Διάβασα το βιβλίο του Soloúp «Ο Συλλέκτης. Έξι διηγήματα για έναν κακό λύκο» την πρώτη φορά μονομιάς και έπειτα κάθε διήγημα αργά, «βουτώντας στα βαθιά». Το κεντρικό θέμα μοιάζει να είναι η ιστορία μιας οικογένειας της οποίας το στερέωμα «καταρρέει» μετά από ένα επίπονο διαζύγιο, όμως αυτό που εγώ είδα πίσω από τις εικόνες και τις λέξεις ήταν μια πρωτότυπη «συλλογή» ανθρώπων- συλλεκτών. Σε κάθε διήγημα οι πρωταγωνιστές συλλέγουν αντικείμενα, μνήμες, πράξεις, ιστορίες, συναισθήματα και σχέσεις για να σωθούν. Να σωθούν από το κενό που απειλεί να κατακλύσει τον εαυτό τους. Ένα κενό που ξεκινά να μεγαλώνει με την πρώτη «αναποδιά» και χρειάζεται να καλυφτεί επειγόντως!

Κεντρικός ήρωας ένας πατέρας, ένας πατέρας που συλλέγει αριθμούς κυκλοφορίας μεταφορικών μέσων που παίρνουν μακριά από εκείνον την μικρή του κόρη, η οποία επίσης «συλλέγει» συναισθήματα θυμού για να μπορέσει να επιβιώσει από ένα διαζύγιο που καθώς φαίνεται της έχει στερήσει τον ίδιο της τον πάτερα. Τι μπέρδεμα αλήθεια! Τα κενά ολοένα μεγαλώνουν, σαν τρύπες μαύρες αχόρταγες, η μικρή Φωτεινούλα ρωτά «γιατί δεν τις μπαλώνουν, γιαγιά; γιατί δεν τις γεμίζουν με κάτι;». Οι άνθρωποι προσπαθούν, όμως αυτό το «κάτι» πολλές φορές δεν είναι αρκετό, μάλιστα τις περισσότερες φορές είναι και καταστροφικό για τους γύρω. 

Τα κενά των γονιών

Στην περίπτωση διαζυγίου τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο όταν τα παιδιά κατά κάποιο τρόπο καλούνται να γεμίσουν τα κενά των γονιών τους και όταν καλούνται να «χωρέσουν» τα άσχημα συναισθήματα και την έχθρα του ενός απέναντι στον άλλο ενήλικα. Όταν δυο άνθρωποι αποφασίζουν να πάψουν να υπάρχουν και να συνυπάρχουν ως ζευγάρι, καλό είναι να χωρίζουν αφού πρώτα προσεγγίσουν όσο πιο ώριμα γίνεται αυτή τους την απόφαση. Πολλές φορές αποφασίζουμε εν βρασμό ψυχής ή πιστεύουμε πως φεύγοντας, σχεδόν τρέχοντας, μακριά από κάποιες καταστάσεις αρκεί για να ξεκινήσουμε μια νέα υπέροχη ζωή. Τις περισσότερες φορές, αν δεν κάνουμε μια καθώς πρέπει ενδοσκόπηση, το πιθανότερο είναι να επαναλάβουμε το ίδιο σχεσιακό μοτίβο.

Όταν χωρίζει ένα ζευγάρι που έχει παιδιά δυστυχώς τις περισσότερες φορές ξεχνά πως έχει δυο ιδιότητες, αυτή του ζεύγους και εκείνη των γονέων. Το διαζύγιο αφορά τους ενήλικες συντρόφους και όχι τους γονείς. Αν, λοιπόν, υπάρχουν παιδιά θα πρέπει πρώτα οι ενήλικες να έχουν κάνει κάποιες συναντήσεις με ειδικό ώστε να δουλέψουν από κοινού το πώς θα κινηθούν και αυτό θα έπρεπε να επιβάλλεται από την ίδια την δικαιοσύνη για το καλό των ανηλίκων.

Το παιδί θα πρέπει να βιώσει πολύ ξεκάθαρα πως δεν θα πάψουν ποτέ αυτοί οι δύο άνθρωποι να είναι ο πατέρας και η μητέρα του (φυσικά εδώ αφήνω απ’ έξω τις περιπτώσεις που ο ένας από τους δύο γονείς παύουν να λειτουργούν σαν φροντιστές επειδή το επιλέγουν οι ίδιοι. Aυτό θέλει ένα άρθρο από μόνο του).  

Παιδί χωρισμένων γονιών

Σε όποιες συνθήκες και αν ζουν τα παιδιά, αυτό που επηρεάζει περισσότερο την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους και τον κόσμο είναι η σχέση τους με τους γονείς τους. Ακούμε ανθρώπους, κυρίως παλαιότερα, να λένε συνωμοτικά «αυτό είναι παιδί χωρισμένων γονιών. Κρίμα. Tώρα εξηγείται…» ή «Τι του λείπει, όλα τα έχει, οι γονείς του είναι μαζί, καλοί άνθρωποι…» κ.τ.λ, τα πράγματα δεν είναι όμως ακριβώς έτσι, δεν αρκεί να είναι μαζί οι γονείς για να είναι καλά ένα παιδί μέσα του. Μάλιστα, τις περισσότερες φορές είναι προτιμότερο οι γονείς να χωρίζουν παρά να βιώνει το παιδί σε καθημερινή βάση επιθετικότητα και καταστάσεις που δεν ξαποσταίνουν, έστω για λίγο, στο καταφύγιο της επανόρθωσης.

