Η Μαρία Ανεστοπούλου είναι συνιδρύτρια και διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων Animasyros. Στη θέση αυτή βρέθηκε από καθαρή τύχη, γιατί της άρεσε και έβλεπε πολλές ταινίες από μικρή. Όταν μεγάλωσε, λοιπόν, και αφού σπούδασε κάτι εντελώς άσχετο με το ανιμέισον, οι ταινίες που είχε δει ξετρύπωσαν από μέσα της και την κυρίεψε η επιθυμία να κάνει κάτι γι’ αυτό! Έτσι, το 2003 μαζί με μια ομάδα ανθρώπων ξεκίνησαν στην Αθήνα ένα ανεξάρτητο φεστιβάλ ψηφιακών ταινιών. Εκεί συνέχισε να κάνει αυτό που αγαπούσε, να βλέπει ταινίες. Το 2008, μαζί με τον συνιδρυτή και Πρόεδρο του Φεστιβάλ Βασίλη Καραμητσάνη, βρέθηκαν στην Ερμούπολη. Την εποχή εκείνη αναζητούσαν ένα νέο μέρος εκτός Αθήνας για να ξεκινήσουν μια νέα περιπέτεια στον οπτικοακουστικό κόσμο, ένα Φεστιβάλ αφιερωμένο στην τέχνη του ανιμέισον. Κι έτσι γεννήθηκε το Animasyros, στο υπέροχο και φιλόξενο νησί της Σύρου. Τώρα πια, εκτός του να βλέπει ταινίες, η Μαρία Ανεστοπούλου κάνει και πολλά άλλα πράγματα, γιατί το Animasyros είναι το μεγαλύτερο Φεστιβάλ ανιμέισον στην Ελλάδα και ένα από τα 20 μεγαλύτερα διεθνώς. Για παράδειγμα… μιλάει στο Τaλκ.
Μαρία, 14η χρονιά για το Animasyros. Πες μας λίγα λόγια για τη σχέση του Φεστιβάλ με το νησί.
Η Σύρος, η πρωτεύουσα των Κυκλάδων, εκτός από ένας τόπος μοναδικής ομορφιάς, είναι ένα μέρος φιλόξενο, με μεγάλη παράδοση στον πολιτισμό, που καλωσόρισε και αγκάλιασε το Animasyros από την πρώτη στιγμή που επισκεφθήκαμε το νησί. Η συνδρομή και η υποστήριξη της τοπικής και χωρικής περιφερειακής αυτοδιοίκησης υπήρξε καταλυτική για την ανάπτυξή του, ενώ η εγγύτητα του νησιού με την Αθήνα δημιούργησε τις κατάλληλες συνθήκες, ώστε το Φεστιβάλ να αποτελεί πόλο έλξης για το εγχώριο, αλλά και για το διεθνές κοινό του ανιμέισον. Τη Σύρο την αγαπήσαμε πολύ και κάναμε και την ιστορία της ταινία! Φέτος, η εναρκτήρια ταινία λέγεται «Τόποι Ελληνισμού: Ερμούπολη», σε σκηνοθεσία του Χαράλαμπου Μαργαρίτη από την Κύπρο και παραγωγή του Animasyros. Μέσα από την ταινία, ξεδιπλώνεται η ιστορία του νησιού μέσα στους αιώνες έως και σήμερα.
Πώς ξεκίνησε και πώς εξελίχθηκε το Φεστιβάλ;
Όταν ξεκινήσαμε, πριν από 14 χρόνια, η κοινότητα του ανιμέισον στην Ελλάδα ήταν εσωστρεφής, ένα καλά κρυμμένο «διαμάντι», ενώ οι ταινίες ανιμέισον ήταν σχεδόν αποκλειστικά συνυφασμένες με τα παιδιά. Όμως, το Animasyros απευθύνεται στο ευρύ κοινό και προβάλλει κυρίως ανεξάρτητες ταινίες ανιμέισον για ενήλικους και για παιδιά, συνδυάζοντας παράλληλες εκπαιδευτικές δράσεις, ενώ ένα τμήμα του, η Αγορά, αφορά τους καλλιτέχνες και σκηνοθέτες του ανιμέισον από την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο. Ξεκινήσαμε με στόχο να προωθήσουμε την τέχνη της εμψύχωσης, κάνοντας παρεμβάσεις στην τοπική κοινότητα, συλλέγοντας προσεκτικά τις ταινίες, μαζεύοντας τον κόσμο του ανιμέισον σε αυτή τη γιορτή και προσπαθώντας να δείξουμε στα παιδιά, στους εφήβους, στα ΑμΕΑ και στα άτομα της τρίτης ηλικίας ότι μπορούν κι εκείνοι να δημιουργήσουν ταινίες ανιμέισον, μέσα από τα εκπαιδευτικά προγράμματά μας. Ξεκινήσαμε με όραμα και επιμονή και έτσι χτίσαμε μια υπέροχη ομάδα που εργάζεται αδιάκοπα για να γίνεται κάθε χρόνο πραγματικότητα η πενθήμερη αυτή γιορτή. Και συνεχίζουμε.
