Μία παράσταση για παιδιά διαφορετική από τις άλλες. Μία παράσταση που προβάλλει την ανθρώπινη ποικιλομορφία και την αξία της συμπερίληψης. «Το δικό μας παραμύθι: Μια μουσικός, μια καρακάξα κι ένας κάστορας» της Ελιάνας Περηφάνου είναι η νέα παραγωγή της ομάδας ΘΕΑΜΑ (Θέατρο Ατόμων με Αναπηρία) και παρουσιάζεται κάθε Κυριακή στις 11 το πρωί στο θέατρο ΊΣΟΝ.

Τέσσερις διάσημοι μύθοι του Αισώπου – «Τζίτζικας και Μέρμηγκας», «Ο Όνος και η Λεοντή», «Ο Λαγός και η Χελώνα» και «Το Λιοντάρι πάει στη μάχη» – γίνονται η αφορμή για να φτιάξουν οι ήρωες της παράστασης το… δικό τους παραμύθι, αφού κανένας από τους παραπάνω μύθους δεν μπορεί να συμπεριλάβει και τους τρεις τους.

Μια διαδραστική παράσταση με ζωντανή μουσική που αναδεικνύει τη μοναδικότητα, την επιμονή, την αυτοεκτίμηση και την εκπλήρωση των προσωπικών στόχων και ονείρων. Επί σκηνής δύο ηθοποιοί με κινητική αναπηρία και μία μουσικός χωρίς αναπηρία αποτελούν τη ζωντανή απόδειξη προς τη συναντίληψη, συνεκπαίδευση και συμπερίληψη.

Η παράσταση είναι καθολικά προσβάσιμη για ανάπηρους.

Οι τρεις πρωταγωνιστές της – Πάνος Ζουρνατζίδης, Βασίλης Οικονόμου και Κατερίνα-Μυρτώ Φατούρου – μίλησαν στο Taλκ για την ξεχωριστή αυτή δουλειά και τα σημαντικά μηνύματα που περνά στα παιδιά.

Τι είναι αυτό που, κατά τη γνώμη σας, ξεχωρίζει «Το δικό μας παραμύθι: Μια μουσικός, μια καρακάξα κι ένας κάστορας» από άλλες παιδικές παραστάσεις;

Κατερίνα-Μυρτώ: Η συμπερίληψη και η ανάδειξη της μοναδικότητας του κάθε ατόμου.

Πάνος: Καταρχάς πρόκειται για γνωστούς μύθους του Αισώπου πολύ διασκεδαστικούς και συνάμα διδακτικούς. Έπειτα η συνύπαρξη επί σκηνής ανάπηρων και μη ανάπηρων ηθοποιών αποτελεί για τα παιδιά μια πρωτόγνωρη θεατρική εμπειρία πολύ διαφορετική από εκείνη της καθημερινότητάς τους, της συνηθισμένης ψυχαγωγίας τους κτλ.

Πώς μπορούν να κατανοήσουν τα παιδιά τις έννοιες της ισότητας και της συμπερίληψης;

Κατερίνα-Μυρτώ: Παρακολουθώντας μια συμπεριληπτική και πλήρως προσβάσιμη παράσταση το παιδί λαμβάνει τα μηνύματα της ισότητας και της συμπερίληψης. Ουσιαστικά, χωρίς να χρειαστεί να περιγράψεις τίποτα, τα παιδιά έχουν παρακολουθήσει πώς θα έπρεπε να είναι κάθε θέατρο και κατ’ επέκταση η κοινωνία μας ολόκληρη.

Πάνος: Αυτό γίνεται αφενός με τη φυσική μας παρουσία στη σκηνή κι αφετέρου με τη συζήτηση που κάνουμε με τα παιδιά στο τέλος της παράστασης όπου ρωτάμε κι απαντάμε σχετικά με ζητήματα που αφορούν την αναπηρία, τα στερεότυπα και τις έννοιες της ισότητας και συμπερίληψης.

Υπάρχουν διαδραστικά στοιχεία στην παράσταση που βοηθάνε σε αυτόν τον σκοπό;

Κατερίνα-Μυρτώ: Καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης υπάρχει διάδραση, η οποία δεν αποκλείει κανένα άτομο από τη συμμετοχή και αυτή είναι και η πραγματική διάσταση της συμπερίληψης.

Βασίλης: Η διάδραση στη δική μας παράσταση προάγει την ενσυναίσθηση και ρίχνει φως στην αξία της συναντίληψης. Επίσης μέσω των διαδραστικών στοιχείων ενδυναμώνεται το εγώ των μικρών και των μεγάλων θεατών  αναγνωρίζοντας τις προσωπικές τους δυνατότητες.

Θεωρείτε ότι ένα παιδί, από τη φύση του, μπορεί να είναι πιο «ανοιχτό» στο κομμάτι της αναπηρίας;

Βασίλης: Κανένας άνθρωπος δεν γεννιέται με στερεότυπα και με «τοίχους»…

Πάνος: Σίγουρα είναι πιο αυθόρμητο. Οι ερωτήσεις που γίνονται από τα ίδια τα παιδιά και οι απαντήσεις τους στις δικές μας ερωτήσεις είναι απενοχοποιημένες και μη λογοκριμένες. Το αν ουσιαστικά είναι πιο «ανοικτό» στην αναπηρία αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αγωγή από το σπίτι, το κατά πόσο έχει το ίδιο μια κάποια εικόνα της αναπηρίας στο οικείο περιβάλλον κτλ.