Όπως και να ‘χει, είτε το ζευγάρι αποφασίσει να μείνει μαζί είτε να προχωρήσει σε διαζύγιο, θα πρέπει να μην ξεχνά ποτέ πως απέναντι στα παιδιά φέρει την μεγαλύτερη ευθύνη. Μέχρι να ενηλικιωθούν, οι μελλοντικοί πολίτες της γης θα πρέπει να φροντιστούν, να δυναμώσουν και να αποκτήσουν την ικανότητα να τα βγάζουν πέρα!

Τα παιδιά συχνά παίρνουν σιωπηρά μηνύματα ότι προκαλούν προβλήματα και συχνά κατηγορούν τον εαυτό τους για ό,τι συμβαίνει. Σε ένα διαζύγιο το παιδί θα πρέπει να αισθανθεί την ασφάλεια πως δεν ευθύνεται για καμία από τις αποφάσεις που έχουν παρθεί! Όταν τα παιδιά που βιώνουν μια οδυνηρή οικογενειακή κατάσταση βλέπουν ότι ο γονιός τους τα βγάζει πέρα και ότι τα στοιχεία που συνθέτουν τον καθημερινό τους κόσμο, αν και άλλαξαν δεν έχουν διαλυθεί, θα καταφέρει πιο εύκολα να αντιμετωπίσει το διαζύγιο των γονιών.

Οι δυο ενήλικες οφείλουν να καθησυχάσουν τα ανήλικα μέλη της οικογένειας πως, ενώ έχουν αποφασίσει να χωρίσουν σαν ζευγάρι, ποτέ δεν θα πάψουν να είναι γονείς και να λειτουργούν μαζί σε αυτόν τους τον ρόλο. Φυσικά θα πρέπει να παλέψουν πολύ για να το καταφέρουν αυτό, διότι το προσωπικό συμφέρον του καθενός παρασιτεί ζημιώνοντας το συμφέρον των παιδιών.

Τα παιδιά θα πρέπει να ενημερωθούν πως θα έχουν δύο σπίτια και πως θα περνούν μέρες και ώρες με τους γονείς τους ξεχωριστά, και αυτό κυρίως για τα μικρά παιδιά θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο, διότι συχνά τρέφουν ελπίδες πως οι γονείς θα ξανασμίξουν (τις περισσότερες φορές βέβαια γίνονται πομποί των φαντασιώσεων και επιθυμιών του ενός από τους δύο γονέων που δεν έχει συμβιβαστεί με τον χωρισμό). 

Ένοχη σιωπή

Όταν το ζευγάρι χωρίζει, μια ένοχη σιωπή σκορπίζεται παντού, άλλες πάλι φορές εκτοξεύονται τορπίλες θανατηφόρες και το θύμα είναι πάντα το ανήλικο πλάσμα που πασχίζει να καταλάβει τι συμβαίνει πίσω από ακατανόητες για αυτό πράξεις. Οι γονείς πρέπει, λοιπόν, να μιλούν ξεκάθαρα στα παιδιά, να τα ακούσουν προσεκτικά και να προσπαθήσουν να απαντήσουν σε όλες τους τις ερωτήσεις.

Είναι σημαντικό μάλιστα οι γονείς να μιλούν στο παιδί από κοινού και να του επαναλάβουν πως θα το αγαπούν για πάντα και πως θα συνεργάζονται για το δικό του καλό. Να είναι προσεκτικοί ώστε να παρουσιάζουν στο παιδί τα δεδομένα με τρόπο κατάλληλο για την ηλικία του, ώστε να κατανοήσει την κατάσταση.

Επιπλέον, οι γονείς θα πρέπει να εντοπίζουν τις όποιες μεταβολές στη διάθεση του παιδιού, η γλώσσα του σώματος καθώς και τυχόν αλλαγές στις εκφράσεις του προσώπου είναι σημεία παρατήρησης για το γονέα. Αν δεν σπεύσει ο φροντιστής να ζητήσει βοήθεια για το παιδί, δεν θα το κάνει κανένας! 

Το μόνο θύμα είναι η Κοκκινοσκουφίτσα

Είναι πολύ εύκολο να παραβλέψουμε τις ανάγκες του παιδιού και να μεταφράσουμε τις αντιδράσεις του βασισμένοι στις δικές μας ανάγκες… Ό,τι και αν πρέπει να αντιμετωπίσουν τα παιδιά στη ζωή, από το πιο ακραίο μέχρι το πιο καθημερινό, εμείς οι ενήλικες οφείλουμε να τους προσφέρουμε τη στήριξη και τα εφόδια που χρειάζονται για να μεγαλώσουν με υγεία.

Υγεία σημαίνει αντέχω, κάνω υπομονή και ξεπερνώ σταδιακά τις ματαιώσεις και τα πένθη. Υγεία σημαίνει αντιμετωπίζω τα δύσκολα συναισθήματα που δημιουργούν κενό, με προσπάθεια και ενδοσκόπηση, αναζητώντας υλικά από τον εσωτερικό μου κόσμο αλλά και από τις σχέσεις γύρω μου.

Η μαμά, η γιαγιά και ο λύκος στο κλασικό παραμύθι αλλά και στη ζωή είναι όλοι υπεύθυνοι για την μοίρα τους, η Κοκκινοσκουφίτσα είναι το μοναδικό αυθεντικό θύμα, ένα παιδί δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη του εαυτού του αν δεν την έχει πρώτα αναλάβει και φέρει εις πέρας ο σημαντικός άλλος… Ο ενήλικος φροντιστής. Το νου μας λοιπόν στα γιατί των παιδιών και στα κενά που αφήνουν μέσα τους οι σιωπές μας!  

Αφορμή για τη συγγραφή αυτού του άρθρου στάθηκε το βιβλίο του Soloúp “Ο συλλέκτης. Έξι διηγήματα για έναν κακό λύκο”, ένα graphic novel για την οδυνηρή απόσταση που χωρίζει τον Διονύση από τη μικρή Φωτεινή. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος.