Ο Καρκίνος Μαστού (KM) είναι μια από τις συχνότερα εμφανιζόμενες μορφές καρκίνου και η πρώτη σε αριθμό κρουσμάτων στο γυναικείο πληθυσμό. 1 στις 8 γυναίκες μπορεί να εμφανίσει μέσα στη ζωή της ΚΜ. Στις ΗΠΑ η πιθανότητα μια γυναίκα να αναπτύξει ΚΜ ανέρχεται σε 12% περίπου. Παγκοσμίως, έχουμε περίπου 1 εκατομμύρια κρούσματα ετησίως και στην Ελλάδα περίπου 4500 κρούσματα.
Ο Καρκίνος Μαστού μπορεί να ξεκινήσει από οποιοδήποτε τμήμα του μαστού, αλλά οι περισσότεροι αρχίζουν από του πόρους που μεταφέρουν το γάλα στη θηλή (πορογενής καρκίνος) ή από τους αδένες που παράγουν το γάλα (λοβιακός καρκίνος). Υπάρχουν και ορισμένες σπάνιες μορφές προερχόμενες από άλλους ιστούς, όπως για παράδειγμα το σάρκωμα ή το λέμφωμα.
Συμπτώματα Καρκίνου Μαστού
Από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην εξέλιξη και στην πρόγνωση της νόσου είναι η έγκυρη διάγνωση του ΚΜ. Η γυναίκα η ίδια είναι αυτή που πρώτη, έπειτα από σωστή εκπαίδευση, μπορεί να δει ότι κάτι δε πάει καλά με τον μαστό της, κάνοντας αυτοψηλάφηση.
Τα πιο συνήθη συμπτώματα είναι ένας ψηλαφητός επώδυνος ή ανώδυνος όγκος, τοπικός ερεθισμός-κοκκινίλα-, εισολκή θηλής, έκκριμα θηλής και πάχυνση του δέρματος του μαστού, που γίνεται σε κάποια σημεία σκληρό. Επίσης, σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί μια πρώτη ένδειξη ΚΜ να είναι η διόγκωση ενός λεμφαδένα στη μασχάλη. Πάντως, η πρώιμη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία οδηγούν στην πλήρη ίαση.
Αίτια και προδιαθεσικοί παράγοντες Καρκίνου Μαστού
Παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε Καρκίνο Μαστού είναι η μεγάλη ηλικία, κληρονομικοί παράγοντες-να έχει δηλαδή νοσήσει η μητέρα ή η αδελφή ή η θεία της γυναίκας, η παχυσαρκία, η ατεκνία, το αλκοόλ, η λήψη ορμονών, ή γενετικοί παράγοντες, όπως το γονίδιο BRCA1-2. Η εξέταση για το συγκεκριμένο γονίδιο συνιστάται σε γυναίκες με βεβαρημένο κληρονομικό ιστορικό και επί θετικού αποτελέσματος μπορεί να γίνει προφυλακτική μαστεκτομή άμφω με άμεση πλαστική αποκατάσταση.
Προστατευτικοί παράγοντες έναντι του Καρκίνου Μαστού
Ασπίδα έναντι στον ΚΜ μπορεί να αποτελέσει η διατροφή με χαμηλά λιπαρά και η πλούσια σε χόρτα, φρούτα και λαχανικά διατροφή, όπως και η κατανάλωση παρθένου ελαιόλαδου. Επίσης το σωστό σωματικό βάρος, η άσκηση, ο θηλασμός και η απόκτηση παιδιού πριν από τα 35 έτη μπορεί να εμποδίσουν την ανάπτυξη του ΚΜ στην ζωή μιας γυναίκας.
Διάγνωση του Καρκίνου Μαστού
Πολλές γυναίκες, δυστυχώς, δεν γνωρίζουν τους μαστούς τους. Όμως, η αυτοεξέταση είναι πολύ σημαντική και μπορεί να ανιχνεύσει πρώιμα τον ΚΜ. Καλό είναι να ξεκινάει από την ηλικία των 20 ετών. Ο γυναικολόγος είναι αυτός που, εξετάζοντας κάθε χρόνο τη γυναίκα, της δείχνει τα σωστά βήματα για την ψηλάφηση. Η ψηλάφηση πρέπει να γίνεται μια φορά τον μήνα το πρώτο δεκαήμερο του κύκλου και στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες την ίδια μέρα κάθε μήνα.
Οι απεικονιστικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την διάγνωση του ΚΜ είναι:
- Η ψηφιακή μαστογραφία, η οποία πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο για τις γυναίκες άνω των 40 ετών ενώ η πρώτη μαστογραφία αναφοράς πρέπει να γίνεται στα 35 έτη.
- Ο υπέρηχος μαστού είναι και αυτός αρκετά σημαντικός ειδικά σε πυκνούς μαστούς. Μάλιστα είναι ιδιαίτερα χρήσιμος για την διάκριση μεταξύ κύστεων και συμπαγών όγκων του μαστού.
- Η μαγνητική τομογραφία (MRI) συχνά χρησιμοποιείται σε γυναίκες στις οποίες έχει διαγνωστεί ΚΜ για να βοηθήσει στην εκτίμηση του όγκου και να ελέγξει την ύπαρξη άλλων όγκων στον άλλο μαστό. Λόγω της μεγάλης ευαισθησίας της, η μαγνητική τομογραφία μπορεί να εντοπίσει καρκίνους που δεν φαίνονται στην ψηφιακή μαστογραφία, όποτε είναι ένα σοβαρό όπλο για τη διάγνωση του ΚΜ και μειώνει κατά πολύ τα ψευδώς θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα της μαστογραφίας.
- Υπάρχουν και νεότερα, πειραματικά, απεικονιστικά τεστ του μαστού, εκ των οποίων άλλα εφαρμόζονται ήδη και άλλα είναι ακόμα υπό μελέτη, όπως η τομοσύνθεση, η 3D μαστογραφία, η μοριακή απεικόνιση, η μαστογραφία εκπομπής ποζιτρονίου και η απεικονιστική ηλεκτρική αντίσταση.
Τέλος, η οριστική διάγνωση του ΚΜ γίνεται με βιοψία της βλάβης-με ειδικό πιστόλι βιοψίας ή με ανοιχτή βιοψία-και έτσι ο γιατρός μπορεί να καθορίσει το πλάνο για την περαιτέρω θεραπεία.
Θεραπεία Καρκίνου Μαστού
Η θεραπευτική μέθοδος που θα ακολουθηθεί -ογκεκτομή, μαστεκτομή, λεμφαδενικός καθαρισμός, φρουρός λεμφαδένας-εξαρτάται από την εντόπιση, το μέγεθος και τον ιστολογικό τύπο του καρκίνου. Γενικά η τάση είναι να γίνονται μικρής έκτασης τομές και επεμβάσεις, με το καλύτερο χειρουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα για τη γυναίκα. Το χειρουργείο μπορεί να συνοδευτεί από επικουρική χημειοθεραπεία, ακτινοβολία ή με θεραπεία από το στόμα.
Συμπερασματικά, ο Καρκίνος Μαστού είναι μια από τις συχνότερες παθήσεις των γυναικών. Η έγκαιρη διάγνωση και η γρήγορη αντιμετώπισή του μπορεί να οδηγήσει στη πλήρη ίαση της νόσου. Γι’ αυτό είναι σημαντική η πρόληψη. Η γυναίκα πρέπει να κάνει μηνιαία αυτοψηλάφηση, ετήσια μαστογραφία και φυσικά να επισκέπτεται και να συζητά με τον γιατρό της. Έτσι όλοι μαζί-γυναίκες και ειδικοί- δημιουργούμε μια ασπίδα για ένα ασφαλέστερο μέλλον.
Ο Δημήτριος Χρ.Πολύζος είναι Μαιευτήρας- χειρ. Γυναικολόγος, μετεκπαιδευθείς στο Kings College Λονδίνου
210 7782692
