μουσικής στο Αρσάκειο Νηπιαγωγείο Ψυχικού. Τραγούδια της έχουν τραγουδήσει η Νένα Βενετσάνου, η Μαρία Φαραντούρη, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Τάσος Αποστόλου, ο Βαγγέλης Γερμανός, η Ειρήνη Δερέμπεη, ο Κώστας Θωμαΐδης, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, η Μαρίζα Κωχ, ο Ηλίας Λιούγκος, η Δάφνη Πανουργιά, η Σοφία Παπάζογλου, ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος κ. α. Της αρέσει να πηγαίνει Πετώντας στην πόλη (ΜΒΙ, 2004) παρέα με τον Κόκκινο γάτο της και ένα μαντολίνο (Εν πλω, 2009). Δεν βιάζεται να μεγαλώσει (Μελωδικό Καράβι, 2007) και γι’ αυτό με χαρά τραγουδάει στην Παράξενη χορωδία του δάσους μαζί με τον Κρικικρίκ και τον Τζικιτζίκ (Καλειδοσκόπιο, 2012). Σπίτι της (Εν πλω, 2009) οι καρδιές των παιδιών και καρδιά της οι δυο κόρες της… Με τον δικό της Μυστικό τρόπο (Καλειδοσκόπιο, 2011). Και ξανά Πετώντας… (α’ έκδοση βιβλίου-cd, Εν πλω, 2014)