Στη χώρα μας, ήδη από τον Οκτώβριο του 2020, βρίσκεται σε πληθυσμιακή έξαρση η Μοβ Μέδουσα (Pelagia noctiluca), η οποία βάσει μελετών από τους ειδικούς, αναμένεται να διαρκέσει για τα επόμενα περίπου 2 χρόνια. Πρόκειται για ένα από τα πιο επικίνδυνα είδη μέδουσας στη Μεσόγειο, καθώς έχει ιδιαίτερα επώδυνο τσίμπημα που απελευθερώνει μια νευροτοξίνη. Το μέγεθος της ποικίλει μεταξύ 6-12 cm.
*ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Οι συνήθεις πρακτικές σε τσιμπήματα, με χρήση ξιδιού, γλυκού νερού ή αμμωνίας ΔΕΝ πρέπει να χρησιμοποιούνται στο τσίμπημα από μοβ μέδουσα, καθώς επιδεινώνουν την κατάσταση. Η εν λόγω μέδουσα, αδρανοποιείται με ελαφρύ αλκαλικό διάλυμα. Η πιο απλή λύση είναι να έχετε μαζί σας λίγη μαγειρική σόδα και να εφαρμόσετε διάλυμα σόδας 1:1 με θαλασσινό νερό (ΟΧΙ ΓΛΥΚΟ ΝΕΡΟ).
Πρώτες Βοήθειες στο τσίμπημα από μοβ μέδουσα είναι οι ακόλουθες:
1. Πλένουμε προσεκτικά με θαλασσινό νερό (ΟΧΙ ΓΛΥΚΟ ΝΕΡΟ). Δεν τρίβουμε την περιοχή του τσιμπήματος.
2. Αν είναι διαθέσιμο, εφαρμόζουμε ένα μίγμα θαλασσινού νερού και μαγειρικής σόδας (σε αναλογία 1:1) για δύο λεπτά. Αυτό θα σταματήσει οποιαδήποτε επιπλέον έκκριση δηλητηρίου από τα κύτταρα των κεντριών που έχουν μείνει στο δέρμα.
3. Χρησιμοποιούμε μια πλαστική πιστωτική κάρτα (ή ένα αντίστοιχο σκληρό πλαστικό) για να αφαιρέσουμε οποιαδήποτε πλοκάμια έχουν τυχόν μείνει στο δέρμα και το μείγμα της μαγειρικής σόδας. (δεν χρησιμοποιούμε τα χέρια μας γιατί είναι πιθανό να μεταφέρουμε τα τοξικά κεντριά και σε άλλα σημεία).
4. Εφαρμόζουμε πάγο πάνω στο τσίμπημα για 5-15 λεπτά. Ο πάγος θα πρέπει να είναι πάντα καλυμμένος σε πανί/ σακούλα κλπ και όχι σε απευθείας επαφή με το δέρμα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα gel πάγου (τύπου instant ice) μαζί με λευκή θήκη που τα συνοδεύει.
5. Αν ο πόνος επιμένει, συμβουλευτείτε ένα γιατρό ή ένα φαρμακοποιό για να σας συνταγογραφήσει παυσίπονα ή αντιφλεγμονώδεις κρέμες όπως π.χ. 3-4% λιδοκαΐνη ή υδροκορτιζόνη (για Ελλάδα: μπορούμε να προμηθευτούμε από το φαρμακείο την αλοιφή FUCICORT που δεν χρειάζεται συνταγογράφηση).
6. MHN τυλίγετε το σημείο τσιμπήματος με επιδέσμους, ΜΗΝ χρησιμοποιείτε ξίδι, ΟΥΤΕ γλυκό νερό, ΟΥΤΕ οινόπνευμα, ΟΥΤΕ αμμωνία, γιατί όλα αυτά μπορούν να χειροτερέψουν την κατάσταση.
Απειλές – Επικινδυνότητα
Οι μοβ μέδουσες θεωρούνται από τα πιο επικίνδυνα είδη μεδουσών στην Μεσόγειο. Το τσίμπημα τους είναι επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που έχουν. Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα. Οι εξάρσεις μεδουσών μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τις ανθρώπινες οικονομικές δραστηριότητες, όπως κολύμβηση, ψάρεμα, τουρισμός, κλπ.
Συμπτώματα από επαφή με τη μέδουσα
ΠΡΟΣΟΧΗ δεν χρειάζεται πανικός! Τα συμπτώματα μετά από επαφή – κέντρισμα από τη μέδουσα μπορεί να είναι:
- Πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας που σας κέντρισε.
- Ναυτία
- Πτώση πίεσης
- Ταχυκαρδία
- Κεφαλαλγία
- Εμετός
- Διάρροια
- Σπασμός των βρόγχων
- Δύσπνοια
Σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια) όπως : υπόταση, βράχος φωνής, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης, έμετος, είναι επιβεβλημένη η ΑΜΕΣΗ διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο
