Τέσσερα χρόνια πριν, τον Νοέμβριο του 2017, ξεκίνησε το ταξίδι του Το αγόρι στο θεωρείο, της Αγγελικής Δαρλάση, μια ιστορία για την απώλεια, τον πόνο, την προσφυγιά, αλλά και για την παρηγορητική δύναμη της φαντασίας, της συµπόνιας και της ανθρωπιάς, εμπνευσμένη από το πραγματικό συμβάν της εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών, το 1922, ένα κτίριο του Τσίλερ, που χαρακτηρίστηκε καταραμένο και κατεδαφίστηκε το 1940.
Το βιβλίο αγαπήθηκε, βραβεύτηκε κι άρχισε μόλις μια νέα πορεία. Πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε μια νέα επετειακή-συλλεκτική έκδοσή του με διπλή αφορμή: Τη θεατρική του μεταφορά στο Μικρό Εθνικό, τη δραστήρια παιδική κι εφηβική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, και τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη μικρασιατική καταστροφή. Σ’ αυτό το μικρό αφιέρωμα σε ένα σπουδαίο έργο μάς μιλούν η συγγραφέας Αγγελική Δαρλάση, η σκηνοθέτιδα και ηθοποιός της παράστασης Σοφία Μαραθάκη και η υπεύθυνη της παιδικής και εφηβικής σκηνής του Εθνικού Θεάτρου Σοφία Βγενοπούλου.
Σοφία Βγενοπούλου: Το αγόρι στο θεωρείο είναι μια πολυαγαπημένη ιστορία που αποφασίσαμε να γίνει διασκευή για το θέατρο τη σεζόν 2021-22, γιατί μέσα από τα παιδικά μάτια μιλάει για ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της ελληνικής ιστορίας, ένα «εθνικό» τραύμα που έχει διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό τόσο την εθνική μας ταυτότητα όσο και τη συσχέτισή μας με τον ξεριζωμό, την προσφυγιά και την επανεκκίνηση μιας ολόκληρης κοινωνίας. Για τα παιδιά, η άμεση συσχέτιση με το κύμα των προσφύγων και τον πόνο που οι άνθρωποι αυτοί κουβαλούν, αποτελεί μια εμπειρία διαμορφωτική. Κάθε νέος άνθρωπος καλείται να εντάξει τις εικόνες και τις καταστάσεις αυτές στη θεώρησή του για τον κόσμο. Είναι πεποίθησή μου και οδηγός στις επιλογές που κάνουμε ότι η τέχνη μπορεί πάντα να προσφέρει παρηγοριά και να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν τα μεγάλα αινίγματα του κόσμου. Στη συγκεκριμένη εποχή και συγκυρία που ζήσαμε και ακόμα δυστυχώς ζούμε, αυτή η παράσταση αποκτά ακόμα μεγαλύτερη συσχέτιση με τη ζωή των παιδιών, γιατί αναδεικνύει την προσπάθεια να ξαναχτίσει κανείς τη ζωή του από την αρχή, ανταποκρινόμενος στις ανάγκες μιας νέας πραγματικότητας. Ένας παραλληλισμός με το σήμερα, που την κάνει ακόμα πιο επίκαιρη και σημαντική θεατρική εμπειρία.
