Οι τελευταίες μέρες σε όλον τον πλανήτη φαίνονται να προέρχονται από ταινία επιστημονικής φαντασίας ή θρίλερ. Ποτέ δεν μας πέρναγε από τη σκέψη ότι αυτά που συνέβαιναν στη μακρινή Κίνα θα ερχόντουσαν στην Ευρώπη και δη στη μικρή μας χώρα. Δεν μας δόθηκε κάποιο περιθώριο χρόνου να προετοιμαστούμε ψυχικά. Ο κορονοϊός μεταδίδεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα που δεν μας επέτρεψε να σκεφθούμε ή να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει. Μέσα σε δυο βδομάδες άλλαξε η ζωή μας, είμαστε κλεισμένοι στο σπίτι μας… Μας μιλούν για ένα αόρατο εχθρό που παρελαύνει επιδεικτικά και αφήνει πίσω του πόνο και θλίψη… Σίγουρα δεν είναι καθόλου εύκολο να κρατήσει κανείς την ψυχραιμία του με όσα βλέπει και με όσα μαθαίνει καθημερινά. Βλέπουμε εικόνες από τη γειτονική και φίλη Ιταλία που μας προκαλούν δέος, άγχος, θλίψη, φόβο, ανησυχία, αγωνία, θυμό και πολλά γιατί…
Η πανδημία του κορονοϊού δοκιμάζει τις ψυχικές αντοχές όλων μεγάλων και μικρών… Όλοι καλούμαστε να αναπροσαρμόσουμε τη ζωή μας με ιλιγγιώδη ρυθμό, εξάλλου ζούμε στην εποχή της ταχύτητας…
Κάποιοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στο άγχος ειδικά αυτή την περίοδο και όχι αδικαιολόγητα. Ο υποχρεωτικός εγκλεισμός όλων αυξάνει τις αρνητικές σκέψεις, ενισχύει το άγχος και αναδύονται διάφοροι υπαρξιακοί προβληματισμοί ή φόβοι που τους είχαμε καλά καταχωνιάσει. Σε όλες τις περιπτώσεις το άγχος κυριαρχεί και αποτελεί τον χειρότερο σύμβουλο.
Το άγχος μπορεί να εκδηλωθεί με:
Φόβο και ανησυχία για την υγεία τη δική σας και των αγαπημένων σας ανθρώπων.
Αρνητικές σκέψεις
Αναίτιες εκρήξεις θυμού
Αλλαγές στις συνήθειες φαγητού και ύπνου
Δυσκολίες στη συγκέντρωση
Επιδείνωση χρόνιων προβλημάτων υγείας
Αυξημένη χρήση αλκοόλ, καπνού και άλλων ουσιών
Ανάμεσα σε αυτούς που κατακλύζονται ή και καταβάλλονται από το άγχος είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου όπως οι ηλικιωμένοι ή οι άνθρωποι με υπάρχοντα προβλήματα υγείας, τα παιδιά και οι έφηβοι που δεν διαθέτουν ακόμα όλα τα γνωστικά μέσα για να αντιληφθούν το μέγεθος της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί και φυσικά οι εργαζόμενοι στον χώρο της υγείας. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι και όλοι εμείς οι υπόλοιποι άνθρωποι δεν αισθανόμαστε ένα τεράστιο άγχος και αγωνία για το τι συμβαίνει και τι μένει ακόμα να συμβεί μπροστά σε αυτό το πρωτόγνωρο φαινόμενο που έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Συχνά με ρωτάτε τι μπορούμε να κάνουμε;
Αρχικά να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας .
Να έχετε σαφή και ακριβή ενημέρωση μέχρι του σημείου που μπορείτε να διαχειριστείτε. Αποφεύγετε να έχετε όλες τις ώρες ανοικτούς τους δέκτες της τηλεόρασης .
Βάζετε πάντα τη λογική σας μπροστά και να σκέφτεστε ρεαλιστικά όταν αναλύετε τις πληροφορίες που μαθαίνετε. Μην υποκύπτετε στη τρομολαγνεία.