Φέτος, η κεντρική θεματική είναι η Ελευθερία…
Ναι! Το 2021 γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Έτσι σκεφτήκαμε να αφιερώσουμε την κύρια θεματική μας στην έννοια της Ελευθερίας. Εμπνευστήκαμε από την καταιγιστική φράση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στον περίφημο λόγο του στην Πνύκα, το 1838 «…αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας… Και εκάμαμε την Επανάσταση…», που αντικατοπτρίζει την ορμητικότητα της επιθυμίας του ανθρώπου να είναι ελεύθερος. Έτσι, φέτος 20 ταινίες από όλον τον κόσμο θα παρουσιάσουν την έννοια της ελευθερίας σε όλο το φάσμα της, από την εθνική ελευθερία, την κοινωνική επανάσταση και τη διεκδίκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέχρι και την αναπαραγωγική ελευθερία, τις ελεύθερες σχέσεις και την προσωπική ελευθερία.
Το Animasyros θα έχει phygital μορφή. Τι σημαίνει αυτό;
Όταν ξέσπασε η πανδημία, που επηρέασε και ακόμα επηρεάζει τη ζωή όλων μας, έπρεπε να βρούμε τρόπους για να κρατήσουμε ζωντανό το Φεστιβάλ. Έτσι, ακολουθώντας το παράδειγμα και άλλων διοργανώσεων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, σχεδιάσαμε αρχικά την περσινή διοργάνωση, αλλά και τη φετινή, με τη μορφή Phygital. To Animasyros 2021 θα πραγματοποιηθεί στη Σύρο, με προβολές σε ανοικτούς χώρους και με την τήρηση των ειδικών υγειονομικών πρωτοκόλλων σε κλειστούς χώρους, τα εκπαιδευτικά εργαστήρια θα γίνουν με περιορισμένη συμμετοχή και ειδικά μέτρα προστασίας, το ίδιο και οι εργασίες της Αγοράς. Παράλληλα, ένα μεγάλο μέρος του θα γίνει KAI digital, μέσω μιας ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας προβολών, διαθέσιμης μέσω της ιστοσελίδας www.animasyros.gr. Το κοινό που δεν θα επισκεφθεί τη Σύρο θα μπορέσει να απολαύσει τις ταινίες μας για καθορισμένο χρονικό διάστημα, χωρίς γεωγραφικό περιορισμό. Ομοίως, και οι εργασίες της Αγοράς θα αναμεταδίδονται στο κανάλι του Φεστιβάλ στο YouTube. Αυτή την –ας μου επιτραπεί η λέξη– κατασκευή την ονομάσαμε Phygital edition, γιατί το Φεστιβάλ, προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις των καιρών, πραγματοποιείται και φυσικά και ψηφιακά.
