Οι ηθοποιοί της παράστασης “Η Αυγή και ο Ανθός” συστήνονται στους αναγνώστες του Τaλκ και μιλούν για την παράστασή τους και το παιδικό θέατρο.
Καλημέρα σας, ηθοποιοί της παράστασης “Η Αυγή και ο Ανθός”. Πριν μιλήσουμε για τη δουλειά σας, παρακαλώ, συστηθείτε μας!
Καλημέρα. Είμαι η Μαρία Ντίνου. Είμαι απόφοιτη της Δραματικής σχολής Ανδρέας Βουτσινάς και του Παιδαγωγικού Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης. Το μεταπτυχιακό μου ήταν επάνω στην Ειδική Εκπαίδευση.
Καλημέρα, είμαι η Ελένη Ζούμπου, απόφοιτη της Δραματικής Σχολής του Δήμου της Αγίας Βαρβάρας και του τμήματος Ιστορίας και Θεωρίας της Τέχνης της Α.Σ.Κ.Τ.
Καλημέρα και από εμένα, εγώ είμαι ο Ιάσονας Άλυ, μουσικός, ηθοποιός και σπουδαστής στο τμήμα Θεατρολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Κάθε Κυριακή, στο 104, παίζετε στην Αυγή και τον Ανθό, την παράσταση της ομάδας Hippo, σε κείμενο του Θωμά Βελισσάρη. Πείτε μας λίγα λόγια για την παράστασή σας! Έμπνευσή της είναι τα λαϊκά παραμύθια, αλλά και ο Λάμπρος του Διονύσιου Σολωμού;
M.N. Ακριβώς. Το εν λόγω παραμύθι αφορμάται από τον Λάμπρο και περιέχει πληθώρα στοιχείων από διάφορα άλλα λαϊκά παραμύθια, ελληνικής και ξένης προέλευσης. Μέσω αυτών μεταφερόμαστε σε έναν κόσμο φανταστικό, που δεν παύει όμως να έχει σχέση τόσο με το σήμερα όσο και με το χθες, καθώς γίνεται λόγος για τη διεφθαρμένη εξουσία και την ευτυχία των λίγων σε βάρος των πολλών. Πιο συγκεκριμένα, συναντούμε τον Βασιλιά, στου οποίου τα χέρια είναι συγκεντρωμένες όλων των μορφών οι εξουσίες και με τη βοήθεια των υποτακτικών του φυλακίζει σε ένα μαγικό μενταγιόν τις σκέψεις, τα όνειρα και τα «θέλω» των υπηκόων του. Στην ουσία, τους στερεί την ελεύθερη βούληση. Και ενώ έχει γίνει απόπειρα να ανατραπεί η εν λόγω κατάσταση με την επανάσταση των χωρικών, μαθαίνουμε ότι απέτυχε και ότι πλέον η μόνη ελπίδα είναι η ένωση δύο δίδυμων αδελφών, δηλαδή της Αυγής και του Ανθού, καθώς την πρώτη την έχει απάγει ο Βασιλιάς.
Θέμα της παράστασης είναι η κοινωνική δικαιοσύνη και η δύναμη της αλληλεγγύης. Πόσο εύκολο είναι να επικοινωνήσετε αυτές τις αφηρημένες έννοιες στα μικρά παιδιά;
Ε.Ζ. Παρόλο που αναφέρεστε σε έννοιες πολύπλοκες και εννοιολογικά πολυσήμαντες, γεγονός που καθιστά την κατανόησή των μάλλον δύσκολη αν τις απομονώσουμε και τις ερμηνεύσουμε με ενήλικα μάτια, δεν συμβαίνει το ίδιο όταν αυτές εντάσσονται σε ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο, στην περίπτωσή μας είναι εκείνο του παραμυθιού, όπου εμφανίζεται το δίπολο του καλού και του κακού. Πιο συγκεκριμένα εννοώ ότι όσο αφορά στα παιδιά δεν τίθεται θέμα ευκολίας ή δυσκολίας κατανόησης τέτοιων εννοιών καθώς τα παιδικά μυαλά έχουν έμφυτο ένα φίλτρο και αντιλαμβάνονται βιωματικά χωρίς συζήτηση και σκέψη τις έννοιες καλό, κακό, δίκαιο, άδικο, συγχώρεση, τιμωρία και στέκονται πάντα δίπλα σε αυτόν που πάσχει και εμποδίζεται από το να ευτυχίσει. Συνεπώς δεν χρειάζεται να μπούμε σε μια διαδικασία επεξήγησης, αλλά να ενθαρρύνουμε τις σκέψεις που έχουν ήδη στο μυαλό τους.
