Η κρίση και η υιοθέτηση μιας new age αντίληψης περί μη παρεμβατικού τοκετού ξαναδείχνουν στις υποψήφιες μαμάδες την πόρτα των δημόσιων μαιευτηρίων. Το Ταλκ συζητά με μια γυναίκα για την εμπειρία της στο ιδιωτικό και το δημόσιο μαιευτήριο και  φτιάχνει τη δική του λίστα με τα θετικά και τα αρνητικά ενός «δημόσιου» και ενός «ιδιωτικού» τοκετού.  

Το crash test της μαμάς

Η ιστορία όπως μου τη διηγήθηκε η Μαρία, 33 χρόνων, free lancer διαφημίστρια σήμερα.

«Το πρώτο μου μωρό το γέννησα σε ιδιωτικό μαιευτήριο βεβαίως. Μπορεί να βρισκόμασταν στο 2012, μεσούσης της κρίσης, αλλά παραδόξως το καλό μου ταμείο δεν το είχε ακόμα ‘‘καταπιεί’’ ο ΕΟΠΥΥ και τα χρήματα που έδινε αυτό το καλό ταμείο έφταναν για να πληρωθεί το… ιλουστρασιόν μαιευτήριο ενώ κάλυπταν κι ένα μεγάλο μέρος της πληρωμής του γιατρού. Το μωρό μου κι εγώ θα αντικρίζαμε παστέλ φρεσκοβαμμένους τοίχους κι ένα ευχάριστο περιβάλλον που θα ακτινοβολούσε αισθητική και… χρήμα. Άλλωστε, σκεφτόμουν, το ιδιωτικό μαιευτήριο διαπιστεύει και τη θέση μας – δεν βρισκόμαστε στον πάτο του βαρελιού της κοινωνίας. Ακόμα καλά κρατάμε. Στο δεύτερο μωρό είχα αλλάξει τελείως μυαλά κι ας είχε μεσολαβήσει μόλις ενάμισης χρόνος. Το έχει αυτό η ελληνική κρίση – οι αλλαγές εμφανίζονται στη ζωή μας με τρομερή βιαιότητα. Αυτήν τη φορά θα έπρεπε να πληρώσω 2.500 ευρώ από την τσέπη μου (σ.σ. από 1.100 έως 1.300 ευρώ για το νοσοκομείο κι άλλα 1.300 για παρακολούθηση στην εγκυμοσύνη και για τον τοκετό τον γιατρό) για να γεννήσω το δεύτερο μωρό και η αλήθεια είναι ότι ζοριζόμουν να το αποδεχτώ ως γεγονός. Πήρα χαρτί και μολύβι και τα έβαλα όλα κάτω ψύχραιμα. Πόσο ευχαριστημένη έμεινα από το ιδιωτικό μαιευτήριο αναρωτήθηκα κι άρχισα να σημειώνω τις σκέψεις μου στη λίστα με τα συν και τα πλην. Στα συν έβαλα: καθαρό, ευχάριστο περιβάλλον, τέλειο φαγητό, άμεση ανταπόκριση των μαιών στα καλέσματά μου για βοήθεια σε όποιο θέμα τη χρειάστηκα, γενικώς μια πριγκιπική αίσθηση όσον αφορά τις παροχές, αλλά και ξεκούραση όσον αφορά το θέμα της φροντίδας του παιδιού – αλλαγή πάνας, μπάνιο κ.ο.κ. Στα πλην όμως μαζεύτηκαν μπόλικες παρατηρήσεις: πολύ μικρή αίθουσα ωδινών, για δύο μάλιστα επίτοκους με ένα παραβάν ανάμεσά τους για χώρισμα. Τώρα που ξεδιπλώνω όλες τις στιγμές στο κεφάλι μου βλέπω τα εξής: τις ωκυτοκίνες να μπαίνουν στον ορό ευθύς εξαρχής χωρίς δεύτερη κουβέντα, το απόλυτο ξάπλωμα να επιβάλλεται από την αρχή και στο τέλος τη μαία να τσακώνεται με τον γιατρό πάνω από το κεφάλι μου για το αν τελικά έπρεπε να με αφήσουν να σπρώξω κι άλλο. Όλες αυτές οι πολλές μαζεμένες στιγμές οδήγησαν σε άσχημες αναμνήσεις ανεπίτρεπτες για μια γυναίκα που ζει μια κορυφαία στιγμή στη ζωή της (και για ένα μαιευτήριο που πληρώνεται αδρά για να φέρει την αποστολή του εις πέρας). Τέλος λοιπόν, η πριγκιπική αίσθηση που έβαλα στα συν είχε σχεδόν ένα χυδαίο κόστος αν σκεφτεί κανείς ότι τα δύο depon που ζήτησα για τον πονοκέφαλό χρεώθηκαν 50 λεπτά έκαστο(!) Ήμουν πριγκίπισσα ή ήμουν ένα… κινητό πορτοφόλι;