Ας επικεντρωθούμε στο K.ID.S. Τι ωραίο θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν τα παιδιά; Υπάρχει πρόγραμμα για όλες τις ηλικίες; Υπάρχουν αντίστοιχα εκπαιδευτικά προγράμματα που συνοδεύουν τις ταινίες;
Καταρχάς, έχουμε το κατεξοχήν παιδικό πρόγραμμα, K.ID.S, που περιλαμβάνει ταινίες για παιδιά και γίνεται φέτος για πρώτη φορά διαγωνιστικό. Τη σκυτάλη παίρνουν μαθητές της Σύρου, συνεδριάζουν, επιλέγουν και βραβεύουν την καλύτερη ανάμεσα σε 15 ταινίες από όλο τον κόσμο. Η θεματολογία των ταινιών του διαγωνιστικού προγράμματος αγγίζει θέματα όπως το περιβάλλον, μοντέρνα παραμύθια, ιστορίες για πριγκίπισσες, ακόμα και… την αναβλητικότητα μας! Μεταξύ άλλων, τα παιδιά μπορούν να δουν πώς ένας αστακός σώζει την παρέα του από ένα εστιατόριο, πώς ένα χταπόδι χρησιμοποιεί όλα του τα πλοκάμια για να πετύχει τους στόχους του και πώς ο Θεός είναι ένας δεινός κομπιουτεράς. Η φαντασία συναντά τις έξοχες και διαφορετικές τεχνικές ανιμέισον και έτσι τα παιδιά θα απολαύσουν ένα δίωρο πρόγραμμα που θα τα συναρπάσει. Αυτό θα είναι διαθέσιμο και μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας προβολών την Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου 2021, ενώ θα προβληθεί στη Σύρο την Τετάρτη και κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Πέραν του διαγωνιστικού προγράμματος έχουμε τη χαρά να προβάλλουμε μια από τις καλύτερες ταινίες μεγάλου μήκους της χρονιάς, την ιρλανδική «Wolfwalkers», του μεγάλου σκηνοθέτη Tomm Moore. Η ταινία, που αντλεί πολλά στοιχεία από την ιρλανδική λαϊκή παράδοση, φτιαγμένη όλη στο χέρι με υπέροχα σχέδια και χρώματα, έρχεται να διηγηθεί με τρυφερότητα και ειλικρίνεια την ιστορία της Robyn, που ανακαλύπτει τον κόσμο των λύκων και γίνεται μέρος τους! Φυσικά, απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Εγώ την πρωτοείδα με τη δεκάχρονη ανιψιά μου και όταν τελείωσε γύρισε και μου είπε: «Μαρία, είναι η καλύτερη ταινία που έχω δει ποτέ στη ζωή μου». Τέλος, η καταπληκτική ομάδα του καλλιτεχνικού προγράμματος έχει φτιάξει ειδικές προβολές για όλες τις ηλικίες, το πρόγραμμα που ονομάζουμε Mix n’ Match. Όσο για τα εκπαιδευτικά προγράμματα, αυτά είναι ένας ανεξάρτητος και δυναμικός πυλώνας του Φεστιβάλ.
Τι πιστεύεις ότι προσφέρει στα παιδιά, μα και στους ενήλικους, η παρακολούθηση ταινιών ανιμέισον; Ποια συμπεράσματα έχεις βγάλει έπειτα από τόσα φεστιβάλ;
Το τι προσφέρει ο κινηματογράφος στον καθένα είναι κάτι προσωπικό. Όπως κάθε μορφή τέχνης δρα απελευθερωτικά. Βουτώντας στον κόσμο του ανιμέισον, τα παιδιά οξύνουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα τους και –βλέποντας τις ταινίες που επιλέγουμε–,που δεν είναι ταινίες κινουμένων σχεδίων όπως αυτές με τις οποίες έρχονται συνήθως σε επαφή, ανακαλύπτουν το εύρος και τις δυνατότητες ενός κινηματογραφικού είδους που τους καλεί να γίνουν μέρος του. Έτσι, εκπαιδεύονται ως θεατές και γίνονται απαιτητικοί! Παράλληλα, κινητοποιούνται, επιθυμούν να συμμετέχουν στις εκπαιδευτικές δράσεις και φτιάχνουν δικές τους ταινίες.
Θα πρότεινες σε μια οικογένεια να κάνει μια δυο μέρες «κοπάνα» από δουλειά και σχολείο και να έρθει στη Σύρο για το φεστιβάλ; Πώς θα μπορούσαν να οργανώσουν το ταξίδι τους;
Πράγματι, είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για μια οικογένεια που θέλει να συνδυάσει ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα με ένα πολιτιστικό γεγονός σε έναν υπέροχο τόπο. Τα παιδιά, εάν μπορούν να έρθουν όλες τις μέρες, θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ενδιαφέροντα εκπαιδευτικά εργαστήρια οπτικών παιχνιδιών (για παιδιά έως 12 ετών) και κινουμένων σχεδίων (για εφήβους), ενώ οι προβολές παιδικών ταινιών και ταινιών για όλη την οικογένεια είναι καθημερινές. Άλλωστε, το Φεστιβάλ διοργανώνει και προβολές σε άλλους οικισμούς πλην της Ερμούπολης, οπότε οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να συνδυάσουν την εκδρομή τους με τις προβολές. Το ταξίδι είναι εύκολο, καθώς η ακτοπλοϊκή σύνδεση είναι συχνή και καθημερινή. Το Φεστιβάλ τηρεί τα ισχύοντα υγειονομικά μέτρα που αφορούν στη SARS Covid-19. Και θα περάσουμε ωραία και θα είμαστε ασφαλείς. Κι όσοι δεν έρθετε, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας και δείτε ταινίες δωρεάν εκεί.
Animasyros, 22-26 Σεπτεμβρίου 2021
Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα στην ιστοσελίδα www.animasyros.gr
