Όταν, γεμάτη αγωνία, ρωτούσα την τρίχρονη κόρη μου για την άγνωστη σε μένα ζωή της στον παιδικό σταθμό, εκείνη τηρούσε σιγήν ιχθύος. Όλες μου οι προσπάθειες να διεισδύσω στα μυστικά της έπεφταν στο κενό. Μόλις όμως πήρα μια κούκλα και άρχισα να παίζω μαζί της, η κόρη μου τα ξεφούρνισε όλα στην κούκλα με το νι και με το σίγμα. Σε μια από τις φετινές μου ομάδες συμμετέχει η Ανθή, η οποία στην αρχή της χρονιάς ήταν πολύ πιεσμένη από την απόφαση των γονιών της να μετακομίσουν. Όταν φτιάξαμε μια ιστορία με πρωταγωνιστή το «καινούργιο» σπίτι και ό,τι καινούργιο την περιμένει εκεί, η Ανθή ξεπέρασε την ανασφάλειά της για το άγνωστο και άρχισε να ενθουσιάζεται με την καινούργια ζωή που την περίμενε. Ο Γιάννης, ξεκινώντας την πρώτη δημοτικού στην αρχή της χρονιάς, σε ένα νέο σχολικό περιβάλλον, δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί. Το στρες υποχώρησε σταδιακά μέσα από την εξοικείωση με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας και την ανάδειξη των ικανοτήτων του. Ο Σταμάτης, όταν ήρθε στην ομάδα, ήταν υπερκινητικός και είχε προβλήματα συγκέντρωσης. Στο θεατρικό παιχνίδι τον συνεπήραν αμέσως η μουσική, τα κινητικά παιχνίδια και κυρίως οι ιστορίες που ζωντάνευαν. Οι ήρωες ζητούσαν από κείνον την προσοχή του, του ζητούσαν να τους ακούσει, να τους δώσει κίνηση και φωνή. Ο Κωστής είχε μια συστολή που τον εμπόδιζε να πάρει πρωτοβουλίες, να μοιραστεί και να εκτεθεί. Μια φορά με τη φίλη του Αμάντα παρουσίασαν έναν καταπληκτικό αυτοσχεδιασμό. Τα υπόλοιπα παιδιά παρακολουθούσαν, γελούσαν συνέχεια και χειροκροτούσαν. Όπως είναι λογικό, το γεγονός αυτό τόνωσε σε μεγάλο βαθμό την αυτοπεποίθησή του.

Το μυστικό

Ο Ιάσονας ήταν επιθετικός και θυμωμένος. Μια φορά έσκυψα και του ψιθύρισα ένα μυστικό στο αυτί. Με κοίταξε με τα μεγάλα πράσινα μάτια του και από εκείνη τη στιγμή και μετά δεν χρειάστηκε να ξαναμιλήσουμε ποτέ. Είχαμε συνεννοηθεί. Κάποιες φορές ήταν απρόθυμος να συμμετάσχει. Προτιμούσε να κάθεται κάπου ψηλά και να μας παρακολουθεί. Άλλες φορές συμμετείχε με μεγάλο ενθουσιασμό σε πειρατικές επιδρομές, ταξίδια στο φεγγάρι και εξερευνήσεις. Ακόμα και τον θυμό του, όμως, βρίσκαμε πού και πού τρόπο να τον βγάλουμε από μέσα μας και να τον διώξουμε όπως τα κακά όνειρα ή τις σκέψεις που μας πιέζουν ή μας αγχώνουν. Τα παιδιά έχουν ανάγκη λοιπόν τη μυθοπλασία και το παιχνίδι, γιατί μέσα από αυτό οι αντιστάσεις τους κάμπτονται και αποκαλύπτουν τον εαυτό τους. Ανακαλύπτοντας τις δυνατότητες που έχουν να εκφράζονται, να κινούνται και να επικοινωνούν, αποκτούν την  αυτοπεποίθηση που τους χρειάζεται για να ξεχωρίσουν. Στήνοντας το σώμα τους στη σκηνή μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις, να επινοούν και να οργανώνουν μια ιστορία, να μοιράζουν και να αναλαμβάνουν ρόλους, να αυτοσχεδιάζουν, να εμπιστεύονται, να συνεργάζονται, να ακούνε και να κατανοούν.

Το θεατρικό παιχνίδι δομείται ανάλογα με τις ανάγκες των παιδιών και ανάλογα με την ηλικία τους. Στα παιδιά του νηπιαγωγείου, για παράδειγμα, στόχος είναι περισσότερο η εξέλιξη της κίνησης, η ρύθμιση της επικοινωνίας και η ένταξη στην ομάδα, ενώ με τα παιδιά του δημοτικού επικεντρωνόμαστε σε πιο σύνθετους αυτοσχεδιασμούς που απαιτούν μεγαλύτερες γλωσσικές δεξιότητες αλλά και προσληπτικές ικανότητες, ικανότητες να πείσουμε ή να διαφωνήσουμε με επιχειρήματα, να κατανοήσουμε μια πιο σύνθετη αφήγηση, να ενεργοποιήσουμε παράλληλα το σώμα και τον νου, τη μνήμη και τις δεξιότητές μας. Το θεατρικό παιχνίδι είναι όμως κυρίως ένας τόπος ασφάλειας και απεριόριστων δυνατοτήτων, όπου τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να αναμετρηθούν με τον εαυτό τους. Το παιχνίδι είναι η είσοδος στην Ονειροχώρα, όπου όλα είναι πιθανά. «Το θαυμάσιο είναι πάντοτε ωραίο, οποιοδήποτε θαυμάσιο είναι ωραίο, δεν είναι μάλιστα παρά το θαυμάσιο που είναι ωραίο», έλεγε o Μπρετόν.

Η Έλενα Καμηλάρη είναι ηθοποιός-θεατρολόγος και ασχολείται με το θεατρικό παιχνίδι. Για περισσότερες πληροφορίες για τις ομάδες θεατρικού παιχνιδιού που οργανώνει, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί της στο 6945 654136.