Κάπως έτσι, κι αφού η κοινωνική ασφάλιση είχε πια καταρρεύσει ενώ και ο πάλαι πότε λατρεμένος γυναικολόγος είχε αποδειχθεί στα μάτια μου στεγνός διεκπεραιωτής, αποφάσισα να τολμήσω αλλαγή γυναικολόγου –το μεγαλύτερο ταμπού για τις Ελληνίδες εγκυμονούσες– και να επιλέξω ένα δημόσιο μαιευτήριο. Πέντε μήνες αργότερα και με το νέο βρέφος στην αγκαλιά βρέθηκα ξανά πάνω από μια νέα λίστα Στα συν έβαλα: πολύ μεγάλη αίθουσα ωδινών-τοκετού όλη για πάρτη μου. Μου επέτρεψαν να περπατάω όπως επιθυμούσα μέσα στο δωμάτιο κατά τη διάρκεια του τοκετού. Είχα στη διάθεσή μου μια μεγάλη ομάδα έμψυχου δυναμικού, την έμπειρη, μοντέρνα μαία μου, άλλη μια εξίσου καλή, τον γυναικολόγο και τους δύο ευγενέστατους βοηθούς του. Μπορεί ο κόσμος στην αίθουσα να ήταν λίγο παραπανίσιος –μιας και πρόκειται για πανεπιστημιακή κλινική– αλλά την ώρα των εξωθήσεων έζησα επιτέλους το όνειρο που μου στέρησαν την πρώτη φορά. Εισέπραξα γενναιόδωρη ψυχολογική υποστήριξη κατά τη διάρκεια του τοκετού ενώ απέφυγα την επισκληρίδιο όπως το επιθυμούσα. Πέρασα μια ώρα skin to skin με το μωρό μετά τον τοκετό κι ύστερα πήρα τον δρόμο για το δωμάτιο σε καροτσάκι κι όχι σε φορείο, σαν κανονικός υγιής άνθρωπος δηλαδή και όχι σαν ασθενής. Το ότι το μωρό ήταν δίπλα μου δεν με εμπόδισε να κοιμηθώ το πρώτο βράδυ που βρισκόμουν σε τρίκλινο. Τόσο το δικό μου βρέφος όσο και τα άλλα δύο αν έκαναν να κλάψουν έπεφταν άμεσα στα χέρια/στήθη της μαμάς με αποτέλεσμα το πρώτο βράδυ να κοιμηθώ τουλάχιστον τέσσερις ώρες σερί. Ο όροφος που βρισκόμουν είχε όλα κι όλα έξι δωμάτια με αποτέλεσμα τα μεσημέρια να θυμίζει ησυχαστήριο. Και με σχεδόν μηδενικό κόστος! Στα πλην έγραψα τα εξής: το χαλασμένο ασανσέρ του ισογείου με είχε οδηγήσει να ανεβαίνω με σπασμένα νερά τα σκαλιά από το ισόγειο στον πρώτο όροφο που ήταν η αίθουσα ωδινών… Πολύ ροκ αυτή η σκηνή η αλήθεια είναι. Η αντιπαράθεση για την πρωτοκαθεδρία ανάμεσα στους γιατρούς, η κούραση των πολλών ετών δουλειάς, οι κακές πια πληρωμές έχουν σκορπίσει κούραση κι έριδες ανάμεσα στο προσωπικό. Στο ιδιωτικό ο «στρατός» του νοσοκομείου εμφάνιζε σύμπνοια, προθυμία, τα παράπονα έβρισκαν τον δρόμο τους και τα χαμόγελα δεν άφηναν τα πρόσωπα για κανέναν λόγο. Μεγάλο μειονέκτημα και ορισμένες ελλείψεις, όπως τα σεντόνια για τα οποία έπρεπε να κάνω ολόκληρο καβγά τη δεύτερη μέρα για να εξασφαλίσω την αλλαγή τους αφού, όπως μου έλεγαν, δεν υπήρχαν άλλα διαθέσιμα. Το δε τρίκλινο δωμάτιο που έμεινα το πρώτο βράδυ εμφάνιζε θλιβερή εικόνα: παλιά κρεβάτια, παλιά παράθυρα, σκοτεινό και με τόσο απαρχαιωμένο μπάνιο που δεν το χρησιμοποίησα μέχρι να μπω στο ολοκαίνουργιο παλατάκι μου με τα παράθυρα από αλουμίνιο και το μπάνιο σε μέγεθος γηπέδου».

