Δεν υπάρχει παιδί που να ξεκινά την σχολική του πορεία και να θέλει να αποτύχει. Όλα τα παιδιά αποζητούν την επιβράβευση και πολύ περισσότερο την λάμψη της υπερηφάνειας στα μάτια των γονέων τους. Όταν κάποιο παιδί δείχνει να δυσκολεύεται στα πρώτα του βήματα στο σχολικό πλαίσιο, αξίζει να διερευνήσουμε γιατί συμβαίνει αυτό και πώς μπορούμε να το βοηθήσουμε. Ας το θυμόμαστε αυτό κάθε φορά που ονομάζουμε ένα παιδί «τεμπέλικο» ή «αδιάφορο».
Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ήμερα Λογοθεραπείας, στις 6 Μαρτίου, η διεπιστημονική ομάδα του ΕΥΛΟΓΟΝ, υλοποιεί δράσεις ευαισθητοποίησης και δωρεάν αξιολογήσεις παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας.
Ο Νικόλας είναι ένα πανέξυπνο παιδί της Β’ Δημοτικού. Η δασκάλα του όμως δεν είναι ευχαριστημένη από την απόδοση του. Στη συνάντηση των γονέων, η δασκάλα ανέφερε στη μητέρα του ότι αργεί πολύ να τελειώσει την ορθογραφία και ότι συχνά δεν κατανοεί το νόημα του κειμένου που διαβάζει. Μπερδεύει το «σ» με το «θ» και το «ρ» με το «λ» στην ομιλία, στην γραφή και στην ανάγνωση. Πολλές φορές είναι αφηρημένος μέσα στη τάξη.
Η μητέρα θυμάται ότι ο Νικόλας άργησε να μιλήσει και ότι μέχρι την ηλικία των 5,5 ετών δεν μιλούσε καθαρά. Έπιανε «περίεργα» το μολύβι, οι ζωγραφιές του δεν είχαν καθαρές κάθετες και οριζόντιες γραμμές και του αρέσει ακόμα και σήμερα να αφήνει μισοτελειωμένα τα παζλ του και να «πετιέται» από παιχνίδι σε παιχνίδι χωρίς να το ολοκληρώνει.
Ο Νικόλας, όπως όλα τα παιδιά, εξέπεμπε σαν φάρος από μικρή ηλικία τη δυσκολία που έχει στη συγκέντρωση της προσοχής του. Αυτή η δυσκολία στη συγκέντρωση σχετίζεται με τις δυσκολίες του παιδιού στην ομιλία και στη κίνηση. Οι γονείς δεν μπόρεσαν να αποκωδικοποιήσουν τα μηνύματα που τους έστελνε το παιδί, με αποτέλεσμα ένα παιδί με καλή νοημοσύνη και πολλές δυνατότητες να ξεκινήσει μετ’ εμποδίων τη σχολική του πορεία.
Έρευνες δείχνουν ότι μέχρι την ηλικία των 6 ετών και πριν από την είσοδό τους στο σχολείο, τα παιδιά πρέπει να έχουν κατακτήσει το φωνολογικό σύστημα της γλώσσας τους, δηλαδή έχουν μάθει να προφέρουν σωστά όλους τους ήχους-«γράμματα». Ο μαθητής που δεν έχει διαχωρίσει στον προφορικό του λόγο τους ήχους «θ» και «σ» θα βρεθεί σε σύγχυση, όταν θα πρέπει να αποφασίσει με ποιο από τα δύο θα γράψει τη λέξη «θάλασσα» και πως θα τη διαβάσει. Επίσης, τα παιδιά μπορούν να εστιάσουν τη προσοχή τους σε μία δραστηριότητα τουλάχιστον για 30’ λεπτά και έχουν καλή λαβή, με τρία δάκτυλα, στο μολύβι όταν προσπαθούν να γράψουν.
Όσο πιο έγκαιρα αντιμετωπισθεί η δυσκολία που παρουσιάζει στον προφορικό του λόγο από τον Παθολόγο Λόγου & Ομιλίας (ή Λογοθεραπευτή) ή στην κίνηση των δακτύλων και στη διάσπαση της προσοχής του από τον Ειδικό Παιδαγωγό και τον Εργοθεραπευτή, τόσο πιο πολλά θα είναι τα εφόδια που θα διαθέτει το παιδί στην καθημερινότητα του στο δημοτικό σχολείο.
Ο Νικόλας ήρθε φοβισμένος στο ΕΥΛΟΓΟΝ, στο ραντεβού που είχαν κλείσει οι γονείς του, μετά από τη σύσταση του σχολείου του. Η εικόνα του έδειχνε ένα παιδί απογοητευμένο και διστακτικό να δεχθεί βοήθεια, πιστεύοντας μάλλον ότι είναι μάταιο. Αυτό είναι κάτι που παρατηρείται πολύ συχνά σε παιδιά με διάσπαση προσοχής ή μαθησιακές ή επικοινωνιακές δυσκολίες: αρχίζει να επηρεάζεται η αυτοπεποίθηση, το κίνητρο και άλλοι τομείς της προσωπικότητας τους.