Σοφία Μαραθάκη: Το Αγόρι στο Θεωρείο είναι το πιο τρυφερό κι ευάλωτο, το πιο ανθεκτικό και δυνατό κομμάτι μας. Το κομμάτι που φέρουμε όλοι μέσα μας ακέραιο από την παιδική μας ηλικία. Είναι η προσωπικότητα που αμύνεται κι αντιστέκεται μπροστά σε όλες τις κακοτοπιές της ζωής και της ιστορίας, που υπερβαίνει την κακιά στιγμή, που πλάθεται από τα ιστορικά γεγονότα, αλλά μένει ατόφια και αθώα. Για μένα είναι ένα κείμενο και μια παράσταση για την αγάπη, την αλληλεγγύη, την κοινότητα, την κατάφαση στη ζωή. Υπάρχει ένας χαρακτήρας που συνεχώς λέει «Σιγά σιγά, όλα θα φτιάξουν». Αυτή η φράση η τόσο μητρική, προστατευτική, ενθαρρυντική, εμψυχωτική και καθησυχαστική, αποτυπώνει με απόλυτο και πυκνό τρόπο το νόημα του έργου. Οι ήρωες, μικροί και μεγάλοι, από τη μια στιγμή στην άλλη μετατρέπονται από πολίτες σε πρόσφυγες. Αρρωσταίνουν, ταξιδεύουν, γελάνε, κλαίνε, τραγουδάνε, χορεύουν, παίζουν, διαβάζουν, πονάνε, πεθαίνουν και ξαναγεννιούνται από την αρχή. Κι αυτή η κρίσιμη για την υπόλοιπή τους ζωή στιγμή λαμβάνει χώρα μέσα σε ένα εγκαταλελειμμένο θέατρο, μέσα σε έναν μαγικό χώρο, όπου όλα μπορούν να συμβούν, να θεραπευτούν τα τραύματα, να επουλωθούν οι πληγές, να αγαπήσουν και να αγαπηθούν ξανά οι άνθρωποι. Η μικρασιατική καταστροφή, κατά τη διάρκεια της οποίας οι ήρωες μας ζουν την προσφυγιά, τον αποχωρισμό, τον εκτοπισμό, την κοινωνική έκπτωση και κατακραυγή, διαμόρφωσε την κουλτούρα της σύγχρονης Ελλάδας και ανέδειξε για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη κλίμακα τη δυνατότητα –ή μη– της ελληνικής κοινωνίας να εντάξει στους κόλπους της το νέο, το διαφορετικό, το ξένο, το «παστρικό». 
Αγγελική Δαρλάση: Λέω συχνά ότι τα βιβλία μας είναι σαν τα παιδιά μας. Κι όπως με τα παιδιά έτσι και με τα βιβλία έρχεται εκείνη η στιγμή να βγουν στον κόσμο. Με την ελπίδα πως τα έχεις «προετοιμάσει» σωστά και πως θα βρουν τον δρόμο τους, μακριά από σένα, στα χέρια, στην καρδιά και στο μυαλό των άλλων. Οπότε πώς να μην είναι τεράστια η χαρά μου, όταν μετά τη μεγάλη αγάπη που του δείχνει όλα αυτά τα χρόνια το αναγνωστικό κοινό και τη βράβευσή του, έφτασε η στιγμή που Το Αγόρι στο θεωρείο γίνεται και θεατρική παράσταση και μάλιστα από το Μικρό Εθνικό, που μόνο αξιόλογες δουλειές έχει να επιδείξει. Κι είναι μεγάλο το ευχαριστώ μου προς όσες και όσους στο Εθνικό Θέατρο το αγάπησαν και το οραματίστηκαν ως θεατρικό. Όση αγωνία κι αν έχω, ξέρω ότι το παιδί μου βρίσκεται στα καλύτερα χέρια και πλέον ανυπομονώ να το δω με τα μάτια… των άλλων: όλων των εξαιρετικών συντελεστών της συγκεκριμένης παράστασης. Στο μεταξύ, συνεργάζομαι με τη Σοφία Βγενοπούλου σε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διαδικτυακή δράση με τίτλο «Στα Θεωρεία της Φαντασίας». Έγραψα, λοιπόν, τρεις ιστορίες σε συνέχειες, εμπνευσμένη εκ νέου από το βιβλίο μου, από την παράσταση κι από τον κόσμο και την ιστορία του Θεάτρου. Ίσως να είναι που –σκέφτομαι και θέλω να ελπίζω– εκεί όπου υπάρχει φαντασία, πάθος για δημιουργία, αλήθεια και όραμα πάντα βρίσκεται, τελικά, και το ανάλογο φιλόξενο «θεωρείο»…
– Το αγόρι στο θεωρείο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
– Μπορείτε να κλείσετε εισιτήρια για την ομώνυμη παράσταση που θα παίζεται στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού στο κτήριο Τσίλερ από τις 4 Δεκεμβρίου εδώ www.n-t.gr/el/events/to_agori_sto_theoreio
– Δείτε περισσότερα για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Στα Θεωρεία της Φαντασίας» www.n-t.gr/el/youngstage/actions/fantasy