Όταν ακολουθείτε τις οδηγίες της πολιτείας και μένετε στο σπίτι βάζετε ένα λιθαράκι που λειτουργεί σαν ανάχωμα στην εξάπλωση του ιού, συμμετέχετε δηλαδή σε μια εθνική προσπάθεια στην οποία έχετε και εσείς μερίδιο ευθύνης για την επιτυχία της και αποτελείτε μέρος της αντιμετώπισης. Αυτό και μόνο είναι ελπιδοφόρο και μας γεμίζει δύναμη .
Υπάρχει στόχος και μεθοδολογία που έχει οριστεί από την πολιτεία και την ομάδα των ειδικών την οποία καλείστε να ακολουθήσετε σε αυτή τη φάση προστατεύοντας τον εαυτό σας τους αγαπημένους σας καθώς και το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Αναλογιστείτε πόση δύναμη διαθέτετε όταν μέσα από το σπίτι ο καθένας συμμετέχει σε ένα τιτάνιο αγώνα και μια εθνική προσπάθεια. Αυτό μας γεμίζει με αισιοδοξία και αίσθημα ευθύνης.
Μην έχετε μόνιμο θέμα συζήτησης στην οικογένειά σας αλλά και στις συνομιλίες με τους φίλους σας το κορονοϊό . Αν κάποιοι από τους οικείους σας δείχνουν φοβισμένοι βάλτε την λογική σας ασπίδα στο φόβο και αλλάξτε θέμα συζήτησης ή διακόψτε την. Μην επιτρέψετε να σας επηρεάσουν..
Φτιάξτε μια νέα ρουτίνα μέσα στο σπίτι αυτό το διάστημα
Ξεκουραστείτε και προσπαθήστε να κοιμάστε περισσότερο .
Υιοθετήστε κανόνες υγιεινής ζωής και βάλτε στόχο να τους ακολουθήσετε. Δείτε τον κατ’οίκον περιορισμό σαν μια καλή ευκαιρία να βελτιώσετε τη διατροφή σας . Βάλτε περισσότερα φρούτα και λαχανικά στο πιάτο σας για να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας, ξεκινήστε να τρώτε τακτικά γεύματα, πιείτε περισσότερο νερό και τσάι…
Θυμηθείτε πόσες φορές λέγατε ή γκρινιάζατε ότι δεν έχετε χρόνο να κάνετε όσα θέλατε για παράδειγμα να ασχοληθείτε με τον εαυτό σας ή να διαβάσετε. Η ευκαιρία είναι μπροστά σας, καταγράψτε όλα αυτά που θέλατε και ανάλογα να αποφασίστε από που να ξεκινήσετε . Βάλτε κάποιο μικρό στόχο που σας αρέσει πολύ και μόλις τον υλοποιήσετε προχωρήστε στον επόμενο.
Ορίστε κάθε μέρα κάποιες δραστηριότητες που θα επιθυμούσατε να κάνετε για παράδειγμα να φτιάξετε τη ντουλάπα σας, να διαβάσετε κάποια βιβλία που είναι παρατημένα στη βιβλιοθήκη σας και κάθε φορά που ξεσκονίζετε τα θυμάστε και σκέφτεστε μακάρι να είχα χρόνο να τα διαβάσω ή κάνετε κάποιες ασκήσεις γυμναστικής που καιρό θέλατε αλλά το αφήνατε γιατί δεν είχατε χρόνο, αν μάλιστα έχετε στο σπίτι ένα ξεχασμένο διάδρομο ευκαιρία να τον χρησιμοποιήσετε, να δοκιμάσετε να φτιάξετε κάποιες νέες συνταγές, να δείτε κάποιες ταινίες που δεν προλάβατε κ.λ.π.
Κρατήστε καθημερινά ημερολόγιο δραστηριοτήτων και συναισθημάτων. Αν νιώθετε στενοχωρημένοι ή έχετε αγωνία καταγράψτε τα συναισθήματά και τις σκέψεις σας και δείτε τα με ρεαλιστικό τρόπο. Για τις δύσκολες στιγμές κάνετε κάποιες ασκήσεις χαλάρωσης θα σας βοηθήσουν. Μιλήστε με το σύντροφό σας ή κάποιο φίλο σας που εμπιστεύεστε.