Το crash test της μαίας

Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία οι γεννήσεις τα τελευταία τρία χρόνια στην Ελλάδα έχουν πέσει δραματικά. Το 2011 είχαμε 106.428 γεννήσεις, το 2012: 100.371, το 2013: 94.134. Μέσα σε τρία χρόνια οι γεννήσεις μειώθηκαν κατά 17.660. Η Σπυριδούλα Νεοφύτου, μαία και προϊσταμένη της Β΄ Μαιευτικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, έχει συμμετάσχει σε δεκάδες συνέδρια και σεμινάρια ενώ έχει εργαστεί εθελοντικά στο Booth Memorial Hospital στη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ. Εδώ και αρκετό καιρό παραδίδει σε εγκύους δωρεάν μαθήματα ψυχοπροφύλαξης (ανώδυνος τοκετός, θηλασμός, περιποίηση νεογέννητου) στο My New Baby Center στο Μαρούσι. Η μεγάλη πείρα της σε συνδυασμό με τη διαρκή επιμόρφωσή της αλλά και τη συστηματική επαφή της με εγκύους που επιλέγουν να γεννήσουν τόσο σε δημόσιο όσο και σε ιδιωτικό μαιευτήριο της επιτρέπουν να έχει σφαιρική εικόνα για την κατάσταση αυτήν τη στιγμή ανάμεσα στα νέα ζευγάρια που περιμένουν παιδί. «Μικρή άνοδο των γεννήσεων στα δημόσια μαιευτήρια έχουμε σίγουρα λόγω κρίσης. Παρότι στατιστικά έχουμε σοβαρή μείωση των γεννήσεων, ολοένα και περισσότερες Ελληνίδες επισκέπτονται τα εξωτερικά ιατρεία των δημοσίων μαιευτηρίων και ζητούν να παρακολουθούνται και να γεννήσουν σε αυτά. Ολοένα και περισσότερες γυναίκες σήμερα επιθυμούν όσο το δυνατόν λιγότερο επεμβατικούς τοκετούς και υποστήριξη στον μητρικό θηλασμό, χωρίς να ξοδέψουν γ’ αυτά μια περιουσία. Κυρίως όμως ξέρουν ότι έχουν μεγαλύτερη ασφάλεια σε ένα δημόσιο μαιευτήριο σε περίπτωση επιπλοκής».  

Το crash test του γυναικολόγου 

Ο Νικόλαος Σαλάκος είναι μαιευτήρας, χειρουργός, γυναικολόγος και επίκουρος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών. Εκτός από τη Β΄ Μαιευτική Κλινική Αθηνών (Αρεταίειο Νοσοκομείο) ο Ν. Σαλάκος συνεργάζεται και με ιδιωτικό μαιευτήριο. Τα δικά του συμπεράσματα από την επικοινωνία με εγκύους που γεννούν τόσο σε δημόσια όσο και σε ιδιωτικά μαιευτήρια είναι τα εξής: «Αυτό που συνεχίζουν να φοβούνται οι γυναίκες σήμερα στο δημόσιο μαιευτήριο είναι η απουσία του δικού τους γυναικολόγου αν αυτός συνεργάζεται αποκλειστικά με ιδιωτική κλινική. Ειδικά οι πρωτοτόκες δεν μπορούν να εμπιστευτούν εύκολα άλλον. Φοβούνται επίσης μην εισπράξουν αδιαφορία στο δημόσιο. Από την άλλη, η κρίση σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ούτε οι ιδιωτικές ασφάλειες καλύπτουν τη γέννα σε ιδιωτικό μαιευτήριο δεν αφήνουν πια και πολλά περιθώρια για πολυτέλειες. Η νοοτροπία των νέων ζευγαριών σήμερα έχει αλλάξει δεδομένου ότι υπάρχει κι αυτή η τάση για μη παρεμβατικούς τοκετούς, οι οποίοι είναι πιο συχνοί στα δημόσια μαιευτήρια. Το ποσοστό που μετακινείται από το ιδιωτικό στο δημόσιο μαιευτήριο είναι σεβαστό.»