Οι ειδικοί θεραπευτές της διεπιστημονικής ομάδας του ΕΥΛΟΓΟΝ αμέσως αντιλήφθηκαν την πηγή των χαμηλών του επιδόσεων, με τη χρήση σταθμισμένων διαγνωστικών τεστ που του παρουσιάστηκαν σαν παιχνίδι. Πρότειναν ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα, που είχε αρχικά ως στόχο να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που ήδη είχαν προκύψει από τη διάσπαση προσοχής, τα αρθρωτικά/φωνολογικά του λάθη, καθώς και από τη περιορισμένη του οπτική μνήμη, που επηρέαζε την απόδοσή του στην ορθογραφία. Επίσης, το πρόγραμμα περιελάμβανε εκπαίδευση, του Νικόλα αλλά και των γονέων του, σε τεχνικές διατήρησης της προσοχής, βελτίωση του χρόνου συγκέντρωσης του παιδιού, αλλά και εναλλακτικές τεχνικές μελέτης.
Οι θεραπευτές που συνεργάστηκαν με την οικογένεια του Νικόλα επικοινώνησαν με το σχολείο του παιδιού και ενημέρωσαν για τα ευρήματα της αξιολόγησης τους. Ζήτησαν από τη δασκάλα του Νικόλα να του επιτρέψει να κάθεται στο πρώτο θρανίο, έτσι ώστε να έχει καλύτερες πιθανότητες να διατηρεί την προσοχή του. Ακόμα, της πρότειναν συγκεκριμένες τεχνικές διαχείρισης, προκειμένου να βοηθηθεί ο μαθητής χωρίς να στοχοποιείται ή να επηρεάζεται αρνητικά το αυτοαίσθημα του.
Ο Νικόλας, μέσα σε μερικούς μήνες συνεργασίας με τους θεραπευτές του, άνθισε! Έχει βελτιώσει την απόδοση του στο σχολείο, δείχνει χαρούμενος και γεμάτος ενέργεια για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της καθημερινότητας του. Έχει αντιληφθεί ότι οι δυσκολίες του δεν έχουν σχέση με την εξυπνάδα ή τις ικανότητες του και έχει γεμίσει με αισιοδοξία, αφού βλέπει τους κόπους του να καρποφορούν και την προσπάθεια του να επιβραβεύεται. Δεν υπάρχει τίποτα στον κόσμο που να μπορεί να συγκριθεί με αυτή την εικόνα: ένα παιδί και μία οικογένεια που, σαν ομάδα, αντιμετώπισαν τις δυσκολίες που βρέθηκαν στο δρόμο τους και βγήκαν νικητές. Υπάρχει καλύτερο μάθημα από αυτό για να διδάξουμε στα παιδιά μας;
Η «μαθησιακή περιπέτεια» του μικρού φίλου μας Νικόλα, θα ήταν πολύ διαφορετική, αν είχε λάβει νωρίτερα την κατάλληλη βοήθεια ή αν είχε λάβει μέρος στις ομάδες μαθησιακής ετοιμότητας που το ΕΥΛΟΓΟΝ υλοποιεί κάθε άνοιξη για παιδιά που ετοιμάζονται για το Δημοτικό σχολείο την επόμενη σχολική χρονιά.
Μην αφήνετε το χρόνο να πηγαίνει χαμένος με αναβολές και άγονες προσπάθειες. Μιλήστε με τον κατάλληλο ειδικό στην ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας του Εύλογον στο 210 9966333 και 210 9956090 καθημερινά. Το Κέντρο ανάπτυξης και αποκατάστασης της επικοινωνίας ΕΥΛΟΓΟΝ διαθέτει τμήματα παθολογίας λόγου, μαθησιακών δυσκολιών, πρώιμης παρέμβασης, εργοθεραπείας, ψυχολογικής υποστήριξης παιδιών και συμβουλευτικής γονέων.
Η Ειρήνη Κιάμου M.A. CCC-SLP είναι Παθολόγος Λόγου και Ομιλίας, Επιστημονική Υπεύθυνη Διεπιστημονικής Ομάδας “ΕΥΛΟΓΟΝ”, Α. Συνεργάτης της Πανεπ. Κλινικής Νοσοκομείου Παίδων «Παν.& Αγλ. Κυριακού», Τ. Καθηγήτρια στο ΤΕΙ Ηπείρου, Τμήμα Λογοθεραπείας.