Μ.Ν. Το κείμενο και η παράσταση είναι ιδιαίτερα προσεγμένα και η δεύτερη είναι με τέτοιο τρόπο δομημένη, ώστε όλα τα στοιχεία, που εμπεριέχονται να φανερώνονται αβίαστα στα παιδιά και φυσικά αυτά με τη σειρά τους να μεταφράζουν, όπως θέλουν τα ερεθίσματα που δέχονται. Η παράσταση δεν είναι σε καμία περίπτωση διδακτική, είναι ‘’ανοιχτή’’ σε πολλά σημεία και αρκετές φορές κατά τη διάρκειά της τα παιδιά μπορούν να εκφράσουν την άποψή τους. Οπότε, για εμένα δεν τίθεται το θέμα εύκολο-δύσκολο, αλλά το τι επιλογές κάνεις σε/για μια παράσταση.
Ι.Α. Το να μεταδώσεις κάποια θετική έννοια/κάποιο θετικό συναίσθημα σε κάποιον που ήδη το έχει μέσα του σε μεγαλύτερο βαθμό από τους υπόλοιπους ενήλικες, όπως είναι τα παιδιά, δεν είναι καθόλου δύσκολο. Στην ουσία δεν χρειάζεται να τους μεταφέρεις τις έννοιες ούτε και να τους τις επικοινωνήσεις με κάποιον συγκεκριμένο «διδακτικό» τρόπο, απλά πρέπει να τους υπενθυμίζεις πως υπάρχουν μέσα στα άδολα παιδικά μυαλά τους. Το δύσκολο είναι να κρατήσουν αυτές τις αρετές καθώς μεγαλώνουν.
Η παράσταση δομείται με επίκεντρο το σώμα και τη φωνή των ηθοποιών. Πώς ακριβώς γίνεται αυτό;
Πράγματι η παράσταση βασίζεται στις αρχές του σωματικού θεάτρου πράγμα που τη κάνει εντυπωσιακή στα μάτια των δεκτών. Γρήγορες εναλλαγές ρυθμών και σώματα που δημιουργούν κάθε λογής σχήμα φτάνοντας στα όριά τους έρχονται να δέσουν με τη ζωντανή μουσική επί σκηνής που υποβάλλει τους θεατές σε μια ατμόσφαιρα παραμυθιού. Όλοι οι κειμενικοί-σκηνικοί τόποι και η ατμόσφαιρα δημιουργούνται από εμάς. Και οι τρεις μας έχουμε ακροβατικές και μουσικές γνώσεις, κι έτσι στην πορεία των προβών όλα αυτά τα εφόδια που είχε ο καθένας έβγαιναν αυθόρμητα και με την καθοδήγηση των σκηνοθετών δημιουργήσαμε ένα πολυσύνθετο δημιουργικό αποτέλεσμα.
Ποιες μουσικές ντύνουν την παράσταση και ποιος ο ρόλος των εντυπωσιακών σκηνικών;
Μ.Ν. Η μουσική της παράστασης είναι των Hippo σε συνδυασμό με κάποιες δημιουργικές πινελιές από τον Ιάσονα Άλυ και είναι ζωντανή σε κάθε παράσταση. Εντυπωσιακά σκηνικά δεν υπάρχουν, παρά μόνο αυτά που δημιουργούμε με τα σώματά μας. Υπάρχουν βέβαια διάφορα σκηνικά αντικείμενα, τα οποία τα χρησιμοποιούμε, προκειμένου να δημιουργήσουμε διαφορετικά περιβάλλοντα επί σκηνής.
Ένας κόσμος γεμάτος τρελά ξωτικά, δέντρα που μιλάνε, συναχωμένα πηγάδια, μάγισσες, μαύρους καβαλάρηδες και δράκους που πάσχουν από αμνησία, απλώνεται μπροστά στους δυο ήρωες άλλοτε βοηθώντας και άλλοτε υπονομεύοντας την πορεία τους. Στο τέλος όμως θα θριαμβεύσει το καλό… Είναι απαραίτητο το Happy End στο παιδικό θέατρο;
Ε.Ζ. Θεωρώ ότι είναι απαραίτητο το «καλό» τέλος, αυτό δηλαδή που θα φέρει την ευτυχία και την ευημερία στους ήρωες που υπονομεύτηκαν και αντιμετώπισαν κάθε λογής δοκιμασία, αλλά με πείσμα και πίστη στις δυνατότητες και στους στόχους τους συνέχισαν μέχρι τέλους. Αυτό που πολύ λαϊκά λέμε «τέλος καλό όλα καλά» έρχεται να επιδράσει στο θυμικό των παιδιών και να λειτουργήσει ως μια διαδικασία επιβράβευσης στην όλη προσπάθεια ενάντια στο κακό και το άδικο λειτουργώντας με τρόπο αντίστοιχο όπως η κάθαρση στις αρχαίες τραγωδίες.
Ι.Α. Δεν είμαι σίγουρος αν το Ηappy End είναι απαραίτητο στο παιδικό θέατρο. Με ένα Ηappy End όμως, όλα τα συναισθήματα, τα ερωτήματα και οι έντονες εμπειρίες που ζουν τα παιδιά κατά την διάρκεια της παράστασης, μετατρέπονται σε μια θετική ενέργεια. Στο τέλος ο κάθε θεατής παίρνει μαζί του αυτή την ενέργεια και την μοιράζεται με τους δικούς του… άλλωστε αφού μπορούμε στο θέατρο να δώσουμε χαρούμενο τέλος γιατί να μην το κάνουμε!