Πόσο σημαντικό είναι τελικά να φτιάχνουμε πάντα… «το δικό μας παραμύθι»;

Κατερίνα-Μυρτώ: Όπως λέει και ο στίχος της Δήμητρας Τριανταφύλλου στο ομώνυμο τραγούδι της παράστασης «Όταν ξέρεις τι αξίζεις όλα τα μπορείς, στο δικό σου παραμύθι πρωταγωνιστής». Γιατί μόνο εμείς οι ίδιοι μπορούμε να φτιάξουμε «το δικό μας παραμύθι».

Πάνος: Είναι πολύ σημαντικό γιατί οι δικές μας επιλογές καθορίζουν την ποιότητα της ζωής μας. Οι ανάγκες μας, τα θέλω μας και ο τρόπος επίτευξης των στόχων μας είναι μια προσωπική και μοναδική για τον καθένα μας διαδικασία που όσο νωρίτερα στη ζωή το συνειδητοποιούμε τόσο πιο ευτυχισμένοι γινόμαστε και κάνουμε και τους άλλους ευτυχισμένους.

Βασίλης: Υπάρχουν στιγμές της ζωής μας που πάντα επιλέγουμε να δημιουργούμε και να ζούμε στο «δικό μας παραμύθι». Αρκεί αυτό να μην μας απομονώνει, αλλά να μας συμπεριλαμβάνει ισότιμα στο περιβάλλον που επιλέγουμε να ζούμε!

Ποιο θα λέγατε ότι είναι το ηθικό δίδαγμα του δικού σας παραμυθιού;

Κατερίνα-Μυρτώ: Ότι ο καθένας μας είναι μοναδικός και όταν βάζεις έναν στόχο μπορείς να βρεις τον τρόπο να χτίσεις το δικό σου παραμύθι.

Η ομάδα ΘΕΑΜΑ έχει μεγάλη εμπειρία και στις παιδικές συμπεριληπτικές παραστάσεις με τη συμμετοχή ανάπηρων και μη ανάπηρων ηθοποιών. Ποια είναι η μέχρι τώρα ανταπόκριση των παιδιών στις παραστάσεις σας;

Πάνος: Είμαστε ενθουσιασμένοι από την ανταπόκριση των παιδιών. Ξέραμε από την αρχή ότι οι παραστάσεις μας αποτελούν γι αυτά μια μοναδική θεατρική εμπειρία και αυτό επιβεβαιώνεται από τις αντιδράσεις τόσο κατά την διάρκεια τους όσο κι αργότερα. Έχουμε μαζέψει πολλές ζωγραφιές που απεικονίζουν τους ρόλους μας αλλά και βιντεάκια με τα παιδιά να τραγουδούν τα τραγούδια της παράστασης!

Βασίλης: Τα παιδιά ξέρουν να αγαπούν με τον πιο αληθινό τρόπο και στην ουσία αυτά μας διδάσκουν την πραγματική έννοια της συμπερίληψης. Τα ελάχιστα αρνητικά παραδείγματα που έχουμε συναντήσει προέρχονται από περιβάλλοντα  που τα χαρακτηρίζει κάθε μορφή βίας.

Στο τέλος της παράστασης ακολουθεί μία δεκάλεπτη συζήτηση. Γιατί αξίζει κάποιος να κάτσει και να συμμετέχει σε αυτή;

Πάνος: Οι παιδικές παραστάσεις οφείλουν πέραν του ψυχαγωγικού τους χαρακτήρα να διδάσκουν τα παιδιά σε βασικές και απαραίτητες έννοιες χρήσιμες για τη διαπαιδαγώγησή τους. Με βάση αυτό το πλαίσιο συζητάμε με τα παιδιά ανοικτά για την αναπηρία σε μια προσπάθεια κατάργησης των στερεοτύπων και του μισαναπηρισμού. Εκπαιδεύουμε έτσι τα παιδιά στη χρήση της κατάλληλης ορολογίας σχετικά με την αναπηρία και την προαγωγή της άποψης ότι η αναπηρία είναι μια ζώσα κατάσταση κι όχι μια εμπειρία που προκαλεί απαραίτητα πόνο, δυστυχία και έντονη σωματική και ψυχική ταλαιπωρία σε αυτόν που το βιώνει και στους οικείους του.

Στο τέλος του «δικού σας παραμυθιού» έζησαν όλοι καλά κι εμείς καλύτερα ή… όλα είναι πιθανά;

Κατερίνα-Μυρτώ: Ως αισιόδοξος άνθρωπος είμαι της άποψης ότι έζησαν όλοι καλά κι εμείς καλύτερα αλλά όσον αφορά «Το δικό μας παραμύθι» μάλλον… πρέπει να έρθετε να το ανακαλύψετε!!!

Πάνος: Στο δικό μας παραμύθι το πιο πιθανό είναι να ζήσουν όλοι καλά, αρκεί να μην αφήνουν την προκατάληψη να τους κρύβει τον κόσμο.

Βασίλης: Είναι προσωπική επιλογή να ζήσουμε καλά, αρκεί μην επιτρέπουμε σε κανέναν να μας γκρεμίσει αυτό που χτίσαμε με πολύ κόπο, το «δικό μας παραμύθι».

Photo credits: Γκίκας Μελαχροινός