… και με το που τις είδαμε ανακοινώθηκαν τέσσερις επιπλέον παραστάσεις και όχι άδικα! Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή! Πέρυσι το καλοκαίρι, όταν ανακοινώθηκε το πρόγραμμα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τη σεζόν 2019-2020 οι Τέσσερις Εποχές ήταν μια από τις παραστάσεις που μου τράβηξαν αμέσως την προσοχή, διότι περιείχαν: Το αγαπημένο μου έργο του Vivaldi, τους Patari Project, των οποίων τη δουλειά παρακολουθώ και θαυμάζω εδώ και χρόνια και… ένα οικολογικό μήνυμα. Προσπάθησα να φανταστώ πώς θα συνδυάζονταν όλα αυτά, δεν τα καλοκατάφερα και έτσι πήγα στην παράσταση tabula rasa, χωρίς να έχω διαβάσει καν κριτικές, χωρίς να έχω ρωτήσει εντυπώσεις από φίλους, όπως άλλωστε συνηθίζω για να μην είμαι προκατειλημμένη.
Το concept εξαιρετικό. Στην πλατφόρμα των Patari Project, που αυτή τη φορά έχει σήμα κυκλικό σαν τη Γη, παίρνουν θέση με τη σειρά οι Τέσσερις Εποχές: Η Άνοιξη (Αλέξης Βιδαλάκης, Κατερίνα Μαυρογεώργη), το Καλοκαίρι (Γιάννης Γιαννούλης, Στέφη Πουλοπούλου), το Φθινόπωρο Θεοδόσης Κώνστας, Εριφύλη Στεφανίδου) και ο Χειμώνας (Αποστόλης Ψυχράμης), που ακολουθούν τον αδιάκοπο κύκλο της ζωής. Στο κενό του κύκλου στέκεται η ορχήστρα, ένα μικρό μπαρόκ σύνολο {Γιάννης Αγρανιώτης (βιολί) Αλέξης Καραϊσκάκης (τσέλο) Δημήτρης Τίγκας (κοντραμπάσο) Αλέξης Μαστιχιάδης (τσέμπαλο) Κωνσταντίνος Ζιγκερίδης (ακορντεόν)} και η κάθε εποχή ζητά από τους μουσικούς να παίξουν το κονσέρτο του Vivaldi που της αντιστοιχεί, το τελειότερο από τα τέσσερα μέρη του μουσικού έργου.
Και οι τέσσερις, μέσα στην υπερβολή τους, κομπορρημονούν και διαφωνούν για την αξία τους μέσα στη ροή του χρόνου. Ποια είναι η καλύτερη; Η Άνοιξη που αναγεννά τη φύση; Το Καλοκαίρι με τον υπέροχο ήλιο του; Το Φθινόπωρο με τα όμορφα χρώματά του; Ο χειμώνας με το χιόνι και το παγωμένο λευκό του; Οι εποχές τσακώνονται. Οι εποχές είναι εγωίστριες. Οι εποχές δε λαμβάνουν υπόψη τους τίποτα από όσα συμβαίνουν γύρω τους. Οι μουσικοί μπερδεύονται. Όμως, τελικά, μήπως τα πράγματα δεν είναι και τόσο ρόδινα για τους τέσσερις πρωταγωνιστές; Μήπως εξαιτίας της μόλυνσης του περιβάλλοντος η κάθε εποχή χάνει σταδιακά τα χαρακτηριστικά της; Μήπως τείνουμε προς μια μόνο εποχή; Γιατί χάνονται οι μέλισσες; Γιατί ο ήλιος σκοτώνει; Γιατί η γη πλημμυρίζει; Γιατί οι πάγοι λιώνουν;
Μπορεί ο Vivaldi να διαλέξει saison favorite ανάμεσα σε τόνους κατασπαταλημένου πλαστικού; Διότι η Άνοιξη είναι μεν πολύχρωμη, αλλά η φορεσιά της είναι φτιαγμένη από πλαστικά καλαμάκια. Το καλοκαίρι έχει μεν αυτό το απολαυστικό μπλε, αλλά η φορεσιά του είναι φτιαγμένη από πλαστικά καπάκια. Το καστανό φθινόπωρο δεν είναι παρά πλαστικές σακούλες και ο επιβλητικός χειμώνας είναι λευκός εξαιτίας πλαστικών γαντιών. Πόσο ακόμα θα μπορέσουν να απολαύσουν οι Τέσσερις Εποχές όσα τους δόθηκαν; Συνειδητοποιούν τις αλλαγές που έχουν βιώσει στο πέρασμα του χρόνου, με τις καιρικές συνθήκες να γίνονται όλο και σκληρότερες; Τελικά έχει σημασία ποιος θα αποδειχτεί καλύτερος και ισχυρότερος απέναντι στον άλλον; Όχι!