Μ.Ν. Το ‘’καλό’’ με την κλασική έννοια μπορεί να θριαμβεύει, όμως αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει πάντα Ηappy Εnd και για όλους τους ήρωες. Πιστεύω ότι δεν είναι απαραίτητο και υποχρεωτικό πάντα και δεν πρέπει να είναι κιόλας, επειδή είναι παιδικό θέατρο. Τα παιδιά έχουν αντίληψη και επειδή είναι παιδιά δε σημαίνει ότι πρέπει να τους πλασάρουμε πάντα το εύπεπτο ή το εύκολο. Πέρα από το Ηappy Εnd υπάρχει, για παράδειγμα και η απώλεια ή το απολύτως τίποτα. Οφείλουμε να μην τα κρύβουμε αυτά από τα παιδιά, αλλά να τα προετοιμάζουμε.
Την παράσταση ακολουθεί ένας σχεδιασμός Εκπαιδευτικού Δράματος. Τι ακριβώς θέλετε να επιτύχετε με αυτό;
Το Εκπαιδευτικό Δράμα που ακολουθεί την παράσταση είναι ένα συμμετοχικό θεατρικό εργαστήρι με εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Ο στόχος του συγκεκριμένου Εκπαιδευτικού Δράματος είναι να εντάξει τα παιδιά μέσα σε μια συμμετοχική διαδικασία, κατά την οποία εξετάζονται οι έννοιες της αποδοχής και της συγχώρεσης, έννοιες που ελλοχεύουν στον πυρήνα του έργου. Μέσα από συγκεκριμένες συλλογικές διαδικασίες, τα παιδιά αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη και την συναισθηματική τους νοημοσύνη μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Η διαδικασία της ψηφοφορίας στο τέλος του Δράματος, που τους βάζει απέναντι σε μια προσωπική και κατ’ επέκταση συλλογική απόφαση καλλιεργεί επίσης την έννοια της συλλογικότητας, της υπευθυνότητας, αλλά και προσωπικής επιλογής.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεστε και γιατί θα λέγατε σε έναν γονιό να φέρει το παιδί του στην παράστασή σας;
Μ.Ν. Απευθυνόμαστε σε παιδιά ηλικίας 4-12, αλλά μέσα από τις παραστάσεις έχουμε διαπιστώσει ότι την απολαμβάνουν εξίσου και οι ενήλικες. Τα χαρακτηριστικά της παράστασης που την κάνουν μοναδική είναι η ενέργεια και η κίνηση, που έχουμε πάνω στη σκηνή. Τον σκηνικό χώρο τον δημιουργούμε εμείς με τα σώματά μας με τη βοήθεια κάποιων σκηνικών αντικειμένων, όπως προείπα, κάτι το οποίο μας χαρίζει και ευελιξία, αφού έτσι μπορούμε να παίξουμε σε οποιοδήποτε χώρο. Επίσης, οι φρέσκες ιδέες και η πληθώρα αναφορών με τις οποίες χτίστηκε αυτή η παράσταση, της προσδίδουν ζωντάνια και την κάνουν να είναι μια παράσταση πλούσια σε ερεθίσματα για όλους. Τέλος, τα παιδιά συμμετέχουν στην παράσταση σε αρκετά σημεία και κυρίως στο τέλος, κάτι το οποίο θεωρώ ότι είναι μια όμορφη εμπειρία για ένα παιδί.
Ι.Α. Θα απαντήσω επηρεασμένος από αυτά που ακούω από τα παιδάκια μετά το τέλος κάθε παράστασης. Απ’ όσα λοιπόν έχω καταλάβει από τις συνομιλίες μας, τα ακροβατικά που βλέπουν στην παράσταση, οι αστείες καρτουνίστικες κινήσεις, τα ζωντανά τραγούδια και οι εναλλαγές των φωνών δημιουργούν στα παιδιά το αίσθημα του θαυμασμού και την σκέψη ότι αυτά που πολύ συχνά βλέπουν στις οθόνες της τηλεόρασης, του υπολογιστή και του tablet τους, στα video games, τις παιδικές σειρές με τους σούπερ ήρωες και τα παραμύθια, ζωντανεύει με παρόμοιο τρόπο στην παράσταση μας. Η διαφορά είναι ότι «Η Αυγή και ο Ανθός» συμβαίνει μπροστά στα μάτια τους χωρίς πίξελ, λαμπάκια και ένα γυαλί που απαγορεύει την επαφή.
Η παράσταση “Η Αυγή και ο Ανθός” της Hippo Group, σε κείμενο του Θωμά Βελισσάρη, παίζεται κάθε Κυριακή στις 12:00 στο θέατρο 104. Δείτε περισσότερα εδώ.