Συνεχίζετε με ακρίβεια τα μέτρα πρόληψης και διδάξτε και τα παιδιά σας κανόνες υγιεινής που θα τους φανούν χρήσιμοι και μετά για παράδειγμα να πλένουν τα χέρια με προσοχή, όταν βήχουν ή φταρνίζονται να καλύπτουν το στόμα τους εξαπλώνονται τα σταγονίδια, να τρώνε υγιεινά κλπ. Αν παραγγέλνετε φαγητό ή είδη σούπερ μάρκετ, ζητάτε από τους διανομείς να τα αφήνουν στην πόρτα σας και παραλάβετέ τα αφού φύγουν.
Επικοινωνήστε με το σύντροφό σας, κάνετε πράγματα οι δυο σας μέσα στο σπίτι όπως να ακούσετε μουσική, να χορέψετε ,να δείτε μια ταινία, να συζητήσετε για ένα βιβλίο και να ανταλλάξετε απόψεις, να μαγειρέψετε μαζί κ.ά. Ακόμη και αν έχετε απομακρυνθεί λόγω των πολλών υποχρεώσεων, είναι ευκαιρία να ξαναγνωριστείτε.
Συνδεθείτε με τα παιδιά σας, αφουγκραστείτε τις ανάγκες τους και τα συναισθήματά τους χωρίς να τους δείχνετε το άγχος ή την ανασφάλειά σας.
Δείξτε τους ότι είστε διαθέσιμοι, ότι τα υπολογίζετε και σέβεστε αυτά που αισθάνονται. Κάνετε μαζί πράγματα που θα σας φέρουν κοντά, πχ. παίξτε, χορέψτε, μαγειρέψτε, διαβάστε βιβλία κ.λ.π.
Εξηγήστε τους με απλά λόγια προσαρμοσμένα στην ηλικία και στο γνωστικό τους υπόβαθρο για αυτή τη κατάσταση και το μερίδιο ευθύνης που έχουμε όλοι μαζί για να νικήσουμε τον ιό καθησυχάζοντάς τα ότι δεν κινδυνεύετε. Τα παιδιά όταν γνωρίζουν τους λόγους που γίνεται κάτι πειθαρχούν καλύτερα .
Ας τηρούν ένα πρόγραμμα καθημερινά προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες πχ. Ωράρια ύπνου, διάβασμα, χρήση ηλεκτρονικών κλπ.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα σας φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα για να νικήσετε την αίσθηση της απομόνωσης. Μιλήστε με τους φίλους σας, συζητήστε, γελάστε μαζί τους αποφεύγοντας τις δυσάρεστες συζητήσεις. Μπορεί να είμαστε σε κοινωνική απόσταση αλλά όχι σε απομόνωση.
Επικοινωνείτε καθημερινά με τις γιαγιάδες και τους παππούδες, ακόμη καλύτερα με τη βοήθεια της τεχνολογίας π.χ. Βιντεοκλήσεις ώστε να μπορούν να βλέπουν τόσο εσάς όσο και τα αγαπημένα τους εγγόνια. Μπορείτε να είστε αρκετά συχνά συνδεδεμένοι ώστε να περνά η ώρα τους πιο ευχάριστα. Δείξτε τους την αγάπη και τη φροντίδα σας, έτσι τους δίνετε δύναμη για να αντιμετωπίσουν την μοναξιά .
Αν αισθάνεστε παρόλα αυτά ότι δεν ελέγχετε το άγχος ή τις αρνητικές σας σκέψεις αναζητήστε γραμμές δωρεάν ψυχολογικής στήριξης που ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργεί μπορούν να σας βοηθήσουν ή αναζητήστε κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας ψυχολόγο ή ψυχίατρο που μπορεί να σας παρακολουθήσει μέσω skype.
Να θυμάστε ότι το σπίτι σας είναι η φωλιά σας, ο ιστός που σας προστατεύει από αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα. Αυτή την δοκιμασία μπορούμε να τη μετατρέψουμε σε θετική εμπειρία που μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τελικά τι θέλουμε από τη ζωή μας και ποιες είναι οι πραγματικές μας ανάγκες. Είναι ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τις προτεραιότητές, τους στόχους μας και τα θέλω μας. Αυτή είναι μια μεγάλη πρόκληση. Μένουμε σπίτι! Όλοι μαζί μπορούμε!
Η Αλεξάνδρα Καππάτου είναι παιδοψυχολόγος-ψυχολόγος