Η μουσική -με την τολμηρή ενορχήστρωση του Νίκου Γαλενιανού- συνεχίζει να παίζει, ο ρυθμός ποτέ δεν σταματά κι όμως κάτι αλλάζει, κάτι καταστρέφεται κάθε μέρα όλο και περισσότερο, γιατί η κάθε εποχή προσπαθεί να επιβληθεί στην άλλη, όπως ο άνθρωπος προσπαθεί να επιβληθεί στη φύση, καταστρέφοντάς τη. Οι προειδοποιήσεις ξεκινούν από το σκηνικό και μόνο, που είναι εντυπωσιακά δημιουργημένο από σκουπίδια, τα οποία όλο και καλύπτουν τους πρωταγωνιστές. Έπειτα η μουσική, με την κάθε νότα της, προσπαθεί διαρκώς να τους συνεφέρει, όμως τίποτα δεν μοιάζει να είναι πιο σημαντικό από τη νίκη. Η κάθε εποχή θέλει να αλλάξει τη σειρά των πραγμάτων, να ορίσει εκείνη τους κανόνες. Το αποτέλεσμα; Τυφώνες, ατέλειωτες βροχές κι ύστερα ξηρασίες, μυρωδιές που εξαφανίζονται, πάγοι που γίνονται νερό, ζώα που χάνονται. Οι τέσσερις εποχές αποδομημένες, έρμαια πια στο χάος που έχουν δημιουργήσει, προσπαθούν μαζί να επιβιώσουν, αδύναμες μπροστά στον εγωισμό τους. Η ύβρις τους, οι προσβολές τους, η αυθαίρετη αλλαγή των κανόνων έχει συνέπειες.
Η Σοφία Πάσχου για μια ακόμη φορά εντυπωσιάζει με την έμπνευση και την ευρηματικότητά της και υπογράφει μια συναρπαστική θεατρική παράσταση, με οργανικές και φωνητικές παρεμβάσεις, που δεν έχει μόνο ψυχαγωγικό χαρακτήρα, αν και σε πολλά σημεία είναι μια πανέξυπνη κωμωδία, αλλά προβληματίζει και ευαισθητοποιεί ουσιαστικά μικρούς και μεγάλους για περιβαλλοντολογικά θέματα, χωρίς να γίνεται σε καμιά περίπτωση διδακτική και χωρίς να ηθικολογεί. Μέσω αυτού του σχήματος υπερβολής και της αδιάκοπης κίνησης και ροής εικόνων και ήχου, η σκηνοθέτιδα δημιουργεί ένα πολυεπίπεδο οικοδόμημα, με το οποίο καθένας είναι ελεύθερος να ταυτιστεί με όποιον τρόπο θέλει, ανάλογα με την ηλικία του και τα βιώματά του. Από τα εντυπωσιακότερα στοιχεία της παράστασης είναι τα πρωτότυπα κοστούμια της Κλερ Μπρέισγουελ και τα σκηνικά της Ευαγγελίας Θεριανού, φτιαγμένα περίτεχνα από ανακυκλώσιμα υλικά, αλλά και ο υποβλητικός φωτισμός της Σοφίας Αλεξιάδου, που προσδίδει μια μοναδική ατμόσφαιρα στην αίθουσα της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ.
Λόγω της υψηλής ζήτησης των εισιτηρίων για την πρωτότυπη παράσταση Τέσσερις εποχές του Αντόνιο Βιβάλντι, η Εθνική Λυρική Σκηνή ανακοινώνει την προσθήκη πέντε επιπλέον πρωινών παραστάσεων στις 19, 21, 22, 23, 24 Ιανουαρίου 2020 στις 11.00, στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Πληροφορίες – εισιτήρια: https://bit.ly/2qUk4en
Χορηγός & Συμπαραγωγός παράστασης: Lidl Hellas
Ιδρυτικός Δωρητής Εναλλακτικής Σκηνής & Δωρητής παράστασης: Stavros Niarchos Foundation
